پیشنهاد اجرای پروتکل‌های بهداشتی از سوی گمرک ایران به ۱۸۰ کشور / آخرین وضعیت تجارت با همسایگان

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، یکی از نگرانی دولت‌ها و به تبع آن ملت‌ها بعد از شیوع ویروس کرونا مساله کاهش تجارت خارجی و تاثیر گذاری آن بر اقتصاد کشور‌ها و نیاز آن‌ها به کالا‌های مصرفی و ضروری است. سخت گیری‌های مختلفی برای جلوگیری از شیوع کرونا در همه‌ی کشور‌ها اعمال شده که برخی از آن‌ها در مبادی مرز‌ها بوده است. روح الله لطیفی؛ سخنگوی گمرک جمهوری اسلامی ایران در این گفتگو وضعیت تجارت منطقه‌ای ایران را در شرایط کرونا زده جهانی عنوان کرده است.

گمرک برای تداوم روند تجارت خارجی چه راهکاری اتخاذ کرده است؟
گمرک جمهوری اسلامی ایران یکی از سازمان‌هایی به شمار می‌رود که از همان ابتدای همه گیری ویروس کرونا به دنبال اجرای پروتکل‌های بهداشتی با همکاری وزارت بهداشت در مبادی ورودی و خروجی مرز‌های کشور بوده است. نگاه ایران به اجرای پروتکل‌های بهداشتی بر مبنای برون رفت از مشکلات احتمالی ناشی از بسته شدن مرز و تداوم تجارت است. از همین رو گمرک جمهوری اسلامی ایران مکاتباتی با گمرکات کشورهایی، چون ترکمنستان، پاکستان، ارمنستان و ترکیه داشت تا به جای توقف و بستن مرز‌ها راهکار بهتری در جهت تداوم ارتباط تجاری بین کشور‌ها با توجه به اجرای پروتکل‌های بهداشتی اتخاذ نمایند. اجرای پروتکل‌های بهداشتی علاوه بر افزایش سلامت عوامل دخیل تجارت، مانع از کاهش سطح تجارت خارجی کشور‌های دنیا می‌شود.

آیا با سازمان‌های جهانی نیز مکاتباتی داشته اید؟
غیر از کشور‌های یاد شده گمرک جمهوری اسلامی ایران مکاتبه‌ای با سازمان جهانی گمرک داشته است. در این مکاتبه پیشنهاد شد همانگونه که در خصوص فراگیری بیماری سارس ابولا و آنفولانزای حاد که در زمره بیماری‌های مسری به شمار می‌روند دستورالعمل و پروتکل‌های بهداشتی گمرکات به کشور‌های عضو سازمان جهانی که مشمول ۱۸۰ کشور می‌باشند اعلام شده است تا اجرای این پروتکل‌های بهداشتی مانع از وارد شدن خسارت بیشتر بر فرایند تجاری بین کشور‌ها شود، به نظر می‌رسد در شرایط کنونی روش‌های اشاره شده در خصوص بیماری کرونا نیز اعمال شود. ما به سازمان گمرک جهانی پیشنهاد کردیم طی مکاتباتی به اعضای ۱۸۰ کشور جهان بر تداوم رویه تجارت جهانی با رعایت موارد بهداشتی تاکید کند. پیشنهاد دیگری هم گمرک جمهوری اسلامی ایران به سازمان جهانی گمرک داد مبنی بر همکاری سازمان بهداشت جهانی با سازمان تجارت جهانی است، تا هر دو سازمان بر نحوه اجرای پروتکل‌های اجرایی در حوزه صادرات واردات هم در شرایط کنونی و هم در دوران پسا کرونا نظارت داشته باشند. این پیشنهادات راهکار‌ها و نسخه‌هایی تخصصی برای همه حوزه‌های تجارت جهانی اعم از گردشگری و موضوعات دیگری است که دنیا از آن محل در حوزه کسب و کار و تجارت کسب درآمد می‌کند.

تعامل تجاری جمهوری اسلامی ایران با کشور‌های همسایه در چه وضعیتی است؟
در خصوص کشور‌های همسایه نیز از همان ابتدای همه گیری ویروس کرونا در مرز‌های خود با کشور افغانستان با اجرای پروتکل‌های بهداشتی و استقرار تیم وزارت بهداشت و شستشوی کالا و تمهیدات لازم برای مسافران خروجی افغانستانی و تردد رانندگان و حتی تجهیز بسته‌ها به سنسور‌های حرارتی از همان ابتدا در این مسیر رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دستور کار قرار گرفت.

