گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو» - سید محمدرضا حسینی، معاون کارآمدسازی و سازندگی بسیج دانشجویی؛ سبک زندگی یا Life Style در غرب ـ که خاستگاه آن است ـ سبک و روش زندگی فرد در عرصه های مختلف زندگی او اعم از فردی یا اجتماعی است؛ در واقع این عبارت بیشتر در خصوص تطابق زندگی فردی با تیپهای شخصیتی یا گروهی خاص به کار میرود.
در نگاه غیر دینی، این انتخاب به سادگی صورت میگیرد؛ چرا که اصالت با فرد و علایق اوست و در سود و لذت خلاصه میشود،اما فرد مسلمان نمیتواند چنین رفتاری داشته باشد، بلکه باید زندگی خویش را بر اساس اصول و آموزههای دینی شکل دهد.
اما مکتب انسانساز اسلام، ضمن توجه به علایق، با آموزه های علمی، انسان را از دچار شدن در افراط و تفریط باز می دارد؛ اسلام سود و لذت را نفی نمی کند، بلکه به آن جهت می دهد.
بر همین اساس، اگر بخواهیم دین را براى مخاطبان امروز تبلیغ کنیم، باید بیش از هر چیزى، به سبک زندگى دینى توجه کنیم و ویژگیهایش را برشماریم.
یکی از موارد مهم و اساسی که رهبر فرزانه انقلاب به آن اشاره فرمودند، بحث سبک زندگی اسلامی است. نظام سلطه با تمام امکانات خود سعی در تغییر سبک زندگی جوامع مختلف نموده و بر این اساس یکی از ابزارهای مهم خود یعنی هنر و سینما را پای کار آورده است. امروزه صهیونیسم بین الملل با تولید و ترویج فیلم های پورنو حتی تا اثرگذاری در شخصی ترین روابط انسانی نیز وارد شده است.
چرا سبک زندگی دینی
یکی از نقاط افتراق در مورد سبک زندگی در مکاتب مختلف، نگاه به انسان است؛ انسان در مکتب غرب به عنوان محور قرار داشته و در ابعاد زندگی خود می تواند تا سرحد استفاده از تمامی لذایذ بهره مند گردد و در این راه تنها حدود اجتماعی و قوانین، خطوط قرمز را ترسیم می کند، در صورتی که در اسلام خداوند محور قرار داشته و لذایذ در حد قوانین الهی برای انسان تعریف شده است؛ این نوع نگرش به انسان، تفاوت ژرف این دو زندگی را می نماید.
یکی از مهمترین اهداف پیامبران الهی و نیز حضرت ختمی مرتبت، تربیت انسان های صالح و خلیفة الله است و این مهم فقط و فقط در زیر چتر اجرای احکام و فرامین الهی محقق خواهد شد.
دین اسلام که خاتم ادیان الهی است به صورت کامل و جامع برای تمامی عرصه های زندگی نظیر قبل و بعد از تولد و حتی تا زمان دفن برنامه و دستور دارد و این نشانه اهمیت سبک زندگی است.
یکی از دلایل مهم برای ترویج سبک زندگی، استقامت این نوع زندگی در مقابل فرهنگ مهاجم غرب است که می تواند به عنوان الگو در دنیا مطرح شود.
بر این اساس، محمدرضا مخبر دزفولی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی میگوید: سبک زندگی اسلامی – ایرانی در مقابل تهاجم گسترده دشمن و تحمیل سبک زندگی غربی به جوامع مختلف قرار دارد؛ اسلام در بعد فردی و اجتماعی برای تعقل، آموزش و یادگیری از گهواره تا گور، نکوهش تنبلی و تاکید بر کار و تلاش، بهداشت فردی، نرساندن ضرر به دیگران و مفید بودن، روش خوردن و آشامیدن، لباس پوشیدن، آداب آراستگی و موارد دیگر برنامه دارد.(1)
قرآن مجید، این هدایت بخش بشریت، در این مسیر، برای انسان ها الگو معرفی کرده و از همه بالاتر از پیامبر گرامی اسلام به عنوان بهترین الگو نام می برد؛ «لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» (2) و این بدین معنی است که باید زندگی پیامبر اکرم (ص) را فرا روی خویش قرار داده و سبک زندگی ایشان را دنبال کنیم.
