شفافیت مالی هزینه‌ها؛ خواسته اصلی دانشجویان فردوسی / وقتی جیب دانشگاه با پول دانشجو پُر می‌شود

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- مریم ذوالفقاری منظری؛ * شفافیت مالی از آن دسته موضوعاتی است که مدت هاست بحث داغ محافل امروز شده است. شفافیتی که اگر به درستی انجام شود نه تنها مانع ریخت و پاش‌های بسیاری می‌شود، بلکه می‌تواند راهکار‌هایی برای کاهش هزینه کرد‌ها را شکوفا کند.

این موضوع حالا به فضای دانشگاهی و دانشجویی نیز کشیده شده و دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بیش از گذشته خواستار شفافیت مالی دانشگاه شده اند؛ چرا که قیمت بسیاری از خدمات دانشجویی در سال تحصیلی افزایش داشته است.

بخشی از بودجه دانشگاه از منابع عمومی دولت و بخشی از درآمد اختصاصی دانشگاه تامین می‌شود. دانشگاه فردوسی مشهد نیز طبق گفته رئیس این دانشگاه ۲۵ درصد هزینه‌های آن که مبلغی حدود ۱۰۰ میلیارد تومان می‌شود، باید توسط خود دانشگاه تامین شود که براساس برنامه ششم توسعه، تا پایان این برنامه این رقم باید به ۵۰ درصد برسد.

 

محمد کافی، رئیس دانشگاه فردوسی نگرانی مدیران این دانشگاه را پرداخت به موقع حقوق و دستمزد همکاران، تغذیه، اسکان و ایاب و ذهاب دانشجویان و تامین منابع مالی لازم برای این موارد عنوان می‌کند و می‌گوید: در صورتی که در سال‌های گذشته این پیش‌فرض وجود داشت که این مسائل حل شده و به سمت اعتلای دانشگاه و جایگاه آن حرکت می‌کردیم. امسال این فرق بزرگ با سال گذشته وجود دارد. تاکنون حداکثر ۸۱ درصد بودجه دانشگاه تحقق پیدا کرده، اگر حتی با این روند نیز پیش برویم، بیش از ۸۰ درصد بودجه دانشگاه محقق نخواهد شد، یعنی دست ما برای انجام کار‌های بزرگ بسته است.

او ادامه می‌دهد: حدود ۷۵ درصد بودجه ما حقوق استادان، کارکنان و دستمزد است، زیرا تعداد زیادی شرکت خدماتی داریم که نیروی رسمی ما نیستند، اما حقوقشان را ما می‌دهیم، کار دانشجویی نیز جزو این دستمزد است. از ۲۵ درصد باقی‌مانده معمولا حدود ۱۰ درصد هزینه‌های اجتناب‌ناپذیر مانند انرژی، آب، برق و گاز است و در اصل می‌توانیم روی ۱۵ درصد بودجه دانشگاه مانور دهیم و برنامه دانشگاه و تحقق آن منوط به تحقق این ۱۵ درصد بوده که آن را براساس برنامه توزیع می‌کنیم. هر واحد یا معاونتی که بیشتر در جهت تحقق سند راهبردی دانشگاه حرکت می‌کند، می‌تواند بیشتر از این بودجه استفاده نماید.

کافی می گوید: برای ما مهم است که دانشجو احساس نکند دانشگاه در مضیقه است و تلاش کنیم که زندگی علمی خود را در رفاه نسبی طی کنند. ما به شورای صنفی دانشجویان نیز گفتیم که دانشگاه را مانند خانواده خود فرض کنند، همان‌طور که اکنون در خانواده مشکلات مالی باعث می‌شود که در تغذیه و نحوه زندگی تغییراتی ایجاد شود تا خانواده مدیریت شود، در دانشگاه نیز مجبوریم تغییراتی ایجاد کنیم، اما تا آنجا که امکان دارد دانشگاه تلاش خواهد کرد مشکل دانشجویان حل شود و مشکلی نداشته باشند.

