سهیل احمدی، کارشناس سواد رسانه گفت:« بستر کردن تلویزیون خیلی مهم است و مدیران صدا و سیمای ما باید بفهمند که یک عده هستند میخواهند از شهرت خودشان در صدا و سیما استفاده کنند و بعد اثرگذاری خودشان را در مجازی گسترش دهند.»
گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو- طهورا میرزایی زاده؛ سهیل احمدی، کارشناس سواد رسانه و استاد دانشگاه، در گفتگو با خبرگزاری دانشجو ضمن بیان اینکه روندی در صدا و سیما در حال شکلگیری است که میتواند آسیب زا باشد و اشاره به این موضوع که حساسیتهای مادی و ظاهری در جذب و انتخاب مجریان افزایش یافتهاست که انسان را تهی از هر علمی میکند و صرفا تیپ و چهره خوب و خوش سر و زبان بودن میتواند معیار انتخاب بهترین مجری باشد؛ که بعد تعدادی از آنها نیز برای جمهوری اسلامی و صدا و سیما هزینه تراشی میکنند؛ به بیان نکات خود پیرامون روند شکل گرفته در خصوص مجریان خانم پرداخت.
احمدی با تاکید بر اینکه در صدا و سیما هم مجریانی وجود دارند که در فضای مذهبی و شرعی مجریگری میکنند و هم مجریانی که خارج از این فضا عمل میکنند، گفت:«ما میخواهیم روند غلطی که در صدا و سیما در حال شکل گرفتن است را نقد کنیم. علتش هم این است که اساس برنامهسازی در رسانه بر جذب مخاطب است؛ و عنوان جذب، کلید واژهای را با خودش به همراه دارد به نام جذابیت. برنامه باید جذاب باشد. پس شما را ارجاع میدهم به یک نکته کاملا شرعی و دینی؛ اینکه اساسا در حوزه زنان و مجریان زن، ما هیچ برنامه شرعی مدونی برای حضور در تلویزیون نداریم. کسانی که ورود میکنند و میخواهند مشاوره بدهند؛ مشاورههای سطحی حجاب میدهند. اگر دقت کنید مجریان ما در برنامه احساس میکنند با چادر قالب حجاب تکمیل است. صرفا با چادر حضور پیدا میکنند یا با مقنعه و روسری که گردی صورت را پوشانده باشد و تاییدیه شرعی هم میگیرند. اما نکتهای هست که باید این موضوع را حل کنیم، اگر حرف اشتباهی میزنیم از لحاظ شرعی، دینی، عرفی و روانشناختی بیایند بگویند شما حرف اشتباهی میزنید، اما سخن اینجاست که آیا تعریف حجاب در شرع صرفا پوشش است یا چیزی اضافه بر آن به نام عفاف هم وجود دارد؟ این دو با هم بسیار متفاوت است و ما در قوانین دینیمان دنبال حجابی هستیم که عفاف را همراه داشته باشد.»
او در ادامه صحبتها با توجه به اینکه در صدا و سیما گاهی هدف وسیله را توجیه میکند؛ گفت: «غالب برنامه سازان از زنان استفاده ابزاری میکنند که مخاطب را جذب کنند و در این حوزه از مسائل بسیاری فاکتور گرفته میشود. یکی از آنها حوزه عفاف است و بسیار هم آفت زاست. چون از نگاه بعضی از مدیران صدا و سیما هدف جذب مخاطب است و ما میتوانیم از هر ابزاری استفاده کنیم. ولو اینکه یک خانم مجری با ادا و ناز را بیاوریم و به او آنتن بدهیم. حتی بعضی از این مجریها برای اینکه برنامه بگیرند خودشان بعضی از مسائل حداقلی را رعایت میکنند. بعد از اینکه تمام شد میروند و پشت سرشان را هم نگاه نمیکنند. چه بسا ممکن است توهین هم بکنند. مگر کم داریم امثال صبا رادها که فرار کردند یا دهن کجی! شما در صدا وسیما مواجه هستید با مجریهای خانمی که با وجود اینکه علی الظاهر حجاب را رعایت کردهاند، اما در گفتگو هایشان با مخاطب و مهمان برنامه خیلی حوزه عفاف را رعایت نمیکنند. چند مجری زن داریم که ممنوع التصویر شدند و یا مهاجرت کردند! چرا تحقیق نمیکنند فردی را که میخواهند در صدا و سیما بیاورند حداقلیترین اعتقادات مذهبی را داشته باشد؟ لذا شما مواجه هستید با زنانی که صرفا برای مدتی به واسطه یک برنامه، حداقلیترین حجاب و عفاف را رعایت میکنند و خب این در ذهن مردم، بدبینی ایجاد میکند؛ که شما از حجاب میگویید اما در صدا و سیما یک مجری خانم میآید با این نوع حجاب و آرایش با مخاطبانش حرف میزند و شما متذکر هم نمیشوید. این مخاطبان را دچار دوگانگی میکند.»
