به گزارش گروه فضای مجازی«خبرگزاری دانشجو»، زمانی که ایران ماه گذشته پیشنهاد بازدید از منطقه مریوان در نوار مرزی با کشور عراق را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داد انتظار می‌رفت آژانس از این پیشنهاد به سرعت استقبال کند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی ماه‌های گذشته نسبت به عدم ارائه اطلاعات و اجازه دسترسی به تأسیسات هسته‌ای از سوی ایران به منظور شفاف‌سازی در ارتباط با اتهامات مربوط به آزمایش‌های مربوط به تسلیحات هسته‌ای معترض بوده است. اما تعلل آژانس در پاسخ به این پیشنهاد و همچنین سابقه تاریخی مسأله مریوان حاکی از آن است که آژانس علاقه چندانی برای استفاده از این فرصت ندارد. ظاهراً دلیل آن هم این است که منابع خبری آژانس در ارتباط با این اتهامات نتوانسته‌اند دقیقاً مشخص کنند که این آزمایش‌های احتمالی در کدام سایت انجام شده است.
گزارش نوامبر ۲۰۱۱ آژانس مدعی شده است که «اطلاعات» ارائه شده توسط یکی از «کشورهای عضو» آن نشان می‌دهد که ایران «آزمایش‌های انفجاری در مقیاس گسترده» در منطقه مریوان انجام داده که در آنها از تکنیک‌هایی برای انفجار استفاده شده که در «برخی تجهیزات انفجاری هسته‌ای» یافت می‌شوند.
در اقدامی مهم و در راستای حل و فصل مسائل مربوط به «ابعاد احتمالی هسته‌ای» رضا نجفی، نماینده دائم ایران در آژانس، در نشست فصلی آن در ۲۱ نوامبر خطاب به شورای حکام آژانس اعلام کرد که ایران آماده دادن مجوز «یک دسترسی مدیریت شده» به آژانس در غرب مریوان است تا «ثابت کند که اتهامات مربوط به آزمایش‌های هسته‌ای «کاملاً غلط و بی اساس» هستند.
این دیپلمات ایرانی گفت آن کشوری که این اتهامات را به ایران وارد کرده ( که طبق گفته‌های او یا آمریکاست یا اسرائیل) باید محل دقیق این آزمایشات را نیز اعلام کند. در غیر این صورت، باید اعتراف کند که با اطلاعات غلط خود آژانس را گمراه کرده است. نجفی ادامه داد: در واقع، چنین مکانی اصلاً وجود خارجی ندارد.»
واکنش جیل تئودور، سخنگوی دبیر کل آژانس انرژی اتمی، متعهدانه نبود. او گفت « انجام بازرسی از منطقه مریوان به همان سادگی نیست که ایران اعلام کرده و آژانس در خصوص این پیشنهاد با ایران مذاکره خواهد کرد.»
دو هفته پس از پیشنهاد ایران، آژانس تاکنون درباره اینکه آیا در این خصوص با ایران تماس گرفته یا نه، سکوت اختیار کرده است. سرگ گس، مدیر ارتباطات آژانس در این‌باره گفته که «موضوع هنوز در دست بررسی است».
یک منبع نزدیک به آژانس به من گفت که «پیشنهاد ایران در حال حاضر مسکوت مانده است.» هیأت نمایندگی ایران در آژانس نیز اعلام کرده که چیزی برای اضافه کردن به پیشنهاد اولیه نجفی ندارد.
تعلل آشکار آژانس در خصوص بازرسی از مریوان از آن‌رو قابل توجه است که آمانو به دلیل عدم ارائه اطلاعات در ارتباط با تأسیسات مظنون از ایران انتقاد کرده است. آمانو طی سخنرانی ۳۱ اکتبر خود در موسسه بروکینگز واشنگتن اعلام نمود ایران هنوز اطلاعاتی درخصوص مواردی که تابستان سال قبل توافق کرده بود ارائه نداده که یکی از آنها اتهام آزمایش‌های انفجاری با شدت بالا است.
