گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، زهرا مهران راد؛۱۱ سپتامبر ۲۰۲۱ مصادف با بیستمین سالگرد حملات القاعده به برجهای نیویورک در آمریکاتاریخی است که بایدن وعده داده نیروهای نظامی خود راکه امروز به اندازه سن یک جوان ۲۰ ساله در افغانستان قدمت حضور دارند را خارج خواهد کرد.
تاریخی که بایدن برای این کار درنظر گرفته البته خود جای توجه دارد ۱۱ سپتامبر روزی است که حملات به برجهای دوقلوی مرکز تجارت جهانی از افغانستان برنامهریزی و کنترل شد و به دنبال آن ائتلافی به رهبری آمریکا، طالبان را از قدرت خلع کرد و القاعده را به طور موقت از این کشور بیرون راند؛ و این اتفاق به ظاهر تروریستی شد حسن مطلع حضور ۲۰ ساله آمریکاییها در قلب خاورمیانه و منطقه استراتژیک افغانستان.
اما در این میان مردم افغانستان بیشترین صدمه را دیدهاند. بیش از ۶۰ هزار نفر از نیروهای امنیتی این کشور کشته شدهاند و تلفات غیرنظامیان هم چیزی حدود دو برابر این بوده است. هزینه اقتصادی حضور نظامی آمریکا در افغانستان برای مالیات دهندگان آمریکایی هم رقمی سرگیجهآور و نزدیک به یک تریلیون دلار بوده است.
حضور نیروهای نظامی خارجی در افغانستان باعث کشته شدن ۲۴۱ هزار نفر از مردم این کشور، مهاجرت بیش از شش میلیون نفر از مردم افغانستان در داخل و خارج از کشور و تخریب و ویرانی نتیجهای در بر نداشته است.
انشگاه براون به عنوان یکی از معتبرینترین دانشگاههای آمریکا با انتشار گزارشی از هزینههای انسانی جنگ ۲۰ ساله آمریکا در افغانستان نوشت تاکنون ۲۴۱ هزار نفر از افغانها در این جنگ کشته شده اند که ۷۱ هزار و ۳۴۴ نفر از آنان غیر نظامی بوده اند.
در ادامه این گزارش آمده است ۴۷ هزارو ۲۴۵ غیر نظامی در خاک افغانستان و ۲۴ هزارو ۹۹ غیرنظامی هم در مرزهای افغانستان و پاکستان در داخل خاک پاکستان کشته شده اند. بیشتر این افراد براثر حمله هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا جان باخته اند.
در ادامه این مطلب اضافه شده است بین ۶۶ تا ۶۹ هزار نفر از نیروهای ارتش و پلیس افغانستان و سه هزار و ۵۸۶ نیروی نظامی آمریکایی نیز در این مدت کشته شده اند.
براساس این گزارش، نیروی هوایی آمریکا از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ نزدیک به ۷۰ هزار پرواز هواپیماهای سرنشین دار بر فراز افغانستان انجام داده است که در آن ۲۷ هزار بمب هدایت شونده را پرتاب کرده است.
تلفات جنگجویان گروه طالبان براساس برآورد دانشگاه براون ۸۴ هزارو ۱۹۱ نفر تخمین زده شده است و هزاران نفر دیگر نیز براثر جنگ، گرسنگی و تبعات ناشی از جنگ جان خود را از دست داده اند.
این گزارش، افغانستان را به عنوان یکی از خطرناکترین کشورها برای کودکان دانسته و اضافه شده است در یک دهه گذشته هفت هزار و ۷۹۲ کودک در افغانستان کشته و ۶۶۲ تن دیگر مجروح شده اند.
براساس این گزارش، از سال ۲۰۱۰ به این طرف سه هزار زن براثر جنگ کشته شده و هفت هزار تن دیگر مصدوم شده است و از سال ۱۳۹۹ با ثبت مرگ ۳۹۰ زن مرگبارترین سال برای زنان افغان در یک دهه گذشته بوده است.
