با حربه «محرمانه بودن» شاهد فرار مسئولان از پاسخ هستیم

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از همدان، همایش «نتیجه سیاست لبخند» با سخنرانی ناصر نوبری، سفیر سابق ایران در شوروی و به همت بسیج دانشجویی دانشگاه بوعلی سینا همدان در سالن شهید چمران این دانشگاه برگزار شد.

نوبری در این همایش با بیان اینکه جامعه باید نسبت به مسائل سیاست خارجی حساس باشد، بیان داشت: تحلیل توافقنامه ژنو به عنوان یکی از مسائل سیاست خارجی از موضوعاتی است که باید نسبت به آن توجه لازم صورت گیرد.

وی با بیان اینکه فارغ از دیدگاه سیاسی و از دید یک کارشناس به مباحث می‌نگرد، افزود: 33 سال در وزارت امور خارجه و دستگاه دیپلماسی کشور فعالیت داشتم؛ به طوری که در تمام دولت‌ها به جز دولت احمدی‌نژاد، دارای مسئولیت بودم.

سفیر سابق ایران در شوروی با لحنی مزاح‌گونه گفت: تمام دوستان من چپی هستند و حتی یک دوست راستی هم ندارم؛ اما فارغ از این مباحث سرنوشت کشور برایم مهم است به همین دلیل منتقد توافقنامه ژنو شده‌ام!

نوبری در ادامه با گریزی به کار وزارت امور خارجه تصریح کرد: مردم جامعه کار در وزارت امور خارجه را مدرن، شیک و باکلاس می‌دانند و از آنجا که همیشه به آنها گفته شده که این کار «تخصصی» و «پیچیده» است، چندان ورودی به این بخش ندارند.

وی با تأکید بر اینکه افکار عمومی جامعه همان طور که در مورد مباحث اقتصادی کشور مطالبه‌گر است باید نسبت به مسائل سیاست خارجی نیز مطالبه‌گر باشد، افزود: آقایان فعال در مجموعه وزارت امور خارجه، بدون اینکه زیر ذره‌بین نگاه مردم باشند، فضا را برای اقدامات خود باز دیده و در این راستا کار خود را درست یا غلط و به راحتی انجام می‌دهند.

باید در حوزه سیاست خارجی هم مطالبه‌گر باشیم

سفیر سابق ایران در شوروی به کارگیری جملاتی چون «مذاکرات موفقیت‌آمیز بود»، «کارها به خوبی در حال انجام است»، «مباحث تخصصی است»، «موضوع محرمانه است» و مسائلی از این قبیل از سوی برخی از مسئولان وزارت امور خارجه را دستاویزی برای عدم پاسخگویی به ملت دانست و گفت: متأسفانه در بیشتر مواقع با حربه «تخصصی بودن» و «محرمانه بودن» شاهد فرار مسئولان از پاسخ به سئوالات هستیم.

نوبری تأکید کرد: این اظهارات در حالی بیان می‌شود که نتایج این مذاکرات در بعد سیاست خارجی سال‌ها بعد اثرات خود را نشان می‌دهد.

وی با طرح این سئوال که آیا تا کنون یک بار در حوزه سیاست خارجی کسی حاضر به عذرخواهی از عملکرد خود شده، ضمن دادن پاسخ منفی به این پرسش، دلیل آن را نبود معیار و میزان سنجش حرفه‌ای برای ملت دانست، تا از این طریق مسئولان این حوزه را به چالش بکشند.

مطالبه‌گری، عامل کنترل مسئولان در موقعیت‌های مختلف

این کارشناس وزارت امور خارجه در ادامه با بیان اینکه البته در خصوص توافقنامه ژنو، آرام آرام شاهد مطالبه‌گری مردم هستیم، تأکید کرد: این برای نخستین بار است که در سطح کشور یک مسئله سیاست خارجی و استراتژیک به صحنه ملی و مطالبه‌گری آمده است.

