مدیریت راهبردی ۲۲ماه مذاکرات هسته ای

گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»؛ میثم سیانی/ امام خامنه ای(مدظله العالی) در طول چندسال اخیر بویژه از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم که به طور جدی با مجوز نرمش قهرمانانه معظم له وارد میدان دیپلماسی برای حل مسأله غرب ساخته ی هسته ای ایران شد، در فراز و فرودهای تحولات مربوط به این عرصه مواضع و سخنانی داشته اند که ضمن تنویر افکار عمومی ملت مقاوم جمهوری اسلامی ایران و هدایت داهیانه دولت و تیم مذاکره کننده هسته ای در مسیر اصول و منافع نظام اسلامی، پیام روشنی از مقاومت و ایستادگی در برابر قدرت های زیاده خواه و زورگو در راستای حفظ دستاوردهای بومی و ملی هسته ای کشور ارسال فرموده است.

 

مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در همان حال که از زحمات و تلاشهای خستگی ناپذیر و امانت دارانه مذاکره کنندگان جمهوری اسلامی ایران قدردانی می کنند و آنها را فرزندان انقلاب می نامند و در سخنرانی های گوناگون به تشریح دلایل حمایت از تداوم مذاکرات هسته ای می پردازد و پرده از فریب کاری و خدعه گری دشمن قدار برگرفته و به تاریخچه سراسر نکبت مداخلات غیرحقوقی و ظالمانه آمریکا در روند انقلاب اسلامی و نظام سازی جمهوری اسلامی به مثابه خاری در چشم استکبار می پردازند.

 

مدیریت راهبردی رهبر معظم انقلاب با هدف رعایت مصالح نظام اسلامی و حفظ آرمان های انقلاب اسلامی و تامین منافع ملی کشور در قالبی اصولی روشن، متقن و قاطعانه صورت پذیرفته که به ترتیب زیر دنبال شده است:

 

1) عدم مخالفت با اصل مذاکرات

 

2) هدایت کلان مذاکرات

 

3) حمایت از دولت و اعتماد به تیم مذاکره کننده

 

4) هدایت افکار عمومی جهت مقابله با عملیات روانی غرب

 

5) توجه به مشکلات اقتصادی کشور و ارائه راهکار

 

مقدمه:

مذاکرات هسته ای از جمله چالشهای سیاسی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بود که اگر به خوبی مدیریت نمی شد، می توانست تبدیل به یک بحران و حتی مولد زنجیره ای از آنها گردد. شاید پیشنهاد حل موضوع هسته ای کشورمان در بازه 6ماهه از سوی آمریکایی ها با نگاه به وجود چنین استعدادی در مذاکرات هسته ای بود که سلطان قابوس را واسطه آن قرار دادند.

 

اما برای عبور از این چالش از اواخر دولت گذشته مقدماتی فراهم گردید و رهبری نظام، امام خامنه ای (مدظله العالی) با طراحی گامهای راهبردی و هدایت و راهبری حکیمانه، نه تنها اجازه شکل گیری بحرانی متصل به این چالش را ندادند بلکه از هرگونه دست اندازی دشمن به منافع و ضربه به دستاوردهای اساسی نظام در این عرصه نیز ممانعت فرموده و تهدیدات نهفته در مسیر مذاکره را به نفع فرصت ها مدیریت کردند. این گامها عبارت بودند از:

 

الف) عدم مخالفت با اصل مذاکرات

 

1- باطرح موضوع نرمش قهرمانانه

ما مخالف با حرکت های صحیح و منطقی دیپلماسی هم نیستیم، چه در عالم دیپلماسی، چه در عالم سیاستهای داخلی. بنده معتقد به همان چیزی هستم که سالها پیش اسم گذاری شد نرمش قهرمانانه، نرمش در یک جاهایی بسیار لازم است، بسیار خوب است، عیبی ندارد. (26/06/1392)

 

2- با هدف شکستن فضای خصمانه جبهه استکبار بر ضد ایران

موافقت با این مذاکرات برای شکستن فضای خصمانه جبهه استکبار بر ضد ایران بود و این مذاکرات باید ادامه یابد... (20/01/1393)

 