هزینه مالی این جنگ ۲.۲۶ تریلیون دلار برآورد شده است که ۹۳۳ میلیارد آن بودجه وزارت دفاع آمریکا یا پنتاگون بوده و ۴۴۳ میلیارد نیز هزینه متمم آن خوانده شده است.
۲۹۶ میلیارد دلار برای مراقبتهای پزشکی و زخمیها، معلولان و ۵۹ میلیارد هزینه وزارت خارجه این کشور برآورد شده است که در این مدت ۵۳۰ میلیارد دلار دیگر سود پولهای وام گرفته شده پرداخته شده است.
در این گزارش گفته شده است که آمریکا ۱۴۴ میلیارد دلار برای طرحهای بازسازی افغانستان هزینه کرده است.
براساس گزارش دانشگاه آمریکائی براون، دستاوردهای آمریکا از زمان حمله این کشور در سال ۲۰۰۱ در افغانستان را ناچیز و محدود به رونق آموزش و پرورش، کاهش مرگ و میر مادران به نصف و حضور در مجلس نمایندگان دانسته شده است.
هزینه جانی و مالی این حضور ۲۰ ساله نظامی و امنیتی در افغانستان برای آمریکائیها هم به شکلی نجومی بالا بوده است. طی این سالها بالغ بر ۲۳۰۰ نظامی زن و مرد آمریکایی کشته و بیش از ۲۰ هزار نفر مجروح شدهاند، همینطور بیش از ۴۵۰ نظامی بریتانیایی و صدها نفر دیگر از ارتش سایر کشورها جان خود را از دست دادند.
مناطق زیادی در سراسر افغانستان صحنه درگیری میان نیروهای امنیتی افغانستان و طالبان بوده و شهرستانهای برخی ولایات در اختیار و کنترل این گروه است. جنگ و حملات هوایی نیروهای ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا به افغانستان را میتوان «طولانیترین جنگ بدون وقفه» تاریخ ایالاتمتحده دانست. این نبرد در مقایسه با حضور ارتش سرخ شوروی در افغانستان حدودا دو برابر به طول انجامیده است.
حالا همزمان با موعد خروج آمریکا از افغانستان این طالبان است که در حال پیشروی در افغانستان و تصرف شهرهای مهم این کشور است سه شنبه ۱۵ تیر بود که محمد حنیف اتمر وزیرخارجه افغانستان در نشست سفیران کشورهای همسایه و منطقه گفت:تا به امروز بیش از ۸۰ شهرستان، بدست طالبان افتاده و دلیل آن نیز تخلیه برنامه ریزی شده آن شهرها از طرف دولت افغانستان بوده است.
به گفته وزیر خارجه افغانستان، حملات گروه طالبان طی ماههای اخیر دو برابر شده و در روز حدود ۷۰ تا ۱۰۰ حمله انجام میدهند.
اتمر با اشاره به عقب نشینی بیش از یک هزار نیروی دولتی به خاک تاجیکستان گفت که تلاش برای باز گرداندن آنها ادامه دارد.
وی گفت به نظر میرسد، طالبان این روزها رویای تشکیل امارت اسلامی را در این کشور در سر دارند.
وزیر خارجه افغانستان تأکید کرد که یک چهارم نیروی طالبان را جنگجویان خارجی از جمله افراد القاعده و داعش تشکیل میدهند.
اتمر گفت که هدف طالبان جنگ با نیروهای خارجی نیست، بلکه تصرف کابل و تشکیل امارت اسلامی در افغانستان است.
به این ترتیب آینده امنیت در افغانستان تصویر چندان مشخصی ندارد. کشوری که نیروهای غربی تابستان امسال آن را به طور کامل ترک میکنند، فاصله زیادی تا امنیت دارد موضوعی که این روزها رسانههای آمریکایی با مانور بر روی آن سعی میکنند تا موضوع خروج خود از افغانستان را با ابهام مواجه کنند.