تجارت با افغانستان به عنوان یکی از کشور‌های مهم حوزه صادرات ایران همچنان برقرار است، تجارت با افغانستان حتی در وقوع سیل، حمله ملخ‌ها به مرز و کشته شدن بعضی از کارمندان مرزی افغانستان در خاک این کشور مانع از بسته شدن مرز‌های ما در حوزه تجاری نشد. در حوزه تجارت با ترکمنستان سخت‌گیری‌های زیادی در دستور کار دولتمردان این کشور وجود دارد، ما به چند کشور از جمله ترکمنستان و ترکیه مکاتباتی برای به جریان انداختن تجارت داشته ایم. کشور ترکمنستان در ابتدای شیوع کرونا مرز‌های خود را به صورت کامل به روی همه کشور‌ها بست، اما گمرک جمهوری اسلامی ایران با مسوولین این کشور به نتیجه مشترک برای تداوم صادرات و واردات از مسیر ریلی رسیدند، این روند تا سیزدهم فروردین ماه سال جاری ادامه داشت و تجارت ما به ترکمنستان از مسیر برنامه ریزی شده صورت می‌گرفت، اما متاسفانه با شیوع ویروس کرونا در ترکمنستان این کشور همه مرز‌های خود را به روی همه‌ی کشور‌ها بسته شده است.

پاکستانی‌ها هم به دلیل شیوع ویروس کرونا همین رویه را در پیش گرفتند و مرز‌های آن‌ها به روی کشور‌های همسایه بسته است، لذا امیدواریم مرز‌های این کشور تا چند روز آینده باز شود.

مسیر‌های دریایی در شرایط کنونی در تجارت بین کشور‌ها فعال هستند؟ مرز‌های ترکیه همچنان بسته است؟
در حوزه دریایی مرز‌های شمالی کشور باز است و از طریق دریای مازندران، گیلان و گلستان تجارت فعال است. تجارت با کشور‌های آذربایجان، قزاقستان در مسیر دریایی، ریلی و جاده‌ای برقرار است، رعایت و اجرای پروتکل‌های بهداشتی در همه این کشور‌ها نجات دهنده بوده است، یعنی قبل از ارسال کالا اعم از کالا‌های وارداتی یا صادراتی پروتکل‌های بهداشتی اجرا می‌شود. کشور آذربایجان نیز زمزمه‌هایی برای بستن مرز‌ها داشت، اما در مسیر اجرای پروتکل‌های بهداشتی به روش جابجایی کالا از کامیون به کامیون دیگر تجارت فی مابین فعال است. در حوزه ترانزیت هم کامیون‌های ایرانی با اسکورت بهداشتی از خاک آذربایجان عبور می‌کنند و وارد خاک روسیه می‌شوند. جمهوری نخجوان و ارمنستان هم با اجرای پروتکل‌های بهداشتی در حال تجارت با ما هستند. متاسفانه کشور ترکیه مقدار زیادی در تجارت خارجی توقف ایجاد کرده است، ما بر این موضوع تاکید کردیم که نیرو‌های بهداشتی دو کشور با رعایت استاندارد‌های دوجانبه شرایط تجارت را فراهم کنند، اما متاسفانه تا به امروز مسیر جاده‌ای بین ما و ترکیه متوقف است حتی کامیون‌های خود ترکیه که در مسیر رفتن به سمت کشور خود بودند از بیست و سوم فروردین ماه اجازه ورود به خاک خود را ندارند، ۲۲۰ کامیون در پشت مرز‌های ترکیه متوقف شده‌اند که همه تبعه ترکیه هستند. تنها مسیر تجاری ما به ترکیه مرز گمرک رازی است که روزانه بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ واگن کالای تجاری بین دو کشور از طریق این مرز رد و بدل می‌شود.

با توجه به این که عراق طرف تجاری مهم ما می‌باشد، مرز‌های عراق در چه وضعیتی قرار دارند؟
تجارت ایران با عراق در لب مرز‌های ما با این کشور در اقلیم کردستان برقرار است و کالا‌های تجاری ما به مقاصد اقلیم کردستان و سایر مقاصد در کشور عراق با رعایت پروتکل‌های بهداشتی صادر می‌شود و بخشی هم ترانزیت داریم، اما سایر مرز‌های عراق با ما مسدود است. با اینکه تا اواسط اسفندماه مرز‌های ما با عراق باز بود، اما این مرز‌ها در حال حاضر بسته است. امیدوار هستیم که در روز‌های آتی دولت عراق تصمیم لازم برای باز کردن سایر مرز‌های کشور را اتخاذ کند، بنابراین درباره عراق منتظر تصمیم گیری دولت عراق هستیم.