به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، نشست رسانه ای بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران صبح امروز در سالن جلسات دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی با حضور سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ محمد اللهیاری، معاون فرهنگی و اجرایی بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب و امیرمسعود شهرام نیا، قائم مقام نمایشگاه برگزار شد.
در ابتدای این نشست سیدعباس صالحی در پاسخ به پرسشی درباره بحث مکان نمایشگاه و حضور ناشران خارجی در نمایشگاه بیست و هفتم کتاب گفت: اهتمام جدی در این زمینه صورت گرفته و با مجموعه نهادهای درگیر بحث و گفت و گوهایی انجام شده؛ همچنین نسبت به مکان های فرهنگی، بخصوص مکان نمایشگاه کتاب اهتمام جدی پدید آمده و نیز کارگروه هایی در این راستا شکل گرفته است.
در ادامه محمد اللهیاری در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چه اقداماتی برای برخی از دانشجویان شهرستانی که از دریافت بن کارت های دانشجویی محروم بوده اند، صورت گرفته است، عنوان کرد: در تمامی شعبات بانک صادرات هماهنگی هایی صورت گرفته که دانشجویان از تمامی نقاط ایران می توانند برای دریافت بن کارت های دانشجویی مراجعه کنند، البته در صورت وجود مشکل، در فضای مجازی این مشکل حل خواهد شد.
صالحی در پاسخ به این پرسش که با توجه به تأکید مقام معظم رهبری بر لزوم محتوایی نمایشگاه کتاب، امسال چه اقداماتی در این راستا صورت خواهد گرفت، اظهار داشت: اقدامات زیادی در این راستا در نمایشگاه بیست و هفتم شده است؛ در حوزه تولید علم، در حوزه ترجمه، در حوزه نشر آثار ایرانی و در بخش بین الملل اقداماتی صورت گرفته تا بتوان امسال شاهد محتوای کیفی تر باشیم.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد در ادامه در پاسخ به این پرسش که مهمانان ویژه نمایشگاه بیست و هفتم از کشور افغانستان خواهند بود، ارمغان افغانستان در نمایشگاه امسال چیست، گفت: افغانستان تنها کشوری است که هم زبان فارسی را می شناسد و هم به زبان فارسی می نویسد. در سفری که قبل از پایان سال با نمایندگان ناشران و چاپخانه داران ایرانی به افغانستان داشتیم ظرفیت چاپ و نشر افغانستان برایمان غیرقابل باور بود. میان هر دو مجموعه گفت و گوهایی صورت گرفت و یک دبیرخانه مشترک تشکیل شد و این فرصتی را برای عملیاتی کردن گام دوم در نمایشگاه کتاب فراهم ساخت.
وی در ادامه افزود: باید کشور افغانستان را با نگاهی دیگر بشناسیم. با وجود مجاورت با این کشور ما شناخت اقتصادی و فرهنگی کمتری از افغانستان داریم که نمایشگاه کتاب فرصتی است تا مخاطب ایرانی ظرفیت اقتصادی و فرهنگی افغانستان را بشناسد؛ به عبارتی دیگر کشور افغانستان فرصتی طلایی برای فرهنگ ایران به شمار می آید. نمایشگاه امسال از زاویه های مختلف به این موضوع می پردازد. به هر حال برداشت ما این است که گام دوم می تواند ظرفیت فرهنگی افغانستان را برای مخاطبان کشور معرفی کند.
در بخش دیگری از این نشست اللهیاری در پاسخ به این پرسش که آیا حذف بخش ارزی نمایشگاه همانند سالیان گذشته ادامه خواهد داشت، تصریح کرد: نمایشگاه کتاب در چند سال اخیر پرداخت یارانه را برای کتاب های خارجی محدود کرده بود، هدف نمایشگاه از این کار این بود که با توجه به اینکه یارانه محدودی در اختیار دارد صرفاً این یارانه را در اختیار کتاب های علمی قرار دهد که طی یکی و دو سال اخیر چاپ شده اند، البته با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، یارانه ای که وزارت علوم برای کتاب ها اختصاص می داد، حذف شد.
وی ادامه داد: در نمایشگاه امسال برخلاف سالیان گذشته بن کارت هایی در اختیار افراد قرار داده می شود که علاوه بر بخش داخلی می توانند از بخش بین الملل هم خرید کنند. اساتید هم می توانند با یارانه ای که در اختیار دارند از بخش خارجی خرید کنند.
