پیوند یافتن چند فلز به یکدیگر شاید در نگاه اول، فناوری نه چندان پیچیدهای به نظر برسد، اما صنعت تولید آلیاژها امروز به یکی از حوزههای مهم و راهبردی در پیشرفت کشورها بدل شده است.
به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاعرسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ترکیب چند فلز با یکدیگر، شاید سادهترین تعریف آلیاژ باشد، اما با این تعریف ساده نمیتوان به کاربردها، اهمیت و دنیای گسترده آلیاژها پی برد. از «ورشو» تا «زاماک» و از «چدن» تا «آلومینیوم»، بخش ناچیزی از بیشمار نام آلیاژها است که از خواص و کاربردهای ویژه این ترکیبات فلزی خبر میدهد.
آلیاژها معمولا بر اساس همجوشی یا ترکیب دو فلز شناخته میشوند، اما گاهی پیوند خوردن بیش از دو یا چند فلز، آلیاژی با خاصیتهای تازهای را به ارمغان میآورد. آلیاژها به دلیل خاصیتهای منحصر بهفردشان، میتوانند استحکام و کاراییهای محصولات و فرآوردههای صنعتی را تحول ببخشند. کاربرد آلیاژها به استحکامبخشی محدود نمیشود.
صنعت «ریختهگری» مهمترین زیرساخت و مقدمه بهرهمندی از آلیاژهای کاربردی است. اما فناوری و دانشی که در پس این صنعت نهفته است، همگام با پیشرفت صنعت در حال پیشرفت و روزآوری است.
کشورهایی که از فناوری و دانش این حوزه برخوردارند، جز تعداد انگشتشماری نیستند و به دلیل اهمیت بالا و کاربردهای ویژه این آلیاژها، از انتقال دانش و فناوری آن به دیگر کشورها، پرهیز دارند.
اعمال محدودیتها و تحریمهای ظالمانه علیه کشورمان، سعی کرد حلقه بهرهمندی صنایع کشورمان از این فناوری را تنگتر کند. اما حضور شرکتهای دانشبنیانی که در مرزهای دانش و فناوری گام برداشتهاند و به این حوزه ورود کردهاند، راه را برای تولید آلیاژهایی که تأمینشان حتی از راه واردات هم ممکن نبود، هموار کردند و صنعت را چند گام به جلو راندند.
یکی از این شرکتهای دانشبنیان که در کشورمان فعالیت میکند توانسته است آلیاژسازهای غیر آهنی بر پایه کلسیم و همچنین مواد آلیاژی مورد نیاز صنایع مختلف را تأمین کند.
امیرطالب مدیرعامل شرکت نوآوران کوشای زنگان درباره کاربردهای روزافزون آلیاژهای غیرفلزی، اظهار کرد: آلیاژهای سرب-کلسیم در بسیاری از موارد بخصوص در ساخت صفحات باتری به کار میرود و با توجه به ویژگیهایی که دارد، جایگزین آلیاژهای قبلی شده است. امروزه این آلیاژها در پیوند با دیگر عناصر همچون سرب و قلع، ضمن آن که خاصیت بالاتری را به محصول نهایی میدهد از ریختهگری و فرآوری آسانتری برخوردار است.
امیر طالب به فعالیت این شرکت در زمینه تولید این آلیاژهای مورد استفاده در باتری اتومبیلها اشاره کرد و گفت: پیش از این عمده این آلیاژ از طریق واردات تأمین میشد، اما اکنون با بومی سازی دانش و فناوری فرآوری این آلیاژ، بخش قابل توجهی از نیاز صنعت باتری را تولید میکنیم.
این فعال فناور با بیان اینکه، در بخش قابل توجهی از باتریهای تولید داخل از این آلیاژ ساخت داخل استفاده میشود، ادامه داد: ایران سومین کشور تولید کننده این آلیاژ است و با توجه به مسائل موجود باید محصولی با کیفیت و قابل رقابت تولید شود و ارزآوری داشته باشد.
طالب افزود: حدود ۲۷ نوع مواد در باتری مصرف میشود که تامین این مواد با محدودیتهایی مواجه است. اکنون در میسر تولید داخلی این ۵ محصول قرار داریم.
این فعال فناور به توانمندی شرکتهای دانشبنیان داخی در تأمین مواد پیشرفته و راهبردی اشاره کرد و گفت: محصولات و فناوریهایی که ظرفیت بازار داخلی دارد و تأمین آنها با محدودیت مواجه است، میتوانند از سوی شرکتهای دانش بنیان تولید شده و صنعت را به پیش ببرند. اما این موضوع نیازمند ایجاد یک زیرساخت و ایجاد فضای لازم برای شرکتهای دانشبنیان و فناور است.