به جای پیگیری بازرسی از سایت مریوان ، آمانو صرفا روی سایت نظامی پارچین متمرکز شده است، جایی که طبق گزارش سال ۲۰۱۱ آژانس، ایران محفظه انفجاری بزرگی را در سال ۲۰۰۰ به منظور آزمایش هیدوردینامیکی تسلیحات هسته‌ای ساخته است.
البته این گزارش مدعی نشده که سیلندر مذکور در سایت پارچین واقعاً در آزمایشات مربوط به تسلیحات هسته‌ای مورد استفاده قرار گرفته است. فقط ادعا شده است که این سیلندر «مناسب» برای انجام همان نوع آزمایش‌هایی است که قبلاً در مریوان انجام شده بود.
رابرت کلی، کارشناس سابق تسلیحات هسته‌ای آژانس- که دو بار ریاست تیم بازرسی آژانس از عراق را برعهده داشت- مدعی شده که بازرسی از تأسیسات مریوان باید در اولویت باشد. در فوریه ۲۰۱۲ کلی به خبرگزاری بلومبرگ گفت که آژانس می‌بایست بازرسی از مریوان را در اولویت کاری خود قرار دهد.
تا زمان پیشنهاد نجفی در شورای حکام، آژانس مسأله تأسیسات مریوان را دیگر علناً مطرح نکرده بود. دلیل این بی‌میلی کاملاً مشخص است. کشوری که اطلاعات مربوط اتهام آزمایش هسته‌ای را به آژانس داده، نتوانسته مکان دقیقی برای آن در نزدیکی مریوان مشخص کند.
آژانس مطمئنا به عکس‌های هوایی منطقه مریوان دسترسی پیدا کرده و از این تصاویر نتوانسته مناطقی که ظاهرا شبیه به منطقه انجام آزمایشات هسته‌ای گسترده باشد پیدا کند. اتهامات آژانس در خصوص آزمایش هسته‌ای مریوان تنها موردی نبود که در آن محل دقیق آزمایش عنوان نشده است. در گزارش اولیه اطلاعات مربوط به سیلندر انفجاری «مناسب» برای انجام آزمایش‌های هسته‌ای در پارچین نیز مکان خاصی برای آن مشخص نشده بود.
آژانس بعدها و در گزارش آگوست ۲۰۱۲ خود آشکار ساخت که مکان مربوط به آزمایش‌های احتمالی در سایت پارچین اخیراً و آن هم در مارس ۲۰۱۱ شناسایی شده است. گزارش‌های آژانس به دقت نگاشته می‌شود و هر اطلاعاتی معمولاً به یک یا چند کشور عضو ناشناس منتسب می‌شود.
عدم اعلام نام کشور گزارش دهنده اطلاعات این امکان را به آژانس می‌دهد که از سوال مربوط به مشخص‌کننده نهایی مکان آزمایش‌ها نیز طفره رود. این امر حاکی از آن است که شناسایی مکان دقیق آزمایش‌ها در پارچین در نتیجه اطلاعات جدید منبع خبری نبوده بلکه در نتیجه کاوش‌های خود آژانس از میان عکس‌های ماهواره‌ای حاصل شده است.
در حقیقت چیزی که آمانو بر اساس آن ایران را متهم به تلاش برای بدست آوردن سلاح هسته‌ای و مخفی کردن آن میکند از اطلاعات جاسوسی عضو یا اعضای آژانس بدست آمده است.
اما دلیل امتناع ایران از دادن اجازه به آژانس برای بازرسی از سایت پارچین جز این نیست که ایران نمی‌خواهد براساس اسناد و اطلاعات ناموثق، فرصتی به دشمنان خود برای جاسوسی از سایت نظامی پارچین بدهد. از سوی دیگر برای بازگشت به گفتگوها نمی‌توان انتظار داشت که راهی جز دادن امتیاز وجود داشته باشد.
منبع: لوبلاگ
ارسال نظرات