ورود صنایع دفاع به بخش خودروسازی. این خبری بود که در شبکههای اجتماعی دست به دست میشد، اما خبری از جزئیات آن نبود.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، آخرین روز مرداد امیر حاتمی، وزیر دفاع از قرارداد وزارتخانه متبوعش با خودروسازان خبر داد و تصریح کرد: در راستای حمایت فناورانه از صنعت خودروسازی کشور به جای شرکتهای خارجی که در شرایط تروریسم اقتصادی آمریکا، کشور ایران را ترک کردند اقدامی به اجرا در آمد و در همین مسیر شرکتهای خصوصی وزارت دفاع در گذشته قراردادهایی به مبلغ ۱۵۰۰ میلیارد تومان امضا کردند و اکنون نیز قراردادی به ارزش ۲۵۰۰ میلیارد تومان در حال انعقاد است.
پیگیری نشان میدهد برخی لوازم کاربردی مانند واشر سرسیلندر، سنسور اکسیژن، میل سوپاپ، شیلنگهای گازی، کوئل، محافظهای حرارتی، مجموعههای کامل توربو شارژ، پمپ هیدرولیک، جعبه فرمان، آمپر، مولتیمدیا و برخی لوازم دیگر که تاکنون از طریق واردات تأمین میشد، قرار است داخلیسازی شود تا وابستگی در این زمینه در حد صفر کاهش یابد.
تحریمی که سبب خیر شد
حتما ضربالمثل عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد را شنیدهاید. اولین شرکتهایی که ایران را پس از تحریمهای آمریکا ترک کردند شرکتهای خودروسازی پژو و رنو فرانسه بودند و همین موضوع باعث شد تا بسیاری از خودروهای مونتاژی در ایران به دلیل نداشتن برخی قطعات، در انبار خودروسازان داخلی خاک بخورند و بازار آشفته شود. پس از اینکه فشار آمریکا برای بر هم زدن بازار خودروی ایران به سقف خود رسید، خودروسازان نمایشگاهی برگزار کردند و قطعات وارداتی را به نمایش گذاشتند تا قطعهسازان برای تولید این قطعات خودشان را محک بزنند و درنهایت صنعت دفاعی کشور به کمک تولید آمد. وزارت دفاع برای تولید قطعات پیشرفته خودرو (هایتک) که پیش از این امکان ساخت آن توسط قطعهسازان در کشور وجود نداشت اعلام آمادگی کرد تا قطعاتی مانند ECU خودرو، کیسه هوا و قطعات الکترونیکی پیچیدهای که قطعهسازان توان ساخت آن را نداشتند، تولید کند و به خودروسازان تحویل دهد.
تولید رایانه خودرو
ازجمله مهمترین قطعات وارداتی به ایران، کامپیوتر خودرو یا همان ECU است که قرار است با محوریت شرکت صنایع الکترونیک ایران (صاایران) ساخته شود. ورود وزارت دفاع به حوزه صنعت خودروسازی و تأمین برخی قطعات مهم مورد نیاز از جمله ECU این نوید را میدهد که وزارت دفاع بتواند مانند صنایع الکترونیک خود که محصولاتش در میدان عمل، کارکرد خود را با موضوعاتی نظیر شکار پرنده پیشرفته آمریکایی ثابت کرده است، در صنعت خودرو نیز انحصار و تحریم کشورهای دیگر را بشکند و آرزوی صنعت خودروسازی کشور را برای ساخت ECU بومی به واقعیت تبدیل کند.
از سوی دیگر باید توجه داشت سال گذشته و امسال خودروسازان بهدلیل نداشتن چنین قطعاتی نتوانستند بسیاری از خودروها را به متقاضیان تحویل دهند. تولید ECU خودرو، هم میتواند صرفهجویی ارزی بهدنبال داشته باشد و هم گامی مثبت و محکم در مسیر خودکفایی باشد، زیرا تأثیر تحریمها را تا حد زیادی بر صنعت خودرو کم میکند.
دفاع در صنعت خودروسازی
فرشاد مقیمی، معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه به دنبال داخلیسازی قطعات وارداتی هستیم گفت: وزارت صمت از وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به دلیل تجهیزات و توان علمی بالایی که داشت خواست در زمینه تولید و قطعات وارداتی خودرو به کمک کشور بیایند و نام قطعات و کاربری به آنها اعلام شد که پس از مدتی وزارت دفاع برخی از این قطعات را ساخت.
