در «رادیکال 3» مطرح شد؛
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، تازه‌ترین قسمت از برنامه دانشجویی «رادیکال سه» به سراغ بررسی کارنامه مرحوم آیت‌الله حسینعلی منتظری رفت؛ علی صدری‌نیا کارگردان مستند «قائم مقام» که با محوریت زندگی مرحوم منتظری ساخته شده، مهمان این قسمت از «رادیکال سه» بود و در ارتباط با شخصیت و عملکرد سیاسی مرحوم منتظری صحبت کرد.
منتظری در سال‌های پایانی عمرش در برابر دیدگاه‌های خود ایستاد!
صدری‌نیا در ابتدای صحبت‌هایش با اشاره به اینکه سعی می‌کند بیشتر از تحلیل‌های خود با استناد به گزاره‌های تاریخی و مبتنی بر اسناد در ارتباط با شخصیت مرحوم منتظری صحبت کند؛ درباره چگونگی مواجهه ایشان با گفت: در ارتباط با مرحوم منتظری اگر کسی تصور کند که ایشان از ابتدا بنای طی کردن مسیری را داشتند که در انتهای عمر به آن رسیدند؛ اشتباه است و اگر هم کسی تصور کند که ایشان به یک‌باره آن‌قدر تغییر کرد باز هم اشتباه است.
وی در ادامه از این گفت که مرحوم منتظری همچون هر انسان دیگری ویژگی‌های اخلاقی مثبت و منفی داشته، اما وجود برخی از این خصائص منفی باعث شده تا ایشان در سال‌های انتهایی عمر خود مواضعی علیه مواضع خود در سال‌های ابتدایی انقلاب بگیرد. یعنی ایشان به نوعی در مقابل حرف انقلاب نایستاده بلکه در مقابل حرف‌ها و دیدگاه‌های قبلی خودش ایستاده است و ما هم به در مستند قائم‌مقام به برخی از این مواضع پرداختیم.
چرا امام (ره) از همان ابتدا با انتخاب آقای منتظری برای قائم‌مقام رهبری مخالف بود؟
کارگردان مستند «قائم مقام» در پاسخ به این سوال که «با توجه به اینکه امام در نامه عزل مرحوم منتظری از مسئولیت قائم‌مقام رهبری به این اشاره می‌کنند که از ابتدا مخالف انتخاب ایشان برای چنین سمتی بودند؛ پس احتمالا از همان ابتدا مسیر مرحوم منتظری با مسیر انقلاب تفاوت‌هایی داشته» اظهار کرد: نمی‌توان گفت که ایشان از همان ابتدا مسیرشان از مسیر انقلاب جدا بود بلکه به نظرم دلیل این حرف امام آن است که قرار گرفتن در جایگاه رهبری ویژگی‌هایی خاص می‌خواهد که امام آن را از همان ابتدا در آقای منتظری نمی‌دید.
او در ادامه این بحث در پاسخ به اینکه چرا حلقه اول انقلابیون با وجود اینکه می‌دانستند ایشان شرایط قرار گرفتن در جایگاه رهبری را نداشتند؛ این گزینه را به عنوان قائم‌مقام رهبری معرفی کردند نیز گفت: شرایط آن دوره شرایطی خاص و اضطراری بود؛ چون مرحوم طالقانی که از دنیا رفته بودند و شهید مطهری نیز به شهادت رسیده بودند و نخبگان سیاسی به دنبال گزینه‌ای می‌گردند که آن را به عنوان قائم‌مقام رهبری انتخاب کنند.
وی افزود: اتفاقا من معتقدم آن‌ها از نقاط ضعف آقای منتظری هم خبر داشتند، اما معتقد بودند که ما گزینه دیگری به غیر از ایشان نداریم. حتی وقتی امام خمینی (ره) در سال ۶۸ می‌خواستند ایشان را از قائم‌مقامی رهبری عزل کنند باز هم مقاومت‌هایی در این زمینه وجود داشت، اما نظر امام (ره) چیز دیگری بود. جالب است که برای شما بگویم مثلا آقای محمدی‌گیلانی در همان روز انتخاب آقای منتظری برای قائم‌مقام رهبری به خدمت امام می‌روند و درباره نقاط ضعف مرحوم منتظری با امام صحبت می‌کند و اتفاقا امام هم با ایشان در این زمینه همنظر بودند.
