گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، حالا رسماً سه سال از اعلام موجودیت داعش میگذرد؛ دقیقاً نوزدهم فروردین ماه 92 بود که «دولت اسلامی عراق و شام»، اعلام موجودیت کرد. داعش خیلی سریع ایجاد شد، بالید و گسترش یافت؛ سریعتر از آنچه گمان میرفت. خیلی زود توانست بخشهای فراوانی از خاک سوریه و عراق را ضمیمهی خلافت خودخوانده کرده، و دهها هزار نفر از سراسر دنیا را جذب کند. داعش از همان ابتدا اصرار داشت به عنوان یک گروهک مخوف تروریستی شناخته شود. حکومت بر مردم آن هم از طریق ترساندن آنها، روش مُجربی بود که شورشیها از پدربزرگ معنویشان «ماکیاولی» آموخته بودند؛ او که همواره میگفت: «شاد کردن مردم به اختیار خودشان است، و ترساندنشان به اختیار شهریار؛ پس شهریار خردمند آن است که بر آنچه نزد وی است تکیه کند، نه آنچه نزد مردم!»
داعش این روزها اما نه آن هیبت و جبروت گذشته را دارد، نه میجنگد؛ مثل یک شیر بی یال و دُم و اشکم، کِز کرده گوشه ای و سقوط متصرفاتش را تماشا میکند! پالمیرا آخرین فتح مهم داعش در سال گذشته بود، که به تازگی دوباره به دست نیروهای سوری افتاد. بعد از سه سال از تأسیس، داعش امروز بیشتر از همیشه در موضع ضعف قرار گرفته است. سر و کلهی داعش اما دقیقاً از کجا پیدا شد؟ مهمترین عملکرد این گروهک تروریستی در سالی که گذشت، چه بود؟
سِفر اول: پیدایش!
شاید اگر کودتای سیزدهم تیر ماه 91 ژنرال السیسی نبود، داعش در مصر اعلام موجودیت میکرد. برنامه امریکا این بود؛ قرار بود با کمک مرسی و دار و دستهی اخوان المسلمین، دولت اسلامی را در مصر راه اندازی کند. هرچند کودتا همه چیز را تغییر داد. هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه سابق امریکا در کتاب معروفش «انتخابهای سخت» مینویسد: «من به 112 کشور جهان سفر کرده بودم و با برخی از دوستان این توافق حاصل شد تا به محض اعلام تاسیس داعش این گروه به رسمیت شناخته شود. اما ناگهان همه چیز فروپاشید. توافق شده بود تا دولت اسلامی (داعش) در روز پنج آپریل 2013 اعلام شود و ما منتظر اعلام تاسیس آن بودیم، تا ما و اروپا هرچه سریعتر آن را به رسمیت بشناسیم. همه چیز در مصر اما بدون هشدار قبلی فرو ریخت!»
اوضاع مصر چرخید، اسلامگرایان وابسته به امریکا از قدرت کنار گذاشته شدند، برنامه اما سر جایش بود: داعش میباید در فروردین92 (آپریل 2013) اعلام موجودیت میکرد؛ مصر نشد جای دیگر! و احتمالاً به همین خاطر سوریه انتخاب شد. اوضاع این کشور از چندی قبل متأثر از انقلابهای عربی ناآرام بود. چهاردهم اسفند 91 شهر رقه در شمال شرق سوریه سقوط کرد؛ اپوزوسیون سکولار و مخالفین اسد توانستند کنترل این شهر را بر عهده بگیرند. اولین نیروهای داعش همین زمان از طریق مرز استان انبار عراق، وارد خاک این کشور شدند. داعش با تصرف رقه اعلام موجودیت کرد؛ در نوزده فروردین 92 ( هشت آپریل 2013)، یعنی سه روز دیرتر از زمانی که هیلاری کلینتون در کتابش نوشته بود.
داعش خیلی زود توانست مناطق بیشتری از سوریه و عراق را تصرف کند. داعش اما در تمام این سالها به بیشتر از همه در تلاش بود تا چهرهی هرچه کریهتری از اسلام و مسلمین برای افکار عمومی غرب مخابره کند. ابداع تازهترین روشهای آدمکشی، و قتل و غارت و ترور، علی الدوام از رئوس برنامههای آنان بود. اصلاً هدف از تأسیس داعش همین بود. امریکاییها از طرفی به دنبال ناامن کردن غرب آسیا و درگیر ساختن ممالک اسلامی و البته خرید امنیت برای اسراییل بودند؛ و از سوی دیگر اشاعهی اسلامهراسی را دنبال میکردند.
94 برای داعش چگونه بود؟
برای تماشای تصویر در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید
اول فروردین 94: داعش 94 را با ترور آغاز کرد. یک بمبگذار انتحاری در مسجدی در صنعا، 137 تن را به شهادت رساند و صدها نفر دیگر را زخمی کرد. داعش مسؤلیت انفجار را بر عهده گرفت.
دوازدهم فروردین 94: یک پیروزی درخشان برای مقاومت، نیروهای بسیج مردمی به همراه ارتش عراق توانستند در این روز (اول آپریل 2015) کنترل شهر تِکریت را دوباره در دست بگیرند. اگرچه جنگ شهری و پاکسازی کامل آن چند روز دیگر نیز به طول انجامید.
شانزده فروردین 94: داعشیها کنترل اردوگاه یرموک را در حوالی دمشق به دست گرفتند. در این اردوگاه بیش از 18000 نفر از آوارگان فلسطینی سکونت داشتند.
