به گزارش خبرنگار سیاسی «خبرگزاری دانشجو» علی اکبر ولایتی در نشست بررسی تحولات خاورمیانه که عصر امروز در دانشگاه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد به نامگذاری کلمه خاورمیانه توسط انگلیسیها برای کشورهای عربی اشاره کرد و گفت: انگلیس پس از فروپاشی شوروی خود را محور عالم فرض کردند و هر منطقه جغرافیایی را با توجه به موقعیت جغرافیایی خود نامگذاری کردند که این محدود مصر و شام تا بینالنحرین منهای ترکیه را در بر میگرفت.
وی با اشاره به اهمیت خاورمیانه از لحاظ فرهنگی، سیاسی، اقتصادی بیان داشت: خاورمیانه مرکز تمدن ادیان بزرگ والهی است و محل تلاقی این تمدنها مانند تمدن ایران، مصر و ایلام است که همواره مورد توجه بوده است.
این تحلیلگر مسائل بینالملل با بیان اینکه علت جنگهای صلیبی نیز به خاطر خلیج فارس بوده است اظهار داشت: علت جنگهای صلیبی و جنگهای عثمانی بهخاطر خاورمیانه بود.
ولایتی استقرار اسرائیل در فلسطین را یکی از اهداف دیگر جنگهای صلیبی در نیمه دوم قرن پنجم هجری به کشورهای اسلامی دانست و افزود: در باره تصرف بیتالمقدس دو نظریه وجود دارد یکی آنکه این درخواست در کنگره صهیونیستها در سوئیس تصمیمگیری شد و دیگری آنکه اروپاییها برای آنکه مسلمانان و یهودیها را یکدیگر درگیر کنند اقدام به این کار کردند.
این تحلیلگر مسائل بینالملل با بیان اینکه کشته شدن یهودیها در کشورهای اروپایی مانند آلمان رواج داشت گفت: بحث دیگری که در اینجا وجود دارد آن است که عدهای میگویند این کار با محوریت انگلیسیها انجام شد و از سوی استقرار برج دیدهبانی در کشورهای عربی با سرمایه یهودی از جمله هدفهای است که موجب تصمیمگیری برای بیتالمقدس شد.
ولایتی امریکا را میراثخور انگلیس پس از جنگ جهانی دانست و گفت: امریکا پس از انگلیس به مناطقی دست برد که انگلیس پیش از او رفته بود و اکنون نیز آنان به طراحی منطقهای در آفریقا با نام آفریقانو درست زدند تا بتوانند از منافع دولتهای غربی در آفریقا حمایت کنند و جنگهای داخلی که در آفریقا نظیر روباندا و سودان و غرب آفریقا اتفاق میافتد از این منطقه ناشی شده است.
ولایتی با اشاره به نامگذاری بیداری اسلامی در جهان گفت: برخی نامهای دیگری را برای این تحولات نظیر بهار عربی در نظر گرفته اند اما تحولات خاورمیانه از آن حیث به بیداری اسلامی نامگذاری شد که شعارهای برخواسته در خاورمیانه با رویکردی اسلامی و مانند انقلاب اسلامی ایران بود.
این تحلیلگر مسائل بینالملل در ارزیابی تحولات مصر گفت: انواع مکاتب فکری در تحولات مصر وجود داشته است و کاری که جمال عبدالناصر با همکاری اخوانالمسلمین انجام داد در جهت پان عربیست بود حتی مصر را به نام جمهوری متحد عربی نامگذاری کرد اما باید توجه کنیم که این تحولات برای رسیدن به شعارهای عربی بود و رویکرد اسلامی نداشت.
وی ادامه داد: تحرکات جمال عبدالناصر و ژنرال نجیب مصر را به سمت سیاستهای چپ برد که هدف آنان نیز شعارهای در جهت پان عربیست بود و آنان مخاطبین خود را با این شعار که «المحیط العربی تا محیط الفارسی» تشویق میکردند که به معنای اقیانوس اطلس تا خلیج فارس است و این نکته نیز جالب است که در زمان جمال عبدالناصر نیز خلیج فارس به این نام خوانده میشد.
