آژانس: ایران اورانیوم بالای ۵درصد غنی‌سازی نکرده است/ نظارت بر حسن اجرای توافق ژنو ادامه دارد

به گزارش گروه سیاست خارجی «خبرگزاری داتشجو»، یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز پنجشنبه در گزارش جدید خود درباره برنامه هسته‌ای کشورمان اعلام کرد ایران از تاریخ 20 ژانویه 2014 اورانیوم بالای 5درصد غنی‌سازی نکرده است.

 

این نهاد سازمان ملل در گزارش جدید خود همچنین اعلام کرده است ایران هنوز به سؤالات مطرح شده درباره تحقیقات ساخت بمب پاسخ نداده است.آژانس بین‌الملل انرژی اتمی در این گزارش افزوده این مهم است که ایران اطلاعات و دسترسی درباره سایت نظامی پارچین ارائه کند.

 

این نهاد نظارتی سازمان ملل همچنین تأکید می‌کند میزان ذخیره گاز اورانیوم با غنای کم از نوامبر گذشته به 7925.7 کیلوگرم کاهش یافته است.

 

آژانس در ادامه گزارش خود آورده است: ایران هیچ‌گونه توضیحی که آژانس را قادر سازد درباره اقدامات سیاسی باقی‌مانده شفاف سازی کند، ارائه نکرده است.

متن کامل گزارش فصلی آژانس درباره برنام هسته‌ای ایران به شرح زیر است:

 

تحولات اصلی:

-مدیرکل آژانس با وزیر خارجه ایران ، محمد جواد ظریف، در تاریخ هفتم فوریه 2015 دیدار و گفتگو کرد. آنها درباره اهمیت ادامه گفتگو میان آژانس و ایران در همه سطوح اتفاق نظر داشتند. مدیرکل همچنین بر نیاز به حل هر چه زودتر همه مسائل باقیمانده مرتبط با برنامه هسته ای ایران تاکید کرد.

 

-ایران هیچ توضیحی ارائه نکرده است که آژانس بتواند دو راهکار عملی باقیمانده را مشخص و روشن کند. همچنین ایران هیچ راهکار عملی در گام بعدی چارچوب همکاری پیشنهاد نکرده است.

-آژانس نظارت و راستی آزمایی را در رابطه با تدابیر مربوط به مسائل هسته ای که در طرح مشترک اقدام آمده است ، همانطور که دوباره تمدید شد، ادامه داده است.

-از زمانی که طرح مشترک اقدام اجرایی شد، ایران در تاسیسات هسته ای اعلام شده خود ، هگزا فلورید اورانیوم uf6 را بیشتر از اورانیوم 235 پنج درصد غنی سازی نکرده است و همه ذخیره uf6 که تا حد اورانیوم 235 بیست درصد غنی شده باشد، یا به اکسید اورانیوم تبدیل شده است یا غنای آن کم شده است.

-غنی سازی uf6 تا اورانیوم 235 پنج درصد به همان سرعت و اندازه ای که در گزارشهای قبلی مدیر کل آژانس آمده ، ادامه یافته است. میزان چنین ماده هسته ای که به شکل uf6 غنی شده تا اورانیوم 235 پنج درصد باقی می ماند هفت هزار و نهصد و پنجاه و دو ممیز نه دهم کیلوگرم است.

-هیچ قطعات اصلی و مهم اضافی در راکتور IR-40 نصب نشده است و هیچ موردی از تولید و آزمایش سوخت برای راکتور وجود نداشته است.

-ایران همچنان برای آژانس امکان دسترسی مدیریت شده را به کارگاههای مونتاژ سانتریفوژ ، کارگاههای تولید روتر سانتریفوژ و تاسیسات ذخیره سازی فراهم کرده است.

 

الف.مقدمه

1. گزارش مدیر کل آژانس به شورای حکام و به موازات آن به شورای امنیت، درباره اجرای توافق پادمانهای ان پی تی و شروط مرتبط با آن در قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد توسط جمهوری اسلامی ایران است. این گزارش شامل اطلاعات از جمله مربوط به اجرا تدابیر تحت بیانیه مشترک درباره چارچوب همکاری ( موسوم به چارچوب همکاری) و طرح مشترک اقدام است که دوباره تمدید شد.

2.شورای امنیت تایید کرده است که گامهای مورد نظر شورای حکام در قطعنامه هایش برای ایران الزام آور است. شروط مرتبط با قطعنامه مذکور شورای امنیت طبق بند هفت منشور سازمان ملل متحد اتخاذ شده است ، بر اساس مفاد آن قطعنامه ها اجباری هستند. اجرای کامل تعهدات ایران به منظور مطمئن کردن جامعه بین المللی درباره ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران لازم است.

 

3. همانطور که قبلا هم گزارش شد، یازدهم نوامبر دوهزار و سیزده آژانس و ایران بیانیه مشترک درباره چارچوب همکاری را امضا کردند. در چارچوب همکاری ، آژانس و ایران توافق کردند در رابطه با فعالیتهای راستی آزمایی که آژانس برای حل همه مسائل فعلی و گذشته انجام می دهد، همکاری بیشتری داشته باشند و این فعالیتها را به شکلی گام به گام پیش ببرند. تدابیر و راهکارها توافق شده تا این تاریخ در رابطه با چارچوب همکاری در پیوست شماره یک فهرست شده است.

4. همانطور که قبلا هم گزارش شد، بیست و چهارم نوامبر دوهزار و سیزده طرح مشترک اقدام میان چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس و آمریکا ( سه کشور اروپایی بعلاه سه کشور غیراروپایی) و ایران امضا شد. طرح مشترک اقدام بیستم ژانویه دوهزار و چهارده ابتدا برای مدت شش ماه به اجرا درآمد. همانطور که گروه سه کشور اروپایی به علاوه سه کشور غیر اروپایی (گروه سه به علاوه سه) و ایران درخواست کرده بودند و با حمایت شورای حکام نیز( بر اساس بودجه فراهم شده) ، آژانس فعالیتهای لازم نظارت و راستی آزمایی هسته ای مرتبط با طرح مشترک اقدام را شروع کرد که از جمله آنها فعالیتهایی اضافه بر آن چیزی بود که قبلا طبق توافق پادمانی ایران و قطعنامه های مرتبط شورای حکام و شورای امنیت انجام می شد. بیست و چهارم ژوئیه دوهزار و چهارده، طرح مشترک اقدام تا بیست و چهارم نوامبر دوهزار و چهارده تمدید شد.