در بخش دیگری از این نشست امیرمسعود شهرام نیا در پاسخ به این پرسش که آیا نمایندگان نمایشگاه های معتبر جهانی در نمایشگاه کتاب تهران حضور خواهند داشت یا خیر، گفت: هر ساله از نمایشگاه کتاب فرانکفورت نمایندگانی در نمایشگاه کتاب تهران حضور دارند که امسال هم مانند روال گذشته این اتفاق خواهد افتاد، البته در نمایشگاه بیست و هفتم به احتمال بسیار زیاد رئیس نمایشگاه پاریس و رئیس نمایشگاه کتاب کودک تونس و نمایندگان برخی از نمایشگاه های کتاب دنیا حضور خواهند داشت.
در ادامه اللهیاری در پاسخ به این پرسش که ارزیابی کتاب ها برای حضور در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران چگونه است، گفت: عمده نظارت کمیته نظارت و ارزشیابی محتوایی بر روی کتاب هایی است که از خارج از کشور در نمایشگاه کتاب حضور دارند. در بخش داخلی هم عمده کتاب ها آثاری هستند که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز رسمی دریافت کرده اند.
وی در ادامه سخنانش بیان کرد: اتفاق خوبی در نمایشگاه امسال صورت گرفته و آن این است که شاهنامه شاه طهماسبی که توسط ناشر ایرانی با کمک موزه آمریکا در کشور اسپانیا به چاپ رسیده، در نمایشگاه امسال رونمایی خواهد شد.
اللهیاری در ادامه در پاسخ به این پرسش که هر ساله یکسری تبعیض میان ناشران در نمایشگاه کتاب مشاهده می شود، آیا امسال این مسائل را خواهیم داشت یا خیر، تصریح کرد: بخشی از آن چیزی که درباره تبعیض میان ناشرین مطرح می شود، ممکن است درباره چیدمان غرفه ها باشد، اما روال وزارت ارشاد در چیدمان غرفه ها روال چیدمان الفبایی است و از طرفی به دلیل محدودیت هایی که در فضای نمایشگاه وجود دارد، مجموعه ضوابط این است که ناشرین، کتاب های سه تا پنج سال اخیر خود را در نمایشگاه ارائه دهند.
در ادامه این نشست صالحی در پاسخ به این پرسش که نحوه واگذاری نمایشگاه به اصناف و تشکل ها چگونه است، ابراز داشت: طبعاً پروسه واگذاری منوط به تقویت اصناف، مجموعه ها و تشکل هاست. شاید در این چند ماه گذشته بخشی از تلاش های من به ارتباطات بیشتر مربوط بوده تا مخاطرات در این زمینه حفظ شود، جریان اقتصاد نشر با بحرانی مواجه است که بخشی از تلاش های ما در چند ماه اخیر به قدرت بخشی و وحدت سازی نسبی اصناف نسل کشور معطوف شده است. در این زمینه ارتباط و نشست هایی با تشکل ها داشتیم تا با کنار هم گذاشتن این مجموعه ها گامی در جهت تحقق این قضیه صورت گیرد. مقدمات زیادی در حوزه قراردادها صورت گرفت، به طوری که می خواستیم به هیچ تشکلی ضربه ای وارد نشود و در عین حال با کنار هم گذاشتن این مجموعه ها یک گام کوچک و نمادین برای نزدیک تر شدن تشکل ها به یکدیگر برداریم، رویکرد ما رویکرد همگرایی تشکل ها به عنوان گام اولیه بود. اتفاقی که در فضای نمایشگاه افتاده، یک گام کوچک، اما نمادین است. اینکه تشکل ها در کنار یکدیگر نشسته و پذیرفته اند در قالب یک قرارداد باشند، یک گام کوچک و نمادین است.
صالحی در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره وجود کتاب «هاشمی 88» در نمایشگاه بیست و هفتم عنوان کرد: چند ماه قبل از اینکه بحث نمایشگاه پیش بیاید، پیگیری هایی در خصوص این کتاب صورت گرفت و مسیر مجوز آن طی شد. طبق بررسی هایی که در اداره کتاب صورت گرفته، کتاب هاشمی 88 از لحاظ مجوز بلامانع است. البته کتاب هایی که مجوز می گیرند به این معنا نیست که همه مطالبشان مطابق ضوابط نشر است. این کتاب معیارهای عمومی را در بر داشت. طبعاً وزارت ارشاد ضامن این کتاب و یا همه کتاب ها نیست. در کل باید بگویم کتاب هاشمی 88 هیچ ربطی به نمایشگاه کتاب ندارد.
