به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجو نجات الله ابراهیمیان سخنگوی شورای نگهبان در آغاز نشست خبری خود با خبرنگاران و اصحاب رسانه ضمن گرامی داشت سالروز قیام مردم قم در 19 دی سال 56 علیه رژیم ستم شاهی و هم چنین گرامی داشت شهید شیخ نمر و محکوم کردن جنایات حکام آل سعود در به شهادت رساندن این شهید بزرگ اظهار داشت: مهمترین مصوباتی که در ایام بررسی شد بحث مربوط به قانون فعالیت احزاب و گروه های سیاسی و قانون اصلاح انتخابات بود که با ایراداتی مواجه بود.
سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه قانون اصلاح انتخابات متضمن مقرراتی از قبیل انتخابات الکترونیک زمینه را برای برگزاری انتخابات الکترونیکی از حیث حقوقی فراهم می کند افزود: مواردی که مورد نیاز در خصوص برگزاری انتخابات الکترونیک بود در انتظار رفع ابهام توسط مجلس شورای اسلامی است.
ابراهیمیان در ادامه این نشست خبری صحبت های خود را در دو بخش مربوط به انتخابات مجلس شورای اسلامی و انتخابات مربوط به مجلس خبرگان رهبری تقسیم کرد و افزود: همان طور که در جریان هستید امروز (19 دی ماه 94) آخرین مهلت شکایت داوطلبین رد صلاحیت شده مجلس شورای اسلامی است براین اساس از 20 دی تا 26 همین ماه یعنی به مدت هفت روز هیئت های نظارت استان ها به اعتراض های رد صلاحیت شدگان رسیدگی می کنند و در مورد سایر داوطلبان یعنی آنها که تایید صلاحیت شدند نیز اظهارنظر در قالب بررسی خود هیئت نظارت استان ها و جلب نظر هیئت نظارت مرکزی صورت خواهد گرفت.
وی در ادامه در خصوص شیوه بررسی ها گفت: شورای نگهبان با رای گیری اکثریت آراء پنج نفر عضو هیئت مرکزی نظارت را انتخاب کرد و براساس قانون ویژگی این فرد را به حکم ماده دو نظارت شورای نگهبان بدین شرح است: اول آنکه مسلمان باشند ویژگی بعدی مطلع بودن و ویژگی آخر مورد اعتماد بودن است و براساس این سه ویژگی پنج نفر انتخاب و این افراد هیئت های نظارت استانی را تعیین کردند.
شورای رسیدگی به اعتراضات رد صلاحیت شدگان از طریق استعلامات و تحقیقات محلی است
سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: براین اساس شیوه رسیدگی به اعتراضات به این صورت است که بخشی از اطلاعات از طریق استعلامات به عمل آمده از مراجع چهار گانه وارد پرونده داوطلبان شده و برخی حاصل تحقیقات محلی است.
ابراهیمیان با اشاره به اینکه تحقیقات محلی محمل قانونی دارد تصریح کرد: از آنجا که طبیعتا استعلامات چهارگانه پاسخگوی تمام شرایط مقرر در مواد 27 و 30 قانون انتخابات کشور نیست شروطی وجود دارد که برای احراز آنها چاره ای به غیر از تمسک به اطلاعات مطلعین وجود ندارد.
وی ادامه داد: شورای نگهبان نیز در مقام بررسی ناگزیر است با ابزارهای مشابه درستی تصمیمات هیئت های اجرایی را بررسی کند. در نتیجه از اطلاعات جمع آوری شده در خصوص داوطلبین که سابقه حضور در عرصه سیاسی را داشته اند از اطلاعات فوق استفاده می شود.
سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه در سال جاری حدود 8000 نفر داوطلب بدون سابقه سیاسی برای شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی حضور یافتند تصریح کرد: درصد قابل توجهی از این ثبت نام شدگان در مرحله بررسی هیئت های اجرایی تایید صلاحیت شدند.