5. بیست و چهارم نوامبر دوهزار و چهارده، طرح مشترک اقدام تا سی ژوئن دوهزار و پانزده تمدید شد. آژانس برای فعالیتهای لازم نظارت و راستی آزمایی ، مجموعا به چهار میلیون و ششصد هزار یورو به صورت بودجه داوطلبانه فوق العاده نیاز داشت. تا شانزدهم فوریه دوهزار و پانزده ، شماری از کشورها قول دادند مجموعا شش میلیون یورو کمک کنند.

6. این گزارش به تحولات از زمان گزارش قبلی مدیر کل و همچنین مسائل مروبط به درازمدت می پردازد.

 

ب.

7. شورای حکام در قطعنامه نوامبر دوهزار و یازده ، تاکید کرد حیاتی است که ایران و آژانس گفتگوهای خود را با هدف حل فوری همه مسائل باقیمانده به منظور فراهم کردن شفاف سازی مربوط به آن مسائل از جمله دسترسی به همه اطلاعات، اسناد، سایتها ،مواد و پرسنل در ایران ، فشرده تر کنند. شورای حاکم در قطعنامه خود به تاریخ سپتامبر دوهزار و دوازده به این نتیجه رسید که همکاری ایران با خواسته های آژانس به منظور حل همه مسائل باقیمانده اساسی است و فوریت دارد تا اعتماد بین المللی به صرفا صلح آمیز بودن ماهیت برنامه هسته ای ایران بازگردد.

8. همانطور که در گزارشهای قبلی مدیرکل آژانس آمده است، در اکتبر و نوامبر دوهزار و چهارده، مقامات ایران و آژانس بحثها و گفتگوهایی در رابطه با اجرای دو راهکار عملی توافق شده در ماه مه دوهزار و چهارده در گام سوم چارچوب همکاری که همچنان اجرا نشده باقی مانده است، انجام دادند. این تدابیر و راهکارها مربوط به شروع انفجار مواد منفجره با قدرت بالا و محاسبات انتقال نوترونی است( پیوست شماره یک ). ایران هیچ توضیحی ارائه نکرده است که آژانس بتواند دو راهکار عملی باقیمانده را روشن و شفاف سازی کند. دوم نوامبر دوهزار و چهارده توافق شد که نشست فنی دیگری برای بحث بیشتر درباره این تدابیر و راهکارهای عملی هر چه زودتر برگزار شود اما به درخواست ایران این نشست تا پیش از بیست و چهارم نوامبر دوهزار و چهارده نباشد( ضرب الاجل در آن زمان پایان اعتبار طرح مشترک اقدام بود ).

9. هفتم فوریه دوهزار و پانزده ، مدیر کل آژانس گفتگوهایی با وزیر خارجه ایران، آقای محمد جواد ظریف ، در مونیخ انجام داد. آنها درباره اهمیت ادامه گفتگوها میان آژانس و ایران در همه سطوح توافق کردند. مدیر کل همچنین بر نیاز به حل هر چه سریعتر همه مسائل باقیمانده مربوط به برنامه هسته ای ایران تاکید کرد.

10. از زمان گزارش قبلی مدیر کل ، ایران هیچ توضیحی ارائه نکرده است که آژانس بتواند دو راهکار عملی باقیمانده ایران را روشن و شفافسازی کند. آژانس همچنان آماده است سوالات بیشتری از ایران بپرسد تا بتواند این شفافسازی را آسانتر کند.

11. همانند گزارشهای قبلی، در چندین مناسبت از اوت دوهزار و چهارده ، آژانس از ایران دعوت کرده است تدابیر و راهکارهای عملی جدیدی ارائه کند تا ایران آنها را در گام بعدی چارچوب همکاری اجرا کند. ایران هیچ راهکار عملی جدیدی ارائه نکرده است.

مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در ادامه گزارش خود با عنوان «اجرای توافقنامه پادمانهای ان پی تی و شروط مرتبط با آن در قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد توسط جمهوری اسلامی ایران» می افزاید:

 

C. تاسیسات اعلام شده در چارچوب توافق پادمانی با ایران

12. براساس توافق پادمانی، ایران وجود هجده تاسیسات هسته ای و 9 موقعیت خارج از آنها (LOFs) را که مواد هسته ای به طور معمول در آن استفاده می شود به آژانس اعلام کرده است. گرچه برخی فعالیتهای ایران در بعضی از این تاسیسات خلاف قطع نامه های شورای حکام و شورای امنیت است، اما آژانس کماکان نبود انحراف مرتبط با مواد هسته ای را در این تاسیسات و موقعیتهای خارج از آن (LOFs) تایید می کند.

 

D. فعالیتهای مرتبط با غنی سازی

13. برخلاف قطعنامه های مرتبط شورای حکام و شورای امنیت؛ ایران همه فعالیتهای مرتبط با غنی سازی اش را در تاسیسات اعلام شده ذیل متوقف نکرده است. باوجود این از بیستم ژانویه 2014، ایران UF6غنی شده تا اورانیوم 235 با غنای بیش از 5 درصد تولید نکرده است و همه ذخیره UF6 غنی شده تا اورانیوم 235 با غنای بیست درصد خود را رقیق سازی یا به اکسید تبدیل کرده است. همه فعالیت های هسته ای ایران در تاسیسات اعلام شده مطابق پادمان های آژانس است و همه مواد هسته ای، زنجیره سانتریفوژها و ایستگاه های تغذیه و خارج سازی در آن تاسیسات زیر نظر برنامه نظارتی آژانس قرار دارد.

