به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، به همت جامعه اسلامی دانشجویان پردیس فارابی دانشگاه تهران نشست بررسی مسائل افغانستان با حضور سعداللّه زارعی کارشناس مسائل منطقه و سیاست خارجی و جواد موگویی مستندساز برگزار شد.
سعدالله زارعی در این نشست گفت: از سال ۸۱ به بعد تا امروز، ما هیچ روایت روشنی از وضعیت فضای عمومی افغانستان و طالبان نداشتیم و در فضای عمومی یک ادبیاتی از طالبان وجود داشت با این تعابیر که اینها تروریست هستند، اینها علوی اند، اینها تکفیری اند و... در نتیجه اینها را بخشی از جریان وهابیت و بخشی از جریان القاعده در فضای عمومی معرفی میکردند.
وی ادامه داد: هنوز هم کم و بیش، این تصوّر نسبت به طالبان وجود دارد؛ در حالی که واقعیت با این مسئله فاصله دارد.
زارعی افزود: در تاریخ طالبان صحنههایی داریم که، طالبان دست به اقدامات قتل و کشتار طرف مقابل خود زده است؛ امّا باید توجه داشت که این خشونت مذهبی نیست بلکه خشونت قومی است و یک فرهنگ قومی در بین پشتونها با این مبنا وجود دارد و اینکه در تلویزیون، به زنان اجازه فعّالیّت نمیدهند؛ به این دلیل است که آنها این را نه تنها یک محدودیت و تحقیر نمیدانند بلکه آن را یک نوع دفاع از کرامت و عزّت زن میدانند. زنهای پشتون هم این اعتقادات را دارند و این را به عنوان یک فرهنگ و هنجار میشناسند.
این کارشناس مسائل منطقه و سیاست خارجی تاکید کرد: از طرف دیگر ما تعبیری برای خود درست کردهایم که طالبان را آمریکا یا اسرائیل ساختهاند و فکر میکنیم که یک توطئه است و فکر میکنیم که ماموریت اولین اینها مخالفت با جمهوری اسلامی است.
زارعی تاکید کرد: طالبان در این صحنه بزرگترین نبرد را داشت و جمعیت ۱۲ میلیونی را پشت خود داشت. آنچه که ما میبینیم آن است که طالبان در حال شکلدادن به حکومت برای خود است و احتیاط هم میکند و به اصول خود در فرهنگ پشتونی پایبند است و اگرهم ازعقاید پشتونی خود کوتاه بیاید؛ حمایت قوم پشتون را از دست میدهد و در عمل نمیتواند خیلی از چیزهارا کنار بگذارد؛ بنابراین پیشبینی وضعیت افغانستان در ماههای آتی کار دشواری خواهد بود.
جواد موگویی هم در این نشست در مورد مشاهدات خود در سفر به افغانستان گفت: در این منطقه یک وضعیت یکسان در شهرها و موقعیتهای مختلف نداریم. به عنوان مثال، نیروهای طالبان در هرات حضور کمی دارند؛ اما در کابل حضورشان بیشتر است. در شهر کابل، نفرت زیادی نسبت به طالبان وجود دارد و مردم هم ترسی از بیان آن ندارند؛ اما در شهر هرات اینگونه نیست و یک ناپایداری در نفرت از طالبان در بین مردم وجود دارد.
وی ادامه داد: طالبان در مورد یک سری از مسائل تصمیمات خود را گرفتهاند و تکلیف خود را اعلام کردهاند، برای مثال در رابطه با دانشگاه، به خانمها اجازه ورود به دانشگاه دادند، اما مقرّراتی تعیین کرده اند.
موگویی با اشاره به مواضع طالبان درباره موسیقی، سینما و تئاتر گفت: طالبان بسیار به آثار باستانی ارج داده و رفتارهای گذشته شان هم این را ثابت میکند.
وی با اشاره به مواضع طالبان درباره آزادیهای اجتماعی اظهار داشت: نظر طالبان در مورد ورزش مثبت بود، اما درمورد ورزش بانوان موضع مثبتی نداشتند و حتی بنده پیشنهاد دادم که ورزشگاه مخصوص بانوان راهاندازی کنند، خودشان تامل کردند و موافق بودند.
موگویی گفت: بنده اعضای طالبان را به چهار دسته تقسیم میکنم. اوّل، جنگندگان، همانهایی که به شهربازی هم رفتند و میتوان گفت که با زندگی اجتماعی ناآشنا هستند. دسته دوم، غالبا کسانی هستند که در ایران کارگری کرده اند. از دسته سوم، شناخت زیادی نداریم و جوان هستند و کمتر از ۲۷سال سن دارند. اینها دانشجو و طلبههای پاکستان و زاهدان خودمان هستند؛ تحصیلکرده و درسخوانده هستند و بعضاً به دو یا سه زبان مسلط هستند. دسته چهارم نیز بزرگان اینها هستند که ۱۰ یا ۱۵ سال در زندانهای آمریکاییها بودهاند. این چهاردسته بسیار ناهمگونند و نمیدانم که طالبان میخواهد با این ناهمگونی چکار کند.
وی افزود: همانطور که رسانهها مطرح کردهاند؛ طالبان ارتش نظامی، مثل ایران و عراق و کشورهای دیگر ندارد. اینها چریک بودند و تاکنون هواپیما دراختیارشان نبوده است و حتی فرصت استفاده هم نداشتهاند.
این مستندساز درخصوص پنجشیر هم گفت: من سعی کردم خودم را به پنجشیر برسانم و تصوری که از پنجشیر داشتم، این بود که الان یک جنگ تمام عیار در جریان است و مردم را به خاک و خون کشیدهاند و در آنجا دارد به نوامیس مردم تجاوز میشود و برایم سوال بود که جمهوری اسلامی که مدّعی حمایت از مستضعیفن و دفاع از مظلومین است؛ ساکت مانده است، ولی چیزی که مشخّص شد بعد از مشاهده عینی و میدانی، فهمیدم که بسیاری از این مباحث بزرگنمایی رسانهای بود.
وی گفت: افرادی در همین داخل کشور میگفتند که طالبان در آنجا جهاد نکاح به راه انداخته و نسلکشی میکند و ...، بنظرم از جمله انگیزههایی که پشت این اخبارهای بعضاً غلط بود؛ تلاش برای انتقام انتخاباتی و دعواهای جنایی بود و متاسّفانه برخی بچههای حزباللّهی و تشکّلها با آنها همراه شده بودند؛ بدون اینکه راستیآزمایی کنند.
موگویی گفت: درمجموع باید خدا را شاکر بود که سیاستمداران ما اسیر این فضا نشدند و تصمیمی علیه امنیت ملی نگرفتند.
وی افزود: تشکلهای دانشجویی باید از این آدمهایی که یک ماه و نیم فضا را متشنج کردند؛ مطالبه کنند که نسبت به حرفها و صحبتهایی که مطرح کردند! پاسخگو باشند.
موگویی گفت: جمهوری اسلامی بهترین سیاست را نسبت به مسائل افغانستان داشت، یعنی سیاست انتظار، یعنی اینکه ببینیم چه میشود. ولی جمهوری اسلامی را محکوم کردند و اتهام ناجوانمردانهای به جمهوری اسلامی زدند.