خاطره بهزاد نبوی از رفتار همراه با سادگی مرحوم منتظری
صدری‌نیا با نقل خاطره‌ای از بهزاد نبوی در ارتباط با یکی از نقاط ضعف مرحوم منتظری اظهار کرد: آقای بهزاد نبوی «سادگی» مرحوم منتظری را یکی از نقاط ضعف ایشان می‌دانستند. آقای نبوی برای خود ما [تیم سازنده مستند قائم مقام]تعریف می‌کردند صبح عده‌ای از بازاریان به خدمت آقای منتظری می‌رفتند و نکاتی را مطرح می‌کردند و آقای منتظری هم علیه تیم اقتصادی دولت موضع‌گیری می‌کرد و عصر ما وقت می‌گرفتیم و پیش ایشان می‌رفتیم و توضیحاتی می‌دادیم؛ و بعد ایشان در همان شب یک موضع متفاوت می‌گرفتند!
نکته کلیدی احمد منتظری درباره بزرگترین نقطه ضعف پدرش
کارگردان مستند «قائم مقام» همچنین با اشاره به خاطره‌ای که احمد منتظری پسر مرحوم منتظری در مقال دوربین مستند «قائم مقام» درباره پدرش می‌گوید؛ گفت: این نکته مهمی است که پسر ایشان با همه ارادتی که به پدرش داشت می‌گوید که هر کسی نقطه ضعفی دارد و نقطه ضعف پدر ما هم سیدمهدی هاشمی و تاثیرپذیری از او بود. این یعنی در واقع نزدیکترین افراد به مرحوم منتظری نیز نسبت به برخی از رفتار‌های ایشان به ویژه در ماجرای سیدمهدی هاشمی معترض بودند.
صدری‌نیا در ارتباط با ماجرای جنجالی انتشار صوت مرحوم منتظری پیرامون اعدام‌های سال ۶۷ و اعتماد ایشان به گزارش‌های غلطی که به دستشان می‌رسید، اظهار کرد: در همان صوت مربوط به سال ۶۷ می‌شنویم که آقای منتظری می‌گویند فلانی پیش من آمده بود و این حرف را زد؛ یعنی به استناد به حرف یک نفر که گفته چنین اتفاقی افتاده ایشان دارد یک قضاوت کلی می‌کند؛ و حالا مسئولان به جلسه‌ای با مرحوم منتظری رفتند و دارند درباره این ماجرا به مرحوم منتظری توضیح می‌دهند.
ماجرای نامه تند کروبی خطاب به مرحوم منتظری
او با اشاره به نامه مهدی کروبی، سیدحمید روحانی و سیدمهدی امام‌جمارانی خطاب به مرحوم منتظری و انتقادات تند آن‌ها از ایشان، گفت: این سه نفر چند ماه قبل از انتشار نامه معرف امام خطاب به آقای منتظری، نامه‌ای بسیار تند برای آقای منتظری نوشتند. یکی از نکاتی که در آن نامه خطاب به مرحوم منتظری نوشته شده مسئله نزدیکان آقای منتظری است که در آن امده: «آنچه که شما را آسیب‌پذیر ساخته بیت و نزدیکان شماست که ناسالمند و عناصر لیبرال و منحرف مانند نهضت آزادی را به شما نزدیک کردند.»
دلیل اصرار امام برای انتشار نامه ۶ فروردین در رادیو چه بود؟
صدری‌نیا همچنین درباره نامه معروف و تند امام در ششم فرودین سال ۶۸ که با وساطت برخی از بزرگان نظام در آن برهه منتشر نشد نیز اظهار کرد: وقتی امام تصمیم به انتشار این نامه از طریق رادیو می‌گیرند، آقای هاشمی رفنسجانی از موضوع مطلع می‌شوند و همراه با آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله موسوی اردبیلی و آیت‌الله مشکینی به خدمت امام می‌روند و از ایشان می‌خواهند که فعلا این نامه منتشر نشود که امام هم می‌پذیرند و نامه‌ای خصوصی به مرحوم منتظری در این زمینه می‌دهند و ایشان هم با نوشتن نامه‌ای استعفای خود را از مسئولیت قائم مقامی رهبری اعلام می‌کند.
وی افزود: آن نامه معروف امام ۸ سال بعد و در سال ۷۶ منتشر می‌شود و آن زمان جریان نزدیک به آقای منتظری مدعی می‌شوند که این نامه درست نیست و سندیت ندارد و حاج احمد خمینی این نامه را نوشته است و آن زمان شما دلیل تاکید امام برای اینکه این نامه از رادیو منتشر می‌شد را می‌فهمید که اگر همان زمان این اتفاق افتاده بود، دیگر این اتفاقات نمی‌افتاد و چنین ادعا‌هایی هم مطرح نمی‌شد.
