قربانیان فراموش شده گاز شیمیایی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، شبکه خبری «آ. آر. د» آلمان در گزارشی که دیروز یکشنبه (شانزدهم تیرماه) با عنوان «قربانیان فراموش شده گاز شیمیایی»، منتشر کرد، به تشریح استفاده رژیم بعث عراق از تسلیحات شیمیایی در دهه ۱۹۸۰ میلادی به ویژه در سردشت پرداخت و از آن با عنوان جنایتی یاد کرد که پیامدی نداشته است.

در این گزارش آمده است که ساعت ۱۶ روز ۲۸ ژوئن سال ۱۹۸۷، آسمان بر فراز شهر سردشت - شهری در استان آذربایجان‌غربی- در ایران به لرزه درآمد و کمی پس از آن بمباران آغاز شد. این حمله فقط چند ثانیه طول کشید، اما قربانیان آن تا امروز از عوارض آن رنج می‌برند. در دهه ۱۹۸۰ میلادی، عراق با گاز شیمیایی به ایران حمله کرد و تا امروز احتمال نقش داشتن شرکت‌های آلمانی در این زمینه روشن نشده است.

«ناتالی امیری» نویسنده این گزارش در ادامه نوشت که نیروی هوایی ارتش عراق به فرمان «صدام حسین»، شمار زیادی بمب گاز ۲۵۰ کیلوگرمی گاز خردل بر سر مردم ریخت. بغداد در حالی این اقدام را صورت داد که پیشتر در پیامی رادیویی، ایران را تهدید کرده بود: «دیگر نمی‌توانید نفس بکشید». این گاز نخست بوی تندی نمی‌داد بلکه بویی شیرین و شبیه به سیب می‌داد. گاز شیمیایی بیش از ۱۳۰ نفر را به کام مرگ کشید و هزاران نفر هم مصدوم شدند. گاز خردل پوست افراد را می‌سوزاند و چشم‌ها، دستگاه تنفسی، گوارشی و غشا‌های مخاطی را دچار آسیب می‌کند.

این شبکه خبری نوشت که «رسول مولایی» یکی از افرادی است که در پی این حمله شیمیایی، دستگاه تنفسی‌اش آسیب دیده است. بیش از ۳۰ سال است که او هر شب نشسته می‌خوابد در حالی که یک دستگاه اکسیژن به او وصل است. او تا جایی که می‌تواند از معاشرت با مردم خودداری می‌کند. در ریه او مایعاتی تولید می‌شود و همین باعث می‌شود که او به صورت مداوم سرفه کند و ناچار شود آب دهان خود را بیرون بریزد. عوارض حمله شیمیایی گاز خردل یک سال بعد مشخص می‌شود و بر تمامی اعضای بدن اثراتی درازمدت دارد و در بدترین حالت اگر فرد نمیرد، اندام‌هایش را از دست می‌دهد و احتمال نابینا شدن فرد هم وجود دارد.

 

در ادامه آمده است که این گاز می‌تواند اثرات خود را بسیار دیرتر هم نشان دهد. یک سرباز ۱۶ ساله که در جنگ ایران حضور داشته است، با گذشت چهار سال به طور ناگهانی با عوارض خونریزی از بینی و گوش مواجه شده است. او که نمی‌خواهد نامش در رسانه‌های آلمانی نوشته شود، از آن زمان تحت درمان قرار دارد و از لحاظ پزشکی به دارو‌های خارجی وابسته است، اما چندین ماه است که به دلیل تحریم‌های آمریکا به دارو دسترسی ندارد. این در حالی است که دارو تحت عنوان کالا‌های بشردوستانه می‌تواند از اروپا به ایران منتقل شود، اما از آنجایی که پرداخت جهانی به وسیله دلار آمریکا انجام می‌شود، ایران امکان ندارد که دارو بخرد. از سوی دیگر، دارو‌های ارزان هندی و چینی هم چندان موثر نیستند.

