در جهان آرا مطرح شد
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، برنامه جهان آرا شنبه شب با موضوع معیار‌های مجلس کارآمد و با حضور سید امیر حسین قاضی زاده هاشمی و علی اصغر یوسف نژاد دو تن از نمایندگان عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی از شبکه افق پخش شد.
در ابتدای این برنامه علی اصغر یوسف نژاد در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر اینکه چرا در افکار عمومی، مجلس به عنوان نهادی مطرح است که کارآیی قابل قبولی ندارد گفت: من این تحلیل را قبول ندارم. ما باید ببینیم که مفروضات و شاخص‌های مردم برای سنجش مجلس چیست و چقدر از زوایا و واقعیات مجلس را توانسته ایم به اطلاع مردم برسانیم.
وی افزود: مجلس دو وظیفه قانون گذاری و نظارت بر قانون را دارد. پس اگر می‌خواهیم یک ارزیابی صحیح از مجلس داشته باشیم باید خواسته ما در حد وظایف مجلس باشد. امروز از مجلس می‌خواهند در باره ارز و سیاست خارجی کاری کند در حالی که حل این مشکلات تنها به عهده مجلس نیست.
یوسف نژاد ادامه داد: در ذهن برخی، استیضاح و تحقیق و تفحص به شکل منفی آن نقش بسته است و انتظار دارند در نتیجه سوال و یا استیضاح حتما وزیر برکنار شود. در حالی که سوال یا استیضاح باید شامل بررسی نکات مثبت و‌منفی باشد.
عضو هیئت رییس مجلس با بیان اینکه الان مجلس طرح محور شده است گفت: این در صورتی است که فقط بخشی از کار کشور به عهده مجلس است. اتفاقا دولت باید لوایح مربوط به اداره کشور را ارائه دهد. برخی طرح‌هایی که ما می‌دهیم از پشتوانه کارشناسی خوبی برخوردار نیست و شاید یک نماینده بر اساس مسائل منطقه‌ای طرحی را به مجلس بدهد که مصالح ملی در آن لحاظ نشده باشد. در صورتیکه که اگر دولت به مجلس لایحه ارائه کند مسئله را در سطح ملی می‌بینید.
یوسف نژاد: سوال و استیضاح به معنای مچ گیری نیست
وی‌ادامه داد: الان طرح‌هایی که در نوبت دستور کار مجلس است زیاد شده و به جایی هم نمی‌رسد. سوال و استیضاح به معنای مچ گیری نیست بلکه به معنای همکاری است. به نظر من دولت باید از این موضوع استقبال کند و اتفاقا دستگاه‌های دولتی باید از نظارت استقبال کنند، زیرا این به معنای شفاف سازی و حل شدن بسیاری از مشکلات است.
عضو فراکسیون امید مجلس عنوان کرد: اینکه در یک کشوری سقفی برای مبلغ اجازه بها داشته باشند در اختیار مجلس نیست و وظیفه دولت است که می‌تواند بوسیله اهرم‌هایی که دارد این کار را انجام دهد. البته در کنار دولت مجلس هم باید باشد. مجلس نسبت به مسائل اقتصادی حساسیت دارد و حتما در حوزه تکالیفی که به عهده دولت است کمک می‌کند. مثلا در یکسال گذشته ۲۴۷۰ ساعت کمیسیون‌های مجلس با حضور دستگاه‌های اجرایی جلسه داشته اند.
یوسف نژاد گفت: شرایط فعلی ما شرایط طبیعی نیست که بخواهیم با معیار‌های اقتصادی معمول موضوع را بسنجیم. تصمیمات ما الان اقتضایی است و باید وجه اجتماعی تصمیمات را هم در نظر بگیریم. تصمیماتی که مجلس می‌گیرد سعی شده به نفع عموم مردم باشد، اما مجلس تلاشش را کرده و دولت هم در همین راستا باید تلاشش را بکند.