بمب ساعتی مرحوم منتظری زیرپای جریان اصلاحات!
کارگردان مستند «قائم مقام» درباره فعالیت‌های سیاسی مرحوم منتظری بعد از برکناری از مسئولیت قائم مقام رهبری به ماجرای سخنرانی جنجالی او در سال ۱۳۷۶ اشاره کرد و با ذکر خاطره‌ای به نقل از محمدعلی ابطحی رئیس دفتر رئیس دولت اصلاحات از موضع‌گیری همه گروه علیه آن سخنرانی مرحوم منتظری این‌گونه گفت: آقای ابطحی در خاطره‌ای به نقل از بهزاد نبوی می‌گفت که سخنرانی ۱۳ رجب آقای منتظری در سال ۱۳۷۶ مثل یک بمب ساعتی زیرپای جریان اصطلاحات بود که می‌خواست به ما آسیب بزند.
انتقاد دختر مرحوم منتظری از رفتار‌های متناقض کروبی و موسوی
صدری‌نیا همچنین با اشاره به پیوند برخی از منتقدان جدی مرحوم منتظری با او در جریان فتنه ۸۸ گفت: بسیاری از آدم‌هایی که در ابتدا از منتقدان سرسخت آقای منتظری بودند و دو دهه با او مخالفت کردند، در سال ۸۸ به خاطر «منافع سیاسی» دوباره با ایشان پیوندی استراتژیک برقرار کردند.
وی افزود: آقای احمد منتظری در گفتگو با ما برای مستند «قائم مقام» تعریف می‌کرد که بعد از فوت آقای منتظری در سال ۸۸ آقای کروبی و موسوی به منزل ایشان می‌روند. دختر آقای منتظری اعتراض می‌کند که چرا امروز آمدید؟ شما که در همه این سال‌ها مخالف پدر من بودید چرا امروز به اینجا آمدید.
کارگردان مستند «قائم مقام» خاطرنشان کرد: خوب این پیوندی است که مشخص است؛ ناسالم است؛ یعنی ما عقاید را زیرپا بگذاریم و به سراغ یک پیوند سیاسی و استراتژیک برای رسیدن به یک هدف دیگر برویم و حتی می‌توان آن را نوعی استفاده ابزاری دانست.
منتظری در سال‌های پایانی عمرش در برابر دیدگاه‌های خود ایستاد!
صدری‌نیا در ابتدای صحبت‌هایش با اشاره به اینکه سعی می‌کند بیشتر از تحلیل‌های خود با استناد به گزاره‌های تاریخی و مبتنی بر اسناد در ارتباط با شخصیت مرحوم منتظری صحبت کند؛ درباره چگونگی مواجهه ایشان با گفت: در ارتباط با مرحوم منتظری اگر کسی تصور کند که ایشان از ابتدا بنای طی کردن مسیری را داشتند که در انتهای عمر به آن رسیدند؛ اشتباه است و اگر هم کسی تصور کند که ایشان به یک‌باره آن‌قدر تغییر کرد باز هم اشتباه است.
وی در ادامه از این گفت که مرحوم منتظری همچون هر انسان دیگری ویژگی‌های اخلاقی مثبت و منفی داشته، اما وجود برخی از این خصائص منفی باعث شده تا ایشان در سال‌های انتهایی عمر خود مواضعی علیه مواضع خود در سال‌های ابتدایی انقلاب بگیرد. یعنی ایشان به نوعی در مقابل حرف انقلاب نایستاده بلکه در مقابل حرف‌ها و دیدگاه‌های قبلی خودش ایستاده است و ما هم به در مستند قائم‌مقام به برخی از این مواضع پرداختیم.
چرا امام (ره) از همان ابتدا با انتخاب آقای منتظری برای قائم‌مقام رهبری مخالف بود؟
کارگردان مستند «قائم مقام» در پاسخ به این سوال که «با توجه به اینکه امام در نامه عزل مرحوم منتظری از مسئولیت قائم‌مقام رهبری به این اشاره می‌کنند که از ابتدا مخالف انتخاب ایشان برای چنین سمتی بودند؛ پس احتمالا از همان ابتدا مسیر مرحوم منتظری با مسیر انقلاب تفاوت‌هایی داشته» اظهار کرد: نمی‌توان گفت که ایشان از همان ابتدا مسیرشان از مسیر انقلاب جدا بود بلکه به نظرم دلیل این حرف امام آن است که قرار گرفتن در جایگاه رهبری ویژگی‌هایی خاص می‌خواهد که امام آن را از همان ابتدا در آقای منتظری نمی‌دید.
