از ظهر تا غروب عرفه را غنیمت بشمارید

به گزارش خبرنگار حوزه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، روز عرفه یکی از روزهای پر فضیلتی است که در آن زمینه و بستر مناسب برای بهره مندی هرچه تمام‌تر از برکات الهی آماده است. انجام برخی اعمال در این زمان مشخص موجب نزدیکی و قرب انسان به خداوند متعال و همچنین کسب خیرات و برکات دنیوی و اخروی بیشتر است.

نهم ماه ذی حجه از روزهای پر برکت و روز مناجات با حضرت باری تعالی است و توبه در  مقبول و دعا در آن مستجاب است و عبادت در این شب اجر صد و هفتاد سال عبادت را دارد.

حضرت امام جعفر صادق(ع) فرمودند: «مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ إِلَى قَابِلٍ إِلَّا أَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ» اگر کسی در ماه مبارک رمضان مورد مغفرت الهی قرار نگیرد غفران برای او نیست مگر آنکه عرفه را درک کند.

مرحوم آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در تفسیر این حدیث می‌فرماید:

از این روایت دو مطلب به دست می‏آید: یکی، عظمت ماه مبارک رمضان از نظر گسترش مغفرت الهی است که همه را در بر می‌گیرد. دوم، عظمت عرفه است. در ماه مبارک رمضان، زمان مطرح است. ممکن است برای عرفه هم زمان مطرح باشد؛ یعنی روز خاص و هم مکان مورد نظر باشد که آن زمین عرفات است. ولی مسلّماً زمان در اهمیت موضوع دخالت دارد که روز عرفه است. از لحاظ قید زمان، اگر کسی در ماه مبارک رمضان مورد مغفرت الهی قرار نگرفت، مسلّماً اگر در روز عرفه از خداوند طلب مغفرت کند مورد مغفرت الهی قرار خواهد گرفت.

هر لحظه‌ای از لحظات امروز برای ما گرانبها است؛ بخصوص برای دعا و درخواست از خداوند. این فرصت بهترین فرصت است. پس این فرصت را از دست ندهید! به خصوص از ظهر تا هنگام غروب را که در روایات وارد شده است.

این چند ساعت را غنیمت بشمارید. بدانید اگر می‏خواهید مشکلاتتان را حل کنید ـ‏که همه ما ‏مشکلات داریم‏ـ بیایید ‌این چند ساعت را درِ خانه خدا بروید و از او بخواهید؛ چه حاجت‏های مادی را و چه معنوی را، همه را از او بخواهید. چون امروز بُردِ دعا خیلی زیاد است. بخصوص درباره دیگران اگر دعا کنید، ما در روایت داریم که خدا چند هزار برابر به شما اعطا می‏کند.

در فضائل روز عرفه همین بس که در روایتی از زین العابدین صلوات الله علیه آمده که محدّث قمی هم آن را در مفاتیح نقل کرده است؛ که روز عرفه بود و حضرت دیدند که سائلی دارد از مردم، یعنی غیر خدا، درخواست می‌کند؛ حضرت به او فرمود: وای بر تو! در چنین روزی از غیر خدا تقاضا و درخواست می‌کنی!؟ و حال آنکه امید می‌رود در چنین روزی فضل الهی شامل طفل‌هایی شود که در رحم مادر هستند...

صحرای عرفات در خود خاطراتی از انبیاء بزرگ الهی چون آدم، ابراهیم، خاتم الانبیاء و حضرت سید الشهداء(ع) دارد. یکی از دلایل نامگذاری صحرای عرفات به این نام این است که وقتی حضرت ابراهیم در صحرای عرفات مناسک حج را از جبرئیل می آموخت در برابر وی مي فرمود: عَرِفتُ، عَرِفتُ (شناختم، شناختم).

طبق روايت امام صادق(ع)، در تفسیر آیه مبارکه «فَتَلَقي آدَمُ مِنْ رَبِّه كَلماتُ فتابَ عَليهِ اِنَّه’ هو التَّوابُ الرّحيم»؛ آدم از پروردگارش كلماتي دريافت کرد و با آن بسوی خدا بازگشت و خداوند، توبه او را پذيرفت، چه او توبه پذير مهربان است.