ابراهیمیان سخنان خود را با طرح این سوال ادامه داد که کدام یک از این افراد به مرحله کنترل و ارزیابی نظارتی راه می یابند و ادامه داد: به موجب قانون انتخابات هم کسانی که رد صلاحیت شدند و هم آنها که تایید صلاحیت شدند وارد مرحله نظارتی می شوند براین اساس و براساس قانون انتخابات و ماده قانونی مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام مقرر گشته است که تایید صلاحیت ها باید در مرجع نظارتی موضوع اظهارنظر قرار گیرد البته ممکن است این نتایج با یکدیگر مغایرت هایی نیز داشته باشد.
وی همچنین در خصوص تخلفات اداری برخی افراد که رد صلاحیت شدند نیز گفت: آیا می توان گفت این افراد صلاحیت رای دادن در مجلس شورای اسلامی را داشته باشند و مسئولیتی به این بزرگی را عهده دار شوند؟ براساس یک داوری عرفی می توان قضاوت کرد چنین فردی برای سپردن یک مسئولیت بزرگ امین است یا خیر؟
سخنگوی شورای نگهبان همچنین سابقه محکومیت های افراد اشاره کرد و گفت: ممکن است سابقه محکومیت ها خیلی زیاد نباشد اگر کسی چند بار محکومیت به جرایمی داشته باشد و سوء شهرت پیدا کرده باشد ماموریتی که قانون به نهاد نظارتی داده بررسی بی طرفانه برای صلاحیت فرد است در نتیجه در مورد تایید صلاحیت ها باید با دقت تمام و براساس توانایی ها دست به بررسی و اظهارنظر بزنیم.
تایید صلاحیت ها به موجب قانون باید بررسی شود/ ما موظف به رعایت قانون هستیم
ابراهیمیان تاکید کرد: تایید صلاحیت ها به موجب قانون مورد بررسی قرار گیرد و ما موظف به رعایت قانون هستیم.
وی ادامه داد: گرچه برخی از داوطلبین سابقه سیاسی ندارند آنها نیز می توانند همه مواردی که حاکی از التزام آنها به قانون اساسی و حکم شهرت آنها و ... است در پرونده های خود سرازیر کنند تا در احزار صلاحیت آنها موثر واقع شود.
سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: عدم احراز متفاوت از عدم صلاحیت است و این دو تعریف به معنی آن است که در تعریف عدم احراز سیستم نظارت موفق به شناخت شما نشده است چون حضوری در محیط های سیاسی نداشتید این متفاوت با فردی است که به دلیل وجود محکومیت اجازه ورود در پروسه انتخابات را ندارد و این دو مورد از منظر حقوقی آثار متفاوتی خواهد داشت.
ابراهیمیان ادامه داد: قانون این حق را به داوطلبانی که رد صلاحیت شدند داده است که توضیحات آنها استماع خواهد شد بنابراین شیوه رسیدگی هیئت های نظارت و شورای نگهبان با ابزاری است که در ماده 50 قانون انتخابات پیش بینی شده است.
وی مسئله بعدی را مسئله مربوط به مجلس خبرگان دانست و تصریح کرد: شأن و احترام اشخاص به لباس و جایگاه آنها بستگی ندارد و همه داوطلبین محترم اند اما در عرصه مربوط به خبرگان از آنجا که با روحانیت و اعتقادات مردم سروکار داریم باید یکسری اصول بر رفتار حرفه ای ما حاکم باشد اشخاص ثبت نام کننده چه آنها که در پروسه انتخابات خبرگان وارد می شوند و چه آنها که وارد نمی شوند قالبا از علما و فضلایی هستند که از جایگاه والای اجتماعی برخوردارند و ورود و یا عدم ورود خیلی از آنها به مجلس خبرگان و احراز صلاحیت آنها چیزی از جایگاه آنها کم نخواهد کرد.
شأن و وزانت داوطلبین حضور در انتخابات خبرگان زیر دست و پای تیترهای رسانه ای از بین نرود
سخنگوی شورای نگهبان در ادامه با مخاطب قرار دادن رسانه ها عنوان کرد: ما و شما باید این شأن و جایگاه را با متانت و وزانت حفظ کنیم و شأن این افراد زیر دست و پای تیترهای رسانه ای و به نفع رسانه ها از بین نرود.