نوبری این شرایط را یک وضعیت عالی برای کشور دانست و گفت: این توافقنامه مستقل از مطالب مثبت یا منفی آن، باعث ایجاد این ثمره بزرگ برای کشور شده تا مردم مطالبه‌گری در حوزه سیاست خارجی را نیز مورد توجه قرار دهند.

وی با اشاره به حسن مطالبه‌گری مردم، آن را عامل کنترلی مسئولان در موقعیت‌های مختلف خواند و افزود: نظارت ملی باعث می‌شود تا مسئولان اجازه انجام هر کاری را به خود ندهند.

رئیس اسبق مرکز راهبردی وزارت امور خارجه با انتقاد از اینکه هنوز صدا و سیما کوچک‌ترین فضایی را برای حضور منتقدان توافقنامه ژنو باز نکرده است، گفت: خوشبختانه مطالبه‌گری موضوع مهم هسته‌ای در بین مردم، دانشگاه‌ها و رسانه‌ها در حال پیگیری است.

توافقنامه ژنو ناقض حاکمیت ملی ایران

نوبری توافقنامه ژنو را ناقض حاکمیت ملی ایران دانست و با اشاره به نامه سرگشاده خود به رئیس جمهور در انتقاد به این توافقنامه گفت: من این نامه را روز سوم آذرماه منتشر کردم؛ اما هنوز پاسخی از سوی رئیس جمهور و دیگر همراهان ایشان به انتقادات وارده بنده به متن این توافقنامه دریافت نکرده‌ام.

وی با بیان اینکه تا کنون در جلسات بسیاری به انتقاد از توافقنامه ژنو پرداخته شده است، گفت: سیاسیون، رئیس راهبردی وزارت امور خارجه، اعضای حزب مشارکت و بقیه کسانی که با من در این موضوع مناظره کرده‌اند هنوز موفق نشده‌اند حتی به یکی از چندین نکاتی که در مورد این توافقنامه ایراد گرفته‌ام، پاسخ دهند.

این کارشناس وزارت امور خارجه مناظره‌کنندگان در موضوع توافقنامه را دو دسته خواند و گفت: یک دسته از اساس، موضوع هسته‌ای را پر هزینه می‌دانند.

نوبری ادامه داد: دسته دوم نیز که وزیر امور خارجه در رأس آن قرار دارد ضمن قبولی بسیاری از انتقادها به موافقتنامه، از زیر فشار بودن تیم مذاکره‌کننده و شرایط سخت مذاکره سخن می‌گوید که با این اوصاف به زعم آنها، موفقیت بزرگی نصیب ایران شده است.

کلی‌گویی در توافقنامه‌ها، شگرد غرب برای سوء استفاده از شرایط

وی با اشاره به اینکه توافقنامه ژنو هیچ موفقیتی برای ایران در برنداشته، با طرح این سئوال که آیا به راستی حق غنی‌سازی ایران از سوی 1+5 در این توافقنامه به رسمیت شناخته شده است، ضمن رد این مطلب گفت: با تعلیق غنی‌سازی 20 درصد و کاهش آن به پنج درصد، شاید تلویحاً حق غنی‌سازی ایران به رسمیت شناخته می‌شد؛ اما غرب با آوردن یک بند در این توافقنامه همه چیز را به نفع خود تمام کرده است.

این کارشناس وزارت امور خارجه مناظره‌کنندگان افزود: متن این بند زیرکانه بدین شرح است که «هرگونه توافقی متضمن یک برنامه غنی‌سازی باشد که توسط طرفین تعریف می‌شود، برنامه‌ای که شاخصه‌های آن با موافقت طرفین و منطبق با نیازهای عملی، با محدودیت‌های مورد توافق در خصوص دامنه و سطح فعالیت‌های غنی‌سازی، ظرفیت غنی‌سازی، محل‌هایی که در آن غنی‌سازی انجام می‌شود و ذخایر اورانیوم غنی شده برای دوره زمانی که مورد توافق قرار می‌گیرد، تعیین می‌شود».

