کارگردان و مدیر گروه هنرهای نمایشی و موسیقی دانشگاه تهران گفت: کرونا یک تلنگری برای همه ما انسانها بود اینکه یک واقعه در دنیا اینگونه انسانها را تحت تأثیر قرار دهد، خانه نشین و خاکستر نشین کند، بسیار حائز اهمیت است حتی بحران احراز هویت شغلی هنرمندان هم در این روزها مجدد مطرح شده است.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، این روزها با بلاتکلیفی وضعیت اصناف و بازگشایی تالارهای نمایشی و سالنهای سینمایی خیلی ازمسائل به صورت بحرانی و در حد سوال و بدون پاسخ مطرح میشود. حتی وضعیت دانشجویان دانشگاهها دررشتههای مختلف هم مشخص نیست و عدهای مطرح میکنند که ترمهای تحصیلی ممکن است لغو، اما عدهای دیگر به کارهایی در فضای مجازی و تدریس اساتید و امتحانات در همین قالب مشغول هستند، اما اینکه در این زمینه یک برنامه ریزی مدونی در این دو ماه صورت بگیرد و در نهایت اعلام شود که وضعیت دانشگاه ها، مدارس و بازگشایی سالنها تا چه زمانی بدین صورت است، اطلاعی در دست نیست.
درست است که نمیتوان درباره از بین رفتن ویروس کرونا در جوامع فعلا نظر قطعی داد با توجه به اینکه واکسن آن هم هنوز کشف نشده است و بیماری در بسیاری از کشورهای دنیا در حال اوج گرفتن است و در ایران هم بسیاری از مراکز از جمله مراکز تحصیلی و آموزشی تعطیل است، اما میتوان طی یک برنامه ریزی چند ماهه از سوی مسئولان اعلام شود که هر صنف و مرکزی تا چه زمانی به طور قطعی تعطیل خواهد بود و برای بعد از آن دو مرتبه برنامه ریزی صورت بگیرد.
رحمت امینی کارگردان پیشکسوت تئاتر و مدیر گروه هنرهای نمایشی و موسیقی دانشگاه تهران است وی سالیانه خود نیز کارهایی را روی صحنه میبرد و فعال است و با دانشجویان ارتباط مستقیم دارد، به تازگی از فرانسه بازگشته و تصمیم دارد گزارش فعالیت هایش را در این کشور طی یک سمینار بعد از این شرایط کرونایی به گوش مخاطبان برساند.
وی پیش بینی میکند که این وضعیت تعطیلی سالنها تا یک ماه دیگر نیز کمه کم ادامه داشته باشد و مردم نمیتوانند بیش از این با شرایط قرنطینه و در خانه ماندن کنار بیایند یک جایی باید وارد اجتماع شد و با ویروس هم مقابله کرد البته را رعایت موازین بهداشتی مطرح شده از سوی وزارت بهداشت این اتفاق باید بیافتد.
گفت وگویی درباره شرایط فعلی تئاتر و فعالیتهای دکتر رحمت امینی در دانشگاه و در عرصه تئاتر با او ترتیب دادیم که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
*آقای امینی سوالاتمان را از دانشگاه شروع کنیم ارتباطتتان به عنوان مدیر گروه این روزها با اساتید و دانشجویان به چه صورتی است و این ترم تحصیلی چطور به پایان خواهد رسید؟
من به عنوان مدیر گروه هنرهای نمایشی و موسیقی دانشگاه تهران یک سری کارهایی این روزها توسط فضای مجازی به صورت دورکاری انجام میدهم. الان نزدیک به چهل و اندی استاد تئاتر و موسیقی دانشگاه تهران داریم که در حال تدریس در فضای مجازی هستند اینها بالاخره نکاتی دارند، مشکلاتی هست و من مدام با اینها در ارتباطم و از سوی دیگر هم با دانشجویان مرتبط هستم و بنابراین کارها را هر چند سخت، اما پیش میبریم.
خود من هم چند کلاس دارم و در این دوره البته فرصت هم پیدا کردم تا کتابهای نخوانده را بخوانم یا بازخوانی کنم و یا فیلمهای ندیده را ببینم. این بهترین فرصت از این منظر است و همینطور به فکر کارهایی که میخواهیم انجام دهیم هم هستیم.
