آیا وزارت خارجه چراغ سبزی به تیم «بایدن» نشان داد؟ / وقتی «ظریف» سیاست «یکی به نعل و یکی به میخ زدن» را در پیش می‌گیرد

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛زهرا مهران راد؛ پیروزی بایدن و روی کار آمدن دموکراتها شاید به ادعای برخی فصل تازه ای از روابط بین ایران و آمریکا نسبت به 4سال گذشته را رقم بزند؛ حال عده ای منتظرند ببینند آیا سیاست دموکرات ها در قبال تهران تغییر فاحشی خواهد کرد؟آیا می توان در انتظار نوسانات اساسی در سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران آن هم با محور اصلی برجام بود؟ یا اساسا داستان با پیش بینی های خوش بینانه جلو نخواهد رفت ؟

*خلق "معجزه آبان" به بهانه قدرت گرفتن دمکرات ها؟
برخلاف ترامپ بایدن و هم حزبی های او برجام را فرزند خلف سیاست خارجی خود در قبال منطقه و نقطه قوت مناسبات خاورمیانه ای خود قلمداد کرده اند،اما نکته حائز اهمیت ان است که این فرزند خلف آمریکایی یا همان برجام تا حد زیادی با برجامی که در ذهن برخی در ایران است تفاوت دارد و این برای آنها که به دنبال خلق «معجزه آبان» به بهانه بازگشت دموکرات ها به قدرت در آمریکا هستند کار را به مراتب دشوارتر می کند.

 

 

یادداشتی که بایدن پیش از برگزاری رسمی انتخابات با محوریت موضوع برجام در اختیار« CNN»قرار داد شاید بیش از هر تحلیلی گواه این ادعا و بیانگر عملکرد موازی بایدن- ترامپ است .
بایدن در این یادداشت می نویسد: اگر تهران به پایبندی دقیق به توافق هسته‌ای بازگردد، ایالات متحده به عنوان نقطه آغازین برای مذاکرات بعدی به این توافق باز می‌گردد.

بازگشت ایران به پایبندی دقیق به این توافقات به معنای این است که ایران تمام پنج گام قبلی خود را در حوزه هسته‌ای بار دیگر به عقب برگرداند. این مساله به معنای کاهش قابل توجه دوباره در ذخایر اورانیوم غنی شده ۴ درصد، کاهش حجم آب سنگین تولید شده توسط ایران و کاهش درصد غنی‌سازی و توقف آن در سایت غنی‌سازی فردو خواهد بود.
بایدن چند خط پایین تر در مقاله خود به این نکته اشاره می‌کند که با همپیمانان خود بر روی تقویت و تمدید تمهیدات توافق هسته‌ای کار خواهیم کرد.

از این عبارت نوشته شده توسط بایدن معنای سخنانی که «آنتونی بلینکن» وزیرخارجه احتمالی دولت او بیان می کند و آن هم در خصوص ادامه فشار تحریمی بر ایران تا زمان بازگشت مجدد تهران به برجام بیشتر قابل درک است. در حقیقت بازگشت ایران به برجام نیاز به فشار بیشتری ندارد بلکه آنچه اوضاع را حساس می‌کند. بازگشت ایران به توافقی است که با تغییراتی در برخی بندها روبرو باشد.

 

 

 

*دمکرات ها به دنبال دائمی کردن محدودیت های مرتبط با "بند های غروب آفتاب" هستند
درک آنچه دموکرات ها از بند های جدید برجام می خواهند چندان پیچیده نیست و بحث دائمی کردن محدودیت های مرتبط با بند های غروب آفتاب است .

بندهای غروب محدودیت‌هایی زمان‌دار بودند که به زعم آمریکایی‌ها فاصله ایران را با تهیه مواد لازم برای ساخت بمب هسته‌ای به یک سال افزایش می‌دادند. طبق نظر اولیه امریکایی‌ها غنی‌سازی ایران باید به میزان «یک هزار و پانصد سو» کاهش پیدا می‌کرد تا فاصله تخمینی با تأمین مواد مورد نیاز برای ساخت ادعایی یک بمب هسته‌ای از سوی تهران به دو سال کاهش پیدا کند. این عدد به هیچ عنوان مورد قبول ایران قرار نگرفت و پس از کش و قوسی یک ساله دو طرف روی حفظ ظرفیت «شش هزارسو» توان غنی‌سازی و حفظ آن در طول ۱۰ سال به توافق رسیدند.
بر اساس این بندها ایران با گذشت ده سال می‌توانست ظرفیت غنی‌سازی خود را به بالای ۶۰۰۰ هزار سو برساند و بعد از ۱۵ سال غنی‌سازی بالای ۵ درصد را انجام دهد.
بر اساس پیشنهاد اروپایی‌ها اما، ایران برای حفظ معافیت‌های خود باید محدودیت‌های تحمیل شده را تا زمانی بی‌پایان بر برنامه هسته‌ای خود می‌پذیرفت.این طرح به دلیل اجرای طرح‌های ترامپ در خصوص اخراج ایران از بازار انرژی دنیا به اجرا درنیامد ولی به احتمال زیاد یکی از اصلی ترین گزینه ها برای تقویت برجام به شیوه دموکرات ها باشد.

