تغییر موضع عجیب اوباما در قبال عربستان/ سعودی‌ها دوست آمریکا نیستند؟!

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، نشریه «آتلانتیک» در گزارشی به قلم «جفری گلدبرگ» به بررسی سیاست خارجی دولت باراک اوباما پرداخته است. در این ویژه نامه 19 صفحه‌ای که آتلانتیک آن را «طولانی‌ترین گزارش طی بیش از یک دهه گذشته آتلانتیک» توصیف کرده، موضوعات متعددی از جمله دیدگاه اوباما در مورد عربستان، تشریح شده است.

گلدبرگ در این گزارش تحت عنوان «دکترین اوباما»، منتشر شده بود، نوشته است که اوباما حمایت عربستان سعودی از قرائت افراط‌گرایانه از اسلام را عامل ناآرامی‌های خاورمیانه می‌داند.

اوباما در مصاحبه با آتلانتیک، با اشاره به اظهاراتش علیه «بنیادگرایی خشن»، گفته است: «کاملا مشخص است که منظور من چیست. این قرائتی خشن، رادیکال، خشک و پوچ‌گرایانه از اسلام توسط یک بخش بسیار کوچک از جامعه مسلمانان است که دشمن ما است و باید شکست داده شود.»

وی همچنین گفته است که مسلمانان باید با این قرائت از اسلام مبارزه کرده و آن را «منزوی» کنند.

به نوشته آتلانتیک، اوباما معتقد است که درگیری‌های سال‌های اخیر در جهان اسلام «از سوی کشورهایی تشویق شده است که دوستان آمریکا به شمار می‌آیند.»

بنا بر این گزارش، رئیس‌جمهور آمریکا در دیداری که در جریان نشست سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا و اقیانوسیه با «مالکوم ترنبال» نخست‌وزیر استرالیا داشته، گفته است که وی شاهد بوده است که اندونزی در طول زمان به سمت عقاید افراط‌گرایانه حرکت کرده است.

او در پاسخ به این سوال ترنبال که چرا چنین اتفاقی افتاده، گفته است به این دلیل که عربستان و دیگر کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس هزینه زیادی در این کشور کرده‌اند و شمار زیادی از مبلغین را به اندونزی اعزام کرده‌اند. 

اوباما گفته است که در دهه 1990، سعودی‌ها هزینه هنگفتی برای گسترش مدارس و نشست‌های وهابیت، یعنی نسخه‌ای افراطی‌ از اسلام که مورد حمایت خاندان سعودی است، انجام داده‌اند. وی که زمانی در اندونزی زندگی کرده، به ترنبال گفته است که اسلامی که اکنون در اندونزی حاکم است، بسیار بیش از زمان حضور وی در اندونزی، ماهیت عربی دارد. 

ترنبال در واکنش به این اظهارات اوباما پرسیده است که «مگر سعودی‌ها دوست شما نیستند؟» و اوباما با لبخند پاسخ داده است: «مسئله پیچیده‌ای است.»

آتلانتیک نوشته است که اوباما پیش از ریاست‌جمهوری‌اش هم نشان داده بود که صبر چندانی در برابر اقدامات عربستان ندارد. وی در سال 2002 در یک تجمع ضد جنگ گفته بود: «آقای رئیس‌جمهور بوش، شما می‌خواهید بجنگید؟ خوب بیائید برای این مبارزه کنید که کشورهای موسوم به متحد ما در خاورمیانه، سعودی‌ها و مصری، به سرکوب مردمشان، خفه کردن ناراضی‌ها و تحمل فساد و نابرابری، پایان دهند.»

به ادعای گلدبرگ، امروزه هم در دولت اوباما، اعضای شورای امنیت ملی آمریکا گاها به مهمانان خود یادآوری می‌کنند که عاملات حملات یازده سپتامبر ایرانی‌ها نبودند، بلکه اغلب آن‌ها سعودی بودند. خود اوباما نیز در نشست‌های خصوصی می‌گوید «کشوری که نیمی از جمعیتش (زنان) را سرکوب می‌کند، نمی‌تواند در دنیای امروزی عملکرد درستی داشته باشد.»

آتلانتیک نوشته است که ناامیدی اوباما از سعودی‌ها، بر تحلیل‌های وی بر خاورمیانه تأثیرگذار است. به گفته گلدبرگ، اوباما کمتر از روسای جمهوری قبلی آمریکا در منازعات میان ایران و عربستان، به صورت خودکار در طرف عربستان قرار می‌گیرد. مسئله‌ای که خود هم رد نمی‌کند.

اوباما می‌گوید: «از سال 1979 (انقلاب اسلامی)، ایران دشمن ایالات متحده بوده، به حمایت از تروریسم دولتی پرداخته، تهدیدی واقعی برای اسرائیل و بسیاری از متحدان ما بوده و هرگونه اقدام مخربی انجام داده است. دیدگاه من هم هرگز این نبوده است که نباید متحدان سنتی خود را به خاطر ایران از دست بدهیم.»

وی با این حال در ادامه گفت که سعودی‌ها باید خاورمیانه را با ایرانی‌ها «سهیم» شوند. اوباما گفت: «رقابت بین سعودی‌ها و ایرانی‌ها، که به شکل‌گیری جنگ‌های نیابتی و ناآرامی در سوریه و عراق و یمن منجر شده، ما را وادار می‌کند که به دوستانمان و همچنین ایرانی‌ها بگوئیم که باید راهی موثر برای تسهیم منطقه و رسیدن به نوعی صلح نسبی دست یابند.»

اوباما افزود: «اینکه ما به دوستانمان بگوئیم که "شما درست می‌گوئید، ایران دلیل همه مشکلات است و ما از شما در مقابله با ایران حمایت می‌کنیم،" به معنی ادامه درگیری‌های قومیتی خواهد بود و چون شرکای ما در خلیج (فارس، دوستان سنتی ما به تنهایی توان پایان دادن به منازعه یا رسیدن به یک پیروزی قاطعانه را ندارند، آن وقت ما باید وارد شویم و از نیروی نظامی خود برای تسویه حساب استفاده کنیم. این نه به نفع ایالات متحده است و نه به نفع خاورمیانه.»