بیانات رهبر انقلاب در جمع خدمتگزاران مسجد مقدس جمکران

بسم الله الرّحمن الرّحیم

جمع خدمتگزاران مسجد مقدّس جمکران در اینجا تشریف دارند. به نظر ما یکی از توفیقات بزرگ الهی، خدمت در مسجد مقدّس و مبارک جمکران است. کسانی که این توفیق را پیدا کرده‌‌اند، چه برادران، چه خواهران، این نعمت را، این خدمت را باید قدر بدانند.

قوام حیات معنوی انسان به تذکّر و توسّل و خشوع و ذکر است که در مساجد الهی، در جایگاه‌‌های عبادت، برای انسان فراهم است، مخصوصاً آن مراکز و مساجدی که اثری و نشانه‌‌ای از اولیاءالله در آنها هست. جایی که انسان میداند یا ظنّ به این دارد که مورد توجّه اولیای الهی است، طبعاً معنویّت آن مکان بیشتر است و مسجد مبارک جمکران جزو این گونه جایگاه‌‌ها و مراکزی است که توجّه به خدای متعال و تذکّر و خشوع و تضرّع در آن برای انسان فراهم‌‌تر است.

خوشبختانه امروز این مرکز مورد توجّه مردم است؛ قدیم این‌جور نبود. سالهایی که ما در قم بودیم، شبهای چهارشنبه یا شبهای جمعه یک تعداد معدودی از افراد میرفتند در همان مسجد که یک محلّ کوچک محدودی بود، زیارتی میکردند و خیلی بندرت کسانی در آنجا میماندند؛ خیلی محدود بود. خود ما که چند سال در قم بودیم، چند مرتبه بیشتر توفیق پیدا نکردیم برویم مسجد جمکران؛ رایج نبود، متداول نبود، دلها این جور مجذوب و کنده‌شده‌‌ی به سمت معنویّات نبود؛ حاکمیّت، حاکمیّت فضای معنوی نبود. این بود که یک مرکز به این عظمت، به این قداست -که مورد توجّه بزرگان بوده است، مورد توجّه رجال‌ الغیب و عبادالله و امناءالله بوده- این جور از چشم مردم در واقع پنهان بود و کسی توجّهی نداشت. بزرگانِ علما اینجا می‌‌آمدند، زیارت میکردند، [از جمله] مرحوم فیض کاشانی رضوان الله تعالی علیه. فرزند ایشان، مرحوم علم‌الهُدیٰ(۱) رضوان الله علیه یک جایی مینویسد که من در خدمت پدرم آمدیم مسجد جمکران را زیارت کردیم و اینجا بودیم.

اهل معنا و اهل توجّه و تذکّر، دلداده‌ی به این محل بودند لکن توده‌‌ی مردم، عامّه‌‌ی مردم، حتّی ما طلبه‌‌ها بی‌‌توجّه بودیم، غافل بودیم. یکی از عیوب حاکمیّت دستگاه‌های سیاسی غیر دینی و غیر معنوی همین غفلت است؛ مردم از ارزشهایی که دم دست آنها است و میتوانند استفاده کنند غافل میمانند. وقتی حاکمیّتِ مسلّط بر جامعه و محیط بر جامعه، یک حاکمیّت معنوی بود، الهی بود، دینی بود، یک خاصیّت طبیعی آن همین است که معنویّات رواج پیدا میکند، جلوی چشم قرار میگیرد، دلها به طرف آن جذب میشود؛ این چیزی است که امروز اتّفاق افتاده. نه اینکه امروز گناه نیست، نه اینکه آدم بد وجود ندارد و آدم بی‌‌توجّه و غافل وجود ندارد؛ چرا، لکن فرق است بین اینکه فضای عمومی جامعه، فضای معنوی باشد، معنویّات به عنوان یک ارزش مطرح باشد در جامعه و اینکه معنویّات بکلّی مغفولٌ‌ عنه باشد یا ضدّارزش باشد؛ این است که باید این فضا را قدر دانست.

حالا آن برادران و خواهرانی از جمع شما که در اینجا حضور دارید و در آن مسجد بنحوی به خدمتگزاری مشغول هستند، این را قدر بدانند و در این مکان مقدّس همه چیز را -همه‌‌ی برنامه‌‌ها، همه‌‌ی اقداماتی که انجام میگیرد، خود خدماتی که به مردم داده میشود- در جهت همین ذکر و توجّه و تذکّر و مانند اینها قرار بدهند؛ چون شیطان بالاخره در همه جا هست و در محیط‌های معنوی هم شیطان حضور پیدا میکند. این‌جور نیست که وقتی یک جایی مسجد شد، حَرم شد، شیطان بگوید دیگر من اینجا وارد نمیشوم؛ نخیر، هر جایی که من و شما هستیم، شیطان هم آنجا هست؛ در طواف کعبه هم شیطان هست. بدترین فسقها و اهانتها و مانند اینها گاهی اوقات در مقدّس‌‌ترین مراکز انجام گرفته؛ چه گناهانی در طواف حرم کعبه‌‌ی شریف و چه فسقهایی در راه منا و عرفات که تاریخ اینها را ثبت کرده! این شعری که ماها در مُغنی میخوانیم:
فو الله ما ادری و ان کنت داریا
بسبع رمَین الجمر ام بثمان(۲)
که عُمربن‌ابی‌ ربیعه، شاعر معروف عرب، این شعر را گفته، خب مال همین محلّ رمی جمار و این [گونه] محلها است. در مسجد جمکران هم شیطان حضور دارد، نه اینکه نیست؛ مراقب شیطان باشید. مواظب باشید که هم شیطان به مردم آسیب نرساند، هم به خودِ شما آسیب نرساند. این مراقبتها همان چیزی است که در ادبیّات قرآنی و اسلامی اسمش تقوا است؛ تقوا یعنی همین؛ یعنی انسان دائم مواظب خودش باشد، مراقب خودش باشد. اگر این مراقبت شد، تأثیر شیطان، نفوذ شیطان کم میشود، تیغ شیطان کُند میشود؛ اگر این مراقبت نشد و غافل شدیم، می‌‌افتیم دست شیطان و هر کاری خواست با ما میکند؛ مثل جسم بی‌‌جانی یا بیهوشی که بیفتد دست یک آدم هوشمند؛ به هر طرف بخواهد، آن را برمیگرداند؛ اگر غفلت کردیم، شیطان با ما این کار را میکند. شیطان در نماز هم می‌‌آید، شیطان در طواف هم می‌‌آید، شیطان در دعا هم می‌‌آید، شیطان در حال توسّل هم می‌‌آید؛ خیلی باید مراقب بود.

به ‌هر حال ما از زحمات برادران و خواهرانی که در جمکران مشغول زحمت هستند، از جناب آقای وافی(۳) که این خدمات را بر عهده گرفته‌اند خیلی متشکّریم. ان‌شاءالله خداوند به همه‌‌ی شما کمک کند، تأییدتان کند. و شما که آنجا هستید، برای ماها هم دعا کنید؛ دعا کنید خدای متعال به ما هم توفیق بدهد که توسّل پیدا کنیم، تضرّع پیدا کنیم، ما هم حال خشوع و تضرّع را ان‌شاءالله داشته باشیم.
والسّلام علیکم و‌ رحمة‌الله