احمدی ادامه میدهد:«خیلی از این مجریان در نوع لباس هم آهسته آهسته دارند در حوزه رقابتی با هم قرار میگیرند. خود لباس و برنامهها و بازتابهایی که از برنامهها در فضای مجازی رخ میدهد، بعد از هر برنامه موضوعیت پیدا میکند. چه در کلام و چه در حوزه پوشش. فضای مجازی بعد از اجرای برنامه بازتاب میدهد به اینها و به پخش این جور مسائل در صدا و سیما توسعه میدهد.»
ماجرای یک ضد تبلیغ برای بانوان چادری در صدا و سیما! این کارشناس سواد رسانه ضمن تاکید بر حل شدن این مسئله که هم جذب مخاطب و جذابیت داشته باشیم هم حوزه عفاف رعایت شود که متاسفانه هیچ برنامه مدونی در این رابطه وجود ندارد گفت: «در حوزه حجاب و عفاف هدف ما این است که زن مصون بماند. اگر زنی تمام شرعیات را هم رعایت کند، اما نوع حرف زدنش جذاب باشد آیا مصداق تبرج هست یا نه؟ نباید تعارف کنیم؛ مصداق تبرج میشود. ولی متاسفانه در تلویزیون ادای روشنفکرها را در میآوریم. دستور دین مشخص است و اگر ما بخواهیم طبق آن عمل کنیم، خیلی از مجریانی که الان در صدا و سیما در حال فعالیتاند کاملا وجهه تبرجی دارند که میتوانند برای مخاطبانشان جذابیت داشته باشند. به نظر من حضور یک زن مسلمان و عفیفه به این شکل در تلویزیون اصلا پسندیده نیست. حتی در رابطه با مجریانی که برگزیده میشوند. پارسال یک مجری، برگزیده شد که هم حجاب داشت هم خندهرو و جذاب بود. به هر حال باید این مشکل حل شود. این یک ضد تبلیغ است برای زنان چادری ما!»
وی در ادامه افزود: «ما درباره حجاب استایلها میگوییم در فضای مجازی ظاهر مذهبی ارائه میکنند و مخاطبان را جذب آن نوع زندگی میکنند، خب در حوزه مجریهای صدا و سیما هم این مسئله وجود دارد. اتفاقا جذابترین و سبکترین مجریها زنانی هستند که چادر سرشان است. من این را با مصداق عرض میکنم. این افراد، کسانی هستند که مردم را جذب خودشان میکنند و میگویند ما چادر داریم، باحال هستیم، خیلی هم خوب حرف میزنیم و روشن فکر هستیم و این روی مخاطب اثر میگذارد. بعد از مدتی فرد سوتی میدهد و مجبور میشوند ممنوع التصویرش کنند. چقدر ما باید هزینه بدهیم برای جمهوری اسلامی و صدا و سیما؟ خود سیستم صدا و سیما گاهی اوقات فضایی را فراهم میکند که شخص میآید و سبک زندگی دیگری را برای خودش اتخاذ میکند. و این موضوع یکی از خطرات حوزه اجرا و تربیت در صدا و سیماست.»
