به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو» عصر امروز برنامه آسیب‌شناسی صداوسیما به حضور عزت الله ضرغامی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای این برنامه دانشجویان به نقد از سیاست‌های صداوسیما در دوره ضرغامی پرداختند. سپس ضرغامی به سوالات دانشجویان پاسخ داد.
وی در ابتدا گفت: ارتباطات هم در حوزه سخت بسیار مهم است و هم در حوزه نرم. یک چشمه از حوزه سخت را در این برنامه دیدید، مشاهده کردید که از ابتدای برنامه تا انتهای آن با صوت مشکل داشتیم و مدام قطع و وصل می‌شد. پس یک بخش مهم ارتباطات موضوع سخت است. شاید شما خیلی مطلع نباشید، باید یک بار معاون فنی ما بیاید و صحبت کند تا ببینید که این حوزه چقدر پیچیده است. فقط یک مثال از این حوزه می‌زنم و آن ارسال سیگنال است، خب می‌دانید که ما مجبوریم سیگنال ها را زمینی بفرستیم و سپس آنها را روی ماهواره‌ها قرار دهیم اما مثلا همین الان در ماهواره ده بار سیگنال کانال‌های ما را قطع کرده‌اند. شبکه پرس‌تی وی، العالم و هیس‌پان تی‌وی را قطع کرده‌اند. شبکه پرس تی‌وی صرفا یک شبکه خبر است و شبکه هیس‌پان تی‌وی هم خبر است و هم سرگرمی اما این شبکه‌ها را قطع کردند. این نشانه قدرت شبکه‌های ماست. در خود مصر اخوان اذعان داشت که شبکه پرس‌تی‌وی در پیشبرد انقلاب بسیار موثر بود.
رئیس صداوسیما ادامه داد: البته من از این جلسه و انتقادهای که شد بسیار لذت بردم. این آن چیزی است که در بسیاری از کشورها وجود ندارد. جامعه مرده در مقابل حوادث از خود عکس‌العملی نشان نمی‌دهد. در 50- 60 سوالی که پرسیدید، سوالات را به دو دسته تقسیم می‌کنم. یک دسته سوالات بنیادین و زیربنایی است که در این سوالات می‌خواستید نوع نگاه من در صداوسیما را به حوادث دریابید، خب در این نوع نگاه اگر اشتباهی رخ دهد، چندان اتفاق بدی نیست. فقط دیکته نانوشته است که غلط ندارد. در غیر این صورت ممکن است شما با نوع نگاه ما مشکل داشته باشید.
* من باید سبیقه همه مردم را در نظر بگیرم
ضرغامی تصریح کرد: یک سوال مطرح شد و آن این بود که مخاطبان سریال‌ها بسیار کم شده‌اند یا مثلا مخاطبان فیلم‌ها کم هستند. من به شما عرض می‌کنم که مخاطبان سریال‌ها سی تا 35 درصد هستند اما فیلم هرچند بهترین فیلم داخلی یا خارجی باشد، حداکثر به ده درصد می‌رسد. در مورد خیلی از سوالات یک پاسخ کلی بدهم؛ نگاه ما ملی است. ما باید تمام افرادی را که در چارچوب صدا وسیما هستند، ببینیم. اگر برنامه‌ای کودک است باید مناسب سن مخاطب کودک باشد.
برخی برنامه‌های مخصوص دخترها هستند که ما مجبوریم مناسب چارچوب صداوسیما در آنها محتوا بگنجانیم اما مشکل این است که مردم برنامه‌هایی را که مناسب خودشان نیست، نگاه می‌کنند مثلا زمانی یک طنز فاخر و مناسب پخش کردیم، همان زمان در شبکه دیگر طنزی که تا حدی مبتذل بود را نیز پخش کردیم . همه رفتند آن سریال مبتذل را نگاه کردند و گفتند: صداسیما طنز فاخر تولید نمی‌کند. بسیاری از نقدها نیز از سوی ارگان های مختلف به سوی ما روان شد اما صحبت ما به آنها این بود که آیا شما کانال تلویزیون را تغییر دادید که طنز فاخر را ببینید؟ مخاطب آن طنز مبتذل گروه خاص بودند.
وی افزود: رسانه ملی باید همه سلیقه‌ها را مدنظر قرار دهد ولی برخی که مذهبی هستند، به برنامه‌های مذهبی علاقه دارند و فکر می‌کنند باید تمام برنامه‌ها مذهبی باشد برخی نیز که به برنامه طنز علاقه دارند، فکر می‌کنند تمام برنامه باید طنز باشد در حالی که باید تمام سلیقه‌ها مدنظر قرار گیرد.
