به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، قیمت‌های سلیقه‌ای، کیفیت پارچه نامرغوب، زمان نامناسب و اجبار برای تحویل فرم مدرسه به خانواده، فروش اقلام نامربوط در کنار فرم مدرسه و تشویق بیش از حد خانواده و دانش‌آموزان برای خرید این اقلام، دغدغه‌های بی‌پاسخی است که منجر به افزایش نارضایتی خانواده‌های دانش‌آموزان می‌شود.
اواسط دهه ۷۰ تصمیم بر آن شد تا به جای روپوش‌های سیاه و سرمه‌ای دخترانه و لباس‌های رنگارنگ پسرانه، دانش‌آموزان از فرم‌های یکسان استفاده کنند؛ هدف اصلی از یکدست شدن لباس دانش‌آموزان، حذف فاصله طبقاتی میان بچه‌ها بود تا دیگر خبری از فخرفروشی و چشم و هم‌چشمی در مدارس وجود نداشته باشد، تا اینکه اوایل دهه ۸۰ مدارس تولیدی‌هایی را برای خرید روپوش مدارس تعیین کردند و چنان‌چه دانش‌آموزی به این موضوع تن نمی‌داد مورد بازخواست قرار می‌گرفت.
قصه لباس فرم مدرسه و درآمدی که از آن نصیب تولیدکنندگان و مدارس می‌شد، آن‌قدر جدی شد که سال ۹۶ حتی کارگروه ساماندهی مد و لباس اسلامی-ایرانی وارد ماجرا شد تا با ارائه دستورالعمل کلی سروسامانی به لباس فرم دانش‌آموزان بدهد. هرچند زور فعالان این حوزه به کارگروه مد هم چربید و این دستورالعمل هیچ‌وقت براساس نظام واحدی تدوین نشد تا دست مدارس در انتخاب رنگ، طرح و مدل مطابق با استاندارد‌های تعریف شده، حسابی باز شود و هر مدرسه ساز خودش را در فرم پوششی بزند.
اینجا بود که دردسر والدین شروع شد؛ این مسئله در حالی است که مشکلات اقتصادی برخی خانواده‌ها به‌صورتی است که شاید دیگر جایی برای خرید لباس فرم مدارس در سبد خانواده وجود نداشته باشد و هزینه آن برای برخی والدین سنگین باشد. البته هدف اصلی از یکدست شدن لباس دانش‌آموزان در مدرسه حذف فاصله طبقاتی میان بچه‌ها بود تا دیگر خبری از فخرفروشی و چشم و هم‌چشمی در مدارس وجود نداشته باشد. به‌خاطر همین خیلی از مدافعان این طرح در همان سال‌های نخست از آن به‌عنوان لباس برابری و عدالت یاد می‌کردند.
والدین و دانش‌آموزان ناراضی
اولیا معتقدند نه حق انتخاب کیفیت پارچه را دارند و نه محل دوخت و تهیه لباس‌ها را و همه‌چیز دستوری است. برخی از آن‌ها می‌گوید مدرسه صرفا اعلام می‌کند که به چه تولیدی مراجعه کرده و برای دریافت لباس فرم اقدام کنند. درحالی‌که از اعلام رنگ لباس‌ها خودداری می‌کنند مبادا خانواده‌هایی که توان دوخت لباس‌ها را شخصا دارند اقدام به این کار کرده و از سود تولیدکننده کم شود. آن‌ها اشاره به انتشار اخبار و اطلاع‌رسانی‌های مختلف درخصوص ممنوعیت پرداخت هرگونه هزینه در مدارس دولتی هنگام ثبت‌نام معتقد است، وزارت آموزش و پرورش دائما از ممنوعیت‌های پرداخت هزینه و الزام نکردن خانواده‌ها به تهیه لباس فرم سخن می‌گوید، اما آنچه ما در مدارس با آن روبه‌رو هستیم شرایط متفاوتی است.
والدین می‌گوید لباس‌هایی که با صرف هزینه‌های هنگفت باید خریداری کنیم کاملا پلاستیک است و بچه‌ها در کلاس‌های گرم مدرسه با این لباس‌ها کلافه می‌شوند.
البته برخی والدین از موضوع تغییر رنگ هرساله روپوش مدارس استقبال کردند، اما والدینی که زندگی آن‌ها بر پایه حقوق‌های متوسط است، این روش را نمی‌پسندند و اکنون که خرید هر روپوش برای سال تحصیلی جدید هزینه‌ای بیش از یک میلیون تومان را به خانواده تحمیل می‌کند اعتراض‌ها بیشتر شده است.
تجارت با لباس فرم
سال تحصیلی گذشته تنها در پایه ابتدایی حدود ۹ میلیون دانش آموز مشغول به تحصیل بودند، اگر تنها نیمی از این دانش‌آموزان به‌طور میانگین ۴۰۰هزار تومان بابت لباس فرم پرداخت کرده باشند، رقمی معادل ۱,۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ می‌شود! و این گوشه کوچکی از تجارت لباس یونیفرم در آستانه فصل بازگشایی مدارس است. این در حالی است که اگر دانش‌آموزان مقاطع بالاتر و لباس‌های گران‌تر را محاسبه کنیم، رقم جابه‌جا شده در این بخش بسیار چشمگیر و قابل تأمل خواهد بود.