*آقای امینی قرار است از دانشجویان چطور امتحان پایان ترم گرفته شود؟
ببینید من خودم شخصا درباره بچههای دانشجو به ویژه رشته تئاتر خیلی به امتحان کتبی معتقد نیستم البته یک سری دروس که عملی است و عموما آنها لغو یا اینکه به صورت دیگری ارزیابی میشوند. اساتید الان با دانشجویان ارتباط دارند و با فیلم و ارتباطات آن لاین با هم صحبت کنند تا از فضا دور نباشند، اما من خودم در دوران غیر کرونایی برای کلاسهایی که دارم از بچهها تحقیق و پژوهش میگرفتم تا اینکه بخواهم امتحان مکتوب برگزار کنم و به ندرت پیش میآمد که آزمون مرسوم برگزار کنم الان هم اغلب اساتید به این نتیجه رسیدند که همین کار را بکنند.
بنا بر این در همین دوره و همینطور زمانهای عادی من سعی میکردم هر هفته از بچهها یک سری کاربرگ بگیرم الان هم که دیگر نمیشود امتحان برگزار کرد و اگر هم بشود سخت است و شکل درست ندارد بنابراین قاعدتا ارزیابی به این صورت نخواهد بود.
*زمزمههایی برای بازگشایی سالنها تا عید فطر مطرح است نظر شما در این رابطه چیست؟
آرزویم این است که شرایط ایران و جهان به گونهای بشود که این اتفاق بیافتد. من به لحاظ غیر تخصصی شاید نظر پزشکی هم بدهم، اما همان یک ماه پیش هم گفتم که بهرحال انسان در دنیا باید بتواند به وسیلهای با این شرایط کنار بیاید. نمیشود ترس زده مثل مردمان غارنشین برویم کنج غارها و آنقدر بایستیم تا خطر رفع شود چنین چیزی ممکن نیست و این کار آدمیزاد نیست، انسان راه پیدا میکند تا شرایط خطری را کنار بزند و با آن مقابله کند.
بهرحال طبق گفتههای سازمان بهداشت جهانی کرونا فعلا با همه دنیا خواهد بود، پس بهترین حالت بدون ترس و مقابله با آن است. من خودم تا ماه گذشته فرانسه بودم و یک ماه است که به ایران آمده ام آنها در فرانسه خودشان را راحت کرده و تا مهر ماه را تعطیل اعلام کردند همین یک ماه پیش اعلام کردند.
بنا بر این از جشنواره اَوِنیون، ادینبورگ، کن و ... همه تعطیل شدند، اما من فکر میکنم همان تا اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد دیگر آدمها به این نتیجه میرسند که با رعایت بهداشت بیرون بیاید البته تدبیر دولت هم در این زمینه تأثیرگذار خواهد بود.
حتی خود سالنها بخواهند بازگشایی شوند باید تمهیداتی را به کار ببرند، بهداشت را رعایت کنند حتی چند صندلی در میان مردم را ابتدا بنشانند، قاعدتا شرایط اینطور نمیماند و این فرض من است نه توصیهای به این کار میکنم و نه قطعا میگویم که اینطور میشود، اما فرضم این است که اینطور نمیماند که مردم کل سال در کنج قرنطینه بمانند.
دیروز یکی از دوستان من که از فرانسه آمده بود، نزد من آمد و برایم جالب بود که تعریف میکرد حدود صد نفر که او هم در میان آنها بوده به فرودگاه ایران آمدند و تدابیر زیادی برای سلامتیشان اعلام شده بود، او میگفت که ما را با حفظ سلامت و چند دستگاه اتوبوس و حفظ تدابیر اجتماعی به هتل بردند، از هتلهای نزدیک فرودگاه و بعد از ما تست کرونا گرفتند و گفتند تا چند ساعت آینده کسانی که ناقل هستند به مراکز درمان منتقل میشوند و آنهایی که سالم هستند به خانه هایشان میروند برایم خیلی جالب بود که در ایران این همه رعایت میکنند.
اما نکتهای که از دیروز در نظرم است این است که یک بخشی از جامعه دارند اعتراض میکنند که کسب و کارها را راه بیاندازند و یک بخش دیگر هستند که میگویند قضیه خیلی جدی است و باید همه در خانه باشند و این تناقض در کشورها الان وجود دارد.
*آقای امینی قرار بود بعد ازسه گانه اجراهایتان نمایشهای دیگری را روی صحنه ببرید برنامه تان برای سال جدید چیست؟
بله درباره کار خودم هم باید بگویم که قرار هست بعد از سه گانه ایرانی یک سری متون کلاسیک جهانی را در حوزه کمدی شروع کنیم و به صحنه بیاورم که انشالا اولین کاری که احتمال زیاد خواهم انجام داد ازکارلو گولدونی (به ایتالیایی: Carlo Goldoni) نویسنده کلاسیک ایتالیایی کمدی کار است که یک نمایشنامهای دارد به نام «تیاتر کمدی» ترجمه علی شمس. گولدونی معروفترین کارش که در ایران اجرا شده «یک نوکر و دو ارباب» بوده است. «تئاتر کمدی» مانیفست کمدی دلارته در دوره خودش بوده است.