عضو‌هیئت رییسه مجلس تصریح کرد: در مورد مسکن اعتقاد ما این است که اگر حوزه مسکن تحرک داشته باشد ممکن است بسیاری از مشکلات را با خود حل کند. از چند سال گذشته به این طرف مجلس قوانین خاصی را به تصویب رسانده و در قانون بودجه اظهار نظر‌های قانونی در این حوزه داشته است. اما بایداجرای قانون را هم مد نظر داشته باشیم. خیلی جاها، چون قانون مصوب در قالب طرح نمایندگان بوده دولت آن را عملیاتی نکرده است. به همین خاطر در این مجلس تذکرات و سوالات و استیضاح از حالت طبیعی و معمول یک مجلس زیادتر است.
۱۰ هزار سوال و تذکر در مجلس
وی اظهار داشت: چرا باید بیش از ۱۰ هزار سوال و تذکر در مجلس داشته باشیم؟ این نشان دهنده این است که دولت و مجلس هماهنگ نیستند. برخی جاها هم در هماهنگی بین دستگاهی مشکل داریم.
این نماینده مجلس عنوان کرد: حتما اینگونه نیست که قانونی که ما نوشتیم اجرا می‌شود. برخی اوقات قوانین بسیار زیاد است و ظرفیت زمانی مجلس اجازه ارائه همه سوالات درباره نحوه اجرای آن‌ها در صحن مجلس را نمی‌دهد.
وی گفت: تجربه من نشان می‌دهد که اگر دولت یک لایحه را به مجلس بدهد کار کارشناسی و آمادگی بین دستگاه‌ها و استدلال برای اینکه عملیاتی شود پیش از ارایه لایحه به مجلس اتفاق می‌افتد و فرآیند کاری آن در مجلس تسریع می‌شود و با رای بالا هم تصویب و اجرایی می‌شود.
یوسف نژاد ادامه داد: حال اگر این تبدیل به طرح شود ساعت کار بیشتری می‌برد، تصمیم گیری برای نمایندگان مجلس سخت‌تر است و کمتر از ۵۰ درصد طرح‌ها در صحن رای می‌آورد و وقتی در دولت می‌رود کمتر از ۵۰ درصد مصوبات اجرایی می‌شود. فکر می‌کنم دولت باید بیشتر لایحه به مجلس بدهد و از مجلس هم کمک بخواهد.
عضو فراکسیون امید مجلس عنوان کرد: عمده نمایندگان با شفافیت آرا موافق هستند. من در مورد آرا و حضور غیاب و حقوق نمایندگان موافق شفافیت هستم، زیرا موجب انضباط کار می‌شود. ذهنیت عمده نمایندگان این است که شفافیت موضوع خوبی است، اما اگر مسائل حاشیه‌ای آن حل شود. مردم حوزه انتخابیه حق دارند درباره حقوق و مزایای نماینده اطلاع داشته باشند.
وی گفت: نباید اظهار نظر یک فرد را به کل مجلس نسبت بدهیم و تایید هم نمی‌کنیم که همه مجلس هم درست و پاک هستند شاید کسی هم خطا کند، ولی مسئولیت آن با خودش است.
* قاضی زاده هاشمی: بی توجهی دولت به هشدار‌های ۲۰۰ نماینده درباره بحران در اقتصاد
در ادامه برنامه، سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی اظهار داشت: اینکه یک سطح از نارضایتی عمومی نسبت به کارکرد دستگاه‌ها وجود دارد یک واقعیت است و نمی‌توانیم بگوییم مردم از عملکرد دستگاه‌ها راضی هستند. هرچند قوه قضاییه اخیرا با حضور مقتدرانه آقای رییسی در عرصه مبارزه با فساد خوب عمل کرده است.
ما وقتی خدمت مردم میرسیم مردم مسائل کوچک و بزرگ را از نماینده مجلس مطالبه می‌کنند و مجموعه درخواست‌های خودشان را از کسی که نام مسئول دارد مطالبه می‌کنند. وقتی که ما نماینده مردم می‌شویم یک شانی داریم و وقتی قانون به ما اجازه داده که نطق کنیم و تذکر دهیم برای پیگیری مشکلات مردم است.