در ادامه نشست، اللهیاری در پاسخ به این پرسش که بحث هایی مطرح می شود که تقسیم متراژها میان ناشرین بر مبنای عدالت نیست و ظاهراً این مشکل از سال های گذشته بوده است. آیا معیار دیگری علاوه بر معیارهای قبلی در نمایشگاه امسال در نظر گرفته شده است یا خیر؟ تصریح کرد: ظرف محدودی به نام مکان برگزاری نمایشگاه داریم. هر ساله تعداد کتاب ها و ناشران افزایش پیدا می کند، اما به تبع فضای نمایشگاه قابل افزایش نیست و روال تقسیم بندی ها هم مانند معمول براساس تقسیم بندی الفبایی است. فرآیند ثبت و جانمایی و تخصیص غرفه ها توسط تشکل ناشرین صورت می گیرد و هر ساله نارضایتی هایی از این دست مطرح می شود. به هر حال سیاست نمایشگاه این است که ناشرین بتوانند از این فرصت 10 روزه نمایشگاه برای تقویت نشر خود استفاده کنند.
در ادامه این نشست صالحی در پاسخ به پرسشی در خصوص وضعیت بدهی خارجی نمایشگاه کتاب بیان داشت: بخشی از اقداماتی که در این ایام به صورت جدی پیگیری می شود، همین بحث است، یک بحث پیچیده و اداری که مشکل بزرگی برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ناشرین خارجی است. با اینکه مکاتبات مختلفی در دوره های مختلف از وزیر ارشاد و از سوی ما صورت گرفته متاسفانه با همه امیدواری هایی که داشتیم تا قبل از نمایشگاه این مسئله به پایان برسد، اما مشکل حل نشد و ما تمام اهتمام خود را داریم تا هر چه زودتر این مسئله حل شود و اعتبار جمهوری اسلامی و ناشرین برای ندانم کاری اداری و بروکراسی مالی متوقف نماند.
صالحی در ادامه در پاسخ به این پرسش که برنامه های شما برای تغییر رویکرد نمایشگاه کتاب چیست؟ گفت: روش من استفاده از ظرفیت پیشین، اما تزریق نگاه های جدید و نوع آرایش جدید است، نمایشگاه امسال ترکیبی از سیاست ها، اقدامات تازه و نیروهای با انرژی زیاد خواهد بود.
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که میزان تخصیص یارانه به کتاب و ساز و کار آن به بخش های مختلف چیست، گفت: سال 85 که بحث حذف یارانه کاغذ مطرح شد، در آخرین سال دولت خاتمی با توجه به قیمت دلار که حدود 1000 تومان بود، میزان یارانه کاغذ رقم قابل توجهی بود و با توجه به این میزان اختصاص پیدا می کرد، اما در حال حاضر این یارانه به عنوان مصرف کننده بر روی کاغذ حدود 80 میلیارد تومان است و قیمت دلار سه برابر شده، اما حمایت مالی دولت در حوزه کتاب کاهش یافته است و در این چند سال بخش اعظم این رقم به وزارت ارشاد داده نمی شود، بنابراین حوزه مالی دولت در حیطه کمک به مصرف کننده بسیار کاهش یافته و مشکلاتی را برای حوزه های حمایتی به وجود آورده است. امسال در حوزه مشارکتی تلاش هایی صورت گرفته که آوردهای ریالی را به سمت اقتصاد نشر افزایش دهیم. آیین نامه خوبی برای حوزه مشارکتی تدوین شد، اما عملاً با رقم ضعیف و کمی برای حوزه یارانه، مصرف کننده، اساتید، دانشجویان و طلاب روبرو هستیم.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد در بخش پایانی سخنانش در پاسخ به این پرسش که چرا برای حضور ناشرین تعلیقی در بیست وهفتمین نمایشگاه کتاب تلاش هایی صورت نگرفت، خاطرنشان کرد: مشکل این ناشرین که به حوزه نشر مربوط می شد، حل شده است. در بحث نمایشگاه این نگاه وجود داشت که همه ناشرین بتوانند حضور داشته باشند، اما تصور این است که فضای نمایشگاه هم باید بتواند جوابگوی این تعداد ناشرین باشد، اما با توجه به اینکه ناشرین تعلیقی چند ماهی است که مشغول به کار شده اند و به تبع عناوین کتاب آنها هم به حد نصاب نرسیده، ناشرینی که تعداد عناوینشان زیر 10 عنوان بود، به میدان آمدند و این مسئله بحث پرچالشی را میان ما و ناشرین به وجود آورد، اما خوشبختانه در گفت و گوی تعاملی که با این ناشرین داشتیم آنها این مشکل را پذیرفتند که شرایط فضای شبستان گنجایش این تعداد ناشر را نخواهد داشت و آنها نیز با همدلی این شرایط اقتصادی را پذیرفتند.