چند سوال جدی در برابر طرح «تعطیلی پنجشنبه ها»

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- مجتبی بیگلری: بازنگری بهارستانی‌ها در خصوص تعطیلات آخر هفته، توجهات زیادی را به خود جلب کرده که علیرغم همه واکنش ها، برخی معتقدند که توصیه‌های کارشناسان به کنار رانده شده اند. دغدغه‌ها و توصیه‌هایی که در راستای هماهنگی تعاملات و تجارت با سایر کشور‌ها می‌تواند حائز اهمیت باشد.

تعطیلی برای انسان‌ها به مثابه توقف‌های کوتاه در یک مسیر پیاده روی است که در تعیین تعطیلات، دولت‌ها و حاکمیت‌ها نقش اصلی را در تعیین این توقفگاه‌ها دارند. البته در مورد روز‌های کاری و تعطیلات پایان هفته فاکتور‌هایی نظیر شغل افراد، فرهنگ حاکم بر کشور‌های مختلف و مناسبات مذهبی آن جامعه تاثیرگذارند.

در اغلب کشور‌های اروپایی و آمریکایی، روز‌های کاری هفته از دوشنبه تا جمعه یا شنبه است و روز‌های شنبه و یکشنبه به عنوان تعطیلات آخر هفته تعیین شده اند. در کشور‌های عربی حوزه خلیج‌فارس جمعه و شنبه دو روز تعطیل آخر هفته است. البته عربستان سعودی، امارات متحده عربی و عمان سه کشوری هستند در چند سال گذشته جهت همگام بودن با سایر کشور‌های دنیا روز‌های تعطیل آخر هفته خود را از پنج‌شنبه و جمعه به جمعه و شنبه تغییر داده‌اند.

بررسی‌ها نشان داده است که اغلب کشور‌ها با دین رسمی مسیحیت شنبه و یک‌شنبه و اغلب کشور‌ها با دین رسمی اسلام جمعه و شنبه را تعطیل رسمی خود اعلام کرده‌اند. در این میان ایران تنها کشوری در دنیا است که پنج‌شنبه‌ها و جمعه‌ها را تعطیلات پایان هفته می‌داند که در ابعاد مختلف نیز سوالاتی متوجه با این رویه است.

در تصویر فوق تعطیلات رسمی آخر هفته تمامی کشور‌ها را مشاهده می‌کنید

موضوع افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز برای اولین بار و به صورت رسمی در دولت دهم به ریاست محمود احمدی نژاد بررسی شد. تعطیلی مد نظر دولت پنج‌شنبه‌ها و جمعه‌ها به طور کامل بود که راه به جایی نبرد. مخالفان تعطیلی پنج‌شنبه‌ها در تشریح ادله خود بالا بودن تعداد تعطیلی‌های کشورمان نسبت به میانگین جهانی را مطرح کردند و درنهایت این موضوع در دولت دهم رد شد و با مخالفت طیفی از سیاستمداران وقت مواجه شد.

با این حال تغییر تعطیلی از پنج شنبه به شنبه و دو روز کامل با نظر فعالان بخش خصوصی (اقتصادی) تقریبا از آغاز مجلس یازدهم در سال ۱۳۹۸ کلید خورد و تا به امروز ادامه دارد. فعالان بخش خصوصی برای تعطیل شدن روز شنبه به جای پنجشنبه نکاتی را نسبت به فرصت‌سوزی در حوزه تجارت مطرح کردند که علیرغم طرح این توصیه‌ها توسط فعالان اقتصادی، کمیسیون اجتماعی مجلس تصمیم دارد روز‌های تعطیل هفته را پنجشنبه و جمعه و روز‌های کاری هفته را از شنبه تا چهارشنبه تعیین کند. این تصمیم کمیسیون اجتماعی انتقاد فعالان اقتصادی را به دنبال دارد و حالا باید منتظر بررسی نهایی این قانون در صحن علنی مجلس باشیم.

برخی از فعالان بخش خصوصی بار‌ها بر لزوم تعطیل شدن شنبه به جای پنجشنبه تاکید کرده اند؛ چرا که به گفته آن‌ها اگر تعطیلی دو روز پایانی هفته شامل پنجشنبه و جمعه باشد، با احتساب تعطیلی شنبه و یکشنبه در اکثر نقاط دنیا، وقفه‌ای چهار روزه در ارتباطات کشور ایجاد می‌شود که زیان اقتصادی ناشی از آن می‌تواند چشم‌گیر باشد. به خصوص در ارتباط با تجاری که اقتصاد کشور به آن‌ها و تعامل‌شان با دنیا بستگی دارد.
این درحالیست که اواخر سال گذشته اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در بیانیه‌ای پیشنهاد کرده بود در ساماندهی تعطیلات پایان هفته، افزایش این تعطیلات به طور رسمی به دو روز و قرارگیری آن در روز‌های جمعه و شنبه مدنظر قرار گیرد تا زمینه ارتقا بهره‌وری نیروی کار و تطابق تعطیلات با بازار‌های منطقه‌ای و جهانی فراهم شود.

در اصل نگرانی اصلی فعالان بخش خصوصی در این مورد است. به نحوی‌که بسیاری از کشور‌های اسلامی و حوزه خلیج‌فارس، برای کاهش این زیان، در تصمیمی یک‌پارچه، تعطیلات پایان هفته خود را از پنجشنبه و جمعه، به جمعه و شنبه تغییر دادند. عدم امکان برقراری ارتباطات بانکی، گمرکی و سایر ارتباطات تجاری برای چهار روز به معنی ایجاد یک اصطکاک بزرگ در بازار و اساسا مانع بزرگی برای رشد بازرگانی کشور است.

از طرفی صبح امروز، مهدی یزدان پناه، معاون حقوقی، مجلس و استان‌های سازمان امور اداری و استخدامی در مورد احتمال تعطیلی پنجشنبه‌ها توضیحاتی ارائه کرد. او در توضیحات خود چنین مطرح کرده است: «طبق ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری ساعت کاری در هفته برای کارکنان ۴۴ ساعت پیش‌بینی شده است؛ پس از کارشناسی سازمان ملی بهره‌وری، بسیاری از دستگاه‌ها از ما درخواست کردند تا روز‌های پنجشنبه را ساماندهی کنیم.»

طبق گفته‌های یزادان پناه، مراکزی مانند بانک‌ها، بیمارستان‌ها و نیرو‌های مسلح در طول هفته فعالیت خواهند داشت و این شامل پنج‌شنبه‌ها نیز می‌شود تا فعالیت جاری کشور متوقف نشود.