گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، دانایی اگرچه با مطالعه و تلاش در جهت دستیابی به علوم جدید ممکن می شود، اما بی شک همه اذعان دارند که با وضعیت جدیدی که علوم به خود گرفته غور و تعمق در همه شاخه های علوم برای همه کس میسر نیست و هر کس می تواند برای رسیدن به مرحله تخصص صرفا در یک علم امید داشته باشد.
لذا مراجعه به اهل فن در هر حوزه ای چیزی است که عقل به آن حکم می نماید. از این رو در این سلسله مطالب به طرح برخی سوالات رایج دینی و مذهبی و پاسخ آن به مخاطبین محترم می‌پردازیم.
پرسش؛ با توجه به علم شبیه سازی، انسان در عصر حاضر توانسته است؛ موجود زنده ای را به وجود آورد. با توجه به این مسئله آیا برهان نظم، خالقیت و قدرت خداوند زیر سؤال نمی رود؟ اگر انسان با توجه به شبیه سازی اقدام به موجود زنده ای کرد؛ روح این موجود را چه کسی آفریده است؟
پاسخ؛ بشر مخلوقات و مصنوعاتی دارد. ولی به این معنا نیست که قدرت بشر در عرض قدرت خدا بوده و قدرتی مستقل و در مقابل قدرت خدا داشته باشد. بلکه خداوند به بشر قدرت اختراع و آفریدن داده است. بشر هر چه که دارد عطای خداوندی است.
حضرت عیسی علیه السلام به تعبیر قرآن، می فرماید: «من از گل، چیزی چون پرنده می سازم و در آن می دمم؛ به اذن خدا پرنده ای می شود و کور مادرزاد را و برص گرفته را شفا می دهم. و به فرمان خدا مرده را زنده می کنم. و به شما می گویم که چه خورده اید و در خانه های خود چه ذخیره کرده اید»(آل عمران، 43) کاری که حضرت عیسی در خصوص مجسمه یک پرنده، انجام می دهد کار خدائی است. آیا می شود، حضرت عیسی را خدا دانست؟ با این که همه ویژگی های یک انسان در ایشان است. بله گاهی اوقات انبیاء کاری انجام می دهند که هیچ بشری غیر از نبی نمی تواند انجام دهد. حضرت صالح علیه السلام از دل کوه به اذن الاهی شتر بیرون می آورد. آیا این نبی خدا، ادعای خدایی داشت؟ اگر بر فرض محال، ادعای خدایی کند؛ کسی از ایشان می پذیرد؟ مردم، نبوت ایشان را نپذیرفتند؛ چه رسد به ادعای خدایی!
هیچ پیغمبری بدون اذن خدا و مستقلا، نمی تواند پرنده ای با گل درست کند تا جان بگیرد. مرده ای را زنده کند و یا از دل کوه شتر درآورد. پس اگر پیامبری چنین کاری انجام می دهد؛ این پیامبر، وسیله و سبب است و زنده کننده واقعی مردگان و دمیدن روح بر مجسمه گلی، خداست. در جریان پرنده حضرت عیسی، خاک و گل از خداست. در جریان شتر حضرت صالح، بدون کمک گرفتن از اسباب مادی، از دل کوه شتر بیرون می آورد. ولی هر دو به اذن خدا و با قدرت خداست.
در مسئله شبیه سازی جدای از این که انسان، عقل، هوش و تمام وجودش مخلوق خداست، بلکه ماده اولیه ای که در شبیه سازی استفاده می شود، مخلوق خداست. اگر بشر شبیه سازی می کند؛ این هم از عنایات خداوندی است. زیرا خداوند اسباب آن را فراهم کرده و به بشر قدرت اکتشاف و اختراع داده است.
انسان در تمام مصنوعات خودش از طبیعت الگو برداری کرده و بدون الگو، کاری نمی تواند انجام دهد. تا به امروز در شبیه سازی، ماده اولیه(سلول تخمک و رحم) مخلوق خداست و اگر در آینده رحم خلق کند؛ از طبیعت الگو گرفته است. بر اساس آیه 14، سوره مؤمنون، اگر بشر بتواند شبیه سازی کند؛ ولی هرگز نمی تواند روح در آن بدمد. روح را فقط خداوند به موجودات می دهد. خداوند در این آیه، مراحل انعقاد نطفه را توضیح داده و به نوعی به بشر آموزش می دهد.
برای شبیه سازی یک موجود، از جنس ماده، سلول تخمک را می گیرند. ماده ژنتیک آن را تخلیه می کنند. ماده ژنتیک یکی از سلول های پیکری جنس ماده یا جنس نر را، درون آن قرار می دهند. از سلول حاصل، جانداری پدید می آید که به موجودی شباهت دارد که ماده ژنتیک را از آن دریافت کرده است. اگر ماده ژنتیک را از جنس نر دریافت کرده باشد؛ شبیه آن و اگر از جنس ماده دریافت کرده باشد؛ شبیه آن می شود.
اگر بنا باشد هر کسی که به نوعی، هر چند با وسطه، موجود زنده ای درست کند، خدا باشد؛ پس همه پدران و مادران(اعم از انسان و حیوانات) می توانند خدا باشند! این ها از طریق طبیعی موجود زنده تولید می کنند و شبیه سازان، با استفاده از صنایع و اسباب مصنوعی.
بشر بدون هیچ تلاش علمی، از ابتدای خلقت مقتضیات حیات نباتی را فراهم می کرد. با شخم، پاشیدن بذر و آبیاری، مقتضیات تولید گندم یا نبات دیگری را فراهم می کرد. ولی این که ثمر بدهد یا نه، دست خداست. حال کشاورز واقعی کیست؟ خداوند می فرماید من هستم.«آیا چیزی را که می کارید؛ دیده اید؟ آیا شما می رویانیدش یا ما رویاننده ایم؟ آیا شما کشاورزی کردید بلکه ما کشاورزی کردیم»( واقعه،34-63)
لذا امروز هم شبیه سازان مقتضیات و مقدمات حیات حیوانی را فراهم کرده و خداوند هم قدرت چنین کاری را به بشر داده است. ولی اصل حیات که دمیدن روح است؛ هرگز بشر قدرت بر تولید آن پیدا نخواهد کرد. بشر نمی تواند حیات دهد؛ بلکه قابلیت ماده برای حیات را ایجاد می کند.
مثل پزشکی که با تجویز دارو، قابلیت شفا را ایجاد می کند؛ ولی شفا دهنده واقعی خداست. دارو، علت معدّه است برای شفا و علت واقعی، اراده خداست. بذر هم علت معدّه است برای تولید گندم و علت واقعی خداست. لذا می فرماید من کشاورزی کردم. شما بذری پاشیدید و رفتید.
در شبیه سازی هم، سلول تخمک، علت معدّه خلقت است و علت واقعی خلقت و آفرینش، خداست. پس شبیه سازی دخالت در علت و معلول و یا کار خدا نیست. زیرا در همه مراحل عنایت خداوند، وجود دارد.
در معجزات انبیاء هم علت و معلول وجود دارد که بر بشر معمولی مخفی است. لذا در تمام مراحل شبیه سازی، علت و معلول وجود دارد و کار شبیه سازان، تولید علل معده است و علت واقعی در تولید، خداوند متعال است. در قسمت دمیدن روح، شبیه ساز هیچ نقشی ندارد و روح از جانب خداوند دمیده می شود. شبیه سازی، نوعی کشف قوانین حاکم بر طبیعت، است.
جهت مطالعه بیشتر به کتاب زیر مراجعه کنید:
پیداو پنهان کلون سازی انسان