آدم(ع) پس از خروج از جوار خداوند، و فرود به دنيا، چهل روز هر بامداد بر فرار كوه صفا با چشم گريان در حال سجود بود، وقتی جبرئیل علت گریه را جویا شد، آدم گفت: چگونه مي توانم گريه نكنم در حاليكه خداوند مرا از جوارش بيرون رانده و در دنيا فرود آورده است. جبرئیل او را به توبه و بازگشت به سوی خدا راهنمایی کرد و در توضیح چگونگی توبه، روز هشتم ذيحجه حضرت آدم را به منی برد، آدم شب را در آنجا ماند. و صبح با جبرئيل به صحراي عرفات رفت، جبرئيل بهنگام خروج از مكه، احرام بستن را به او ياد داد و به او لبيك گفتن را آموخت و هنگامی که بعد از ظهر روز عرفه فرا رسيد تلبيه را قطع كرد و به دستور جبرئيل غسل نمود و پس از نماز عصر، آدم را به وقوف در عرفات واداشت و كلماتي را كه از پروردگار دريافت كرده بود به وي تعليم داد.

حضرت آدم تا هنگام غروب آفتاب همچنان دستش رو به آسمان بلند بود و با تضرع اشك مي ريخت، زمانی که آفتاب غروب كرد همراه جبرئيل روانه مشعر شد، و شب را در آنجا گذراند. و هنگام صبح در مشعر بپاخاست و در آنجا نيز با كلماتي به دعا پرداخت و به درگاه خداوند توبه گذاشت.

عصر روز عرفه امام حسین(علیه السلام) با گروهى از خاندان و فرزندان و شیعیان، با نهایت خاكساری و خشوع از خیمه بیرون آمدند و در جانب چپ كوه ایستادند. امام(علیه السلام) چهره مبارك خود را به سوى كعبه گردانید مانند مسكین نیازمندى كه غذا مى‏طلبد، دست‏ها را برابر صورت خود گرفت و دعایش را چنین آغاز كرد:

«الحمدلله الذى لیس لقضائه دافع و لا لعطائه مانع و لا كصنعه صانع و هو الجواد الواسع»  سپاس خداوندى را سزاست كه چیزى قضایش را دور نمى‏سازد و از عطا و بخشش او جلوگیرى نمى‏كند و هیچ آفریننده‏اى آفرینش او را ندارد و او سخاوت‏مندى عالم گستر است.

امام حسین^(ع) با این دعا روحى تازه به كالبد عرفات دمید و این نغمه دل‏انگیز ملكوتى را تا ابد در پیکره عرفات به یادگار گذاشت. صحراى عرفات كالبد و امام حسین^(ع) روحِ آن است و به همین دلیل خداوند در روز عرفه پیش از آن كه به اهل موقفِ عرفات نظر لطف كند، به زائران مرقد اباعبدالله (ع) نظر رحمت مى‏افكند.

و اما در اعمال روز عرفه چنین آمده است:

1. غسل که مستحب است پیش از زوال انجام شود.

2. زیارت امام حسین (ع) که از هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد بالاتر است و احادیث، در کثرت فضیلت زیارت آن حضرت در این روز متواتر است و اگر کسى توفیق یابد که در این روز در تحت قُبّه مقدسه آن حضرت باشد ثوابش کمتر از کسى که در صحرای عرفات باشد نیست.

3. بعد از نماز عصر پيش از خواندن دعای روز عرفه، در زير آسمان دو رکعت نماز به جای آورده و نزد خداوند به گناهان خود اعتراف نمايد. دررکعت اول بعد از حمد، توحيد و در رکعت دوم بعد از حمد سوره کافرون بخواند.

4. روزه اين روز برای کسی مستحب است که ضعف پيدا نکند و روزه اش مانع انجام اعمال نشود.

5. ومهمترین کار در این روز خواندن دعایی که امام حسین^(ع) در روز عرفه در صحرای عرفات خواندند.

و سایر اعمالی که مشروح آن در مفاتیح آمده است...