وی با بیان اینکه نمایندگان وزارت دفاع در همه جلسات تولیدی و صنعتی وزارت صمت حضور دارند افزود: بخشی از قطعات خودرو از طریق واردات تأمین میشد که با تحریمهای آمریکا از ورود آن ممانعت شد و در همان زمان نیاز بخش خودرویی را که بیشتر در زمینه برق، قوای محرکه و تزئینات داخل بود به وزارت دفاع و سایر قطعهسازان اعلام کردیم که خوشبختانه بخش زیادی از آنها قرار است در داخل ساخته شود.
مقیمی تصریح کرد: صنایع دفاع با تجهیزاتی که در اختیار دارد میتواند به کمک صنعت کشور بیاید و هر جایی که آنها قبول کنند و توانایی تولید آن وجود داشته باشد از حضور آنها استقبال خواهیم کرد. غیر از صنعت خودرو در بخشهای دیگر هم قرار است از کمک وزارت دفاع و تولیدکنندگان برای داخلیسازی قطعات استفاده کنیم.
فناوریهای روز از صنعت دفاعی میگذرد
امیرحسن کاکایی، کارشناس خودرو از ورود صنایع دفاع به بخش خودرو ابراز خرسندی کرد و گفت: صنایع دفاعی کشور بسیار پیشرفته است که میتواند به کمک صنایع دیگر مانند صنعت خودروسازی بیاید.
وی تاکید کرد: تقریباً همه فناوریهای مربوط به خودروسازان از مسیر صنعت دفاعی عبور میکنند و ورود وزارت دفاع ایران به بخش خودروسازی میتواند یک خبر خوش تلقی شود. این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: ورود وزارت دفاع میتواند نقش پررنگی در داخلیسازی و تولید قطعات با کیفیت و همچنین کاهش هزینهها داشته باشد و دولت باید با حمایت بیشتر در این زمینه سبب ورود فناوریهای برتر به کشور شود.
نقش صنعت دفاعی در حمایت از اقتصاد
وقتی خبر ورود وزارت دفاع به بخش خودروسازی منتشر شد برخی کارشناسان از این موضوع ابراز نارضایتی کردند و برخی دیگر خرسند شدند و اعلام کردند این کار باید زودتر از اینها انجام میشد. برخی کارشناسان معتقدند صنایع دفاعی نباید به اقتصاد ورود کنند، اما تجربه جهانی نشان میدهد در کشورهای پیشرفته، نیروهای نظامی نقش مهمی در اقتصاد ایفا میکنند که آمریکا و چین از جمله این کشورها هستند. آمریکا با سهم ۲۵ درصد و چین با سهم ۱۸ درصد از اقتصاد جهانی توانستهاند با بهرهمندی از توان صنعت دفاعی بخشهای مختلف اقتصادشان را تقویت کنند.
به عنوان مثال نورینکو یک شرکت دولتی صنایع دفاعی و نظامی چینی است که در زمینه ارائه خدمات نیروی نظامی، ساخت مواد منفجره، مهمات، انواع رادار، صنایع جنگافزاری و دفاعی فعالیت میکند، اما در زمینه تولید خودرو کمک زیادی به صنعت خودروسازی چین کرده است. نورینکو به عنوان بزرگترین شرکت تجهیزات دفاعی چین شناخته میشود و برخی کارشناسان معتقدند اگر بخش نظامی این کشور به صنعت خودروسازی کمک نمیکرد اکنون چین صادرکننده خودرو در این سطح نبود.
حالا وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران با توجه به توانی که در اختیار دارد به کمک خودروسازان آمده تا دیگر تحریمها نتواند تا این حد روی صنعت خودروسازی تأثیر بگذارد.
تا واردات انجام میشد، کسی به فکر خودکفایی نبود
محمدرضا نجفیمنش، رئیس انجمن صنایع همگن ایران به توان و ظرفیت بالای صنعت دفاعی اشاره و تصریح کرد: صنعت دفاعی ایران با توجه به توان و ظرفیت بالایی که در اختیار دارد، میتواند به کمک خودروسازان بیاید و قطعات الکترونیکی را که تأمین آن بهسختی انجام میشود، تولید کند.