3- به منظور کسب تجربه جدید

مذاکره در موضوعات خاص اشکالی ندارد، منتها گفتم من اعتماد ندارم، ... یک تجربه ای در اختیار ملت ایران است... (12/08/1392)

 

4- برای رفع شر شیطان

نظام جمهوری اسلامی درباره موضوعات خاصی که مصلحت بداند، با این شیطان برای رفع شر او و برای حل مشکل، مذاکره می کند. (19/10/1392)

 

5- به منظور تامین منافع عمومی

اگر یک توافقی انجام بگیرد که این توافق توافقی باشد که منافع ملت را، منافع کشور را تامین بکند، بنده کاملا با آن موافقت خواهم کرد. (20/01/1394)

 

6- با هدف رسیدن به نقطه مشترک

مذاکره معنایش این است که دو طرف سعی کنند به نقطه ی مشترک برسند. (19/11/1393)

 

7- با تائید منطق بده و بستان بر مذاکرات

ما از اول منطقی وارد شدیم، منطقی حرف زدیم، زیاده خواهی نکردیم، ما گفتیم طرف یک تحریم ظالمانه ای را تحمیل کرده است، ما میخواهیم این تحریم برداشته بشود، خیلی خب، این یک بده بستان است، ... اما صنعت هسته ای متوقف نباید بشود، لطمه نباید بخورد. (2/4/1393)

 

8- با ارائه معنای صحیح از توافق

تعامل با دنیا هیچ ایرادی ندارد، ما از اول هم اهل تعامل با دنیا بودیم، ... هنر این است که شما کاری کنید که راهتان را ادامه دهید، او هم مانع کار شما نشود، والا اگر چنانچه توافق و تفاهم به این معنا بود که او بگوید شما باید از این راه برگردید، شما هم بگوئید خیلی خوب، این که خسارت است. توجه به این جهات باید از سوی مسئولین و دولتمردان وجود داشته باشد. (30/4/1392)

 

ب) هدایت کلان مذاکرات

 

1- با بیان صریح خواسته های ملت ایران

بر اساس تجربه و نگاه به صحنه، با دقت و کنجکاوی، برداشت ما این است که آمریکا مایل به تمام شدن مذاکرات هسته ای نیست.

 

ایران در مسئله ی هسته ای، فقط میخواهد حق غنی سازی او _ که حق طبیعی اش است_ از طرف دنیا شناخته شود، مسئولان کشورهائی که مدعی هستند، اعتراف کنند که ملت ایران حق دارد غنی سازی هسته ای را برای اهداف صلح آمیز در کشور خودش و به دست خودش انجام، این توقع زیادی است؟ (1/1/1392)

 

2- با ترسیم خصوصیات توافق خوب

 

1/2- توافقی که در آن عزت ملت ایران و احترامش محفوظ بماند، منافعش حفظ بشود.

 

2/2- تکریم و حرمت ملت ایران و مسئله ی اساسی مهمی که عبارت است از پیشرفت ملت ایران، محفوظ بشود و بماند.

 

3/2- اگر توافق می کنند، جزئیات و کلیات و همه را در یک جلسه ی واحد تمام بکنند، امضا کنند. اینکه کلیات را جداگانه توافق کنند، و بعد بر اساس آن کلیات بروند سراغ جزئیات، نه، این منطقی نیست.

 

4/2- همه ی آنچه هم قرارداد بسته میشود بین مسئولین ما و بین طرف مقابل، باید روشن، واضح، غیرقابل تفسیر و تأویل باشد.

 

5/2- باید به معنای واقعی کلمه تحریم از دست دشمن خارج بشود، تحریم برداشته بشود، توافق به این صورت بشود، (19/11/1393)

 

3- با اصرار بر تامین حقوق هسته ای ملت ایران

از آن طرف اصرار دارم بر تثبیت حقوق ملت ایران، از جمله مسئله ی حقوق هسته ای، اصرار داریم بر اینکه از حقوق ملت ایران یک قدم عقب نشینی نباید بشود. (29/8/1392)

 