وی ادامه داد: ما باید شاخص داشته باشیم و برای اظهارنظر مستندات داشته باشیم. یک ناکارآمدی عمومی در ارائه خدمت به مردم اتفاق افتاده که مجموعه دستگاه‌ها در آن شریک هستند. مجلس تلاش‌هایی کرده، اما اثر بخشی کافی نداشته است. بار اصلی اداره کشور به عهده قوه مجریه است و مجلس برای ریل گذاری تسهیل‌گری و کنترل ایجاد می‌کند، اما ما جای دولت نیستیم. مثلا در قانون هدفمندی یارانه‌ها آنچه مجلس تصویب کرد دولت اجرا نکرد، زیرا تلقی دیگری از این قانون داشت.
عضو هیئت رییسه مجلس تصریح کرد: به لحاظ قانونی مجلس می‌تواند دولت و وزرا را استیضاح کند و قانون گذاری کند، اما به لحاظ کارکردی ساماندهی حوزه اقتصادی کشور و سیاست‌های پولی و مالی دست دولت است. چند سال پیش ۲۰۰ نفر از نمایندگان به رییس جمهور نامه می‌نویسند که تیم اقتصادی شما دارد مشکل ایجاد می‌کند و این موضع از زمان صندوق‌های مالی و اعتباری شروع شد و گفته شد که این صندوق‌ها در جامعه تورم ایجاد می‌کنند و موضوع مهار تورم شما زیاد دوام نمی‌آورد. اما تا کار به شرایط بحرانی نرسید رییس بانک مرکزی تغییر پیدا نکرد و رییس سازمان برنامه و بودجه هنوز هم تغییر پیدا نکرده است.
* بحث جدی درباره یارانه‌ها در جلسه سرا قوا
قاضی زاده هاشمی گفت: همین الان سر تخصیص یارانه‌ها بحث جدی در جلسه سران قوا وجود دارد. ما گفته ایم یارانه‌ها چگونه باید تخصیص یابد، اما دولت فکر می‌کند که با اجرای این شیوه بستر برای کپنی شدن اجناس ایجاد می‌شود. هر ساله دیوان محاسبات گزارش تفریغ بودجه را ارائه می‌کند و میزان تخلفات دولت مشخص می‌شود بعد دادستانی رسیدگی می‌کند و می‌رود جزو پرونده‌های طولانی که در قوه قضاییه می‌ماند.
* بزرگان نظام استیضاح بیشتر را به مصلحت نمی‌بینند
وی درباره عملکرد نظارتی مجلس توضیح داد: آخرین ابزار ما عزل است و آنقدر این ابزار در مجلس بکار گرفته شده که بزرگان نظام که مصلحت نظام را می‌بینند گفته اند دیگر بیشتر از این استیضاح نکنید و تنش بیشتر نشود. شاید دلیل اینکه برخی وزرا اینگونه رفتار می‌کنند، همین باشد که می‌دانند استیضاح نمی‌شوند.
وی ادامه داد: ما آنقدر طرح استیضاح داشتیم که اگر برخی از آن‌ها هم رای می‌آورد دولت باید دوباره تجدید رای اعتماد می‌کرد، زیرا بر اساس آیین نامه مجلس اگر نیمی از وزرا تغییر پیدا کنند مجددا کل کابینه باید رای اعتماد بگیرد و به نظرم اگر برای یک یا دو وزیر دیگر در این دولت استیضاح اتفاق بیافتد کل کابینه باید رای اعتماد بگیرد. این مساله هم وجود دارد و مصالح هم باید دیده شود. وقتی شرایط کشور بغرنج است ما می‌خواهیم مسایل کشور را حل کنیم. یک بار حضرت آقا فرمودند: مجلس در راس امور است نه نمایندگان آن. تمرکز مجلس بر این است که مشکلات مردم حل شود نه اینکه الزاما با کسی برخورد کنند.