بیست و نه فروردین 94: جنگجویان وابسته به داعش که خود را «ولایت خراسان» مینامیدند، مسؤلیت یک عملیات انتحاری در افغانستان را به عهده گرفتند. در این عملیات بالغ بر 33 نفر مرد و زن بیگناه کشته و بیش از صد نفر زخمی و مجروح شدند.
سی فروردین 94: داعش ویدئوی سر بریدن گروهی از زندانیان را منتشر کرد؛ زندانیانی که گفته میشد از مسیحیان اهل اتیوپی هستند.
دوازده اردیبهشت 94: در این روز 300 نفر از ایزدی مذهبان عراقی به دست داعش به خاک و خون کشیده شدند.
بیست و سه اردیبهشت 94: نیروهای امریکایی ادعا کردند ابوعلا عفری از رهبران بلندمرتبهی داعش را در حملات هوایی به هلاکت رساندند.
بیست و هفت اردیبهشت 94: داعشیها دوباره کنترل شهر رمادی، مرکز استان انبار عراق را در دست گرفتند. این اتفاق در حالی بود که یکی از پایگاههای بزرگ ارتش امریکا درست در کنار این شهر قرار داشت. امریکاییها اما تنها تماشاچی سقوط شهر به دست دواعش بودند!
سی اردیبهشت 94: داعش سه روز بعد از فتح رمادی، پالمیرا شهر باستانی سوریه را هم تصرف کرد. پالمیرا اگرچه ارزش و اعتبار نظامی چندانی نداشت، اما به خاطر میراث گرانبهای تاریخی، هدف تبلیغاتی بسیار مناسبی برای دواعش بود. میراث گرانبهایی که البته در روزهای تسلط داعش بر شهر، یکسره ویران شد.
سی و یک اردیبهشت 94: شبه نظامیان وابسته به داعش، کنترل شهر سرت در لیبی، زادگاه معمر قذافی را به دست گرفتند.
اول خرداد 94: داعش مسؤلیت یک بمبگذاری در یک مسجد شیعیان در شرق عربستان را بر عهده گرفت. در این انفجار 21 نفر به شهادت رسیدند.
هفت خرداد 94: شورشیهای وابسته به داعش، فرودگاه شهر سرت در لیبی را تصرف کردند.
دوازده خرداد 94: داعشیها آب سد رمادی را روی مردم بستند.
هفده خرداد 94: نیروهای وابسته به داعش 10 نفر از اعضای طالبان را دستگیر کرده و سر بُریدند.
بیست و پنج خرداد 94: نیروهای کُرد کنترل شهر استراتژیک «تل ابیاد» در مرز ترکیه در سوریه را از داعش پس گرفتند.
پنج تیر 94: 145 غیرنظامی در این روز در یک حمله داعشیها به کوبانی کشته شدند. همزمان نیروهای وابسته به داعش مسؤلیت بمبگذاری در مسجدی در کویت را بر عهده گرفتند، در این انفجار 45 نفر به شهادت رسیدند.
بیست و نه تیر 94: یک عامل انتحاری داعشی با حمله به یک مرکز فرهنگی در شهر سورچ ترکیه (نزدیک کوبانی) 30 نفر را کُشت.
12 شهریور 94: نیروهای وابسته به داعش در یمن 20 نفر را در یک بمبگذاری در صنعا به شهادت رساندند.
هشت مهر 94: حملات هوایی نظامی روسیه علیه داعش آغاز شد.
هفده مهر 94: داعش به پیشروی در شمال سوریه ادامه داد. در این روز آنها توانستند کنترل شش روستا در حومهی حلب را برعهده بگیرند.
بیست و سه مهر 94: نیروهای عراقی پالایشگاه نفت بیجی را از کنترل داعش خارج کردند. این پالایشگاه بزرگترین پالایشگاه نفت عراق است.
سی مهر 94: یکی از نیروهای ویژه امریکایی در جریان عملیات آزادسازی گروگانها در شمال عراق کشته شد. وی نخستین سرباز امریکایی بود که در جنگ با داعش به هلاکت میرسید. در جریان آن عملیات 20 داعشی هم کشته شدند.
بیست و یک آبان 94: داعش مسؤلیت یک بمبگذاری در بیروت را به عهده گرفت. در این عملیات 40 تن به شهادت رسیدند.
بیست و دو آبان 94: نیروهای کُرد سنجار را دوباره آزاد کردند. درست در همین روز عوامل وابسته به داعش، با انجام یک سلسله عملیات تروریستی در پاریس، کل اروپا را در هاله ای از ترس فرو بردند. در آن شب بیش از 130 نفر در پاریس کشته شدند.
بیست و چهار آبان 94: فرانسه نخستن حملات هوایی خود را علیه داعش در واکنش به انفجارهای پاریس از رقه آغاز کرد.
ده آذر 94: اشتون کارتر وزیر دفاع ایالات متحده اعلام کرد نیروهای ویژه امریکایی برای آموزش کردها وارد خاک عراق خواهند شد.
یازده آذر 94: یک زوج آمریکایی احتمالاً وابسته به داعش 14 نفر را در سن برناردینو واقع در ایالت کالیفرنیا ترور کردند.
شش دی 94: نیروهای عراقی کنترل رمادی مرکز استان انبار را دوباره پس گرفتند.
بیست و دو دی 94: یک عامل انتحاری وابسته به داعش میدان سلطان محمد استانبول را به خاک و خون کشید. در این عملیات ده تن کشته شدند؛ بیشتر کشته شدگان از شهروندان آلمانی بودند.
بیست و هشت اسفند 94: صلاح عبدالسلام مظنون اصلی حملات پاریس در بروکسل بازداشت شد.