گروه بین الملل«خبرگزاری دانشجو»؛ منطقه خاورمیانه به عنوان کانونی ترین منطقه جهان، که دارای اهمیت ژئو استراتژیکی و ژئوپلتیکی در جهان است، این روزها شاهد تحولات مهمی است که می تواند در آینده سیاسی این منطقه و روابط کشورهای منطقه و جهان تاثیر بسزایی داشته باشد.
انتخابات ریاست جمهوری سوریه، مصر، انتخاب رئیس جمهور لبنان از سوی پارلمان این کشور، مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 و جنگ قدرت در عربستان از جمله موضوعاتی است که خاورمیانه را این روزها بیش از پیش کانون توجه جهانیان کرده است. در ذیل نگاهی کوتاه به این تحولات می اندازیم بخوانیم:
انتخاب رئیس جمهور لبنان توسط پارلمان: براساس قانون اساسی لبنان رئیس جمهوری در این کشور توسط پارلمان که 128 عضو دارد برگزیده می شود. اصل 73 قانون اساسى مقرر مى دارد حداقل یک ماه و حداکثر دو ماه قبل از مهلت پایان دوره ریاست جمهورى، به دعوت رئیس مجلس براى انتخاب رئیس جمهور جدید مجلس تشکیل جلسه مى دهد و پارلمان از میان کاندیداهای مسیحی، رئیس جمهور را برای یک دوره شش ساله انتخاب می کند و انتخاب مجدد یک رئیس جمهور برای دوره‌ای دیگر ممنوع است. از همین رو سه دور برگزاری جلسه برای انتخاب رئیس جمهور در پارلمان لبنان ناکام مانده است و قرار است در دور چهارم پارلمان لبنان به ریاست«نبیه بری» جایگزین میشل سلیمان را معرفی بکند. انتخابات های لبنان به جهت موقعیت ژئوپلیتیکی و وجود بسترهای قبیله ای و طائفی و تاثیرگذاری قدرت های فرامنطقه ای همیشه از اهمیت فراوانی برخوردار بوده است انتخابات پیش روی لبنان در زمانی در حال برگزاری است که در همسایگی این کشور یعنی سوریه، بحرانی بزرگ وجود دارد که تاثیرات فراوان و متقابلی بر همدیگر دارند و در واقع سایه سنگین تحولات سوریه بر انتخابات لبنان کاملا مشهود است. در میان کاندیداهای ریاست جمهوری مصر اسامی افرادی چون«سمیر جعجع» رئیس فالانژها، «هنری حلو» نماینده پارلمان و «میشل عون» دیده می شود.
انتخابات ریاست جمهوری مصر: پس از برگزاری اولین انتخابات ریاست جمهوری بعد از سقوط«مبارک» در مصر و انتخاب «محمد مرسی» این کشور پس از دوره کوتاه آرامش نسبی شاهد تحولات عدیده ای شد که شاید مهم ترین آن حضور دوباره نظامیان و طرفداران «مبارک» در عرصه سیاسی کشور بود که این امر با کودتا علیه «مرسی» و برکناری وی شکل گرفت. اکنون مصر پس از کش و قوس های فراوان وارد مرحله جدیدی که بی شباهت به دوره «مبارک» نیست، شده است. رقابت ژنرال السیسی و حمدین صباحی مصر را به آوردگاه رقابت انتخاباتی تبدیل کرده است البته نمی تواند قابل قیاس با دور اول انتخابات باشد. برآوردها و همچنین نظر سنجی های انجام شده حاکی از آن است که السیسی می تواند رای اکثریت را به دست آورد؛ اما باید دانست که شرکت در این انتخابات فراگیر نخواهد بود. یعنی نظامیان با توجه به در دست داشتن صندوق آرا، میزان شرکت کنندگان در رای گیری را بیش از آنچه در این انتخابات شرکت کرده اند، نشان می دهند.در همین راستا به نظر می رسد بیش از نیمی از جامعه مصر این انتخابات را تحریم خواهند کرد؛ اما در عرصه تبلیغاتی واقعیات وارونه جلوه داده خواهد شد. با این وجود، اکثریت رای دهندگان کنونی به سیسی رای می دهند. چرا که حمدین صباحی در گذشته هم نشان داده که آرای زیادی ندارد و امید به پیروزی وی وجود ندارد.
انتخابات ریاست جمهوری سوریه: پس از گذشت 3 سال بحران و درگیری داخلی، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سوریه پیام های بسیاری را برای دشمنان سوریه به همراه دارد. تلاش مردم و دولت این کشور برای مهیا کردن شرایط برای برگزاری انتخابات نشان می دهد که مردم و نظام این کشور در برابر استعمارگران تسلیم نخواهد شد. برگزاری این انتخابات نشان می دهد که مردم در سوریه رکن اصلی نظام هستند. بسیاری از تحلیلگران بر این باروند که برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سوریه همه شرط بندی ها و محاسبات دشمنان سوریه را بر هم خواهد ریخت.افرادی مثل «باراک اوباما» رییس جمهوری آمریکا، «فرانسوا اولاند» رییس جمهوری فرانسه، «لوران فابیوس» وزیر امور خارجه این کشور، «رجب طیب اردوغان» نخست وزیر ترکیه و برخی از مقام های کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بر سر سقوط نظام سوریه شرط بندی کرده بودند. آنان در این توهم بودند که بشار اسد چند روز پس از آغاز ناارامی های در سوریه سقوط خواهد کرد. اما این رویای آنان تاکنون تحقق نیافته است. اکنون که قرار است 13 خرداد انتخابات در سوریه برگزار شود تمامی مقامات غربی حتی دبیرکل سازمان ملل به دنبال به چالش کشیدن این انتخابات هستند. دلیل این امر هم شاید محبوبیت «بشار اسد» و احتمال بالای پیروزی وی در انتخابات آتی باشد که به شدت مقامات غربی را نگران کرده است.