جنایت‌جنگی که عواقبی برای صدام نداشته است

در بخش دیگری از این گزارش آمده است که صدام حسین که فرمان حمله شیمیایی به سردشت و تعدادی دیگر از شهر‌های ایران را داده بود، تحت هیچ پیگردی قرار نگرفت. در آن زمان غرب جانب دولت وقت عراق را می‌گرفت و با هر ابزاری از صدام حمایت می‌کرد. ایران پس از این حمله شیمیایی، خبرنگاران جهانی را به محل برد، اما جهان تمایل چندانی به این واقعه نشان نداد. ضمن اینکه از ماه مارس ۱۹۸۴، شورای امنیت سازمان ملل متحد، شواهدی مبنی بر استفاده عراق از گاز‌های شیمیایی در اختیار داشت.

هزاران نفر در پی حملات دیگر کشته شدند

نویسنده، مطلب را اینطور ادامه داد که سردشت برای صدام حسین یک آزمایش بود که هیچ عواقبی هم برای او به دنبال نداشت به همین دلیل او چند ماه بعد شهر کوچک کردنشین «حلبچه» در عراق را هم بمباران کرد. در جریان این کشتار که مارس ۱۹۸۸ رخ داد، بیش از پنج هزار نفر کشته شدند. حتی پس از حمله به حلبچه در یکی از یادداشت‌های وزارت خارجه آمریکا آمده بود که نباید تغییر اساسی در سیاست عراق رخ دهد. دولت «رونالد ریگان» رئیس‌جمهور وقت آمریکا از اعمال تحریم علیه دولت عراق جلوگیری کرد. بغداد در آن زمان مهمترین هم پیمان (آمریکا) علیه ایران بود و همین دلیل کافی برای حمایت آمریکا از عراق محسوب می‌شد.

آیا این تسلیحات شیمیایی از آلمان آمده‌اند؟

در بخش پایانی این گزارش به نقش شرکت‌های آلمانی در جنایت‌های رژیم بعث اشاره شده و آمده است که رژیم عراق چندین سال بر روی تسلیحات شیمیایی مانند گاز خردل و گاز سارین کار کرده بود و بخش زیادی از مواد شیمیایی و تجهیزات آن از آلمان تهیه می‌شد. این چیزی است که ایران سال‌ها بر آن تاکید داشت. شمار زیادی از شرکت‌ها مانند «کارل کولب»، «بایر» و شرکت «پرویساگه» که بعد‌ها به TUI تغییر نام داد، از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی به عراق تجهیزات و موادی می‌فروختند که در ساخت عوامل شیمیایی جنگی کاربرد داشتند.

نشریه آلمانی «اشپیگل» نوشت که در فاصله سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۸، شرکت‌های آلمانی صادرات تسلیحاتی به ارزش ۶۲۵ میلیون دلار داشته‌اند. اینکه این تجهیزات کاربرد دوگانه داشته‌اند یعنی هم کاربرد نظامی و هم غیرنظامی داشته‌اند هم به تائید رسیده است. یک روزنامه آلمانی هم در سال ۲۰۰۲، جزئیات گزارشی ۱۲ هزار صفحه‌ای را منتشر کرد که رژیم عراق به سازمان ملل داده بود. در این گزارش به نام بیش از ۸۰ شرکت، آزمایشگاه تحقیق و شخص آلمانی اشاره شده بود که در روند توسعه تسلیحاتی به عراق کمک کرده بودند که تسلیحات شیمیایی را هم شامل می‌شود.

این روزنامه آلمانی نوشت که در فاصله سال‌های ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۶، پرونده اقدامات شرکت‌های آلمانی در دادگاه‌هایی در دارمشتات و فرانکفورت بررسی شد. شرکت پرویساگ که در سال ۲۰۰۲ نامش تغییر کرد، برای وقایع سال ۱۹۸۸ محکوم نشد. درباره شرکت بایر هم اعلام شده است که در ان زمان رابطه بازرگانی با عراق، عادی و مجاز بود. در مجموع دولت آلمان تاکنون پذیرش مسئولیت در ارتباط با تسلحایت شیمایی در عراق را رد کرده است. دو‌سوم از افرادی که آن روز در سردشت بودند، از حمله شیمیایی آسیب دیده‌اند و امروزه همه دست‌کم یک نفر را در خانواده یا بستگان خود دارند که با پیامد‌های گاز شیمیایی دست و پنجه نرم می‌کنند. پیامد‌هایی مانند سقط جنین، سرطان، ناباروری.