شرایط جهان از تک‌قطبی بودن خارج شده است/ مجلس دولتی در ایران به وجود نمی‌آید

به گزارش گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو» علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی پیش از ظهر امروز در همایش "نقش جنبش دانشجویی در تحولات اسلامی" که در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد، با بیان اینکه مسرورم از اینکه امروز توفیق حضور در دانشگاه تهران را پیدا کردم، گفت: کاری که شما در دانشگاه انجام می‌دهید در نوع خود در کشور ما منحصر به فرد و لازم است، چرا که اگر سیاست را به معنای عام در نظر بگیریم، تصمیم‌گیری در آن بخش مشکل است.

وی ادامه داد: معمولا در شرق سیاست راحت گرفته می‌شود، اما باید گفت ذات سیاست امر پیچیده‌ای است و امانوئل کانت در این زمینه می‌گوید که هیچ رشته‌ای به پیچیدگی سیاست وجود ندارد. یک مهندس با مسائل مختلفی روبروست، اما در حوزه سیاست یک سیاست‌مدار باید اراده را به سمت هدفی مطلوب معطوف کند و باید از عقلانیت برخوردار باشد و برای این کار نیز باید پایه‌های تحقیقی عمیق داشته باشد.

رئیس مجلس افزود: در سنت دینی ما اگر دنیا به انسان‌ها اقبال کند گاه از آئین خود رویگردان می‌شود. اگر دنیا به آنها پشت کند ممکن است خود را گم کنند؛ اگر انسان دنیا را نشناسد به قول آیت‌الله جوادی‌آملی انسان فریب می‌خورد؛ اگر انسان دنیا دیده نباشد، اقبال دنیا در او تغییرات عمده‌ای ایجاد می‌کند، اما اگر انسان دنیا را بشناسد اقبال دنیا او را از خود بیگانه و از هویتش جدا می‌کند و لذا مطالعه در این زمینه بسیار مهم است.

لاریجانی با بیان اینکه باید از چند منظر شرایط جهان و وضعیت کشور را مورد رصد قرار داد، گفت: در کل سیاست ما باید این‌گونه باشد که ببینیم نقاط اشتراک ما از بعد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با سایر کشورها چیست تا نقاط افتراق و جهت‌گیری برای برجسته‌سازی بر نقاط مشترک با سایر کشورها صورت گیرد، چرا که معلوم نیست بتوانیم نقاط افتراق را تبدیل به اشتراک کنیم. لذا باید کشورها را بشناسیم و فرض کنیم که منافع مشترک کشورهای همسایه با ما زیاد است و با کشورهایی که در حوزه جغرافیایی اسلامی قرار دارند می‌توان به دلیل اشتراکات فرهنگی به آنها نزدیک شد.

وی اظهار داشت: باید برای برخی از کشورها ظرفیت منافع مشترک تأمین کنیم؛ به طور مثال کشوری در آسیای میانه ممکن است از ما دور باشد، اما از نظر بالقوه منافع مشترکی با ما دارد. لذا باید کشورها را هل داد تا ظرفیت‌ها فعال شوند.

رئیس قوه مقننه کشور با اشاره به شرایط منطقه تأکید کرد: شرایط منطقه مانند راه رفتن بر روی شن‌زار است و پایداری آن ضعیف شده است؛ تعادل پیدا کردن در این شن‌زار نیز مشکل شده و حالت سیالیت در آن افزایش پیدا کرده که ما با رصد حوادث منطقه می‌توانیم این موضوع را درک کنیم، یعنی خیلی از تغییرات قابل پیش‌بینی نیست، چون تحولاتی رخ داده است.

لاریجانی با اشاره به اینکه جهان از حالت تک قطبی بودن خارج شده است، گفت: هم‌اکنون در جهان قطب‌های مختلفی وجود دارد و فعال هستند و به نسبت منافع و قدرت خود شرایط را لغزنده می‌کند، یعنی قدرت‌های منطقه که روزی بودند هم‌اکنون بروز کرده و گاه منافع مشترک با قدرت‌های جهانی دارند و گاه ندارند. به طور مثال در ماجرای سوریه قدرت‌های جهانی با قدرت‌‌های منطقه‌ای اشتراک منافع داشتند، اما زمانی که دعوای‌شان شد، دیگر این منافع مشترک نبود، بنابراین این موضوعات به لغزندگی در منطقه دامن زده است.

وی ادامه داد: عامل دیگر جریان‌های موثر این است که دولت‌ها دیگر در منطقه موثر نیستند، یعنی برخی جریان‌ها حیثیت دولتی ندارند، اما ظرفیت تحول دارند، مانند جریان‌های تأثیرگذاری مثل حزب‌الله لبنان یا حماس؛ البته جریان‌های ناخلف دیگری مانند تروریست‌ها در منطقه وجود دارند که آنها نیز تأثیرگذار هستند.