اما در روزهای پر از التهاب پس از حملات ۱۱ سپتامبر هم کمتر کسی میتوانست پیشبینی کند که آنها دو دهه در افغانستان باقی بمانند.
پیشرویهای طالبان و گسترش جنگ داخلی در افغانستان از جمله عواملی بود که جمهوری اسلامی را بر آن داشت تا دست به کار برگزاری اجلاس گفتگوهای بین الافغان با حضور نمایندگان دولت رسمی افغانستان و هیئت عالی سیاسی طالبان به میزبانی وزارت خارجه باشد.
ابتکاری که بعد از به بن بست رسیدن مذاکرات استانبول از یک طرف پیشروی طالبان از سوی دیگر و نگرانی کشورهای همسایه از جمله جمهوری اسلامی به کشیدن دامنه این نا آرامی به مرزهای مشترک به جا و به موقع بود در این خصوص پیر محمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان به خبرنگار سیاست خارجی ما گفت: واقعیت این است که افغانستان راه حل نظامی ندارد، چون اگر طالبان از راه نظامی مشکل را حل کند توان آن را دارد که به زودی کابل را هم تصرف کند و در مرحله بعد جنگ داخلی در این کشور به راه خواهد افتاد.
ملازهی تصریح کرد: این راه بینابینی باید به گونهای باشد که هم طالبان در قدرت بماند و هم دولت فعلی از قدرت حذف نشود. به هر حال شرایط افغانستان طوری نیست که یک گروه به تنهایی قدرت تشکیل دهد لذا بهترین راه حل همان راه حل پیشنهادی ایران است که افغانها بتوانند به جای انحصار قدرت در دست یک گروه خاص به توزیع قدرت در بین گروههای مختلف بپردازند.
اقدام جمهوری اسلامی در برگزاری نشست بین الافغان این بار حمایت تلویحی و البته محتاطانه آمریکا را نیز به دنبال داشت، اما با سیاست مرموز و منحصر به فرد دموکراتها
۱۷ تیر ماه درست یک روز بعد از میزبانی ایران از نشست بین الافغان، وزارت خارجه آمریکا با لحنی محتاطانه از میزبانی نمایندگان طالبان و دولت افغانستان در تهران استقبال کرده و گفت: چنین اقدامهایی میتواند برای آینده افغانستان سازنده باشد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، با اشاره به نقش همسایگان افغانستان گفت: "همسایگان افغانستان باید نقشی سازنده بازی کنند. آنچه ایران میخواهد با میزبانی چنین نشستی انجام دهد میتواند واقعا سازنده باشد. باید نتیجه را در آینده دید.
به هرحال به نظر میرسد موضوع افغانستان و شرایط عدم تمایل به ثبات آن موضوعی است که در بین سردمداران آمریکایی با هر طیف و حزب و گروهی تفاوتی در اصل ماجرا ندارد، البته ذکر این نکته نیز ضروری به نظر میرسد که طالبان این روزها با طالبان دهههای قبل تفاوتهایی کرده است و امروز این گروه میتواند مثل سایر احزاب افغانی حق رای و شرکت در دولت را داشته باشد به قول محمدجواد ظریف که خطاب به احزاب مختلف سیاسی در افغانستان گفت:"بازگشت به میز مذاکرات بینالافغانی" بهترین راه برقراری صلح در افغانستان است، شجاعت در صلح مهمتر از شجاعت در جنگ است و ملتی که ۴۰ سال است در رنج و زحمت است حق دارد که مخالف جنگ باشد.
آن چه از شما میخواهم این است که از این فرصت استفاده کنید و هرچه زودتر جنگ را در افغانستان پایان دهید و برای مردم افغانستان فرصت توسعه فراهم آورید، این سیاست جمهوری اسلامی در تلاش برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه است.