این تحلیلگر مسائل بینالملل تحولات اخیر مصر را با رویکردی اسلامی دانست و گفت: 75 درصد آرای مردم مصر به نفع اسلامگرایان بود با توجه به اینکه هفت تا هشت درصد جمعیت مصر قبطی یا مسیحیی هستند و بعد از آن نیز که مرسی به مجلس رفت تأیید قوانین را هنوز به هماهنگی با قوانین اسلامی دانسته بنابراین تجزیه و تحلیل تحولات مصر نشان میدهد که تحولات صورت گرفته در این کشور با رویکرد اسلامی بوده و بیداری اسلامی نام دارد.
وی با بیان اینکه در لیبی، تونس این رویکرد اسلامی دنبال میشد گفت: موضوع سوریه مسئلهای پیچیدهای است که نیازمند تحلیل است.
وی با اشاره به تحولات رخ داده کنونی در سوریه در مقایسه با مصر گفت: حکومت سوریه در مقابل تظاهرات مردم مقابله کرد ولی مردم خواستار برقرار دمکراسی، چند حزبی و رای آزاد و مجلسی مبتنی بر آرای مردمی بودند که به خاطر آن مقاومت کردند.
ولایتی ادامه داد: در زمانی که تحولات مصر در حال رخ دادن بود کشورهای عربی مانند قطر و عربستان با مردم مصر مخالفت کردند و نسبت به برکناری حسنی مبارک معترض شدند و دولت مصر تلاش کرد تا عمر سلیمان معاون اطلاعاتی حسنی مبارک را به جای حسنی مبارک کند که مردم نپذیرفتند تا اینکه مرسی انتخاب شد.
این تحلیلگر مسائل بین الملل با بیان اینکه شرایط برای مرسی بسیار سخت افزود: مرسی در تحت فشارهار سختی قرار دارد و اینکه فشارها از آن سو است که نگذارند این طرحهای که به اخوان المسلمین قول داده بود انجام دهد و وقتی شما ارزیابی میکنید میبینید که مرسی تنها با دو یا سه درصد اختلاف در رای در مقابله با شفیق رقیب خود پیروز شد بنابراین هماکنون 47 یا 48 درصد مردم مصر با سیاستهای مرسی اختلاف دارند که در صورتی که نواقصی در کار او پیدا شود شفیق جای او را خواهد گرفت و سیاستهای حسنی مبارک را ادامه خواهد داد.
ولایتی ادامه داد: برخی میگویند حسنی مبارک را آمریکاییها کنار گذاشتند چرا که تاریخ انقضای او به پایان رسیده بود اما چه کسی به سرمایهگذاری سی ساله خود را به امید واهی نابود کند چرا که امریکاییها از این قبال حرکتها در منطقه انجام داده اند و نمونه آن در فیلیپین مشهود است.
وی با اشاره به اسلامی و مردمی بودن تحولات مصر گفت: اگر قرار بود در مصر کاری بکنند که فردی مانند حسنی مبارک بیاورند تا جلوه بهتری داشته باشد و منافع امریکا را دنبال کند کار به این صورت دنبال نمیشد و اسلامگرایان اینگونه در میدانهای مصر مطالبات خود را از حکومتهای اسلامی بیان نمیکردند اما در باره سوریه باید بگویم که در سوریه کاری کردند که مردم سوریه خود را کنار کشیدند و اکثر کسانی که اکنون در سوریه در حال جنگ هستند غیر سوری هستند بنابراین اگر در حکومت سوریه اصلاحاتی رخ دهد که بر ضد منافع اسرائیل باشد مطلوب است اما در غیر این صورت باید احتیاط کنند.
وی با بیان اینکه ایران چه سودی از حمایت از سوریه میبرد خاطرنشان کرد: ایران در حلقه مقاومت در برابر اتباع غرب است و ایستادگی و مقاومت او موجب ایستادگی سنگری میشود که نه در فلسطین بلکه در عراق و لبنان نیز پایگاه دارد و آنان تلاش میکنند که این سنگر را از بین ببرند و ایران از همه تلاش خود برای پابرجا ماندن این سنگر حمایت خواهد کرد.