4- با تاکید بر عدم اعتماد به طرف مقابل

مطالبه ی بعدی ما از مسئولین این بوده است که گفتیم به طرف مقابل اعتماد نکنید. خوشبختانه اخیرا یکی از مسئولین محترم صریحا گفت که ما به طرف مقابل هیچ اعتمادی نداریم و این خیلی خوبی است. (20/1/1394)

 

5- با ترسیم خطوط قرمز در موارد زیر

 

1/5- عدم پذیرش محدودیتهای بلندمدت

 

2/5- ادامه کار تحقیق و توسعه و ساخت و ساز در زمان محدودیت

 

3/5- لغو فوری تحریم های اقتصادی، مالی و بانکی و سایر تحریم ها در فواصل معقول

 

4/5- منوط نشدن لغو تحریم ها به اجرای تعهدات ایران

 

5/5- مخالفت با موکول کردن هر اقدامی به گزارش آژانس

 

6/5- مخالفت با بازرسی های غیرمتعارف

 

7/5- مخالفت با زمانهای 15 و 25 سال برای اتمام برخی موضوعات

 

6- با ترجیح عدم توافق بر توافق بد

البته این را هم ما گفتیم که توافق نکردن بهتر از توافق بد است. (20/01/1394)

 

7- با قبول هزینه های صحیح، منطقی و عقلایی در برخی موضوعات

نظرمان هم این بود که اگر چنانچه اینها سر حرف خودشان ایستادند که خب اشکالی ندارد، ما حاضر بودیم هزینه هم بدهیم، یعنی ما عقیده نداریم که در یک مذاکره هیچ هزینه ای نباید داد، هیچ عقب گردی نسبت به بخشی از موضوعات نباید کرد، نه، به قدر صحیح و منطقی و عقلایی حاضر به هزینه دادن هم بودیم، منتها ما دنبال توافق خوب بودیم. (2/4/1394)

 

8- با ارائه راه حلهای عملی و عدم مخالفت صریح با اعمال نظارت ها

آمریکایی ها اگر میخواستند مسئله حل شود، این راه حل بسیار آسانی بود، میتوانستند به حق غنی سازی برای ملت ایران اعتراف کنند، برای اینکه نگرانی ای هم از آن جهات نداشته باشند، میتوانستند مقررات قانونی آژانس هسته ای را هم اعمال کنند، ما هم از اول هیچ مخالفتی با اعمال این نظارت ها و مقررات نداشتیم. هروقت نزدیک به راه حل میشویم، آمریکائی ها یک سنگی می اندازند که جلوی راه حل گرفته شود. البته به کوری چشم دشمن، ملت ایران فلج نخواهد شد. (1/1/1392)

 

9- با جلوگیری از انحراف در موضوع مذاکرات

این مذاکراتی که امروز در جریان است که با دولتهای اروپایی و با آمریکا مذاکره می کنند، مذاکره ی با آمریکا صرفا در قضیه ی هسته ای است و لاغیر، این را همه بدانند. (1/1/1394)

 

10- با تعیین شرط بازگشت پذیری در صورت نقض تعهد

آمریکایی ها تکرار می کنند که ایران بایستی در تصمیم هایی که می گیرد و چیزهایی که قبول می کنند، بازگشت ناپذیری ای وجود داشته باشد، این را ما قبول نداریم. اگر چنانچه طرف مقابل میتواند به هر بهانه ای باز هم تحریمها را علیه ملت ایران برقرار کند، هیچ وجهی ندارد که هیئت مذاکره کننده ی ما بپذیرد کاری انجام بدهد که این کار  برگشت ناپذیر است. (1/1/1394)

 

11- با افشای خدعه ی آمریکا در منوط کردن لغو تحریم ها به نتیجه توافقات

اینکه امریکایی ها تکرار می کنند که ما قرارداد با ایران میبندیم، بعد نگاه میکنیم ببینیم اگر به قرارداد عمل کردند تحریمها را برمیداریم، این حرف حرف غلط و غیرقابل قبولی است، این را ما قبول نداریم. رفع تحریم ها جزو موضوعات مذاکره است، نه نتیجه ی مذاکرات، آن کسانی که دست اندکار هستند، فرق این دو را بخوبی میفهمند. (1/1/1394)

 