مذاکرات هسته ای ایران و 1+5: رایزنی بر سر پرونده هسته ای ایران که با انتخاب «حسن روحانی» به عنوان رئیس جمهور ایران، وارد مرحله جدیدی شده است، پس از توافق برنامه اقدامه مشترک معروف به توافق ژنو در 3 آذر 92 و برگزاری 4 دور مذاکره در وین برای رسیدن به توافق نهایی و جامع با فراز و نشیب های بسیاری همراه بوده است. اگرچه طرفین تا قبل از شروع گام چهارم مذاکرات در وین با خوشبینی از آینده مذاکرات سخن می گفتند و معتقد بودند که تا 20 جولای ـ موعد 6 ماهه مقرر برای توافق جامع ـ توافق نهایی حاصل می شود اکنون بعد از برگزاری دور چهارم مذاکرات و وجود اختلافات گسترده طرفین بر سر موضوعات که باعث بی نتیجه ماندن مذاکرات مذکور شد، طرفین امیدوراند که اختلافات موجود در مسیر دستیابی به توافق حل شود ولی هیچ نشانه ای از امید و خوشبینی قبلی برای رسیدن به توافق در موعد مقرر وجود ندارد.باید دید در روزهای آتی روند پرونده 10 ساله هسته ای ایران به کدام سمت خواهد رفت.
دعوی قدرت در عربستان: پس از وخیم شدن حال «ملک عبدالله» پادشاه عربستان و برکناری «بندر بن سلطان» رئیس سازمان اطلاعات عربستان، دعوا و نزاع های سیاسی در خاندان سعودی برای نشستن بر مسند پادشاهی بیش تر شده است. دودستگی و اختلافات درونی خاندان آل سعود بر عربستان برای کسب قدرت بیشتر همچنان ادامه دارد. تشدید بیماری ملک عبد الله موجب شده، درگیری‌های آل سعود برای به دست گرفتن قدرت شدت یابد، اگرچه خاندان سعودی تلاش می‌کند، اوضاع داخلی عربستان را آرام نشان دهد، اما در واقع باید گفت، عربستان در آستانه انقلابی بزرگ قرار دارد، به ویژه آنکه هر روز خبری از نارضایتی مردم از گوشه و کنار این کشور نیز به گوش می‌رسد. از آنجا که ساختار قدرت و جانشینی در عربستان فاقد شاخص‌های مدرن و پذیرفته شده بین‌المللی است، همواره می تواند آبستن تحولات جدید باشد که منجر به بحران در انتخاب ولیعهد یا پادشاه بعدی شودحال باید دید فرضیه مرگ ملک عبدالله چه زمانی قطعیت پیدا می‌کند و پس آن آیا شاهد پادشاهی یکی دیگر از ولیعهدان خواهیم بود یا نابودی خاندان آل سعود را نظاره‌گر خواهیم بود؛ در پایان یادآوری این نکته خالی از لطف نیست که در برخی از روایات در منابع شیعی نام عبدالله به عنوان آخرین پادشاه عربستان آورده شده است، از جمله روایتی از امام صادق (ع):
«هر کس مرگ عبدالله را برای من تضمین کند، من ظهور قائم را برای او تضمین می کنم. سپس فرمودند: وقتی عبدالله بمیرد، مردم برای حکومت با کسی توافق نکنند و این اختلاف و درگیری به خواست خدا تا ظهور صاحب الامر (عج) ادامه یابد. حکومت‌های چند ساله پایان یافته و تبدیل به حکومت چند ماهه و چند روزه شود. راوی می گوید: سوال کردم آیا این ماجرا به طول می انجامد؟ فرمودند: هرگز» ( بحارالانوار جلد 52 ص 210 و 240 )
اکنون باید دید با چنین تحولات بزرگی که در خاورمیانه در حال روی دادن است و اهمیت بسزایی که این منطقه برای قدرت های بزرگ در جهان دارد، روند و سیر تحولات چه تاثیری بر روابط و معادلات منطقه و جهان گذاشت.
[البته من اصرار دارم اين منطقه را "«غرب آسيا»"بگويم، نه خاورميانه. تعبير خاور دور، خاور نزديك، خاور ميانه درست نيست. دور از كجا؟ از اروپا. نزديك به كجا؟ به اروپا. يعنى مركز دنيا اروپاست؛ هر جائى كه از اروپا دورتر است، اسمش خاور دور است؛ هر جا نزديكتر است، خاور نزديك است؛ هر جا وسط است، خاورميانه است! اين تعريفى است كه خود اروپائى‌ها كردند؛ نه، ما اين را قبول نداريم. آسيا يك قاره‌اى است؛ شرقى دارد، غربى دارد، وسطى دارد؛ ما در غرب آسيا قرار داريم. بنابراين منطقه‌ى ما اسمش منطقه‌ى غرب آسياست، نه منطقه‌ى خاورميانه.]
فرازي از بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي در ديدار اساتيد دانشگاه‌ها (????/??/?? )