به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» همایش روز ملی فلسفه صبح امروز با حضور تنی چند از علما و اندیشمندان در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد و دکتر مصطفی محقق داماد عضو فرهنگستان علوم به سخنرانی پرداخت.
داماد گفت: ما اگر معتقدیم فلسفه ای داریم که دارای نظام فلسفی می باشد این نظام باید پاسخگوی هر سوالی باشد که در هر عصری مطرح می شود مثلا در فلسفه کانت حتی یک بار واژه حقوق بشر نیامده است اما فلاسفه حقوق امروز می گویند مادر اندیشه حقوق بشر فلسفه کانت است.
وی افزود: بحران امروز محیط زیست بحران بزرگی است که فریاد بشر امروز را درآورده اما آیا تنها تکنولوژی باید پاسخ این بحران را بدهد و برای آن راه حل ارائه کند. به نظر من بحران محیط زیست به زندگی را دچار بلا کرده باید جدا از علوم زیستی و طبیعی بررسی شود چون این بحران، بحران اخلاقی و فکری است و مادامی که نگاه بشر به زندگی و جهانی که در آن زندگی می کند تغییر نکند این بحران حل نمی شود.
عضو فرهنگستان علوم در خصوص این سوال که برای حل این بحران از کجا باید آغاز کرد بیان کرد: پاسخ به این سوال در علل پدید آمدن این بحران نهفته است نگاهی که بشر عصر جدید دارد نگاه اومانیستی کامل است و ارتباط این نگاه فلسفی با نقش تکنولوژی راز اصلی این بحران استو تنها راه برون رفت از بحران محیط زیست تحول در تربیت اخلاقی و فکری بشر است.
محقق داماد اظهار داشت: امروزه ادیان الهی و به خصوص ادیان ابراهیمی از سوی فیلسوفان غربی مورد اتهام هستند و آنان معتقدند ریشه بحران محیط زیست در طرز فکر این ادیان است که می گوید جهان برای خداست و خدا فرموده من جهان را برای بشر ساخته ام پس بشر صاحب اختیار مطلق و عزیز و دردانه آفرینش شده و به جان طبیعت افتاده و رحم هم ندارد.
وی در ادامه گفت: الهیات اسلامی ما پاسخگوی این اتهام است و ناسپاسی که به علت عدم آشنایی با منابع اسلامی این گونه بیندیشیم و این اتهام به اسلام نسبت داده شود باید از قرآن استفاده شود که بشر با دوری از خدا مبتلا به این بحران شده و تنها راه نجات از آن بازگشت به محیط آرام الهی است.
عضو فرهنگستان علوم خاطرنشان کرد: در قرآن داستان آغاز خلقت بشر و گفت وگوی خداوند با ملائکه چند بار تکرار شده و در آنجا آمده که دغدغه ملائکه مسئله افساد انسان در زمین بوده است و آنها استدلال می کردند که بشر زمین را به تباهی می کشاند اما خداوند با توجه به ظرفیت بشر و تجلی خود در او و تعلیم اسماء الهی به انسان از او انتظار دارد که مفسد نشود با توجه به آزادی انسان توان مفسد شدن در او وجود دارد اما خداوند انتظار دارد او با معرفت الهی از افساد بپرهیزد.
محقق داماد با بیان این مطلب که زمین در متون مسیحی با متون اسلامی تفاوت دارد اظهار داشت: در متون مسیحی زمین تبعیدگاه انسان است که انسان برای مجازات شدن به زندان آن آماده است اما در متون اسلامی این طور نیست در قرآن توبه انسان در بهشت پذیرفته می شود و خداوند انسان را می پذیرد و پس از پذیرش او را برمی گزیند و خلیفه می کند و می گوید به زمین برو و آن را آباد کن. در واقع زمین را به طور امانت به او می دهد و می گوید در آن بعد از اصلاحش افساد نکن و باید این امانت را به دست کسی که به تو داده تحویل دهی. در واقع زمین و طبیعت در منابع اسلامی مقدس و تجلی گاه حق است.
عضو فرهنگستان علوم با توجه به پیشبینی قرآن در مورد انسان گفت: با این همه قرآن پیش بینی کرده که عده ای برای زمین شعار اصلاح می دهد اما وقتی به قدرت می رسند شعارهایشان را فراموش می کنند و به افساد در زمین و هلاک طبیعت سبز می پردازند.
وی افزود: با بهره گیری از آیات قرآن می بینیم وقتی کسی قدرت در دست دارد و دست به تخریب محیط زیست می زند و به او انتقاد می کنند از روی تکبر بی اعتنایی می کند قرآن پیش بینی کرده که این مسئله از روی غرور و قدرت طلبی به وجود می آید و دوری از خدا موجب این بحران محیط زیست شده است. در جامعه خودمان نیز فساد در طبیعت ناشی از دوری از تعلیمات الهی است.
محقق داماد بابیان اینکه فلسفه اسلامی هم پاسخگوی این مسئله است بیان داشت: از نظر منابع اسلامی که هر کس بتواند از تکنولوژی به هر اندازه که می خواهد بهره بگیرد جای بحث است باید به اندازه نیاز بهره بگیرد تا اسراف نشود زیرا اسراف گناهی است که در حد برادری شیطان معرفی شده است.