*آقا گفتند: این شعر را پخش نکنید
رئیس صداوسیما ادامه داد: اتفاقا منبر با 20 درصد مخاطب، از بسیاری از گفت‌وگوهای دینی مخاطبان بیشتری دارد. گاهی برخی منابر بسیار خوب است ولی برای اینکه در تلویزیون پخش شود، مناسب نیست. مثلا آیت الله وحید خراسانی خیلی وقت قبل که از منابرشان فیلمبرداری می‌کردیم، به من گفتند تمام حرف‌های من برای مخاطب صداوسیما مناسب نیست. من صحبت‌هایم را متناسب با هزار نفر مخاطبی که در همان مجلس هستند، تنظیم می‌کنم. بنابراین هر بخشی از صحبت‌ها را که خودت احساس می‌کنی مناسب حال مخاطب نیست، حذف کن. در اصل ما صحبت‌های ایشان را ویرایش می‌کردیم یا سال گذشته در هیاتی که در بیت مقام معظم رهبری برگزار شده بود، مداحی شعری خواند که بسیار خوب بود اما مقام معظم رهبری در همان مجلس در وسط مداحی من را خواستند و گفتند این مداحی برای صداوسیما مناسب نیست، آن را ویرایش کن و سپس پخش کن! حال ما اسم این مسئله را سانسور نمی‌گذاریم.
ضرغامی در توضیح این مطلب بیان کرد: کاش فرصت بود تا تمام اطلاعات سانسور در رسانه‌های غرب را بگویم. همین الان یک جزوه دستم است که سانسور در سی‌ان‌ان را مطرح می‌کند. مثلا خانومی که یک مستند در باره اتفاقات بحرین ساخته بود، اجازه پخش مستندش را نگرفت زمانی که اعتراض کرد ،اخراج شد. بنابراین ذهنیت خودمان را از سانسور عوض کنیم.
* چرا همه خبرها را بگوییم؟ جامعه آرامش می خواهد!
وی در پاسخ به سوال حذف برخی از اخبار در صداوسیما گفت: جامعه ما به آرامش نیاز دارد و ما باید به آرامش برسیم. حال مثلا بین دو رئیس قوه اختلافی نیز پیش آمده است و مشاجره‌ای صورت گرفته، چرا ما باید آن را پخش کنیم و ذهن مردم را متشنج کنیم.
ضرغامی در خصوص این سوال که در سال 88 بسیاری از اخبار حذف می‌شدند و صداوسیما کاملا یک حانبه عمل می‌کرد، گفت: طبق قانون صداوسیما عملا تریبون نظام است در حال حاضر ما در یک جنگ رسانه‌ای قرار داریم ما می‌دانیم که بین اسلام و غرب یک جنگ بزرگ است الان ایران یک قدرت است و در جهان به‌عنوان یک بازیگر مهم نقش ایفا می‌کند مشخص است که در چنین فضای رسانه‌ها هستند که پیشانی جنگ قرار می‌گیرند به همان مسئله 88 برگردیم مبادا تعصب به یک جناح موجب شود حقیقت را نبینیم اگر شما در انتخابات آمدید و فرم پر کردید پس سازوکارهای آن را پذیرفته‌اید بنابراین در اعتراض به آنچه تقلب می‌خوانید باید سازوکارهای قانونی را می‌پذیرفتید. اتفاقا در این مسئله شاید به نوعی غیرقانونی عمل کردیم که نتیجه انتخابات را پس از تأیید اعلام نکردیم. رهبر انقلاب دستور دادند تمامی صندوق‌ها دوباره بازشماری شوند اما پس از بازشماری نتیجه‌ای که گرفتیم این بود که انتخابات صحیح بوده است.
رئیس سازمان صداوسیما در بیان نکات سال 88 توضیح داد: یک روز پس از آنکه نتیجه انتخابات تعیین شد از آقای موسوی و کروبی خواستم تا به سازمان صدا و سیما بیایند و صحبت کنیم . من به آقای موسوی گفتم شما پس از دوران نخست‌وزیری چندان در بین مردم حضور نداشتید، حال بعد از این همه سال بین مردم آمدید و 13 میلیون رای برای خود جمع کردید. شما می‌توانید با این تعداد آرا یک حزب تشکیل دهید. گفتم بیاید در یک برنامه تلویزیونی با حضور یک مجری به گفت‌وگو بپردازید و حرف‌هایتان را به مردم بگویید، اما او قبول نکرد و گفت: می‌خواهم خودم تنها مقابل دوربین بنشینم و یک بیانیه بخوانم و معلوم است که چنین برنامه‌ای را نمی‌توانستیم در اختیار ایشان قرار دهیم. در آن جو متشنج اوضاع بسیار وخیم تر می‌شد.