 

 

 

از دیگر طرح‌هایی که دانشجویان اجرای آن محلی برای درآمدزایی دانشگاه عنوان می‌کنند دریافت هزینه برای تردد خودرو به درون دانشگاه است. موضوعی که حسین انصاری، معاون اداری، مالی و پشتیبانی دانشگاه فردوسی نیز آن را تایید می‌کند و می‌گوید: سخت‌گیری‌هایی در ورود ماشین‌ها به داخل دانشگاه صورت خواهد گرفت و افرادی که قرار است در پردیس دانشگاه با ماشین رفت‌وآمد کنند، باید هزینه‌های آن را متقبل شوند.

هر چند مدیران دانشگاه این طرح را با هدف کاهش تردد، کاهش آلودگی هوا، ایجاد عدالت و امنیت در دانشگاه عنوان می‌کنند، اما دانشجویان معتقدند اجرای این طرح با مبالغ اولیه گفته شده نه تنها کاهش آلودگی هوا و تردد را در پی نخواهد داشت بلکه امنیت دانشگاه را نیز به مخاطره می‌اندازد.

محمدرضا حسینی‌محراب، دبیر شورای صنفی دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد در همین راستا به خبرنگار ما در مورد  برخی از راه‌های درآمدزایی این دانشگاه می گوید.

 

حسینی‌محراب با اشاره به گفته محمدکافی رئیس دانشگاه فردوسی مشهد که امسال را سال سختی عنوان کرده است، می افزاید: دانشگاه فردوسی مشهد به لحاظ قانونی می‌تواند با ارگان‌های متعدد و در حیطه‌های مختلف قرارداد‌های همکاری امضا کند که هر کدام از آن‌ها می‌تواند منبع درآمدی برای دانشگاه باشد. با این وجود بخش زیادی از این منابع دانشگاه از جیب دانشجو تامین می‌شود.

دبیر شورای صنفی دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه می‌دهد: بخش‌های مختلف خدماتی دانشگاه که مربوط به دریافت هزینه از دانشجویان می‌شود در ترم جدید افزایش قیمت داشته است. برای مثال هزینه صدور کارت المثنی دانشجویی دو برابر شده و یا در این ترم با افزایش ۳۰ درصدی غذای دانشگاه مواجه هستیم (قیمت غذا تاکنون هر ساله افزایش ۱۰ درصدی داشته است).

وی می‌افزاید: اخیرا برخی از آمفی تئاتر‌های دانشکده‌ها برای برگزاری همایش و برنامه‌ها دریافت هزینه اجاره را در برنامه خود دارند. مثلا آمفی تئاتر رودکی هزینه یک میلیون تومانی را اخذ می‌کند. دریافت این هزینه‌ها از بودجه تشکل‌ها می‌کاهد. این موضوع را با معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه مطرح کردیم که وی نیز به تخلف بودن این کار اذعان کرد.

 

حسینی محراب به نمونه‌ای بارز از درآمدزایی دانشگاه از طریق دانشجویان اشاره می‌کند و می‌گوید: جذب دانشجو در سال‌های اخیر تا جایی پیش رفته است که اتاق‌های ۴ نفره خوابگاه‌ها به ۶ نفره افزایش یافته و با کمبود کلاس‌ها در دانشکده‌ها روبرو هستیم و اغلب دانشکده‌ها ساعت ۱۸ تا ۲۰ را نیز کلاس برگزار می‌کنند تا جبران کمبود کلاس‌ها شود. همچنین عدم کنترل دانشجویان سنواتی نیز باعث شده تا در خصوص خوابگاه مشکلاتی به وجود آید و از طرفی این دانشجویان منبع درآمدی برای دانشگاه نیز محسوب می‌شوند.

وی ادامه می‌دهد: دانشجویان نوبت دوم و بین الملل نیز به نوعی منبع درآمدی برای دانشگاه محسوب می‌شوند و به گفته رئیس دانشگاه «بخش زیادی از درآمد‌های دانشگاه از طریق خدمات آموزشی تامین می‌شود. دانشجویان نوبت دوم و به ویژه بین‌الملل نقش مهمی در درآمد اختصاصی ما دارند، زیرا این دانشجویان عمدتا شهریه‌پرداز هستند».