دستورالعمل اجرایی ثبت‌نام دانش‌آموزان
براساس دستورالعمل اجرایی ثبت‌نام دانش‌آموزان، مدیران مدارس مجاز به عقد هیچ‌گونه قراردادی با تولیدکنندگان لباس فرم دانش‌آموزی نیستند. دریافت کل مبلغ هزینه لباس فرم فقط توسط تولیدکننده براساس قیمت‌های اعلام شده اتحادیه و نرخ نامه مورد تأیید ادارات صنعت، معدن و تجارت و به‌طور مستقیم از اولیا خواهد بود.
تبصره ۱: ادارات آموزش و پرورش مناطق و نواحی موظف به هماهنگی با اداره صنعت، معدن و تجارت جهت دریافت نرخ‌نامه تولید لباس فرم و ابلاغ آن به مدارس هستند.
تبصره ۲: مدیران مدارس براساس بند۱۵ از شرح وظایف انجمن اولیا و مربیان مدرسه مبنی‌بر برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری، اقدام و نظارت بر سرویس حمل‌ونقل و تهیه پوشش و لباس فرم دانش‌آموزان، با هماهنگی شورای مدرسه و با رعایت معیار‌های مندرج در ماده۸۵ آیین‌نامه اجرایی مدارس و تبصره ذیل آن نسبت به تمهید مقدمات و فعالسازی انجمن اولیا و مربیان مدرسه برای تأمین لباس فرم دانش‌آموزان صرفا از طریق تولیدکنندگان مجاز که مشخصات آن‌ها توسط اتحادیه مربوط اعلام می‌شود، اقدام کنند.
تبصره ۳: به جهت عدم تحمیل هزینه‌های اضافی به خانواده‌ها، دانش‌آموزان می‌توانند از لباس‌های سالم و قابل استفاده سال‌های پیش استفاده کرده و والدین در صورت تمایل با رعایت رنگ و مدل مصوب مدرسه می‌توانند خود نسبت به دوخت و تهیه لباس فرزندشان اقدام کنند.
تبصره ۴: مدیران مدارس موظف هستند پس از انعقاد تفاهمنامه بین انجمن اولیا و مربیان مدرسه و تولیدکنندگان مجاز براساس نرخ تمام‌شده پارچه و دوخت (ابلاغی از سوی اتحادیه‌های مربوط) با اطلاع‌رسانی به والدین نسبت به معرفی آن‌ها به تولیدکنندگان مجاز برای تهیه لباس فرم اقدام کنند.
تبصره ۵: لباس فرم دانش‌آموزان، براساس مشخصات مورد درخواست مدارس و با قیمت کارشناسی اعلام شده از سوی اتحادیه مربوطه، توسط تولیدکنندگان مجاز ارائه خواهد شد؛ افزودن و دریافت هر مبلغی مازاد بر نرخ اعلام شده تحت عناوینی، چون نظارت و مدیریت بر تهیه و توزیع لباس فرم مجاز نیست.
تبصره ۶: هرگونه تخلف احتمالی با طرح شکایت توسط اولیای دانش‌آموزان از طریق انجمن مدرسه، بازرسان اتحادیه‌های مربوط، اداره نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت و سازمان تعزیرات حکومتی، قابل رسیدگی خواهد بود. مدیران مدارس موظف هستند شماره تلفن سازمان تعزیرات حکومتی، اداره بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت و کارشناسی ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات منطقه را در معرض دید اولیای دانش‌آموزان در دفتر ثبت‌نام و مدیریت مدرسه نصب کنند.
در کنار تمامی موارد گفته شده این موضوع را نیز باید در نظر گرفت که لباس متحدالشکل سبب هم‌پوشانی اختلاف طبقاتی بین دانش‌آموزان می‌شود، اما مدیران مدارس باید رنگ، کیفیت و نوع دوخت لباس را به والدین اعلام کنند تا قدرت انتخاب جنس مرغوب و مدیریت هزینه را داشته باشند؛ چراکه فرم‌های مناسب و زیبا با علایق دانش‌آموزان انگیزه آن‌ها را در پوشیدن یونیفرم‌ها بیشتر می‌کند.
همچنین به جهت نداشتن تخصص و نداشتن جایگاه قانونی در این موضوع اعلام نرخ وظیفه سازمان آموزش و پرورش نیست و در بخشنامه ارسال شده به همه مدارس ضمن تاکید بر رؤیت توسط اولیا اشاره شده است که هرگونه شکایت درخصوص کیفیت، دوخت، نحوه توزیع یا قیمت به سامانه ۱۲۴ اطلاع داده شود.