این کاندیدای احتمالی در ادامه نشست در پاسخ به سوال دانشجویان مبنی بر راهکارهای وی برای حل مشکلات کشور گفت: اکنون با دو مشکل اقتصادی و سیاسی روبهرو هستیم هرچند که این دو از یکدیگر جدا نیستند سیاست بدون اقتصاد معنا ندارد و اقتصاد بدون سیاست نیز نمیتواند اجرایی شود بنابراین اقتصاد امری جهانی است و نمیتواند کشوری اقتصاد خود را بدن در نظر گرفتن تحولات دنیا اجرا کند.
وی ادامه داد: مسئله اقتصادی ما بر سر حاملین انرژی است که ثبات ما در این زمینه نیازمند یک ارتباط موثر و مثبت در زمینه روابط خارجیمان با کشورهای دیگر است.
ولایتی با اشاره به مشکلات زمان جنگ گفت: فروش ما در زمان جنگ از بودجه نفتی تنها 6 میلیارد بود که چهار میلیارد آن صرف بودجههای نفتی میشد اما این شرایط تحریمی سخت را گذراندیم و موفق شدیم.
این کاندیدای احتمالی ادامه داد:در آن شرایط رزمندگان ما در بیمارستان هیچ کشوری پذیرش نمیشدند و ما توانستیم پس از دو سال مذاکرات نفسگیر از تشکیل اجلاس عدم تعهد در عراق جلوگیری کنیم که این نیازمند یک تعامل جدی در این زمینه بود.
وی با اشاره به بندهای قطعنامه 598 گفت: هنگامی که بند 6 قطعنامه 598 به نفع ایران بر ضدعراق تصویب شد عراق همواره خواستار این بود که ایران از بند شش آن صرفنظر کند و برای این امر امکانات متعددی را در اختیار ایران می گذاشت بنابراین در آن شرایط سخت کشور با یک دیپلماسی درست اداره شد و اکنون نیز میتواند این امر ادامه داشته باشد.
وی با اشاره به وجود سلایق مختلف در کشور راه صعهصدر حداقلی در کشور که مبتنی بر قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی باشد اشاره و تصریح کرد: ما در کابینه خود توانستهایم با وجود سلایق مختلف با یکدیگر ائتلاف کنیم و اگر این امر موجب کاهش اختلافات شود آن را امر مثبتی میدانیم و از آن استقبال میکنیم.
ولایتی مشکلات کشور را معادله ریاضی مرکب خواند و افزود: این معادله معادله کشور همانند معادله چند مجهولی است که باید به عناصر ساده تجزیه شود و میتواند با راهکارهای بلند مدت، میان مدت و بلند مدت در کشور حل شود.
وی ادامه داد: وقتی کسی مریض میشود ابتدا به او مسکن میدهند تا درد او آرام شود سپس با تجویز آنتیبیوتیک عفونتهای او را درمان میکنند و برای تقویت او به او ویتامین میدهند تا بتواند دوره درمانی خود را طی کند که فردی میتواند با این راهکار به حل مشکلات خود بپردازد.
وی با بیان اینکه ائتلاف پیشرفت از سازوکار خوبی برخوردار است گفت: ما در ائتلاف پیشرفت ثابت کردهایم که میتوان از افراد با سلایق مختلف در جهت کارآمدی استفاده کرد و یک فرد نمیتواند به تنهایی تمام تخصصها را داشته باشد و کشور نیازمند استفاده از تجربه همگان است.
وی در پایان از انتخاب وی به عنوان نامزد نهایی ائتلاف پیشرفت اظهار بیاطلاعی کرد و گفت: گفتهای مبنی بر این امر که من نامزد نهایی ائتلاف پیشرفت هستم و قالیباف معاون اول من است صحت ندارد.