ابراهیمیان افزود: ما بعضا با متانت و آرامش خود این افراد مواجه هستیم و براین اساس لازم نیست برخی به منزله دفاع از آنها بعضی مسائل را نادیده بگیرند در بحث انتقاد نیز باید حواس مان باشد چه کسی را خطاب قرار می دهیم و جایگاه و شخصیت آن فرد را در نظر بگیریم.
خبرگان با اعتقادات مردم در ارتباط است/ آن را وارد دعوای سیاسی پیش پا افتاده نکنیم
وی با بیان اینکه با مسئله خبرگان نباید مثل مسائل معمول سیاسی مواجه شویم تصریح کرد: دلیل این موضوع نیز آن است که خبرگان با دین و اعتقادات مردم رابطه دارند و نباید اجازه دهیم این مطلب وارد یک دعوای سیاسی پیش پا افتاده شود.
سخنگوی شورای نگهبان در ادامه در خصوص شیوه ارزیابی سطح علمی یا اجتهاد افراد برای حضور در انتخابات خبرگان گفت: اجتهاد یک معنی مخصوصی دارد یعنی شخصی بتواند برخی مسائل را استنباط کند و در مورد جایگاه رهبری اظهارنظر کند این متفاوت با اجتهاد فرد صاحب فتواست به موجب تبصره یک ماده سه قانون انتخابات مجلس خبرگان مرجع تشخیص سطح اجتهاد و فقهای قانون اساسی شورای نگهبان می باشد براین اساس تصویبانی که برای احراز شرط اجتهاد مهیا شده است موضوع قانون آئین نامه است.
ابراهیمیان ادامه داد: چون ملاک، ارزیابی فقهای شورای نگهبان است آنها می توانند در هر دوره ای شیوه هایی برای احراز این صلاحیت علمی پیش بینی کنند.
قانون مرجع نهایی احزار اجتهاد را به عهده فقهای شورای نگهبان گذاشته است
وی ادامه داد: امسال از شهریور ماه شرکت در آزمون کتبی یکی از این شیوه ها بود و من در مصاحبه ای که داشتم عنوان کردم قانون مرجع نهایی تشخیص را به عهده فقها گذاشت آنها در استفاده از این افراد آزادند براین اساس قبل از آزمون اخیر اطلاعیه ای استفاده شد که از این ابزار برای همه استفاده شود جز چند گروه و کلیه ثبت نام کنندگان براساس این اطلاعیه باید در این آزمون شرکت می کردند مگر افرادی که استثنا شده بودند.
عدم شرکت در آزمون خبرگان به موجب قانون به معنای انصراف نیست
سخنگوی شورای نگهبان سخنان خود را با طرح این سوال ادامه داد که آیا راه احراز اجتهاد افراد منحصر به همین آزمون است یا نه و پاسخ داد: از اظهارات فقهای محترم شورای نگهبان استفاده می شود که فقها قصد محدود کردن اختیارات خود را ندارند و عدم شرکت در آزمون به موجب قانون به معنای انصراف نیست.
ابراهیمیان در خصوص اینکه عده ای در مورد ارسال پیامک از طرف شورای نگهبان که عدم شرکت به معنی انصراف است را کاملا تکذیب کرد و اظهار داشت: انصراف باید کتبا به وزارت کشور و یا فرمانداری ها اعلام شود و کسانی که در آزمون شرکت نکنند مخصوصا افرادی که از اجتهاد علمی لازم برخوردار نیستند تنها ابزار احراز صلاحیت آنها شرکت در آزمون است اما باید هر پرونده به طور مجزا موضوع بررسی فقهای شورای نگهبان قرار گیرد ممکن است در این اظهارنظر براساس اختیارات قانونی در مورد درجه اجتهاد فردی برای فقها محرز شود.