رئیس مجلس افزود: در گذشته دولت‌ها تصمیم گیرنده بودند، اما هم‌اکنون چنین جریان‌هایی تصمیم می‌گیرند و در منطقه نیز تأثیرگذار هستند؛ به این دلایل است که شرایط منطقه متفاوت شده و تأثیرات نیز افزایش پیدا کرده و لذا مطالعه شرایط منطقه و اینکه منطقه به چه سمتی می‌رود، دارای اهمیت است.

لاریجانی تأکید کرد: رفتارهای اخیر در منطقه مسبوق به طراحی چند سال قبل است که در این طراحی تقسیم کار میان آمریکا و انگلستان برای حضور در منطقه رخ داد، یعنی در جنگ جهانی دوم به دلیل ورود آمریکا به نفع انگلستان در جنگ، انگلیس نقاط خود را به آمریکا واگذار کرد و از آن زمان تا امروز انگلستان نقش ظاهری نداشت، اما هم‌اکنون در منطقه پایگاه تأسیس کرده است.

وی ادامه داد: شاید انگلستان تصور می‌کند کنترل شرایط منطقه با حضور و پایگاه به دست می‌آید، لذا برای به دست آوردن منافع باید پایگاه نظامی در منطقه داشته باشد یا آن را تقویت کند؛ البته انگلستان از قبل هم این‌گونه فکر می‌کرد، یعنی می‌خواست برای سلطه حضور نظامی داشته باشد. من بعید می‌دانم در شرایط فعلی منطقه ما آمادگی این حضور‌ها را داشته باشد، چرا که در منطقه روشن‌بینی به وجود آمده است.

رئیس قوه مقننه کشور با اشاره به سخنان برژینسکی، گفت: وی می‌گوید که هیچ زمانی ما شاهد نبودیم نیروی فعالی در عرصه داشته باشیم و این نیروهای فعال نتیجه آشنایی جوانان با اطلاعات است. در منطقه رویکرد اسلامی شکل گرفته و این رویکرد قوی است و بیداری اسلامی با توپ، تانک و پایگاه سرکوب نمی‌شود.

لاریجانی افزود: با توجه به سوابق انگلستان در فریب‌کاری، مطالعه این موضوعات و شرایط منطقه لازم است و مسیرهای مطالعاتی نیز دارای اهمیت است.

وی در پاسخ به پرسش یکی از دانشجویان که پرسید نقش دانشجویان در مقابله با تروریسم چیست؟ اظهار داشت: تروریسم در منطقه مهم است و نقش دانشجویان شناخت موضوع و روشنگری در این زمینه است؛ تروریست‌ها بر جهل سوار می‌شوند و بخشی از واقعیت را به گونه‌ای القاء می‌کنند که بقیه واقعیت دیده نشود. مثلا در منطقه نفرت از آمریکا موضوع مهمی است و در برخی کشورها نیز این نفرت زیاد است، لذا تروریست‌ها بر این موج سوار می‌شوند، اما عقاید دیگر خود را پنهان می‌کنند و بنابراین روشنگری در این زمینه مهم است.

رئیس مجلس  ادامه داد: پشت سر بسیاری از جریان‌های تروریستی سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای غربی و منطقه حضور دارند و آنها بر این جریان نفوذ دارند و از آنها حمایت می‌کنند؛ پیش از شهادت بی‌نظیر بوتو در پاکستان با وی مصاحبه‌ای کردند و پرسیدند که چرا جریانات تروریستی در افغانستان را ایجاد کردید؟ پاسخ وی مهم بود. او گفت که این قدر بر سر ما نزنید. جریان تروریستی در افغانستان معلول سه ضلع است. یک ضلع آن آمریکا و تروریست است که طراحی و هدایت آن را بر عهده دارد. ضلع دوم کشورهای منطقه هستند که به این جریان‌ها پول می‌دهند و ضلع سوم هم ما هستیم که حمالی آنها را کرده و این جریانات را به وجود آوردیم.

لاریجانی اظهار داشت: در دهه اخیر آمریکا چند کشور عراق، سوریه و افغانستان را اشغال و جنگ‌هایی به راه انداخت و هر جایی وارد شد جنگ بزرگی به راه انداخت. ما شاهد یک جریان تروریستی هستیم؛ بنابراین عاملی که جریانان‌های تروریستی را ایجاد کرد و شاید بسترهای سیاسی و فرهنگی کمک‌کننده آن است، آمریکاست. لذا تحقیق جامع در این زمینه و سهم دقیق و روشنگری خیلی مهم است.

