به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، شب یلدا، یکی از قدیمی‌ترین و مهمترین جشن‌های ایرانیان، به‌عنوان طولانی‌ترین شب سال، در فرهنگ ایران و بسیاری از کشورهای دیگر دارای اهمیت ویژه‌ای است. این شب که معمولاً در شب ۳۰ آذر (۲۱ دسامبر) برگزار می‌شود، نمادی از پیروزی روشنایی بر تاریکی و آغاز طولانی‌تر شدن روزهاست. اما آیا فقط ایرانیان به این شب اهمیت می‌دهند؟ در واقع، شب یلدا یا جشن‌های مشابه آن در بسیاری از کشورهای مختلف با ویژگی‌ها و سنت‌های خاص خود برگزار می‌شود.
۱. ایران: آغاز شب یلدا
در ایران، شب یلدا به‌عنوان یک جشن خانوادگی شناخته می‌شود. مردم در این شب دور هم جمع می‌شوند تا با خوردن میوه‌هایی مانند انار و هندوانه، حافظ‌خوانی، و گپ و گفت‌های طولانی، طولانی‌ترین شب سال را جشن بگیرند. این شب نماد امید، شادی، و پیوندهای خانوادگی است.
۲. افغانستان: شب یلدا در دل فرهنگ افغانی
افغانستان نیز به‌شدت تحت تأثیر فرهنگ ایرانی قرار دارد و شب یلدا در این کشور همواره جشن گرفته می‌شود. در افغانستان، شب یلدا با نام «شب چله» شناخته می‌شود. خانواده‌ها در این شب دور هم جمع می‌شوند، آجیل می‌خورند، و برای همدیگر شعر می‌خوانند. در مناطق مختلف افغانستان، رسوم مختلفی از جمله خواندن شعرهای محلی و رقص‌های سنتی نیز مرسوم است.
۳. تاجیکستان: شب یلدا در سرزمین‌های فارسی‌زبان
در تاجیکستان، شب یلدا تحت عنوان «شب چله» برگزار می‌شود و مردم در این شب همچنان به سنت‌های ایرانی مانند خوردن میوه‌های مخصوص، خوردن آجیل و خواندن اشعار حافظ اهمیت می‌دهند. در این کشور نیز، شب یلدا به‌عنوان فرصتی برای گردهمایی خانواده‌ها و تجدید روابط اجتماعی محسوب می‌شود.
۴. ازبکستان: جشن طولانی‌ترین شب سال
در ازبکستان نیز شب یلدا تحت عنوان «چله» جشن گرفته می‌شود. مردم در این شب دور هم جمع می‌شوند و با خوردن غذاهای ویژه و میوه‌های فصل، این شب را جشن می‌گیرند. در برخی از مناطق ازبکستان، مردم به‌ویژه در شب یلدا از خواندن اشعار و حکایت‌های قدیمی لذت می‌برند.
۵. هند: شب یلدا در میان ایرانیان مقیم
در هند، به‌ویژه در شهرهایی مانند بمبئی و دهلی، که جمعیت قابل توجهی از ایرانیان زندگی می‌کنند، شب یلدا جشن گرفته می‌شود. این شب به‌ویژه در محافل ایرانیان مقیم هند پررنگ است و مردم با استفاده از سنت‌های ایرانی، شب یلدا را جشن می‌گیرند. این جشن شامل خوردن شیرینی‌های ایرانی، هندوانه، انار و برگزاری مراسم حافظ‌خوانی است.
۶. ارمنستان: شب یلدا در فرهنگ ارمنی‌ها
در ارمنستان نیز شب یلدا به‌عنوان یک جشن باستانی شناخته می‌شود، اگرچه در این کشور بیشتر به‌عنوان جشن «ژنام» (Janam) یا شب زمستانی شناخته می‌شود. این شب در ارمنستان نیز به طولانی‌ترین شب سال اشاره دارد و با خوردن غذاهای خاص و دورهمی‌های خانوادگی جشن گرفته می‌شود. البته شب یلدا در ارمنستان بیشتر جنبه‌های مذهبی دارد و بیشتر بر دعاها و مراسم خاص این شب تمرکز می‌کند.
۷. عراق: شب یلدا در میان شیعیان
در عراق، به‌ویژه در میان شیعیان، شب یلدا یا شب «چله» نیز به‌عنوان یک جشن مهم برگزار می‌شود. اگرچه شب یلدا به‌طور گسترده در میان همه عراقی‌ها جشن گرفته نمی‌شود، اما در خانواده‌های شیعه و به‌ویژه در شهرهای کربلا و نجف، این شب به‌عنوان زمانی برای جمع شدن خانواده‌ها و آشنایی با سنت‌های ایرانی شناخته می‌شود.
۸. کشورهای عربی: شب یلدا در لبنان و سوریه
در برخی از کشورهای عربی مانند لبنان و سوریه، شب یلدا جشن گرفته نمی‌شود، اما جوامع ایرانی یا افرادی که به‌نوعی به فرهنگ ایرانی وابسته هستند، این شب را در کنار خانواده‌هایشان جشن می‌گیرند. این جشن‌ها در لبنان به‌ویژه در میان ایرانیان مقیم بیروت یا مناطق دیگر که ایرانیان جمعیت بیشتری دارند، بیشتر برگزار می‌شود.
۹. کشورهای غربی: شب یلدا در میان ایرانیان مقیم
در کشورهای غربی مانند ایالات متحده، کانادا، آلمان، و انگلیس، شب یلدا به ویژه در میان ایرانیان مقیم جشن گرفته می‌شود. در این کشورها، ایرانیان برای حفظ ارتباط با فرهنگ خود، شب یلدا را با دعوت از خانواده و دوستان و برگزاری مراسم سنتی مانند حافظ‌خوانی، خوردن آجیل، انار و هندوانه جشن می‌گیرند. این شب فرصتی است برای ایرانیان مقیم خارج از کشور تا هویت فرهنگی خود را به نسل‌های جدید منتقل کنند.
نتیجه‌گیری:
شب یلدا، با وجود ریشه‌های عمیق ایرانی، به‌عنوان یکی از جشن‌های باستانی و پرشور در کشورهای مختلف برگزار می‌شود و نمادی از فرهنگ غنی ایرانی است. در بسیاری از کشورهای همسایه ایران، این شب با نام‌های مختلف جشن گرفته می‌شود و در میان ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. شب یلدا، از یک سو نماد فرهنگ ایرانی و از سوی دیگر نماد همبستگی و ارتباط بین نسل‌ها و کشورهای مختلف است.
ارسال نظرات