وی ادامه داد: مطابق تبصره 4 ماده 16 آئین نامه مجلس خبرگان رهبری احراز صلاحیت داوطلبان باید به وسیله فقها شورای نگهبان مانع نظارت استصوابی و عام این شورا نیست یعنی فقها در زمان ارزیابی کار اجرایی انجام می دهند و 12 نفر عضو شورای نگهبان بر همه مراحل از جمله این مرحله نظارت دارند بر این اساس شورای نگهبان ناظر استصوابی همه انتخابات چه انتخابات مربوط به مجلس شورای اسلامی و چه انتخابات مربوط به خبرگان رهبری است.
سخنگوی شورای نگهبان در خصوص حواشی آزمون خبرگان گفت: من از ابتدا در مورد شیوه ارزیابی گفتم که براین اساس قانون این ارزیابی را به عهده فقها گذاشته است یعنی اگر ترتیباتی اعلام می شود این ترتیبات اختیارات کلی فقها را به هم نخواهد زد.
ابراهیمیان در خصوص اظهارات اخیر آیت الله مومنی گفت: ممکن است فردی آن قدر شناخته شده باشد که نیاز به شرکت در آزمون نداشته باشد اما اطلاعیه اعلام شده شرکت در آزمون را ضروری داشته به استثنای افرادی که در اطلاعیه آمده است اما فردی که صلاحیت آن کاملا محرز شود بدون شرکت در آزمون نیز امکان این احراز صلاحیت وجود دارد البته قید این نکته در این اطلاعیه خود بود اما این اطلاعیه ناسخ قانون انتخابات نیست.
وی در خصوص تاییدیه مربوط به انتخابات الکترونیک و اینکه این تاییدیه توسط وزارت کشور به شورای نگهبان تقدیم شده است یا نه گفت: در مورد انتخابات الکترونیک همدلی خوبی با وزارت کشور داشتیم مسئله مربوط به فرآیند انتخابات الکترونیک دیر شروع شد و ما در جلسات مشترکی که با وزارت کشور داشتیم خواستیم یک جدول زمان بندی صورت پذیرد تا در آن بازه زمانی امنیت دستگاه ها حفظ شود و فرصت آموزش نیز به وجود آید افراد در وزارت کشور یک جدول زمانی دارند که عملا رعایت نشده اما همگان به دنبال آن هستیم که به سمت پیشرفت نسبت به دوره قبل باشیم در جلسه اخیر و با حضور شخص وزیر کشور دغدغه های ما بیان شد و این مراحل ممکن است تا اسفند ماه به طول بیانجامد و از طرف دیگر ممکن است اسفند ماه اعلام شود انتخابات الکترونیک به دلیل عدم وجود امنیت در دستگاه ها ممکن نیست و با ضرب الاجل ما و وزارت کشور به این نتیجه برسیم که امکان دارد این روند الکترونیک با اطمینان اجرا نشود.
وزارت کشور و شورای نگهبان در فرصت 10 روزه در خصوص امنیت سیستم ها برای برگزاری انتخابات الکترونیک اظهارنظر کنند
سخنگوی شورای نگهبان افزود: در این روند وزیر کشور نیز حساسیت های بیان شده را دارد و مقرر شد برای تعیین تکلیف کار در فرصت ده روزه که هنوز پایان نیافته است دستگاه های مورد توافق وزارت کشور و شورای نگهبان در خصوص امنیت این سیستم ها اظهارنظر کنند و اگر امنیت سیستم ها تایید شد وارد فاز آماده سازی و آموزش شویم و مجلس نیز باید در این پروسه عجله کند تا مراحل قانونی اجرای انتخابات الکترونیک فراهم شود.
ابراهیمیان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا نهادهای نظارتی می توانند بدون توجه به پاسخ استعلامات رد صلاحیت کنند گفت: بله، نهادهای نظارتی به مراجع چهار گانه اکتفا نمی کنند و به استناد اطلاعاتی دیگر از جمله اطلاعاتی که از معتمدین کسب می شود می توانند صلاحیت ها را رد کنند.