14. ایران اعلام کرده است هدف از غنی سازی UF6 تا اورانیوم 235 با غنای پنج درصد تولید سوخت تاسیسات هسته ای است. علاوه بر این ایران اعلام کرده است هدف از از غنی سازی UF6 تا اورانیوم 235 با غنای بیست درصد تولید سوخت رآکتورهای تحقیقاتی است.

15. از زمانی که ایران غنی سازی را در تاسیسات اعلام شده خود آغاز کرده است، غنی سازی در تاسیسات ذیل انجام شده است:

14174.9 کیلوگرم UF6 (877.6 کیلوگرم افزایش از گزارش قبلی مدیر کل) غنی شده تا اورانیوم 235 با غنای 5 درصد، که از این میزان 7952.9 کیلوگرم (337.4 کیلوگرم کاهش از گزارش پیشین آژانس) به صورت UF6 غنی شده تا اورانیوم 235 با غنای پنج درصد باقی مانده است و بقیه آن غنی سازی یا اکسید شده است.

تا زمانی که ایران غنی سازی UF6 را تا اورانیوم 235 با غنای بیست درصد متوقف کرد، 447.8 کیلوگرم از این مواد تولید شد که همه آن رقیق یا اکسید شد.

 

D.1. نطنز

16. کارخانه غنی سازی سوخت(FEP) کارخانه غنی سازی برای تولید اورانیوم با غنای پایین (LEU) است و نخستین بار در سال 2007 عملیاتی شد. کارخانه به سالن تولید A و سالن تولید B تقسیم می شود. بر اساس اطلاعات طراحی که ایران ارائه کرده است، هشت واحد هر کدام شامل هجده زنجیره سانتریفوژ برای سالن تولید A در نظر گرفته شده است؛ در مجموع بیست و پنج هزار سانتریفوژ در 144 زنجیره. هم اکنون یک واحد سانریفوژ های IR-2m ، پنج واحدIR-1 دارد و دو واحد دیگر بدون سانتریفوژ است. ایران قرار است اطلاعات طراحی سالن B را در اختیار آژانس قرار دهد. آژانس تایید می کند سالن تولید B بدون سانتریفوژ است.

17. در واحدی که سانتریفوژهایIR-2m داردتا هشتم فوریه2015 اوضاع در مقایسه با گزارش پیشین دبیرکل تغییر نکرده است: شش زنجیره مشتمل بر سانتریفوژهای IR-2m به طور کامل نصب شده است؛ هیچ کدام از زنجیره ها با UF6 طبیعی تغذیه نشده است و کارهای مقدماتی نصب دوازده زنجیره سانتریفوژهای IR-2m به پایان رسیده است.

 

18. در پنج واحدی که شامل سانتریفوژهای IR-1 است تا هشتم فوریه 2015 اوضاع در مقایسه با گزارش پیشین مدیرکل آژانس تغییر نکرده است: نود زنجیره به طور کامل نصب شده است و از این تعداد پنجاه و چهار عدد با UF6 طبیعی تغذیه شده است. آن طور که پیش تر گزارش شد، کار مقدماتی نصب 36 زنجیره مشتمل بر سانتریفوژ های IR-1 در دو واحد بدون سانتریفوژ به پایان رسیده است.

 

19. درفاصله پانزدهم نوامبر 2014 و دوم دسامبر 2014، آژانس در کارخانه غنی سازی سوخت نطنز بازرسی های فیزیکی و عینی موجودی انبار انجام داد تا موجودی اعلام شده ایران را راستی آزمایی کند. از آغاز به کار مجموعه نظنز در سال 2007 تا هفتم فوریه 2015، ایران زنجیره سانتریفوژها را با 156734 کیلوگرم UF6 طبیعی تغذیه و در مجموع 13730 کیلوگرم UF6 غنی شده تا اورانیوم 235 با غنای پنج درصد تولید کرده است.

20. تا بیست و چهارم نوامبر 2014، ایران حدود 4118 کیلوگرم UF6 غنی سازی شده تا اورانیوم 235 با غنای دو درصد را به اورانیوم طبیعی تبدیل کرده است.

21. بر اساس نتایج آنالیز نمونه های محیطی برگرفته از کارخانه تولید سوخت نطنز و سایر فعالیت های راستی آزمایی، آژانس نتیجه می گیرد فعالیت این تاسیسات آن گونه است که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوطه (DIQ) اعلام کرده است.

22. مرکز آزمایشی غنی سازی سوخت: یک مرکز برای تولید آزمایشی اورانیوم کم غنا و یک مرکز تحقیقات و توسعه است که اولین بار در اکتبر 2003 فعالیت خود را آغاز کرد. این مرکز می تواند 6 آبشار را در خود جای دهد و به محوطه ای برای تولید هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 بیست درصدی (آبشارهای 1 و 6) و محوطه ای اختصاص یافته برای فعالیتهای تحقیقات و توسعه (آبشارهای 2،3،4 و 5) تقسیم شده است.

23. مطابق گزارش قبلی مدیر کل، آژانس بین تاریخ های 13 و 30 سپتامبر سال 2014 اقدام به انجام راستی آزمایی اقلام فیزیکی در مرکز آزمایشی غنی سازی سوخت کرد تا اقلام اعلام شده ایران در 13 سپتامبر 2014 را راستی آزمایی کند. نتایج این راستی آزمایی در حال ارزیابی توسط آژانس است.

24. محوطه تولید: طبق آنچه در گزارش قبلی مدیر کل آمده، ایران تغذیه آبشارهای 1 و 6 با هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم 235 پنج درصدی متوقف کرده و در عوض در حال تغذیه آنها با هگرافلوراید اورانیوم طبیعی است. در 8 فوریه 2014، ایران اطلاعات به روز شده ای درباره بخش هایی از پرسشنامه اطلاعات طراحی فراهم آورد که در آن اظهار کرده بود اقداماتی را در نتیجه تغییر در سطح غنی سازی به کار گرفته است و اینکه این اقدامات موقتاً در راستای اجرای گام اول برنامه مشترک اقدام به کار گرفته می شوند. از زمان اجرایی شدن برنامه مشترک اقدام، ایران آبشارهای 1 و 6 را در یک آرایش به هم مرتبط به کار نگرفته است.

25. تا 20 ژانویه 2014 که ایران تولید هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم 235 بیست درصدی را متوقف کرده 1630.8 کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم 235 پنج درصدی را از زمان آغاز فعالیت در فوریه 2010 به آبشارهای 1 و 6 تزریق کرده و در مجموع 201.9 کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم 235 پنج درصدی تولید کرده که تمامی آنها از این فرایند خارج شده و آژانس آن را مورد راستی آزمایی قرار داده است. بین 20 ژانویه 2014 و 1 فوریه 2015 ایران 961.6 کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارهای 1 و 6 و مرکز آزمایشی غنی سازی سوخت تزریق کرده و در مجموع 91 کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم 235 پنج درصدی تولید کرده است.

26. تحقیقات و توسعه: از زمان گزارش قبلی مدیر کل، ایران به طور متناوب هگرافلوراید اورانیوم طبیعی را به سانتریفیوژهای IR-6 به عنوان دستگاه های مستقل تزریق کرده است؛ ایران همچنین این ماده را به سانتریفیوژهای IR-1، IR-2m، IR-4 و IR-6 گاهی در قالب دستگاه های تکی و گاهی در قالب آبشارهایی با اندازه های مختلف تزریق کرده است. سانتریفیوژ IR-5 که به صورت تکی نصب شده هنوز باید با هگزافلوراید اورنیوم تزریق شود. همان طور که قبلاً گزارش شده، آژانس تأیید کرده است که هنوز یک مورد بدون اتصالات در آنجا باقی مانده است.

 

27. بین تاریخ های 11 اکتبر سال 2014 . 1 فوریه سال 2015 مجوعاً نزدیک به 790.9 هگزافلوراید اورنیوم طبیعی به سانترفیوژهای منطقه تحقیقات و توسعه تزریق شده است، اما در پایان این فرایند که مواد تولیدی و پسماندها بار دیگر ترکیب شدند هیچ اورانیوم با غنای پایین دفع نشده بود.

 

28. بین 20 ژانویه 2014 و 20 جولای 2014 ایران اقدام به رقیق سازی 108.4 کیلوگرم از اقلام هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 بیست درصدی کرده است.

 

29. بر اساس نتایج تحلیل نمونه های محیطی به عمل آمده در مرکز آزمایشی غنی سازی سوخت و همچنین سایر فعالیت های راستی آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تأسیسات مطابق آنچه ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی فعالیت کرده است.

 

D.2. فردو

30. کارخانه غنی سازی سوخت فردو: کارخانه غنی سازی سوخت فوردو بر اساس پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) مورخ 18 ژانویه 2012، یک کارخانه غنی سازی با استفاده از سانتریفیوژ برای تولید UF6 غنی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 و تولید UF6 غنی شده تا 5 درصد اورانیوم 235 می باشد. این تاسیسات که برای اولین بار در سال 2011 راه اندازی شد به نحوی طراحی شده است که 2976 سانتریفیوژ را در 16 آبشار در بر می گیرد و بین واحد یک و واحد دو تقسیم شده اند. تا کنون همه سانتریفیوژهایی که نصب شده‏اند از نوع ماشینهای IR-1 هستند . ایران در تاریخ 8 فوریه 2014 اطلاعات روزآمدی را برای بخشهایی از پرسشنامه اطلاعات طراحی، ارائه نمود و ضمن آن اعلام کرد که اقداماتی را «به سبب تغییر در سطح غنی سازی» انجام داده و این اقدامات را «بطور موقت در طول اجرای مرحله اول برنامه اقدام مشترک» به انجام رسانده است.

31. همان طور که در گزارش قبلی مدیر کل گفته شد ایران خوراک دهی چهار آبشار واحد دو با UF6 غنی شده تا 5 درصد اورانیوم 235 را که قبلا برای این منظور بکار گرفته شده بود متوقف کرد و در عوض از آن زمان شروع به خوراک دهی آنها با UF6طبیعی کرده است. ایران از زمان اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک دیگر این آبشارها را به نحوی که به هم متصل شده باشند بکار نگرفته است. تا تاریخ 9 فوریه 2015، هیچ یک از 12 آبشار دیگر در کارخانه غنی سازی سوخت فوردو با UF6 خوراک دهی نشده اند.

32. بین تاریخ های 24 ژانویه 2015 و 8 فوریه 2015، آژانس دست به راستی آزمایی قلام فیزیکی در فردو زد که نتایج آن در حال حاضر توسط آژانس در دست بررسی است.

33. ایران تا تاریخ 20 ژانویه 2014 که تولید UF6غنی شده تا غنای 20 درصد اورانیوم 235 را متوقف نمود مقدار 1806 کیلوگرم UF6 غنی شده تا 5 درصد اورانیوم 235 را به آبشارهای کارخانه غنی سازی سوخت فردو خوراک دهی کرده بود که تولید آن از دسامبر 2011 شروع شد و در مجموع تقریبا 9/245 کیلوگرم UF6 غنی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 را تولید کرده بود که همه آن از آن زمان از فرآیند کنار گذاشته شد و از سوی آژانس مورد راستی آزمایی قرار گرفته است. ایران بین تاریخهای 20 ژانویه 2014 و 9 فوریه 2015، مقدار 2472.7 کیلوگرم UF6 طبیعی را به داخل آبشارهای کارخانه غنی سازی سوخت فردو خوراک دهی کرد و در مجموع 238.3 کیلوگرم UF6 غنی شده تا 5 درصد را تولید کرد.

34. بر اساس نتایج تحلیل نمونه های زیست محیطی در تأسیسات فردو و سایر اقدامات راستی آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تأسیسات همان گونه که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی برای تاسیسات فردو اعلام داشته فعالیت کرده است.

 

D.3. سایر فعالیت های مربوط به غنی سازی

35. ایران کماکان دسترسی مدیریت شده مستمر به کارگاه های سوار کردن سانتریفیوژها، کارگاه های تولید روتور سانتریفیوژها و تاسیسات ذخیره سازی را به آژانس ارائه می دهد. این دسترسی ها و همچنین اطلاعات مربوطه که مورد توافق دو طرف قرار گرفته است نیز طبق یکی از اقدامات عملی در ارتباط با چارچوب همکاری (نگاه کنید به ضمیمه شماره یک) از سوی ایران ارائه شد. ایران همچنین به عنوان بخشی از این دسترسی مدیریت شده، موجودی مجموعه های روتور سانتریفیوژ را که باید جایگزین سانتریفیوژهای از کار افتاده شوند به آژانس ارائه داده است. آژانس اطلاعات ارائه شده از سوی ایران را آنالیز کرده و بنا به درخواست، روشنگری های اضافی نیز دریافت کرده است. از زمان اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک، آژانس بر اساس آنالیز همه اطلاعات ارائه شده از سوی ایران و اطلاعات حاصل از دسترسی مدیریت شده و سایر اقدامات در جهت راستی آزمایی، می تواند تایید کند که تولید و سوار کردن روتور سانتریفیوژ با برنامه ایران برای جایگزینی سانتریفیوژهای آسیب دیده، همخوانی دارد.

 

E. فعالیت های بازفرآوری

36. متعاقب قطعنامه های مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، ایران موظف است تا فعالیت های بازفرآوری خود از جمله تحقیق و توسعه را به حال تعلیق درآورد. همانطور که در گزارش قبلی مدیر کل گفته شده است ایران در ژانویه سال 2014 اعلام کرده است که «در طول مرحله اول بازه زمانی (شش ماه) ایران به مراحل فعالیت های بازفرآوری یا ساخت تاسیساتی که قادر به بازفرآوری باشند، مشغول نخواهد شد.» ایران طی نامه مورخ 27 اوت به آژانس خاطرنشان ساخته است که زمان اجرای این «اقدام داوطلبانه» در راستای تمدید برنامه اقدام مشترک (JPA) تمدید شده است.

 

37. آژانس نظارت خود را بر کاربرد سلول های داغ در راکتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تاسیسات تولید رادیوایزوتوپ مولیبدن، ید و زنون (MIX) ادامه داده است. آژانس در تاریخ 9 فوریه 2015 یک بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات در رآکتور تحقیقاتی تهران و یک راستی آزمایی در تاسیسات تولید رادیوایزوتوپ زنون در تاریخ 10 فوریه به انجام رساند.. آژانس در ارتباط با رآکتور تحقیقاتی تهران، تاسیسات MIX و دیگر تاسیساتی که در ایران به آنها دسترسی دارد، می تواند تایید کند که هیچ گونه فعالیت مرتبط با بازفرآوری در این نقاط وجود ندارد.

 

F. پروژه های مرتبط با آب سنگین

38. برخلاف قطعنامه های مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، ایران کار بر روی تمامی پروژه های مرتبط با آب سنگین را معلق نکرده است. البته از زمان اجرای برنامه اقدام مشترک، ایران نه هیچگونه قطعات اصلی در رآکتور IR-40 نصب کرده و نه مجموعه های سوخت هسته ای برای رآکتور IR-40 در کارخانه تولید سوخت (FMP) تولید کرده است.

39. رآکتور IR-40: رآکتور IR-40 که تحت پادمان آژانس قرار دارد یک رآکتور تحقیقاتی متوسط آب سنگین 40 مگاواتی است و به نحوی طراحی شده است که حاوی 150 مجموعه سوخت اورانیوم طبیعی به شکل UO2 می باشد.

40. در تاریخ 8 فوریه 2015 میلادی، آژانس راستی آزمایی اطلاعات طراحی (DIV) در راکتور IR-40 انجام داد و مشاهده کرد که از زمان گزارش قبلی مدیر کل، هیچ یک از قطعات اصلی باقیمانده رآکتور نصب نشده اند. همانگونه که در گزارش قبلی مدیرکل نیز گفته شده بود، متعاقب یکی از اقدامات عملی توافق شده در ارتباط با چارچوب همکاری، ایران در اوت 2014 رهیافت پادمانی برای رآکتور IR-40 را با آژانس نهایی کرد.

41. کارخانه تولید آب سنگین: کارخانه تولید آب سنگین (HWPP) تاسیساتی برای تولید آب سنگین با ظرفیت طراحی سالانه تولید 16 تن آب سنگین مخصوص رآکتور است.

42. همانگونه که قبلاً گزارش شد، اگر چه HWPP تحت پادمان آژانس نیست، اما در تاریخ 8 دسامبر 2013 مورد دسترسی مدیریت شده از سوی آژانس قرار گرفت. در طی اعمال دسترسی مدیریت شده، ایران همچنین اطلاعات مربوطه مورد توافق دوطرف را به آژانس ارائه داد. علاوه بر آن دسترسی به محل ذخیره آب سنگین در تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) در اصفهان در فوریه سال 2014، آژانس را قادر ساخته است تا آب سنگین را مشخص کنند.‎

 

G. تبدیل اورانیوم و تولید سوخت

43. ایران شماری از فعالیت ها را در تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF)، کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده (EUPP)، کارخانه ساخت سوخت (FMP) و کارخانه تولید صفحه سوخت FPFP در اصفهان به شرح ذیل انجام می دهد که با وجود این که آن تاسیسات تحت پادمان آژانس قرار دارند، برخلاف تعهدات این کشور مبنی بر به حالت تعلیق درآوردن تمام فعالیت های مرتبط با غنی سازی و پروژه های مرتبط با آب سنگین می باشد.

44. ایران از زمانی که تبدیل و تولید سوخت را در تأسیسات اعلام شده خود آغاز کرده از جمله به موارد زیر اقدام کرده است:

550 تن UF6 طبیعی را در تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) تولید نموده که 170 تن آن به کارخانه غنی سازی سوخت (FEP) انتقال یافته است؛

شش تن UF6 طبیعی را از UCF به کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده (EUPP) منتقل کرده است. علاوه بر این 3/4 تن UF6 غنی شده تا غنای 5 درصد اورانیوم-235 از FEP به EUPP انتقال یافته است؛

2720 کیلوگرم UF6 غنی شده تا غنای 5 درصد اورانیوم 235 را به فرایند تبدیل در EUPP تزریق کرده است؛

53 کیلوگرم از UF6 غنی شده تا غنای 34/3 درصد اورانیوم 235 را به فرآیند تبدیل تحقیق و توسعه تزریق کرده است و 24 کیلوگرم اورانیوم را به شکل UO2 تولید کرده است؛

337.2 کیلوگرم از UF6 غنی شده تا غنای 20%اورانیوم-235 به فرآیند تبدیل در کارخانه تولید صفحه سوخت (FPFP) تزریق کرده و 162.8 کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8 تولید کرده است؛

90.6 کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8 در مرکز تولید صفحه سوخت برای سوخت واحدهای رآکتور تحقیقاتی تهران تولید شد.

45. تاسیسات تبدیل اورانیوم: تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) تاسیساتی برای تولید UF6 و UO2 طبیعی از کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) است. همچنین طبق برنامه ریزی انجام شده، تاسیسات تبدیل اورانیوم، UF4 از UF6 ضعیف شده و قالبهای فلزی اورانیوم از UF4 طبیعی و ضعیف شده تولید خواهد کرد.

46. در تاریخ 26 جولای 2014 ایران آژانس را مطلع ساخت که در تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) فعالیت های تحقیق و توسعه روی بازیابی اورانیوم از پسماند مایع و جامد ناشی از فعالیت های تبدیل در تاسیسات تبدیل اورانیوم (UFC) انجام می دهد. در 16 فوریه 2015، آژانس شاهد بود که ایران بازیافت اورانیوم از پسماندهای مایع را که نتیجه فعالیتهای تبدیل در یو سی اف بود، آغاز کرد.

47. ایران 16 فوریه 2015 اعلام کرده که 13.8 تن اورانیوم طبیعی به شکل UO2 از طریق تبدیل UOC ایجاد کرد آژانس راستی آزمایی کرده است که تا همان تاریخ، ایران 13.2 تن اورانیـوم طبیعی به شکل پودر دی اکسید اورانیوم (UO2) به کارخانه تولید سوخت (FMP) منتقل کرده است.

48. کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده (EUPP): این کارخانه تاسیساتی برای تبدیل UF6 غنی شده تا غنای 5 درصد اورانیوم U-235 به پودر UO2 می باشد. همانگونه که در گزارش قبلی اشاره شده است، ایران در می 2014 این تاسیسات را با استفاده از اورانیوم طبیعی فعال کرد. بعنوان بخشی از فعالیت، ایران تا تاریخ 13 فوریه 2015 در مجموع 5506 کیلوگرم UF6 طبیعی به پروسه تبدیل تزریق کرده و 1375.5 کیلوگرم اورانیوم به شکل دی اکسید اورانیوم (UO2 ) تولید کرده است. از جولای 2014، این کارخانه فعالیت عملیاتی خود را آغاز کرده و از آن زمان ایران 2720 کیلوگرم UF6 غنی شده تا غنای 5% اورانیومU-235 به پروسه تبدیل برای تولید دی اکسید اورانیوم (UO2) تزریق کرده است.

49. کارخانه تولید سوخت (FMP): کارخانه تولید سوخت، تاسیساتی است که برای نیروگاه ها و رآکتورهای تحقیقاتی مجموعه های سوخت هسته ای تولید می کند (پیوست 3 را ببینید).

50. در 31 اوت و اول سپتامبر 2014، راستی آزمایی اطلاعات طراحی و کارخانه تولید سوخت از سوی آژانس در کارخانه تولید سوخت (FMP) انجام شده که آژانس اقلام اعلام شده توسط ایران در 29 آگوست 2014 را راستی آزمایی کرد.

51. در 15 فوریه 2015 آژانس یک بازرسی انجام داد و راستی آزمایی کرد که ایران به توقف تولید مجموعه های سوخت هسته ای با استفاده از دی اکسید اورانیوم طبیعی برای رآکتور IR-40 ادامه داده و اینکه همه مجموعه های سوختی که قبلا تولید شده بودند در کارخانه تولید سوخت باقی مانده اند

52. کارخانه ساخت صفحه سوخت (FPFP): کارخانه ساخت صفحه سوخت، تاسیساتی است که UF6 غنی شده تا غنای 20 درصد اورانیوم U-235 را به U3O8 تبدیل می کند و مجموعه های سوخت ساخته شده از صفحات سوخت حاوی U3O8 را تولید می کند (پیوست 3 را ببینید).

53. همانگونه که پیش تر گزارش شد، ایران در ژانویه 2014 بیان داشته است که «در خلال گام اول بازه زمانی (شش ماه)، ایران اعلام می دارد که هیچگونه خط باز تبدیل برای تبدیل مجدد اکسید اورانیوم غنی شده تا 20 درصد U-235 به UF6 غنی شده تا 20 درصد U-235 وجود ندارد.» ایران طی نامه ای به آژانس در تاریخ 27 اوت 2014 خاطرنشان ساخت که این 'اقدام داوطلبانه' در راستای تمدید برنامه اقدام مشترک (JPA) تمدید شده است. آژانس در تاریخ 9 و 17 فوریه 2015 یک مورد بازرسی و یک مورد راستی آزمایی اطلاعات طراحی از کارخانه تولید صفحه سوخت انجام داد که طی آن تایید نمود که هیچ خط فرآیندی در کارخانه برای باز تبدیل اکسید اورانیوم به UF6 وجود ندارد.

54. بین 14 و 16 دسامبر 2014 آژانس یم مورد راستی آزمایی اطلاعات طراحی در کارخانه تولید صفحه سوخت انجام داده که نتایج آن در حال برررسی آژانس است.

55. همانطور که قبلا گزارش شد ایران مجموعا به میزان 337.2 کیلوگرم از UF6 غنی شده تا غنای 20 درصد اورانیوم-235 (227.6 کیلوگرم اورانیوم) را به فرآیند تبدیل کارخانه ساخت صفحه سوخت خوراک دهی نموده و به میزان 162.8 کیلوگرم از اورانیوم به شکل U3O8 تولید نموده است . آژانس همچنین راستی آزمایی کرد که 54.4 کیلوگرم از اورانیوم در پسماند جامد و مایع قرار دارد. باقیمانده اورانیوم نیز که به فرآیند تزریق شده بود، همچنان در فرآیند و در پسماند باقی مانده است. از 168.2 کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8، ایران 90.6 کیلوگرم را برای سوخت واحدهای راکتور تحقیقاتی تهران استفاده کرده است.

56. در نامه به تاریخ 28 دسامبر 2014 ایران آژانس را از برنامه عملیاتی برای کارخانه تولید صفحه سوخت مطلع کرد و قصدش را برای ایجاد خطوط فراوری بازیافت اورانیوم از پسماندهای مایع و جامد اعلام کرد. آژانس در پاسخ خود به تاریخ 19 ژانویه 2015 از ایران درخواست جزئیات بیشتر کرد. در 10 فوریه 2015 آژانس مشاهده کرد که هنوز خطوط فراوری عملیاتی نشده و ایران فعالیتهای تحقیق و توسعه در رابطه با بازیافت اورانیوم از پسماند جامد را آغاز کرده بود.

57. آژانس به تاریخ 10 فوریه 2015 رساتی آزمایی کرد که ایران یک مجموعه سوخت آزمایشگاهی و 32 مجموعه سوخت از نوع رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) را در کارخانه تولید صفحه سوخت تولید کرده است که 30 مجموعه آن شامل مجموعه آزمایشگاهی به رآکتور تحقیقاتی تهران انتقال یافته است.

 

H. ابعاد احتمالی نظامی

58. در گزارش های پیشین مدیرکل آژانس مسائل حل نشده مربوط به ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران و همچنین اقداماتی که لازم است ایران برای رفع این مسائل صورت دهد، مشخص شده بود. آژانس همچنان نگران وجود احتمالی فعالیت های اعلام نشده هسته ای در سازمان های نظامی، از جمله فعالیت های مرتبط با تولید کلاهک هسته ای با قابلیت نصب بر روی موشک می باشد. لازم است تا ایران همکاری کاملی را با آژانس بین المللی انرژی اتمی در زمینه تمام مسائل حل نشده، به ویژه مسائلی که باعث افزایش نگرانی ها درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران می شود، داشته باشد؛ این همکاری ها شامل فراهم کردن دسترسی بدون وقفه به تمامی سایت های هسته ای، تجهیزات و افراد و نیز اسناد درخواست شده توسط آژانس می شود.

59. ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیرکل (GOV/2011/65) تحلیل مفصلی از اطلاعات در دسترس آژانس در آن زمان را ارائه کرد که نشان می داد ایران فعالیت هایی مرتبط با توسعه یک وسیله انفجاری هسته ای، داشته است. بنا به ارزیابی آژانس این اطلاعات کلاً معتبر هستند. آژانس از نوامبر 2011 اطلاعات بیشتری بدست آورده است که تحلیل مندرج در ضمیمه مذکور را بیشتر مورد تایید قرار می دهد.

60. ایران در فوریه 2012 نگرانی های آژانس را بیشتر بدلیل اینکه آنها را مبتنی بر ادعاهای بی اساس می دانست، رد کرده است. ایران در نامه ای به تاریخ 28 آگوست 2014 اعلام کرده که بیشتر موضوعات مطرح در ضمیمه گزارش آژانس به شماره GOV/2011/65 صرفا ادعاهایی است که ارزش بررسی ندارند.

61. همانگونه که در بالا اشاره شد (بند 10)، ایران از زمان انتشار گزارش پیشین مدیرکل، هیچ توضیحی برای روشن شدن مسائل مربوط به دو اقدام عملی حل نشده، ارائه داده است؛ این اقدام ها به انجام انفجارهای پرقدرت و نیز محاسبات مربوط به انتقال نوترون مربوط می شود. (به ضمیمه شماره یک مراجعه شود)

62. از زمان گزارش قبلی مدیرکل، آژانس از طریق مشاهده تصاویر ماهواره ای به این نتیجه رسیده که در بخش مشخصی از سایت پارچین، وسائل نقلیه، تجهیزات و مصالحی که احتمالاً در ساخت و ساز به کار می رود وجود داشته ولی هیچ تغییری در ظاهر ساختمان های موجود در سایت ایجاد نشده است. همانگونه که پیش از گزارش شده بود، فعالیت هایی که از ماه فوریه سال 2012 در این محل صورت گرفته، به احتمال زیاد توانایی آژانس برای انجام یک راستی آزمایی موثر را تضعیف کرده است. این مسئله کماکان از اهمیت بالایی برخوردار است که ایران پاسخ سوالات آژانس را بدهد و اجازه دسترسی به مکانهای مشخص در سایت پارچین را فراهم سازد.

63. همانطور که در گزارش های پیشین نیز مطرح شده و مدیرکل آژانس پس از دیدارهای آگوست 2014 خود در تهران، بر آن تأکید کرد، آژانس باید بتواند یک ارزیابی «سیستمی» از موضوعات حل نشده مندرج در ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیرکل (GOV/2011/65) انجام دهد. این بحث شامل درک موضوعات به صورت منفرد و نگاه به همه موضوعات در قالب یک سیستم ونهایتاً ارزیابی این سیستم به عنوان یک مجموعه کلی می باشد. آژانس در این زمینه آمادگی دارد تا روند رفع تمامی مسائل حل نشده را در چهارچوب همکاری ها، تسریع بخشد. این امر با همکاری بیش از پیش ایران و نیز فراهم شدن به موقع دسترسی به تمامی اطلاعات، اسناد، سایت ها، مواد و پرسنل ایرانی، بر اساس درخواست آژانس، محقق می شود. زمانی که آژانس بین المللی انرژی اتمی، به تصویری کلی از مسائل مربوط به ابعاد احتمالی نظامی دست یابد، مدیرکل گزارشی را از ارزیابی های آژانس در این زمینه تسلیم شورای حکام خواهد کرد.

 

I. اطلاعات طراحی

64. بر اساس مفاد توافقنامه پادمان ها و قطعنامه های مرتبط شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم شده است تا مفاد کد اصلاحی 3.1 از بخش عمومی ترتیبات فرعی توافقنامه پادمان ها را در خصوص ارائه زود هنگام اطلاعات طراحی به اجرا درآورد.

65. آژانس در نامه ای به تاریخ 7 ژانویه 2015 درخواست کرد که ایران پیرو الزامات ذیل ترتیبات کد فوق الذکر اصلاحی 3.1، اطلاعات طراحی اولیه و زمانبندی ساخت و ساز کارخانه های هسته ای که ایران اعلام کرده است که قصد دارد از ابتدای سال 2015 در سایت بوشهر بسازد را ارائه کند. ایران در روز 20 ژانویه 2015، در پاسخ به این نامه اعلام کرد که پیش از این موضع خود را در قبال کد اصلاحی 3.1 روشن کرده (جمله اول پانویس 74 این گزارش را بخوانید)، اما افزود که «قطعا، اطلاعات بیشتر هر زمان که مقدور باشد، در زمان مناسب به آژانس ارائه می شود.»

 

J. پروتکل الحاقی

66. برخلاف قطعنامه های مربوطه شـورای حکام و شـورای امنیت، ایران پروتکل الحاقی را اجرا نمی کند. آژانس در شرایطی نیست که بتواند تضمینی معتبر درباره فقدان مواد و فعالیت های هسته ای اعلام نشده در ایران ارائه دهد مگر اینکه و تا زمانی که ایران همکاری لازم را با آژانس از جمله اجرای پروتکل الحاقی به عمل آورد.

K. موضوعات دیگر

67. در تاریخ 20 ژانویه 2015، آژانس در رآکتور اقدام به یک مرحله بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات طراحی رآکتور صفر قدرت آب سنگین (HWZPR) در اصفهان انجام داده و تائید کرد که 36 مجتمع سوخت پروتوتایپ تولید شده در کارخانه تولید سوخت، پس از انجام آزمایش، از هسته اصلی برداشته شده و در تأسیسات انبار شده است.

68. در تاریخ 8 فوریه 2015، آژانس تائید کرد که 16 مجتمع سوخت که در ایران تولید شده و حامل اورانیومی است که در ایران تا سطح 20درصد 235 غنی شده، در هسته اصلی رآکتور تحقیقاتی تهران است. در همان تاریخ، آژانس مشاهده کرد که مجمتمع سوخت پروتوتایپ Mini IR-40 در محل ذخیره سازی قرار داشت.

69. آژانس تائید می کند که در تاریخ 9 فوریه 2015، یک صفحه سوختی (همانی که در گزارش پیشین مدیر کل عنوان شد)، حامل ترکیب U3O3 (غنی شده تا سطح 20 درصد اورانیوم 235) و آلومینیوم، باقی مانده در مجموعه تولید مولیبدنوم، یودین و زنون از کارخانه تولید صفحات سوختی منتقل شده و برای فعالیت های تحقیقاتی با هدف بهینه سازی تولید مولیبدنوم، یودین و زنون به کار می رفت.

70. در روزهای 14 و 15 فوریه 2015، آژانس یک مرحله بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات طراحی در کارخانه برق هسته ای بوشهر ترتیب داد، که در آن زمان رآکتور با 70درصد توان اسمی خود در حال فعالیت بود.

71. در حالی که آژانس به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در تاسیسات هسته ای و مکان های خارج از تاسیسات بر اساس پادمان ادامه می دهد، همچنان در جایگاهی نیست که بتواند تضمین معتبری در خصوص عدم وجود مواد و فعالیت های هسته ای اعلام نشده ارائه کند، بنابراین نمی تواند نتیجه بگیرد که همه فعالیت های هسته ای در ایران صلح آمیز است.

72. مدیر کل آژانس با وزیر خارجه ایران، محمدجواد ظریف در تاریخ 7 فوریه 2015 گفت وگو داشت. دو طرف در این گفت وگو توافق کردند که ادامه گفت وگو بین ایران و آژانس در تمام سطوح دارای اهمیت است. مدیر کل تاکید کرد که باید در اسرع وقت تمامی مسائل باقیمانده مرتبط با برنامه هسته ای ایران حل و فصل گردند.

73. ایران هیچ توضیحی در خصوص دو مورد از اقدامات عملی برای آنکه آژانس بتواند وضعیت آنها را روشن کند، ارائه نکرده استو در ضمن هیچ اقدام عملی جدیدی نیز در گام بعدی چارچوب همکاری پیشنهاد نداده است.

74. آژانس آماده است که حل و فصل تمامی موضوعات باقی مانده در چارچوب همکاری را تسهیل کند. این امر زمانی ممکن است که ایران به همکاری های خود با آژانس بیفزاید و دسترسی به موقع آژانس را به کلیه اطلاعات، مستندات، سایت ها، مواد و پرسنل خود فراهم آورد، همان طور که آژانس درخواست کرده است. زمانی که آژانس بتواند به یک تصویر کلی در خصوص موضوعات مربوط به ابعاد احتمالا نظامی دست یابد، آن گاه مدیر کل ارزیابی خود را در این خصوص به شورای حکام ارائه خواهد کرد.

75. آژانس به پایش و راستی آزمایی اقدامات هسته ای مشخص شده در برنامه مشترک اقدام که تمدید گردیده است، ادامه می دهد.

76. مدیر کل در هنگام مقتضی به گزارش دهی ادامه می دهد.