او در ادامه این بحث در پاسخ به اینکه چرا حلقه اول انقلابیون با وجود اینکه می‌دانستند ایشان شرایط قرار گرفتن در جایگاه رهبری را نداشتند؛ این گزینه را به عنوان قائم‌مقام رهبری معرفی کردند نیز گفت: شرایط آن دوره شرایطی خاص و اضطراری بود؛ چون مرحوم طالقانی که از دنیا رفته بودند و شهید مطهری نیز به شهادت رسیده بودند و نخبگان سیاسی به دنبال گزینه‌ای می‌گردند که آن را به عنوان قائم‌مقام رهبری انتخاب کنند.
وی افزود: اتفاقا من معتقدم آن‌ها از نقاط ضعف آقای منتظری هم خبر داشتند، اما معتقد بودند که ما گزینه دیگری به غیر از ایشان نداریم. حتی وقتی امام خمینی (ره) در سال ۶۸ می‌خواستند ایشان را از قائم‌مقامی رهبری عزل کنند باز هم مقاومت‌هایی در این زمینه وجود داشت، اما نظر امام (ره) چیز دیگری بود. جالب است که برای شما بگویم مثلا آقای محمدی‌گیلانی در همان روز انتخاب آقای منتظری برای قائم‌مقام رهبری به خدمت امام می‌روند و درباره نقاط ضعف مرحوم منتظری با امام صحبت می‌کند و اتفاقا امام هم با ایشان در این زمینه همنظر بودند.
خاطره بهزاد نبوی از رفتار همراه با سادگی مرحوم منتظری
صدری‌نیا با نقل خاطره‌ای از بهزاد نبوی در ارتباط با یکی از نقاط ضعف مرحوم منتظری اظهار کرد: آقای بهزاد نبوی «سادگی» مرحوم منتظری را یکی از نقاط ضعف ایشان می‌دانستند. آقای نبوی برای خود ما [تیم سازنده مستند قائم مقام]تعریف می‌کردند صبح عده‌ای از بازاریان به خدمت آقای منتظری می‌رفتند و نکاتی را مطرح می‌کردند و آقای منتظری هم علیه تیم اقتصادی دولت موضع‌گیری می‌کرد و عصر ما وقت می‌گرفتیم و پیش ایشان می‌رفتیم و توضیحاتی می‌دادیم؛ و بعد ایشان در همان شب یک موضع متفاوت می‌گرفتند!
نکته کلیدی احمد منتظری درباره بزرگترین نقطه ضعف پدرش
کارگردان مستند «قائم مقام» همچنین با اشاره به خاطره‌ای که احمد منتظری پسر مرحوم منتظری در مقال دوربین مستند «قائم مقام» درباره پدرش می‌گوید؛ گفت: این نکته مهمی است که پسر ایشان با همه ارادتی که به پدرش داشت می‌گوید که هر کسی نقطه ضعفی دارد و نقطه ضعف پدر ما هم سیدمهدی هاشمی و تاثیرپذیری از او بود. این یعنی در واقع نزدیکترین افراد به مرحوم منتظری نیز نسبت به برخی از رفتار‌های ایشان به ویژه در ماجرای سیدمهدی هاشمی معترض بودند.
صدری‌نیا در ارتباط با ماجرای جنجالی انتشار صوت مرحوم منتظری پیرامون اعدام‌های سال ۶۷ و اعتماد ایشان به گزارش‌های غلطی که به دستشان می‌رسید، اظهار کرد: در همان صوت مربوط به سال ۶۷ می‌شنویم که آقای منتظری می‌گویند فلانی پیش من آمده بود و این حرف را زد؛ یعنی به استناد به حرف یک نفر که گفته چنین اتفاقی افتاده ایشان دارد یک قضاوت کلی می‌کند؛ و حالا مسئولان به جلسه‌ای با مرحوم منتظری رفتند و دارند درباره این ماجرا به مرحوم منتظری توضیح می‌دهند.