12- با مشروط کردن استفاده از تجربه مذاکرات

ما در هیچ موضوع دیگری فعلا با آمریکا مذاکره نداریم، هیچ، این را همه بدانند، ... حالا این تجربه ای خواهد شد، اگر طرف مقابل از کج تابی های معمولی خودش دست برداشت، این یک تجربه ای برای ما میشود که خیلی خب، پس میشود در یک موضوع دیگر هم با اینها مذاکره کرد. (20/1/1394)

 

13- با قبول برخی محدودیت ها به شرط ادامه توسعه فنی

توسعه ی علمی و فنی هسته ای در ابعاد گوناگون، به هیچ وجه نبایستی متوقف بشود. توسعه باید ادامه پیدا کند، توسعه ی فنی. حالا محدودیت هایی را ممکن است لازم بدانند قبول بکنند، ما حرفی نداریم. (20/1/1394)

 

14- با ترسیم خطوط کلی و عدم ورود به جزئیات

بنده در جزئیات مذاکره دخالتی نکردم، باز هم نمی کنم، من مسائل کلان، خطوط اصلی، چهارچوب های مهم و خط قرمز ها را به مسئولین کشور همواره گفته ام، عمدتا به رئیس جمهور محترم که ما با ایشان جلسات مرتب داریم، و موارد معدودی هم به وزیر محترم خارجه، خطوط اصلی و کلان. (1/2/1394)

 

ج- حمایت از دولت و اعتماد به تیم مذاکره

 

1- با دفع شک و تردیدها از تیم مذاکره کننده

این آقایانی که مشغول کار هستند، اینها افرادی هستند مورد اعتماد ما، من در مورد آنها هیچ تردیدی ندارم. (20/1/1394)

 

2- با رفع اتهام سازشکاری به تیم مذاکره کننده

اینها ماموران دولت جمهوری اسلامی ایران هستند، اینها بچه های خودمان هستند، بچه های انقلابند، یک ماموریتی را دارند انجام می دهند. (12/8/1392)

 

3- با تبیین نقش دولت در اداره کشور و لزوم حمایت از آن

من خودم مسئول اجرایی بودم، وسط میدان بوده ام، سنگینی کار و سختی کار را با همه ی وجود احساس کرده ام، میدانم که کار اداره ی کشور کار سختی است. لذا اینها به کمک احتیاج دارند، من هم کمکشان می کنم، حمایتشان می کنم. (29/8/1394)

 

4- با توصیف هیئت مذاکره کننده به عنوان هیئتی امین، غیور، شجاع، متدین

بنده هیئت مذاکره کننده را، همین دوستانی که این مدت این زحمات را بر دوش گرفته اند، هم امین میدانم، هم غیور میدانم، هم شجاع میدانم، هم متدین میدانم، این را همه بدانند. (2/4/1394)

 

5- با عدم مخالفت برای تمدید مذاکرات

بنده با تمدید مذاکرات مخالف نیستم، همچنان که و به همان دلیل که با اصل مذاکرات مخالف نبودم. (6/9/1393)

 

6- با مدیریت نقد و کنترل منتقدان

بنده با انتقاد مخالف نیستم، عیبی ندارد، انتقاد لازم است و کمک کننده است، منتها این را همه توجه داشته باشند که انتقاد کردن آسان تر از عمل کردن است. (2/4/1394)

 

7- با عاقلانه خواندن تلاش دیپلماتیک دولت برای حل مشکلات کشور

این کار عاقلانه ای است که انجام می گیرد. البته عرض کردیم، باز هم تکرار میکنیم: با تلاشی که دولت محترم و مسئولین کشور دارند انجام میدهند، ما موافقیم. (12/8/1394)

 

8- همراهی با ابتکار عمل دولت در سیاست خارجی

من همواره طرفدار ابتکار در سیاست خارجی و مذاکره بوده و هستم و توصیه همیشگی من به مسئولان این بوده که در سیاست خارجی و مبادلات بین المللی هرچه تلاش و ابتکار وجود دارد به کار بندد اما نباید نیازمندی های کشور و برخی مسایل همچون تحریم ها، به مذاکره گره زده شود.(21/2/1393)

 