وی همچنین در خصوص ادعایی مبنی بر اینکه هیئت های اجرایی بنا به درخواست رئیس قوه مجریه برخی را رد صلاحیت کردند گفت: هیئت های اجرایی مستقل اند و کسی نمی تواند به آنها دستور دهد فرماندار هم جزئی از هیئت های اجرایی است و این هیئت ها باید براساس استقلال عمل کنند و سلسله مراتبی مبنی بر اعلام نامه و درخواست وجود ندارد.
سخنگوی شورای نگهبان در خصوص اینکه بر فرض وجود تخلفات، به آنها چگونه رسیدگی خواهد شد گفت: اگر از کسی حقی ضایع شده باشد یا تایید صلاحیت یا رد صلاحیتی بی جهت وجود داشته باشد این تصمیم نقض خواهد شد.
ابراهیمیان در خصوص عدم اعلام دلایل به کاندیداها در صورتی که صلاحیت آنها رد شده باشد نیز گفت: علت رد صلاحیت باید با شرحی به فرد اعلام شود اما برای شرح کامل محدودیت هایی از جمله مسائل امنیتی وجود دارد ولی براساس قاعده کلی باید اعلام شود.
وی همچنین در خصوص سوالی مبنی بر اینکه آیا عدم شرکت برخی افراد در آزمون خبرگان به استحکام شورای نگهبان لطمه نمی زند نیز گفت: وقتی یک اطلاعیه صادر شد فقهای شورای نگهبان این اختیار را که به طریقی دیگر جز آزمون به احراز صلاحیت افراد دست یابند را برای خود قائل بودند.
سخنگوی شورای نگهبان همچنین در خصوص نحوه عملکرد هیئت های اجرایی گفت: هرچه هیئت های اجرایی کار را دقیق تر انجام دهند کار در مراحل بعدی کمتر خواهد بود چون معتقدیم اگر مسامحه و رسیدگی به پرونده ها رایج شود کار رسیدگی در شورای نگهبان افزایش خواهد یافت بنابراین ما ناگزیر به رسیدگی در خصوص همه پرونده ها چه آنها که تایید صلاحیت شدند و چه آنها که رد صلاحیت شدند خواهیم بود.
ابراهیمیان همچنین در خصوص هزینه های انتخاباتی و نظارت شورای نگهبان بر وام تبلیغات کاندیداها گفت: من از این موضوع بی خبرم شاید اگر اطلاع داشتم از شغل خود انصراف می دادم و کاندید می شدم.
وی همچنین در خصوص جزئیات بیشتر انتخابات الکترونیک نیز گفت: اگر جزئیات این انتخابات توسط مراجع تایید شود کار خیلی فشرده می شود و به سختی پیش خواهد رفت. امیدواریم در این دقیقه تاییدیه لازم اخذ شود و در حد مقدورات اقدامات لازم صورت گیرد.
سخنگوی شورای نگهبان همچنین در پاسخ به سوالی در خصوص نحوه عملکرد معتمدین و مطلعین نیز گفت: معتمدین و مطلعین ممکن است نظر شخصی خود را بیان کنند کار استناد به مطلع یک امر عرفی است که در دادگاه ها نیز رایج است و در تمام این روند این احتمال وجود دارد که شاهدی اشتباه کند و یا شهادت دروغ بدهد پس این احتمال نقض وجود دارد اما در همه نظام های حقوقی شهادت و کارشناسی به عنوان ادله استنادات وجود دارد.
ابراهیمیان همچنین ادامه داد: تنها راه احراز صلاحیت یک نفر برای شرکت در انتخابات خبرگان شرکت در آزمون نیست و اختیار برای یقین یافتن از احراز صلاحیت فرد به عنوان مجتهد از فقهای شورای نگهبان اخذ نشده است.
وی همچنین در مورد اعضای فعلی مجلس خبرگان و عدم نیاز آنها به شرکت در آزمون نیز گفت: در توصیفی که آیت الله جنتی در این خصوص کرد عنوان شد آنها که قبلا احراز صلاحیت شدند نیاز به احراز مجدد نیست. از این جهت عبارت موجود در اطلاعیه شورای نگهبان قدری دو پهلو است.