لذا باید بر این اساس در حوزه های فردی، اجتماعی، خانوادگی، اقتصادی، یک مدل و الگوی زیست مسلمانی ساخته و سعی کنیم تا جایی که میتوانیم بر اساس آن زندگی کنیم.(3)
شاید بتوان هدف اصلی از سبک زندگی را دست یافتن به حیات طیبه دانست؛ زیرا خداوند می فرماید: «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَی وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ» (4) اگر کسی از زن و مرد عمل صالح انجام دهد ما حیات طیبه را به او عطا میکنیم که هدف از سبک زندگی دستیابی به حیات طیبه است، لذا سعادت هر انسانی در گرو سبک زندگی اوست.
دانشجویان و سبک زندگی
یکی از اقشار مهم و تاثیرگذار جامعه، دانشجویان هستند؛ این قشر می تواند در تغییر یا ثبات سبک زندگی جامعه نقش فعالی را بازی کند. از سویی یکی از جمعیت های هدفی که دشمن به دلیل همین تاثیرگذاری، برنامه های خود را بر روی آن متمرکز کرده نیز این قشر است.
با توجه به آن که کار بر روی سبک زندگی باید عمیق صورت پذیرد، لذا اینجا نقش دانشجویان کشورمان به عنوان الگوی جامعه به خوبی نمایان می شود.
این قشر جوان و فرهیخته می تواند در دانشگاه ها با برگزاری کرسی های آزاداندیشی در این خصوص، بررسی عمیق و علمی الگوه ها و اسوه های دینی و سیره اهل بیت علیهم السلام در کنار طلاب فاضل، مولفه های زندگی اسلامی را مشخص کرده و اقدام به ارائه الگو در این خصوص کند.
یکی از الگوهای زندگی که دانشجویان بسیجی آن را ارائه داده اند، زندگی جهادی است؛ این در حالی است که در قرآن بارها و بارها به اهمیت جهاد و خدمت رسانی اشاره شده است، مانند:
و َمَن یُهَاجِرْ فِی سَبِیلِ اللّهِ یَجِدْ فِی الأَرْضِ مُرَاغَمًا کَثِیرًا وَسَعَةً وَمَن یَخْرُجْ مِن بَیْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلى اللّهِ وَکَانَ اللّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا
کسی که در راه خدا هجرت کند، جاهای امن فراوان و گستردهای در زمین مییابد و هر کس به عنوان مهاجرت به سوی خدا و پیامبر او، از خانه خود بیرون رود، سپس مرگش فرا رسد، پاداش او بر خداست و خداوند، آمرزنده و مهربان است. (5)
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَالَّذِینَ هَاجَرُواْ وَجَاهَدُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أُوْلَـئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّهِ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ
کسانی که ایمان آورده اند و آنان که مهاجرت کرده اند و در راه خدا جهاد نموده اند،به رحمت خدا امید می دارند و خدا آمرزنده و مهربان است.(6)
«وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ »
آنها که در راه ما (با خلوص نیت) جهاد کنند ، قطعاً به راه های خود هدایتشان خواهیم کرد. (7)
دانشجویان با الهام از این چنین آیات و با زدودن دل از لذایذ دنیای مادی همانند اولیای الهی گام در مسیر عبادتی بزرگ یعنی خدمت به محرومان می گذارند تا در سایه تعالیم دینی به حیات طیبه برسند.
با آغاز هر اردو، سبک خاصی از زندگی بر روح و نوع زیستن هر فرد مستولی می شود که ابتدای آن دل بریدن از دنیا و داشتن دغدغه شیرین و الهی است.
هر فرد در این نوع فعالیت ها با فرهنگ سختکوشی، توکل در امور، داشتن نظم، ارتباط موثر با مردم، کار گروهی و استفاده از ظرفیت های موجود آشنا شده و مزه زندگی در سایه الطاف الهی را تجربه می کند، لذا این اردوها می تواند به منزله کلاس های عملی سبک زندگی قرار گیرد.