این فعال دانشجویی معتقد است سرویس دهی اتوبوس در دانشگاه تا ساعت ۱۸ رایگان است و از ساعت ۱۸ تا ۲۲ تاکسی‌های ون این خدمات را ارائه کرده و هزینه دریافت می‌کنند که این هزینه نیز افزایش ۵۰ درصدی داشته است. افزایش کلاس‌ها تا ساعت ۲۰ دانشجویان را مجبور می‌کند تا از سرویس دهی تاکسی‌ها استفاده کرده و هزینه آن را بپردازند و این بار مالی برای دانشجو داشته و هزینه‌ای را عاید دانشگاه می‌کند.

دبیر شورای صنفی دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه می‌دهد: حداقل کاری که دانشگاه می‌تواند برای دانشجویانی که تا ساعت ۲۰ کلاس دارند، با پرداخت هزینه تاکسی ها، این بار مالی را از دوش دانشجویان بردارد.

او همچنین به اجرای طرح پولی شدن تردد خودرو‌ها به درون دانشگاه نیز اشاره می‌کند و می‌افزاید: تاکنون سازوکار مشخصی برای اجرای این طرح مشخص نشده، اما طبق گفته‌های اولیه برای تردد هر خودرو مبلغ یک هزار ریال دریافت می‌شود و افراد پرتردد با خودرو شخصی می‌توانند اشتراک یک ساله خریداری کنند. این مبالغ نه تنها بازدارندگی لازم را برای کاهش تردد‌ها ندارد، بلکه منجر به افزایش آن نیز می‌شود. ضمن آنکه این مبلغ ناچیز بیشتر افراد ذی نفع دانشگاه را ترغیب می‌کند تا از وسیله نقلیه خود استفاده کنند که این مساله امنیت دانشگاه را نیز به خطر می‌اندازد.

حسینی محراب با اشاره به اینکه این طرح هنوز به تصویب نرسیده است، می‌گوید: اخیرا معاون مالی دانشگاه در گفتگو با یکی از رسانه‌ها از راه اندازی سامانه‌ای برای کنترل ترافیک و ورود خودرو‌ها به داخل دانشگاه خبر می‌دهد که اجرای آن را به زودی اعلام می‌کند.

او ادامه می‌دهد: از آنجایی که ریاست دانشگاه برای دانشجویان احترام خاصی قائل هستند و همیشه برای نهایی کردن طرح‌های این چنینی شورای صنفی دانشجویان را مطلع می‌کنند، پس تصویب این طرح صحت ندارد؛ تاکنون ما در جلسه‌ای که چنین مصوبه مهمی داشته باشد حضور نداشتیم و آخرین جلساتی که در این خصوص تشکیل شده شورای صنفی با اخذ وجه از دانشجویان مخالفت کرده است.

 

دبیر شورای صنفی دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد می افزاید: ما مخالف درآمدزایی بیشتر دانشگاه نیستیم، تلاش ما اینست تا حد ممکن بار مالی از دوش دانشجویان برداشته شود. دانشگاه فردوسی دانشجویان نخبه بسیاری دارد که می‌توانند با ارائه راهکار‌ها و ایده‌های جدید در کاهش هزینه‌ها به دانشگاه کمک کنند، اما این مساله مستلزم شفافیت مالی دانشگاه است.

زهرا خسروشیری، دبیر کمیته آموزشی شورای صنفی نیز به ما می‌گوید: طبق مصوبه دیوان عدالت اداری از دانشجویان دانشگاه دولتی که در دانشگاه دولتی دیگر مهمان می‌شوند نباید شهریه دریافت شود، اما طبق مصوبه دانشگاه فردوسی از تمامی دانشجویان مهمان شهریه اخذ می‌شود.

او با اشاره به اینکه این روش نیز یکی از راه‌های کسب درآمد دانشگاه است، می‌گوید: ما به جد در جلسات با مسئولان دانشگاه به خصوص معاون آموزشی پیگیر این موضوع خواهیم بود.