در این مدت یک صحبتهای مختصری هم با علی شمس درباره آن کار کردم بهرحال او مترجم کار است و خوب نویسنده را میشناسد و ده ـ دوازه تا از اثارش را ترجمه کرده و من تصمیم دارم کار را در تئاتر مولوی با ترکیب دانشجویان اجرا کنم که البته پیشنهادش را به تالار داده ام.
یک تعداد از بچههایی ریشه در دانشگاه داشتند که الان برای خودشان حرفهای شده اند مثل وحید آقاپور و سام کبودوند و... به علاوه یک تعداد بچههای جوان برای این نمایش انتخاب خواهم کرد.
این ترکیب برای اجرا در مهر ماه در نظرم بود، ولی خب قاعدتا با توجه به این وضعیت عقبتر میرود و نمیدانم دیگربه کجا برسد و کی بتوانیم به صحنه برویم.
*درباره بحران تئاتر و راههای برون رفت از این وضعیت چه نقطه نظری دارید خیلیها معتقدند مشکلات قبلی تئاتر این روزها بالا گرفته و تازه به چشم میآید نظر شما چیست؟
به قول خیلی از افراد مختلف شاخههای علومی، چون جامعه شناسی، روان شناسی، اقتصاد و حتی رشتههای ادیان، کرونا یک تلنگری برای همه ما انسانها بود میشود که یک واقعه در دنیا اینگونه انسانها را تحت تأثیر قرار دهد، خانه نشین و خاکستر نشین و حتی ته نشین کند. چیزی که بارها فریاد زده میشد راجع به تئاتر که تئاتر هم شغل محسوب شود در این شرایط به چشم میآید و بحران میشود.
ما همکارانی داریم که میبینیم در طول سال چشمشان به همین اجراها و کمک هزینهها است، زندگی شان لنگ شده و الان همه متوجه میشوند که چه جفایی در حق این بچهها و هنرمندان میشود حتی اینها بیمه درستی ندارند که اگر بیکاری شدند، از آنها حمایت کند، بیمه تامین اجتماعی منظورم نیست بیمه بیکاری که اگر من از شغلم بیکار شدم کارفرما موظف باشد به من بیمه بیکاری بدهد، اما یک تئاتری مظلوم که هیچ شغلی دیگر ندارد و حتی پول بیمه درمانش را هم باید سه ماه یک بار واریز کند این در این شرایط چه کار باید بکند.
الان به نظر من مهمترین و بهترین کاری که نهادهای صنفی باید انجام دهند اینکه حمایت و دنبال کنند و دولت میبایست پاسخگو باشد این است که این هنرمندانی که دارند درک شوری به نام ایران زندگی میکنند حتما باید تعریف درست شغلی داشته باشند که اگر خدایی نکرده اتفاق دیگری باز هم رخ داد یا همین کرونا خیلی طول کشید بتوان از آنها حمایت کرد.
بهترین و مهمترین گوشزد کرونا درباره تئاتر این است که تئاتر از کار افتاده است، تماشاخانهها از دولتی تا خصوصی ضرر میدهند و البته خصوصیها بیشتر چرا که هیچکدام بیمه هم نیستند. بهرحال دو ـ سه ماه از این شرایط میگذرد من ادمهایی را میشناسم که زندگی شان لنگ همان حقوق کم یک تماشاخانه بوده که همان هم الان از بین رفته است.
*این روزها خانه تئاتر در این زمینه مشغول انجام کارهایی است..
کارهای خانه تئاتر هم خوب است بهرحال به راه بادیه رفتن/ به از نشستن باطل.
بهرحال باید کارهایی انجام داد تا نتیجه گرفت. یادم میآید یک زمانی فکر میکنم در دولت آقای احمدی نژاد و وزارت آقای حسینی بود که بحث بیمارستان هنرمندان هم مطرح شد که ایده خوبی هم بود تقریبا الان میبینیم هر شغلی یک مرکز درمانی خود را دارد از شهرداری تا وزارتخانهها و ... که کارکنانش احساس امنیت در این زمینه میکنند و میگویند برای صنف خودشان است. این هم یک دوره حرفش زده شد و دیگر هم پیگیری نشد و اسنادش موجود است.
*از سفر فرانسه تان هم در یک فرصت مناسب برایمان بگویید.
بله حتما استقبال میکنم و اتفاقا درباره سفرم به فرانسه و ماموریتی که صورت گرفت، قرار است سمیناری برگزار کنم و گزارش فعالیت هایمان را ارائه دهیم.