وی در پاسخ به پرسش یکی از دانشجویان که به حادثه کوی دانشگاه اشاره کرد و پرسید که نسبت تکلیف شما با ظلم و ستمی که به دانشجویان شده چیست؟ اظهار داشت: هر حکومتی ممکن است در خلال کار اجرایی خود مسائل و مشکلاتی داشته باشد؛ اینکه وظیفه دوستان نصیحت است، حرف درستی است و حاکمان مستغنی نیستند، اما در شرایط منطقه، ایران تنها کشوری است که از دموکراسی پایدار و ثبات برخوردار است و مشکل امنیتی ندارد؛ البته همیشه مشکلاتی بوده، اما باید تلقی ما از موضوعات صحیح باشد.

رئیس قوه مقننه کشور ادامه داد: اگر وضعیت منطقه را مشاهده کنید، می‌بینید که در برخی کشورها وضعیت آشفته و فرار از دموکراسی وجود دارد، اما ما کشوری هستیم که 35 سال مبارزه کرده و گرفتار دشمنان بدخیمی مانند غرب، شرق و منطقه شدیم و در آن شرایط کشور را اداره کردیم؛ بعد از آن ده‌ها مسئله بین‌المللی برای ما ایجاد کردند، اما ساختار دموکراسی خود را حفظ کردیم و وضعیت اقتصادی را شکل دادیم.

لاریجانی ادامه داد: طبیعتا ممکن است برخی موضوعات کاستی‌هایی وجود داشته باشد؛ مثلاً در مورد حادثه کوی دانشگاه 2 بار این حادثه رخ داد و مجلس شورای اسلامی نیز هر 2 بار به موضوع ورود کرد و گزارش آن را به قوه قضائیه ارائه داد؛ کار مجلس همین است، چرا که قوا تفکیک شده‌اند. قوه قضائیه به برخی موارد رسیدگی کرد، اما ممکن است شما بگویید به همه موارد رسیدگی نکرد یا اشکال موجود است؛ مگر ما در اقتصاد و سیاست اشکال نداریم، لیکن در کلان حرکت، وظیفه صیانت از هویت ملی و اسلامی و حفظ مردم‌سالاری است؛ حضور ولایت‌فقیه در صیانت از امور مهم است.

وی در پاسخ به پرسش یکی از دانشجویان مبنی بر اینکه دانشگاه‌ها همیشه فضای آرامش بودند، اما عده‌ای همیشه دوست دارند فضای کف و سوت در دانشگاه‌ها ایجاد کنند و گاهی مجلس را تحقیر می‌کنند، اما از طرف دیگر برای انتخابات مجلس برنامه‌ریزی می‌کنند. نظر شما چیست؟ گفت: من خواهش می‌کنم آن قدر دلواپس نباشید و فکر کنید که دیگران هم مختصر عقلی دارند و فکر و مراقبت می‌کنند و عده‌ای هم در کشور به این دغدغه‌ها می‌اندیشند و طوری نیست که در خلأ تصمیم بگیرند.

رئیس مجلس افزود: من فکر نمی‌کنم در کشور ما هیچ‌وقت مجلس دولتی به وجود آید، چرا که زیربناها دینی است، یعنی وقتی نماینده‌ای تصمیم می‌گیرد بین خود و خدا رجوع می‌کند.

لاریجانی درباره مسائل پولی دانشگاه‌ها، گفت: هم‌اکنون آقای عامری رئیس دانشگاه به من گفت که ما 40 میلیارد تومان بدهی داریم، اما این موضوع حکایت از این دارد که مشکلات اجرایی است و اکثر پول‌ها صرف بودجه جاری دانشگاه‌ها می‌شود.

وی ادامه داد: دانشگاه تهران مادر همه دانشگاه‌ها و یک دانشگاه ریشه‌دار است و باید به آن کمک شود، اما باید پولی باشد که کمک کنیم؛ مشکل ما کمبود منابع است، چرا که دولت را حجیم و فربه کرده‌ایم و پول را باید صرف آن کنیم.

رئیس قوه مقننه کشور ضمن اعلام آمادگی برای تصویب طرحی که از سوی اساتید به مجلس ارائه شود، در خصوص حل مشکلات مالی دانشگاه‌ها، یادآور شد: در بسیاری از کشورهای توسعه یافته درآمد دانشگاه‌ها از پژوهش‌ها به دست می‌آید، یعنی دانشگاه‌ها با صنعت، معدن و بخش کشاورزی ارتباط دارند و منابع تولید می‌کنند، اما ما منابع نداریم و باید نفت را بفروشیم و خرج کنیم.

لاریجانی در پایان گفت: نباید بودجه دانشگاه‌ها را کم کنیم، اما باید اندیشید که از چه راه‌هایی می‌توان ارتباط پژوهشی دانشگاه‌ها را با بخش بیرونی برقرار کنیم و پژوهش به سمت حل مسائل کشور برود و از منابع استفاده کنیم.