به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، دفتر مطالعات بخش عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی ادبیات نظری سازوکار قیمت گذاری خودکار سوخت با تاکید بر هموارسازی تدریجی قیمت را مورد بررسی قرار داد.
در این گزارش با بیان این مطلب که اصلاح و حذف یارانه سوخت (به صورت تدریجی یا به یکباره) همواره یکی از معضلات کشورهای با ساختار یارانه ای بوده است، آمده است: یارانه ها که معمولا ابتدا با هدف های حمایتی کوتاه مدت آغاز می شوند به تدریج ادامه دار شده و ضمن عادت کردن بدنه اقتصادی و اجتماعی به آن، به سختی قابلیت حذف آسان پیدا می کنند، به طوری که تجربه های حذف و اصلاح یارانه سوخت در کشورهای مختلف معمولا با مقاومت های اجتماعی شدید همراه بوده و دولت ها از بیم تاثیرات سیاسی، یا آن را به تاخیر می اندازند و یا تدابیر تشکیل دهنده حذف یارانه، به مسئله ای آسیب زا تبدیل می شوند.
در ادامه گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درباره ادبیات نظری سازوکار قیمت گذاری خودکار سوخت با تاکید بر هموارسازی تدریجی قیمت عنوان شده است:
تجربه کارشناسی بررسی ده ها مورد اصلاح یارانه در سراسر جهان نشان می دهد که غیرسیاسی کردن فرآیند اصلاح یارانه، شرط محوری موفقیت برنامه های اصلاح یارانه بوده است که خود نیازمند مقدمات خاص بوده و بر اساس روش های فنی متناسبی پیاده سازی می شود.
از مهمترین مقدمات غیرسیاسی کردن اصلاح یارانه، ثبات نسبی اقتصاد کلان در کنار پایین بودن نسبی قیمت های جهانی حامل هاست. به رغم اینکه در ظاهر به نظر می رسد غیرسیاسی کردن فرآیند اصلاح یارانه سهل الوصول است، اما تجربه های واقعی که در سراسر دنیا وجود دارند نشان می دهند برخی از کشورها توانسته اند به خوبی اصلاح تدریجی یارانه انرژی را با موفقیت مدیریت کنند، اما در مقابل برای برخی از کشورها انجام اصلاحات یارانه انرژی باعث شده است که اقتصاد کلان دچار بی ثباتی شود و حتی در مواردی نیز ثبات سیاسی دولت ها از این بابت تهدید شده است. بر همین اساس لازم است که در انجام اصلاحات یارانه انرژی، مجموعه آثار اقتصادی، سیاسی و اجتماعی وظرفیت های کشور در این ابعاد با هم مد نظر قرار گیرند.
روش های متفاوتی برای انجام این اصلاحات در دنیا وجود دارد. یکی از این روش ها، روش قیمتگذاری خودکار سوخت(AFPM) همراه با اعمال نوارهای همراه ساز یا اعمال میانگین متحرک است که در گزارش این مرکز به آن پرداخته شده است.
طبیعی است که برای دست یافتن به رویه متناسب با شرایط اقتصاد ایران، باید مجموعه روش های اصلاح یارانه در دنیا مد نظر قرار گیرند و مبتنی بر زمینه اقتصادی و اجتماعی ایران روش بهینه طراحی شوند.
منبع: فارس