بستری برای شهرت و اثرگذاری احمدی در رابطه با فضایی که مجریان در اینستاگرام پیشگرفتهاند اظهار داشت:«صدا و سیما یکباره خودش با دست خودش اشخاصی را معروف میکند که بعدا میروند ضد فرهنگ دینی ما کار میکنند. زمینه شهرت را برای آنها فراهم میکند. صدا و سیمای ما خلاف تصور، مخاطبان زیادی دارد. شما کجا میتوانید محلی را پیدا کنید که کل ایران در هر رنج سنی شما را ببیند؟ صدا و سیما بهترین جا برای مطرح شدن است. از طرفی در فضای مجازی نیز کسب و کارهای اینترنتی وجود دارند که شهرت و قدرت را در پی دارند. پس شخصی که در صدا و سیما شهرت پیدا میکند میتواند فضای کاری خود را در فضای مجازی با شتاب بیشتری پیش ببرد. اما ما دو دسته از مجریان را در فضای مجازی داریم. یک عده هستند کار تخصصی خود را در صدا و سیما انجام میدهند مثلا مجری یک برنامه در رابطه با اقتصاد است و همان کار تخصصی خودش را، که کاری منطقی و علمی است، در فضای مجازی با عنوان خودش پیگیر میشود. اما یک بار هم هست که فرد به عنوان یک مجری در فضای مجازی به گونهای دیگر خود را نشان میدهد و یا برای جای دیگری فعالیت میکند. مجری شبکه تلویزیونیست، ولی در مجازی در حوزه حجاب استایلها فعالیت میکند که یک محل درآمدی هم بشود، از طرفی شهرت هم پیدا کند؛ و از طرفی هم بعضی از این فروشگاهها میتوانند از اواستفاده ابزاری کنند که این خطر آفرین است.»
همچنین سهیل احمدی اظهار داشت: «بعضی از آنها با حجاب استایلها و با سوییت هومها ارتباط دارند و محل شهرت را صدا و سیما قرار دادهاند. بعد وارد فضای مجازی میشوند و هرآنچه خودشان میدانند را تبلیغ و ترویج میکنند و غالبا هم به واسطه ارتباطی که در صدا و سیما با مردم گرفتهاند و بعدا مخاطبانشان را از صدا و سیما به فضای مجازی کشاندهاند؛ در این حوزه آسیب زا هستند. اگر روی اینها نظارتی نباشد، اگر در تعهد آنها به صدا وسیما مفادی امضا نشود و تمهیداتی اندیشیده نشود که اینها حوزه فعالیتشان رو تا چند سال محدود کنند متاسفانه آسیب زا است. این افراد یک نوع خانم مذهبی به نوعی روشنفکر را دارند ترویج میدهند؛ و مخاطب را با خودشان به همراه میآورند. از شیرینیها و از لذتها و جذابیتها میگویند و در یک آن زندگی اینها به هم میخورد و دوباره شروع میکنند مخاطب را با ذهنیات خودشان همراه میکنند و دوباره مخاطب حس دیگری میگیرد. اینها خطرناک است.»
سهیل احمدی به عنوان نکته پایانی بیان کرد:«بستر کردن تلویزیون خیلی مهم است و مدیران صدا و سیمای ما باید بفهمند عدهای میخواهند از شهرت خودشان در صدا و سیما استفاده کنند و بعد اثرگذاری خودشان را در مجازی گسترش دهند. این یکی از مشکلات صدا و سیماست. مخصوصا در حوزه مجریان زن. اگر دقت کنید این موضوع در مورد مجریان مرد خیلی فراوانی ندارد. چرا که مجریهای تخصصی برنامههای خاص هستند. اما در حوزه مجریان زن کاملا میتواند اثرگذار باشد، با توجه به اینکه مخاطبان و کاربران زن ما در فضای مجازی هم کیفیتش، هم کیمیتش بالاست و بیشترین استفاده را خانمها از این فضا دارند.»