د) هدایت افکار عمومی جهت مقابله با عملیات روانی غرب

 

1- از طریق روشن کردن نیات واقعی آمریکا از طرح پیشنهاد مذاکره

آمریکائیها مرتب و پی در پی پیغام می دهند که ما در پیشنهاد مذاکره ی منطقی صادقیم، یعنی صادقانه از شما میخواهیم که مذاکره کنید و مذاکره ی منطقی بکنیم، یعنی مذاکره ی تحمیلی نباشد. من در جواب می گویم: ما به شما بارها گفته ایم که در پی سلاح هسته ای نیستیم، شما میگوئید باور نمی کنیم، ما چرا باید حرف شما را باور کنیم؟ (1/1/1392)

 

2- با افشای شیطنت های آمریکا

همین جا من این را بگویم که از جمله ی تاکتیک های تبلیغاتی اینها این است که گاهی شایع میکنند که از طرف رهبری، کسانی با آمریکائی ها مذاکره کردند، این هم یک تاکتیک تبلیغاتی دیگر و دروغ محض است. (1/1/1392)

 

3- با پرده برداشتن از ادعاهای دروغین مقامات آمریکایی

در همین پیام نوروزی رئیس جمهور آمریکا متاسفانه حرفهای غیرصادقانه ای وجود داشت. با اینکه نسبت به ملت ایران علی الظاهر اظهار دوستی می کنند اما انسان کاملا و به روشنی در می یابد که این اظهارات صادقانه نیست. یکی از حرفها این بود که در ایران کسانی هستند که با حل دیپلماتیک مسئله ی هسته ای موافقت ندارند، ... آنچه ملت ایران نمیخواهد عبارت است از قبول تحمیل ها و زورگویی های آمریکا، این را نمیخواهد. (1/1/1394)

 

4- با بیان اهداف آمریکا از تهدیدگری

این تهدیدهایی هم که میکنند بی اثر است، اینکه تهدید میکنند به تحریم بیشتر، اینکه در خلال حرفها تهدید میکنند به تحرک نظامی، اینها تهدیدهایی است که ملت ایران را نمیترساند، ملت ایران ایستاده است و ان شاءالله با کمال موفقیت از این آزمون بزرگ بیرون خواهد آمد، البته توفیقات الهی می تواند ملت ما را در این راه موفق کند. (1/1/1394)

 

5- با تبیین نیاز آمریکا به مذاکرات هسته ای بر خلاف کتمان ظاهری

دولت کنونی و مدیریت کنونی آمریکا، به این توافق احتیاج دارد، این هم یک طرف دیگر قضیه است، اینها نیاز دارند به این، یک پیروزی بزرگی برای آنها محسوب می شود اگر بتوانند به آن مقصود خودشان در اینجا برسند. (2/4/1394)

 

6- با معطوف ساختن افکار عمومی به لجاجت و فریب دشمن در مذاکرات

اگر لجبازی آنها نبود، موضوع هسته ای براحتی حل میشد. بارها تا لحظه ی حل پیش رفتیم، امضاء کردند، آژانس هسته ای امضاء کردند، قبول کرد که این اشکالاتی که وجود داشته، برطرف شده، اینها موجود است، اینها سند است، اینها که قابل انکار نیست. (5/4/1392)

 

7- با بیان اهداف اصلی غرب از بهانه کردن موضوع هسته ای

مسئله ی اصلی این است که استعداد های ملت ایران بتدریج بروز و ظهور پیدا کرده است، دارد پیشرفت می کند در همه ی ابعاد، ابعاد سیاسی، ... اینها از این ناراضی اند، از این ناراحتند، جلوی این را میخواهند بگیرند، تحریم و فشار هم به همین نیت است. (6/9/1393)

 

8- با تشریح هدف نهایی غرب مبنی بر از بین بردن صنعت هسته ای کشور

قصدشان این است که ماهیت هسته ای کشور را از بین ببرند، ولو حالا یک اسمی، یک تابلوی بی محتوایی، یک چیز کاریکاتوری ای وجود داشته باشد، اما اینها قصد دارند که نگذارند این حرکت هسته ای کشور، صنعت هسته ای یک کشور با اهدافی که نظام جمهوری اسلامی دارد تحقق پیدا کند. (2/4/1394)