 

 

 

در این بین البته موضوع اساسی، مهم و چالش برانگیزبحث پیشنهاد مذاکره تیم بایدن بر سر «موشکهای بالستیک» و فعالیت های منطقه ای ایران است. پیشرفت ها ایران در عرصه صنایع دفاعی ایران در حالی مسیرتکامل را طی می کند که آمریکایی‌ها حتی صادرات محصولی مانند پودر آلومینیوم را به به دلیل کاربرد احتمالی در این حوزه به ایران مورد تحریم قرار می‌دادند.

البته در این باره بایدن می تواند روی کمک اروپایی ها حساب ویژه ای باز کند همینطور که آنها بارها اعلام کردند در صورت بازگشت آمریکا به برجام حاضر خواهند بود تا با طرح‌های این کشور در خصوص فشار بر ایران در حوزه منطقه‌ای همکاری کنند.

احتمالات مطرح شده براساس محورهای آمریکای بایدن در خصوص بازگشت به برجام و یادداشت برجامی او در «CNN» همگی حکایت از شروط مستتر او برای بازگشت به برجام دارد .

 

 

 

ظریف در گفتگوی روز چهارشنبه خود با روزنامه ایران با اشاره به شناخت 30ساله از بایدن معتقد است: بایدن به عنوان رئیس کمیته سیاست خارجی سنای امریکا بارها به نیویورک آمده و من در محل اقامتگاه سفیر ایران در نیویورک با او دیدار داشتم. که البته هیچ کدام محرمانه نبود ه و در چارچوب اجازه‌هایی که داشتم انجام شده

وی ضمن کهنه کار دانستن بایدن افزوده است: ایشان بالاخره آدم کهنه‌کاری در سیاست خارجی است واحساس من این است که بهتر از آقای ترامپ تحولات بین‌المللی را درک می‌کند. بعضی اظهاراتی که اخیراً ایشان و دیگران داشتند نشان دهنده این است که می‌فهمند یکجانبه‌گرایی پاسخگوی شرایط جهان امروز نیست. باید در عمل دید که چگونه عمل می‌کند. طبیعتاً تصور این است که ایشان روش آقای ترامپ را قبول ندارد. یعنی حوزه تخصصی آقای بایدن بیش از هر چیزی سیاست خارجی است و حوزه اختلاف فکری شخصی او با ترامپ همین حوزه است ؛توقع می‌رود بایدن سیاست‌های عاقلانه‌تری را دنبال کند ولی باید منتظر بمانیم و ببینیم.

 

 

.درحالی که برخی از تحلیلگران این سخنان ظریف را چراغ سبز به دموکراتها می دانند ظریف با سیاستی که ما ایرانیان از آن تعبیر به «یکی به نعل زدن و یکی به میخ زدن» میکنیم به دموکراتها توصیه می کند، دست از مداخله از امور سایر کشورها بردارند و ادامه می دهد: بازگشت آمریکا به برجام اتفاق خوبی است؛ یک قسمت از این بازگشت، اجرای تعهداتشان به عنوان عضو ملل متحد و برداشتن تحیم هاست است و قسمت بعدی برگشت به برجام بدون پیش شرط است چون آمریکایی‌ها امتیاز عضو برجام بودن را از دست داده‌اند.
انها باید بدانند برجام مثل در چرخان جلوی ادارات نیست که از این طرف آن وارد شوید و از آن طرف خارج شوید، مثل گیشه سینما است که باید برای ورود خود بلیت بگیرید.

لذا آمریکایی ها نمی توانندبگویند درباره آنچه گرفته‌ایم و داده‌ایم دوباره معامله شود.
کسی که می‌تواند شرط بگذارد ایران است. ایران و بقیه 1+4باید راضی بشوند که امریکا به برجام برگردد.

 

البته موضوع چراغ سبز یا واسطه تراشی ختم به همین جا نمی شود و نیویورک تایمزنیزمدعی می شود که «عباس عراقچی» معاون وزیر خارجه ایران تلاش کرده از طریق واسطه‌هایی، به تیم جو بایدن درباره بازگشت بدون پیش شرط آمریکا به برجام پیام ارسال کند.

 

 

ادعایی که سعیدخطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه ایران ضمن تکذیب آن گفت: پاسخ به ادعای این روزنامه آمریکایی در نیویورک همان روز توسط دفتر نمایندگی ایران داده شده که هیچ تماسی مستقیم یا غیر مستقیم صورت نگرفته است.
وی همچنین تصریح کرد: خبرسازی‌های زرد شیوه مرسوم رسانه هاست؛ بویژه در روز‌هایی که دستشان خالی و تقاضا بالاست.