نوبری گفت: این موضوع معنایی جز اجازه گرفتن ایران برای انجام فعالیت‌های هسته‌ای از طرف غربی به ویژه آمریکا ندارد.

این دیپلمات در تشریح این بند تأکید کرد: طبق این بند از توافقنامه، تشخیص نیازهای عملی ایران در غنی‌سازی، فعالیت‌های هسته‌ای و ظرفیت‌های غنی‌سازی تنها در گروی تشخیص آمریکا است.

وی کلی‌گویی در توافقنامه‌ها را یکی از شگردهای غرب برای سوء استفاده از شرایط عنوان کرد و ادامه داد: استفاده از مفاهیم انضمامی برای خود و به کارگیری مفاهیم انتزاعی و چند پهلو برای طرف مقابل از ترفندهای ابرقدرت‌ها بوده که همیشه با بهره‌گیری از این شیوه، کلاه بزرگی را بر سر طرف دیگر مذاکره گذاشته‌اند.

نوبری در ادامه خاطرنشان کرد: قرارداد 1921 روس‌ها با ایران، 1919 انگلیس با ایران، قرارداد ترکمانچای و گلستان، قرارداد الجزایر و همین طور قرارداد پاریس و سعدآباد با بهره‌گیری از این شگرد به نفع غربی‌ها تمام شد.

سفیر سابق ایران در شوروی، توافقنامه ژنو را یک باخت استراتژیک دانست و گفت: در یک معادله استراتژیک باید هر دو طرف به صورت متوازن اقدام کنند؛ در صورتی که در توافقنامه ژنو این طور نبود.

وی گفت: در جریان این توافقنامه، ابتدا ایران در یک مدت زمان کوتاه حسن نیت خود را ثابت می‌کرد؛ اما طرف غربی در درازمدت باید به تعهدات خود عمل می‌کرد که تا کنون اتفاقی در این زمینه رخ نداده است.

نوبری با طرح این سئوال که چرا ایران به 20 درصد غنی‌سازی دست یافت؛ اما در جریان مذاکرات آن را از کف داد، این کار را غیر عاقلانه دانست و افزود: حداقل ایران از این موقعیت می‌توانست برای برداشتن تحریم‌ها علیه کشور بهره ببرد به این معنا که بعد از مشخص شدن حسن نیت غرب نسبت به تعلیق 20 درصد اقدام می‌کرد.

در توافقنامه ژنو از حقوق خود در ماده 4 معاهدهNPT نیز تنزل کرده‌ایم

سفیر سابق ایران در شوروی با بیان اینکه معتقد است بعد از توافقنامه ژنو توازن استراتژیک بین ایران و طرف‌های مذاکره به هم ریخت، گفت: ایران تنها کشوری است که در بین تمام اعضای معاهده NPT محدود شده است.

وی با تأکید بر اینکه در این توافقنامه حتی از حقوق خود در ماده 4 معاهده NPT نیز تنزل کرده‌ایم، این موضوع را مهم خواند و خواستار توجه به حساسیت آن شد.

نوبری با بیان اینکه انتقاد به بهتر شدن اوضاع و شرایط می‌انجامد، گفت: همین نگاه انتقادی به توافقنامه باعث شده که وزیر امور خارجه در جریان مذاکرات وین چند حقوقدان را با خود همراه سازد تا دیگر حقوقدانان آمریکایی با استفاده از شگردهای خاص خود، سر تیم مذاکره‌کننده کلاه نگذارند.

سفیر سابق ایران در شوروی در پایان سخنانش با اشاره به این مطلب که برخی منتقدان توافقنامه ژنو را بی‌سواد و مغرض قلمداد کرده‌اند در پاسخ به آنان گفت: توافقنامه ژنو آن قدر پر از ایراد و اشکال است که بی‌سوادان نیز از متن آن انبوهی از ایراد و اشتباه را بیرون آورده‌اند.