شایسته‌سالاری؛ وعده‌ای که دولت‌ها پس از روی کار آمدن فراموش می‌کنند

گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو» - محمد معین بهجت؛ شایسته سالاری یکی از مواردی است که رعایت آن باعث خواهد شد اطمینان مردم به مسئولان بیشتر شود و آنها با آرامش خاطر بیشتری در جامعه زندگی کنند، از طرفی عدم رعایت آن، آفت هایی در جامعه ایجاد می کند که یکی از این آفت ها بدبینی به مدیران و از آن بدتر بدبینی به نظام حکومتی است که وجود مدیران به آن نظام حکومتی وابسته است.

عدم رعایت شایسته سالاری علاوه بر ایجاد بدبینی به مدیران در جامعه، باعث می شود که امور مملکتی و کشوری با توجه به عدم شایستگی مدیرانی که توسط مدیران رده بالا منصوب می شوند، با کاستی و ضعف انجام بگیرد و این مانع از رشد و پیشرفت کشور بشود که در این صورت علاوه بر ایجاد نارضایتی در مردم، امور کشوری هم با ضعف انجام می شود.

آنچه که در سه دولت گذشته دیده شده تاکید بر امر شایسته سالاری بوده، اما در هر سه دولت کارها و امور به کسانی واگذار شده است که یا از رانت جریانی و سیاسی برخوردار بوده اند یا از روابط خانوادگی؛ یا رابطه فامیلی با شخص رئیس دولت داشته اند و در مناصب خاص قرار گرفته اند که به علت عدم تخصص شایستگی حضور در آن منصب را نداشته اند یا اگر هم تخصصی داشته اند آن تخصص به حد کافی نبوده است و افراد متخصص تر و متعهد تری بوده اند که شایستگی حضور در آن منصب را داشته باشند.

در دوران هاشمی رفسنجانی می توان به مناصب خاص فرزندان و اطرافیان وی اشاره کرد که علی رغم سن و سال پایین فرزندان وی، قرار گرفتن آنها در پست های مختلف خود یکی از دلایل بزرگ عدم شایسته سالاری در دولت وی محسوب می شود؛ علاوه بر آن شکل گرفتن حزب دولتی کارگزاران سازندگی و حواشی مربوط به آن در سال های در راس کار بودن دولت سازندگی، خود سند دیگری بر عدم شایسته سالاری است.

در هشت سال دولت اصلاحات نیز بودند افرادی که با رانت های سیاسی به مناصبی دست پیدا کردند که مشکلات فراوانی را برای کشور بوجود آوردند؛ مدیرانی که در وزارتخانه هایی همچون کشور، فرهنگ و ارشاد اسلامی و علوم، تحقیقات و فناوری منصوب بودند مشکلات سیاسی زیادی برای فضای داخلی کشور به وجود آوردند و علاوه بر این موارد وجود آقازاده هایی که در قراردادهای اقتصادی و نفتی با دریافت رشوه مشکلات اقتصادی ایجاد کردند که پرونده جمهوری اسلامی تا دادگاه لاهه هم رفت و رسوایی بین المللی به بار آورد.

با روی کارآمدن دولت احمدی نژاد که مشهور به عدالت محوری شد، همه بر این باور بودند که این عدم شایسته سالاری از دل قوه مجریه رخت خواهد بست و دیگر خبری از آن رانت ها نخواهد بود و اگر از روی انصاف هم بخواهیم قضاوت کنیم این باور تا حدودی رنگ و بوی واقعیت به خود گرفت، ولی دولت احمدی نژاد نیز مواردی را از عدم شایسته سالاری در دل خود جای داد؛ گرچه نسبت به دولت های گذشته رانت خواری در دولت احمدی نژاد کمتر بود.

با شروع رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری یازدهم تمام کاندیداها بحث شایسته سالاری را در برنامه های خود گنجاندند و حتی در مورد آن در برنامه های تبلیغاتی شان که به صورت زنده از سیمای جمهوری اسلامی پخش شد به صورت مفصل با مردم حرف زدند و همگی بر این امر تاکید کردند که در صورت به قدرت رسیدن، شایسته سالاری را در دستور کار خود قرار خواهند داد.

شایسته سالاری که یکی از وعده های دکتر حسن روحانی قبل از انتخاب شدنش به عنوان رئیس جمهور بود، پس از انتخاب وی توسط مردم دوام آن چنانی نداشت. البته شاید این موضوع در معرفی کابینه از دید ناظران سیاسی رعایت شده باشد، ولی در خارج از کابینه و در بدنه قوه مجریه رعایت نشده و به نوعی رویگردانی از شعارهای کاندیدای تدبیر و امید بوده است که می تواند یک خلف وعده بزرگ برای دولتی که راستگویی و صداقت را در بطن شعارهای خود قرار داده است، باشد.

در دولت یازدهم که از روی کار آمدن آن زمان زیادی نمی گذرد، رانت های فامیلی به صورت واضح مشاهده می شود که سرآمد آن حضور برادر رئیس جمهور است که به عنوان رئیس دفتر بازرسی رئیس جمهور منصوب شده است؛ علاوه بر آن حضور فرزندان برخی از اشخاص خاص است که در سال های اخیر مسائل خاصی متوجه آنها بوده است و مطمئناً حضور آنها در بدنه قوه مجریه حواشی زیادی را برای دولت منتخب می تواند در بر داشته باشد و دولت را از مسیر اصلی خودش خارج کند.
 

از جمله مواردی که برای دولت حاشیه آفرین خواهد بود، می توان به حضور خانوادگی اعضای خانواده هاشمی رفسنجانی در بدنه دولت اشاره کرد؛ حضور این خانواده به قدری در کنار دولت منتخب جدی است که با حداکثر اعضای ممکن در مراسم تحلیف حسن روحانی در مجلس شورای اسلامی حضور پیدا کردند؛ این در حالی است که دو تن از افراد این خانواده در قوه قضائیه پرونده مفتوح دارند و ابعاد جرم هایشان بسیار گسترده است.

موضوع شایسته سلاری در دولت یازدهم به قدری اهمیت دارد که می تواند دیگر شعارهای دولت را تحت شعاع خود قرار دهد و دولت را با معضل های گسترده روبرو نماید؛ چرا که دولت های گذشته تمام حواشیشان از به چالش کشیدن اطرافیان حاشیه ساز آغاز شده است و دولت روحانی که از حاشیه رای مطمئنی هم برخوردار نیست به نظر می آید که اگر از این شعار اساسی خود عدول نماید، قطعاً با حواشی و مشکلات بسیاری روبرو می شود که موجب قطع امید مردم از شعارها و امیدهای روحانی خواهد شد.

انتشار این یادداشت از سوی «خبرگزاری دانشجو» به منزله تایید محتوای آن نمی‌باشد و آماده انعکاس تمامی نظرات هستیم.