قاضی زاده هاشمی اظهارداشت: مثلا بیش از حدود سی جلسه گذاشته ایم علنی و غیر علنی که مسایل اقتصادی و کشاورزی را پیگیری کنیم. مثلا دولت می‌خواست بنزین را گران کند که ما گفتیم به دلایلی نباید این کار انجام شود. با توجه به سختی شرایط که کشور داشته مجلس تلاش‌های زیادی کرده و پای کار بوده البته جا‌هایی موفق بوده و جا‌هایی هم موفق نبوده است.
نماینده مردم مشهد در مجلس گفت: در بخش مسکن در یک مقطعی وزیر مسکن به دخالت در موضوع ساخت و ساز و کنترل بازار مسکن با این توجیه که من نگاهم کمونیسیتی نیست اعتقاد نداشته است. در آن مقطع مجلس موضوعش بررسی رفتار ایشان بوده است. حتی گزارشی تهیه شده و برای رسیدگی تخلفات به قوه قضاییه ارائه شده است.
وی یادآور شد: خود ما و جمعی از نمایندگان دو طرح برای دولت فرستادیم که یکی از آن‌ها بحث مسکن اقساطی بود و در حوزه کنترل بازار مسکن هم طرح اجرایی داشتیم.
وی بیان اینکه رییس جمهور مسئول اجرای قانون اساسی است و اصل ۲۹ بر تامین مسکن تاکید دارد تصریح کرد: موضوع اخذ مالیات از خانه‌های خالی و عایدی سرمایه نیاز به قانون ندارد، زیرا دولت مجوز قانونی آن را دارد یعنی دولت ابراز قانونی کافی را دارد، اما در داخل خودش برای اجرای آن دعوای کارشناسی دارند.
* اقتصاددانان ما حدود ۶۰ سال از اقتصاد مدرن عقب هستند
قاضی زاده ادامه داد: اقتصاد ما یک وضع نرمال را طی نمی‌کند و اقتصاددانان ما حدود ۶۰ سال هم از اقتصاد مدرن عقب هستند. یک پیشنهاد ما ایجاد شرکت‌های قیمت گذاری مسکن است، اما تئوریسین‌های اقتصادی دولت معتقد به این موضوع نیستند و خیلی قائل به کنترل قیمت توسط دولت نیستند.
عضو هیئت رییسه مجلس عنوان کرد: بعد از تصویب قانون دو ساز و‌کار موید کار ما است که یکی از آن‌ها پشتوانه‌های مالی است. ما حدود ۱۰ هزار قانون در کشور داریم که باید ببینیم برای اجرای آن‌ها منابع در اختیارداریم یا نه. در واقع ما هر سال در قانون بودجه به قوانین کشور تخصیص می‌زنیم.
وی گفت: سازوکار دوم این است که ما گزارش نظارتی تهیه می‌کنیم مثلا در حوزه مسکن کمیسیون عمران دو گزارش نظارتی داده است که به قوه قضاییه رفته که در روند طولانی رسیدگی‌می افتد، ولی معمولا از دیدگاه سوء مدیریت با این تخلفات برخورد نمی‌شود. امروز مصوبه‌ای داشتیم که اگر چنین گزارشی به قوه قضاییه دادیم، معادل آن جرم انگاری و برخورد کند.
قاضی زاده هاشمی خاطر نشان کرد: از مجموع تحقیق تفحص‌هایی که مجلس از اول انقلاب تا کنون انجام داده است تنها یک یا دو مورد نتیجه داشته است و این موضوع تیغ مجلس را کند می‌کند. از اول این مجلس جلساتی را با قوه قضاییه داشته ایم و حتی شکل گزارشات خود را به شکل لوایح قضایی تغییر دادیم، اما متاسفانه تاکنون اتفاقی نیافتاده است. حتی در مورد رسیدگی مالی در دیوان محاسبات هم دادستانی باید رسیدگی کند که در اختیار قوه قضاییه است.