ماجرای نامه تند کروبی خطاب به مرحوم منتظری
او با اشاره به نامه مهدی کروبی، سیدحمید روحانی و سیدمهدی امام‌جمارانی خطاب به مرحوم منتظری و انتقادات تند آن‌ها از ایشان، گفت: این سه نفر چند ماه قبل از انتشار نامه معرف امام خطاب به آقای منتظری، نامه‌ای بسیار تند برای آقای منتظری نوشتند. یکی از نکاتی که در آن نامه خطاب به مرحوم منتظری نوشته شده مسئله نزدیکان آقای منتظری است که در آن امده: «آنچه که شما را آسیب‌پذیر ساخته بیت و نزدیکان شماست که ناسالمند و عناصر لیبرال و منحرف مانند نهضت آزادی را به شما نزدیک کردند.»
دلیل اصرار امام برای انتشار نامه ۶ فروردین در رادیو چه بود؟
صدری‌نیا همچنین درباره نامه معروف و تند امام در ششم فرودین سال ۶۸ که با وساطت برخی از بزرگان نظام در آن برهه منتشر نشد نیز اظهار کرد: وقتی امام تصمیم به انتشار این نامه از طریق رادیو می‌گیرند، آقای هاشمی رفنسجانی از موضوع مطلع می‌شوند و همراه با آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله موسوی اردبیلی و آیت‌الله مشکینی به خدمت امام می‌روند و از ایشان می‌خواهند که فعلا این نامه منتشر نشود که امام هم می‌پذیرند و نامه‌ای خصوصی به مرحوم منتظری در این زمینه می‌دهند و ایشان هم با نوشتن نامه‌ای استعفای خود را از مسئولیت قائم مقامی رهبری اعلام می‌کند.
وی افزود: آن نامه معروف امام ۸ سال بعد و در سال ۷۶ منتشر می‌شود و آن زمان جریان نزدیک به آقای منتظری مدعی می‌شوند که این نامه درست نیست و سندیت ندارد و حاج احمد خمینی این نامه را نوشته است و آن زمان شما دلیل تاکید امام برای اینکه این نامه از رادیو منتشر می‌شد را می‌فهمید که اگر همان زمان این اتفاق افتاده بود، دیگر این اتفاقات نمی‌افتاد و چنین ادعا‌هایی هم مطرح نمی‌شد.
بمب ساعتی مرحوم منتظری زیرپای جریان اصلاحات!
کارگردان مستند «قائم مقام» درباره فعالیت‌های سیاسی مرحوم منتظری بعد از برکناری از مسئولیت قائم مقام رهبری به ماجرای سخنرانی جنجالی او در سال ۱۳۷۶ اشاره کرد و با ذکر خاطره‌ای به نقل از محمدعلی ابطحی رئیس دفتر رئیس دولت اصلاحات از موضع‌گیری همه گروه علیه آن سخنرانی مرحوم منتظری این‌گونه گفت: آقای ابطحی در خاطره‌ای به نقل از بهزاد نبوی می‌گفت که سخنرانی ۱۳ رجب آقای منتظری در سال ۱۳۷۶ مثل یک بمب ساعتی زیرپای جریان اصطلاحات بود که می‌خواست به ما آسیب بزند.
انتقاد دختر مرحوم منتظری از رفتار‌های متناقض کروبی و موسوی
صدری‌نیا همچنین با اشاره به پیوند برخی از منتقدان جدی مرحوم منتظری با او در جریان فتنه ۸۸ گفت: بسیاری از آدم‌هایی که در ابتدا از منتقدان سرسخت آقای منتظری بودند و دو دهه با او مخالفت کردند، در سال ۸۸ به خاطر «منافع سیاسی» دوباره با ایشان پیوندی استراتژیک برقرار کردند.
وی افزود: آقای احمد منتظری در گفتگو با ما برای مستند «قائم مقام» تعریف می‌کرد که بعد از فوت آقای منتظری در سال ۸۸ آقای کروبی و موسوی به منزل ایشان می‌روند. دختر آقای منتظری اعتراض می‌کند که چرا امروز آمدید؟ شما که در همه این سال‌ها مخالف پدر من بودید چرا امروز به اینجا آمدید.
کارگردان مستند «قائم مقام» خاطرنشان کرد: خوب این پیوندی است که مشخص است؛ ناسالم است؛ یعنی ما عقاید را زیرپا بگذاریم و به سراغ یک پیوند سیاسی و استراتژیک برای رسیدن به یک هدف دیگر برویم و حتی می‌توان آن را نوعی استفاده ابزاری دانست.
ارسال نظرات