شهرها مصرف کننده سه چهارم منابع جهان!/ افزوده شدن سالانه ۵۵ میلیون نفر به جمعیت شهرنشین جهان

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی کارشناس مسائل شهری با بیان اینکه امروزه شهرها، شبکه‎های متراکم تبادل افراد، سرمایه، اطلاعات و کالاها هستند، گفت: شهرها، محل تحقق توسعه پایدار هستند و همگان اذعان دارند که ما در قرن بیست‎و‎یکم که به قرن شهرها معروف است باید به سمت اهداف توسعه پایدار، سریع‎تر حرکت کنیم.

دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به اینکه سالانه حدود 55 میلیون نفر به جمعیت شهرنشین جهان افزوده می‎شود، گفت: با وجود این‎که شهرها تنها 2 درصد از سطح زمین را اشغال کرده‎اند؛ اما مصرف‏کننده سه چهارم منابع جهان و اصلی‏ترین بانی آلودگی هستند؛ از این رو برخی صاحب‎نظران، شهرها را مصرف‎کنندگانی بی‎رحم و آلوده‎کنندگانی سرسخت و بی‎مروت تعبیر کرده‎اند.

وی در این خصوص توضیح داد: در بسیاری از شهرها، انسان طبیعت را نادیده گرفته است، پوشش گیاهی، با بتن و آسفالت و سایر سطوح جایگزین شده، بستر رودخانه به شهر تبدیل شده  و سیستم هیدرولوژیکی شهر، به هم ریخته و سیلاب به راه می‎افتد، ضمن اینکه تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی همه و همه ناشی از نادیده گرفتن این نظم طبیعی است.

کارشناس اقتصاد شهری با تاکید بر اینکه اگرچه شهرها اغلب به‎عنوان مخرب محیط‌زیست و اضافه‎بار اکولوژیکی طبیعت قلمداد می‌شوند، اما آنها هم‎زمان می‎توانند به عنوان یک مدل و نمونه از کارایی زیست‎محیطی نیز در نظر گرفته شوند؛ گفت: زیرا با افزایش تراکم و مدیریت بهتر، هزینه ارائه خدمات کاهش می‎یابد، نوآوری ترویج می‎شود و رفاه از طریق توسعه اقتصادی میسر می‎شود و بر این اساس شهرها، بهترین گزینه برای ارتقای کیفیت زندگی و نیز مکان تولید اقتصادی هستند.

طباطبایی مزدآبادی در این خصوص به یک آمار اشاره کرد و گفت: از بعد اقتصادی، 50 شهر بزرگ دنیا بیش از 6.9 تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی دارند که بیش از کل تولید ناخالص کل کشور چین است.

نائب رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران چشم‌انداز توسعه شهرهای جهان را توأم با بیم و امید خواند و اذعان کرد: برخی باور دارند که مسیر طی شده بسیار اثربخش و امیدوارکننده بوده است وبعضی دیگر اعتقاد دارند که اهداف توسعه پایدار در شهرها محقق نشده‎اند و شواهد بسیاری را مطرح کرده‎اند که روند فعلی توسعه در جهان را ناکارآمد جلوه می‎دهد.

وی در خصوص امیدهای توسعه شهری در چند دهه گذشته خاطرنشان نمود: علی‎رغم این‎که از سال 1990 تاکنون، بیش از 2 میلیارد نفر به جمعیت جهان افزوده شده است؛ اما بیش از یک میلیارد نفر از تله فقر رها شدند، بیش از 2 میلیارد نفر به شبکه فاضلاب و 2.5 میلیارد نفر به آب آشامیدنی مناسب دسترسی پیدا کرده‏اند و مرگ و میر کودکان زیر پنج سال در جهان نصف شده است؛ ضمن آنکه از بین رفتن جنگل‏ها در جهان، از 7 میلیون هکتار در سال، به 3.5 میلیون هکتار در سال 2016 رسید.  

این پژوهشگر درباب بیم های توسعه شهری نیز خاطرنشان نمود: هر ساله، 9 میلیون کودک پیش از رسیدن به سن پنج‎سالگی جان خود را از دست می‎دهند. احتمال مرگ زنان در هنگام زایمان در جنوب صحرای آفریقا،  یک به 30 است؛ در حالی که این احتمال برای کشورهای توسعه‎یافته، یک به 5600 است. دست‎کم در 25 کشور که بیشتر آنها در جنوب صحرای آفریقا هستند، امید به زندگی کمتر از 55 سال است. در کشور هند بیش از 50 میلیون کودک مدرسه ای، توانایی خواندن متنی ساده را ندارند و بر مبنای آخرین گزارش‏های سازمان خواروبارجهانی (فائو)، هنوز 795 میلیون گرسنه در جهان وجود دارد.

طباطبایی در پایان با تاکید بر اینکه توسعه پایدار، آرمان بشر در قرن بیست‌و‌یکم است و  ما باید تمام تلاش‌هایی که از کنفرانس برانت‌لند و قبل‌تر از آن تاکنون در راستای توسعه پایدار انجام گرفته است را ارج بنهیم؛ یادآور شد: امروزه شهرها، میدان اصلی رقابت جهانی برای عینیت‎بخشی به پارادایم پایداری هستن و به‎عبارتی شهرها، مسئله و راه‎حل را هم‎زمان در درون خود دارند. بنابراین نیاز است در چنین میدانی مدیران شهری به صدای شهروندان و محیط شهری گوش فرا دهند و از این طریق با مشارکت مردم، راه را برای توسعه پایدار فراهم سازند.