نماینده مردم مشهد در مجلس ادامه داد: یکی از ایراداتی که مجلس دارد این است که باید با توجه به واقعیت‌های کشور کمتر قانونگذاری‌هایی کند که قابل اجرا نیست. اما تحت فشار‌های افکار عمومی و دلسوزی نمایندگان این اقدام می‌شود و بار مالی آن مود توجه قرار نمی‌گیرد البته برخی اوقات هم شرایط مالی کشور تغییر می‌کند.
وی افزود: در قانون اساسی ما بحث تفکیک قوا ذکر شده است. یک وقت مجموعه کارکرد‌های نظام را در نظر می‌گیریم که همه مسئولان در یک مسیر قرار میگیرند، اما وقتی یک هدف ترسیم می‌شود همه باید تلاش کنند تا آن هدف محقق شود.
قاضی زاده هاشمی گفت: اما کارکرد فردی ما جنبه سلبی دارد و کارکرد ایجابی ما با قدرت فشار اتفاق می‌افتد. در نظام‌های مردم سالار مجلس ایجاد می‌شود تا جلوی دیکتاتوری را بگیرد. مثلا در بحث یارانه‌ها ما به یک نتیجه‌ای رسیده ایم که دولت آن را قبول ندارد، چون کار کار شناسی ما را قبول ندارد. در تضارب اندیشه‌ها و فکر‌ها است که کار انجام می‌شود. نگاه قانونگذار آرمانی است و نگاه دولت حداقلی است و در نتیجه همین تضارب فکری است که به یک نتیجه نسبی میرسیم.
مثلا دولت می‌خواست بنزین را گران بکند ما گفتیم این کار آخرین راه است شما اول باید کارت سوخت را احیا کنی بعد کسانیکه مصرف نامتعارف داشته و در کار قاچاق هستند را کنترل کنی تا به همه مردم فشار نیاید.
وی عنوان کرد: در مرکز پژوهش‌های مجلس ابزاری درست شده که ببیند نظری که به مجلس ارائه می‌شود درست باشد و قانون اساسی اصالت را به لایحه دولت داده است تا بر اساس ساختار اداری کشور و تامین مالی باشد. مرکز پژوهش‌ها در واقع نظرات دولت را کنترل می‌کند وگرنه بضاعت مجلس جای این دستگاه عریض و طویل کارشناسی دولت نمی‌نشیند پس اصالت کار کارشناسی با دولت‌ها است و تلاش ما هم این است که ببینیم چقدر این کارشناسی درست است یا خیر. چون ما اندیشکده‌ای فکر می‌کنیم. اما ما متاسفانه این سال‌ها مجبور شدیم که برویم جای دولت بنشینیم و فکر کنیم.
عضو هیئت رییس مجلس تصریح کرد: کار‌های بزرگی در حوزه شفافیت چه در حوزه داخلی و چه در حوزه بیرونی مجلس شروع کردیم. ما الان مجموعه طرح‌ها و لوایح را ثبت می‌کنیم و نظرات نمایندگان را هم ثبت می‌کنیم، اما یک موضوع شفافیت آرا نمایندگان مانده است که برای این موضوع باید آیین نامه داخلی مجلس تغییر کند و نیاز به دو سوم آرا نمایندگان دارد که مرتبه آخری که درباره آن رای گیری شد تنها ۷ رای کم داشت. جمعی از همکاران ما نگرانی‌هایی دارند درباره آرائشان. نمانیدگان هم مورد خطاب مردم حوزه انتخابیه خودشان هستند و همه کار‌های عمرانی در تعامل با دولت و دستگاه‌های اجرایی است.
نماینده مردم مشهد در مجلس اظهار داشت: این تعامل باعث شده است که یک ملاحظه معنوی بوجود آید. نماینده می‌داند اگر نظرش در راستای نظر دستگاه‌های اجرایی نباشد مشکل پیش می‌آید.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط خاصی که کشور دارد برخی اقدامات مجلس دیده نمی‌شود در حالی که مجلس کار‌های خوبی در حوزه مبارزه با فساد انجام داده است.
ارسال نظرات