وی تاکید کرد: ظرفیت داخلیسازی خودرو در کشور ما وجود داشت، اما بهدلیل اینکه جاده واردات همیشه هموار بود کسی به سراغ تولید اینگونه قطعات نرفت. این در حالی است که با محاسبه نرخ نیمایی ارز هزینه تمامشده قطعات خودرو در داخل کمتر از وارداتیهای آن است.
نجفیمنش تحریمها را یک فرصت برای رونق تولید دانست و افزود: اکنون که نرخ ارز افزایش یافته و واردات قطعات الکترونیکی ممنوع شده، بهترین فرصت است تا بتوانیم از ظرفیتهای موجود در این زمینه بهره ببریم تا تأثیر تحریمها را کمرنگ کنیم. وی با بیان مثالی در این زمینه ادامه داد: در تحریم شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران، فروش بنزین به ایران ممنوع شد، اما در تحریمهای سال گذشته آمریکا علیه ایران تحریم بنزین دیگر در فهرست نبود، چون ایران خودکفا شده بود.
رئیس انجمن صنایع همگن ایران با بیان اینکه ایجاد یک ظرفیت جدید در صنعت خودرو منجر به افزایش اشتغال میشود، گفت: داخلیسازی قطعات مزایای زیادی دارد که ایجاد اشتغال کمترین مورد آن محسوب میشود.
این فعال قطعهساز افزود: دولت باید از قطعهسازان حمایت لازم را داشته باشد و خودروسازان پول قطعهسازان را یکماهه بپردازند تا سرمایه در گردش کافی و همچنین انگیزه تولید بیشتر شود.
نجفیمنش تاکید کرد: تحریمها قطعا برداشته خواهد شد، اما نباید این روزهای سخت را فراموش کنیم و به محض ایجاد ارتباط با کشورهای غربی دوباره داخلیها را کنار بگذاریم و مسیر را برای خارجیها باز کنیم. البته این سیستم خارجیپسند یک فرهنگ غلط جا افتاده در جامعه است، در حالی که بسیاری از کالاهای ایرانی، هم از نمونههای خارجی باکیفیتتر هستند و هم با قیمت پایینتری تولید میشوند که این فرهنگ و ذهنیت با کمک رسانهها و مسؤولان باید از بین برود و عنوان شود کالای ایرانی خوب است.
فناوری صنایع دفاعی بسیار پیشرفته است
سعید مدنی، مدیرعامل سابق شرکت خودروسازی سایپا به خبرنگار ما گفت: صنایع دفاعی از نظر فناوری بسیار پیشرفته هستند و نسبت به صنایع کلاسیک چند دهه جلوتر هستند.
وی افزود: صنعت دفاعی هر کشوری امکانات بسیار زیادی در اختیار دارد که پس از اکتشافات و اختراعات دفاعی دستگاههای قبلی را از رده خارج میکنند و در اختیار صنایع کلاسیک میگذارند و کاری که اکنون وزارت دفاع ایران برای تولید قطعات حساس و پیچیده خودروها انجام داده در راستای همین موضوع است.
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه صنایع دفاعی کشورها بهدلیل دارا بودن دانش فنی بالا و تیم تحقیقاتی منسجم میتوانند نقش موثری در اقتصاد داشته باشند، ادامه داد: وزارت دفاع با توجه به توانی که دارد، میتواند پیچیدهترین قطعات را تولید کند، اما خودروسازان از الان باید خود را آماده کنند تا این قطعات را تجاریسازی کنند و به تولید انبوه برسانند.
وی به تجربه کشورهای دیگر برای کمک صنعت دفاعی به بخش تولید اشاره کرد و گفت: در کشور چین سازمانی به نام نورینکو که متعلق به ارتش این کشور است، وجود داشت. این شرکت با امکاناتی که در اختیار داشت زمینه و زیرساخت تولید خودروهای سواری را فراهم کرد و اکنون چین یک کشور صادرکننده خودرو محسوب میشود.
مدیرعامل سابق شرکت سایپا با بیان اینکه ورود وزارت دفاع به زمینه خودروسازی نباید به تداخل تصمیمگیری در صنعت خودرو منجر شود، افزود: متاسفانه هرجایی که دولت وارد میشود دیگر علاقه ندارد که از آن خارج شود و امیدواریم ورود وزارت دفاع نیز همراه با اتخاذ تصمیم در مورد صنعت خودرو نباشد و تداخلی در این زمینه اتفاق نیفتد.