ضرغامی ادامه داد: در آن زمان به ما انتقاد می‌کردند که چرا این اندازه سریع نتایج انتخابات را مطرح کردید؟ می‌گذاشتید ساعت 8 صبح نتیجه را می‌گفتید. در حالی که این یک مسئله امنیت ملی و رسانه ای بود. آن شب بی‌بی‌سی برنامه‌هایش را تا صبح تمدید کرد. این شبکه ساعت 12 نیمه شب اعلام کرد که برنده قطعی انتخابات موسوی است. این یک مسئله ارتباطی است. شما که دانشجوی ارتباطات هستید، بگویید در آن شرایط باید چه کار می‌کردیم؟ طبیعتا بهتر بود نتیجه انتخابات را لحظه به لحظه بیان کنیم.
* 80 درصد مردم اخبار را از ما می گیرند
رئیس رسانه ملی در پاسخ به این سوال که مردم اعتمادشان را نسبت به اخبار صداوسیما از دست داده‌اند و بیشتر اخبار دیگر رسانه‌ها را رصد می‌کنند گفت: نتیجه نظرسنجی ما این است که 82 درصد مردم اخبار خود را از صداوسیما می‌گیرند، حتی موسسه بالو اعلام کرده است 80 درصد مردم ایران اخبار خود را از رسانه جمهوری اسلامی دریافت می‌کنند. من به دوستان دانشجوی ارتباطات پیشنهاد می‌کنم تحقیقات خود را با ما در میان بگذارند تا به یکدیگر تحقیقات روشن و بهتری را انجام دهیم.
وی در رابطه با مخاطبان صداوسیما تصریح کرد: می‌گویند مخاطبان ما کم شده‌اند و ماهواره با وجود پرسنل کمتر مخاطبان بیشتری را جذب کرده است اما باید به این نکته توجه کنیم که اولا بین 30 تا 40 درصد کل مردم ایران ماهواره دارند، از این بین حدود 15 درصد شبکه های ایران را از ماهواره می‌گیرند. یعنی هنوز آنتن‌های ما به آنجا نرسیده است اما کسانی که ماهواره می‌بینند، معنایش این نیست که برنامه‌های رسانه جمهوری اسلامی را نگاه نمی‌کنند، طبق تحقیقاتی که انجام داده ایم، بالای 95 درصد مردم صداوسیمای ما را نگاه می‌کنند.
* قومیت ها حساس شده اند، اشتباه برداشت می کنند
ضرغامی در پاسخ به این سوال که به قومیت‌ها نمی‌پردازید گفت: در حال حاضر قومیت‌ها بسیار حساس شده‌اند. ما به هر شکلی که به قومیت‌ها بپردازیم ،به گروهی از افراد برمی‌خورد. حتی اگر لهجه‌های شیرین محلی را به شکلی خوب نشان دهیم، برداشت اشتباه می‌کنند .مثلا همین سریال پایتخت که من مطمئن هستم اگر از شما بپرسیم اکثر ابراز رضایت می‌کنید، نماینده مازندران در مجلس شورای اسلامی گفت: کاری که شما با مازندران کردید، هیچ گروه خارجی با قومیت‌های ایران نکرده است. حال ببینید که چقدر قومیت‌ها حساس شده‌اند.
رئیس رسانه ملی در خصوص فیلم یک خانواده محترم گفت: آن نسخه‌ای که در دست مردم بود، بسیار بد است اما شما در نظر دارید که به این دلیل که نمی‌توانیم در صداوسیما بسیاری از فیلم‌های سینمایی را پخش کنیم، مجبوریم تله فیلم تولید کنیم. این تله فیلم‌ها نیز بسیار کیفیت خوبی دارند. مثلا فیلم روزهای زندگی که سال قبل پنج سیمرغ بلورین گرفت، یک تله فیلم بود اما برخی از این فیلم‌ها در زمان پخش با آن چیزی که در فیلمنامه ارائه داده بود، فرق می‌کند. ما تعداد بسیار زیادی تله فیلم تولید می‌کنیم.
ضرغامی در نهایت در پاسخ به این سوال که زنان چادری در فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی چندان مناسب نشان داده نمی‌شوند گفت: خب این از مسائل مربوط به درام است. در درام باید یک فرد را در طول یک فیلم و یک سریال به‌گونه‌ای نشان دهیم و در پایان در یک چرخش اتفاق دیگری بیفتد و آن فرد به شکل دیگری نشان داده شود. در خصوص زنان چادری نیز همین گونه است، یعنی از قواعد درام در این زمینه استفاده می‌کنیم.