 

9- با تاکید بر عدم تفاوت مواضع رهبری در جلسات عمومی با جلسات خصوصی

آنچه بنده اینجا در این جلسه یا در جلسات عمومی می گویم، عینا همان حرفهایی است که در جلسات خصوصی به مسئولین، به رئیس جمهور محترم و به دیگران می گویم. این خط تبلیغی ای که دیدیم و می بینیم دنبال می کنند که بعضی از خط قرمزهایی که رسما اعلام می شود، در جلسات خصوصی از آنها صرف نظر می شود، حرف خلاف واقع و دروغی است. (2/4/1394)

 

10- با تبیین علل افزایش آمادگی دفاعی کشور

طرف مقابل با وقاحت تمام ما را تهدید نظامی می کند، با وقاحت، مرتب تهدید نظامی می کند،  چند وقتی بود ساکت بودند، باز چند روز قبل از این یکی از آنها دهن باز کرد و راجع به گزینه های روی میز و گزینه ی نظامی بنا کرد حرف زدن.

 

حتی اگر ما را این جور صریحا هم تهدید نمی کردند، لازم بود به حکم واعدوالهم ما استطعتم من قوه و من رباط الخیل  ما به فکر باشیم، حتی اگر تهدید هم نمی کردند باید ما این مراقبت را میکردیم، این آمادگی ها را افزایش میدادیم، حالا که صریحا هم دارند تهدید میکنند. (30/1/1394)

 

ه) توجه به مشکلات اقتصادی کشور و ارائه راهکار

 

1- با تبیین نقش تحریم ها در مشکلات اقتصادی

البته من این را بگویم، این را یک بار دیگر هم چند ماه قبل از این گفتیم، که آمریکائیها اظهار خوشحالی کردند و گفتند که فلانی اعتراف کرد که تحریم ها اثر گذاشته، بله، تحریم ها بی اثر نبود، ... ما باید اقتصاد خودمان را از نفت جدا کنیم، دولتهای ما در برنامه های اساسی خودشان این را بگنجانند. (1/1/1394)

 

2- نگاه فرصت به تحریم های اقتصادی

یکی دیگر از فرصت ها عبارت است از پیشرفت های علمی ای که در دوران تحریم به وجود آمده است. ...  این خیلی فرصت بزرگی برای کشور است، پس همین تحریم ها هم فرصت است. (1/1/1394)

 

3- توجه به نتایج مثبت تحریم ها

اگر فشار اقتصادی نبود، تحریم اقتصادی نبود، تحریم علمی نبود، استعداد های جوانهای ما مجال بروز پیدا نمیکردند. (27/11/1389)

 

4- اعتقاد به امکان بی اثر کردن تحریم ها از طریق قطع وابستگی به نفت

وقتی برنامه اقتصادی یک کشور به یک نقطه ی خاص متصل و وابسته باشد، دشمنان روی آن نقطه ی خاص تمرکز پیدا میکنند. بله، تحریم ها اثر گذاشت، منتها نه آن اثری را که دشمن میخواست. (1/1/1392)

 

5- با تاکید بر عدم حل مشکلات از طریق مذاکره

یکی از ترفندها و خلاف گوییها این است که این جور القا کنند به افکار عمومی مردم که اگر ما در قضیه ی هسته ای، تسلیم طرف مقابل شدیم، همه ی مشکلات اقتصادی و معیشتی و غیره حل خواهد شد، این را دارند تبلیغ می کنند. (12/8/1392)

 

6- با تاکید بر اقتصاد مقاومتی برای برون رفت کشور از مشکلات

ما آنچنان که حالا آنها خیال کردند، ضرر نمی کنیم، تصور کردند که اگر چنانچه چنین بشود، چنان خواهد شد، نه، راه حل وجود دارد، راه حل همین اقتصاد مقاومتی است که ضربه های دشمن را اول کم اثر می کند، کاهش میدهد که این مال کوتاه مدت است، در میان مدت و بلند مدت به حرکت عظیم مردم اویج میدهد. (6/9/1393)

 

* میثم سیانی، دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل