به گزارش گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو » فاطمه شعبانی رییس هیئت مدیره کانون کیفیت و کارآفرینان توسعه پایدار در گفتگویی به تاثیر سمنها در تغییر الگوی مصرف خانوادههای شهر پرداخت.
• در زمینه توانمندسازی خانوادههای شهری، سازمانهای مردمنهاد تا چه اندازه میتوانند موثر باشند؟
شعبانی: همگامی سمنها با خانوادههای شهری میتواند بسیار مهم باشد. اولین قدمهایی که سازمانهای غیردولتی میتوانند برای توانمندسازی خانوادههای شهری بردارند، آگاهسازی و سپس ظرفیتسازی روی برنامههای موثر است. در مرحله آگاهسازی میتوانند در مورد مسایلی که مربوط به مسایل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است، برنامههایی را به خانوادههای شهری ارائه دهند. این اطلاعرسانی میتواند شامل ارائه برنامههای آموزشی با استفاده از سراهای محله و برگزاری نشستهای مختلف برای آشنایی با معضلات یا راههای رسیدن به موفقیت برای خانوادهها باشد.
در حال حاضر یکی از مسایل بسیار مهمی که خانوادههای شهری را درگیر کرده، مسئله اقتصادی است. اگر سمنها بتوانند برای تغییر الگوهای مصرف خانوادههای شهری به اعضای خانواده اطلاعات لازم را بدهند از نظر اقتصادی بسیار موثر است.
در حال حاضر یکی از مسایل عمده خانوادهها مسایل اقتصادی و جوانان هستند و سمنها باید به این موضوع کمک کنند. این گروهها میتوانند در هر محله با استفاده از وسایل و ابتکارهای مختلف باعث توانمند شدن خانوادهها شوند.
• برای پررنگ کردن فعالیتهای آموزشی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سازمانهای مردمنهاد چه اقدامهایی باید صورت بگیرد؟
شعبانی:باید شهرداریها همکاریهای بیشتری برای یاری رساندن مردم به یکدیگر در رابطه با مسایل خانوادهها داشته باشند. تمامی مراکز عامالمنفعه یا نیمه خصوصی و دولتی در محلهها باید فعال باشند. یعنی زمانی که موضوع خانواده و مدیریت شهری مطرح است محلهها نقش بسیار مهمی در آگاهی رساندن دارند.
موضوع مهم بعدی ظرفیتسازی برای توانمند کردن خانوادهها است. باید در هر محله شرایطی فراهم شود تا خانوادهها به خدمات مورد نیاز خود در محله دسترسی داشته باشند. ظرفیتسازی در محلهها میتواند بسیار موثر باشد. یعنی ظرفیتهای لازم استفاده جوانان از کلاسها و برنامههای آموزشی و ... باید در محله فراهم باشد تا فرد با حضور در محله خود به این امکانات دسترسی داشته باشد.
هر محله باید ظرفیتهای لازم برای توانمند کردن خانوارهای شهری از طریق همکاری با سمنها را داشته باشد.
• رسانهها در حمایت و توسعه فعالیت سازمانهای مردمنهاد چه نقشی دارند؟
شعبانی: اگر ما بتوانیم تعدادی ویژهنامه اطلاعرسانی و ایجاد آگاهی در محله داشته باشیم تا در این برنامهها به معضلاتی که خانوادهها در حال حاضر با آنها درگیر هستند بپردازیم و به شکل رایگان به منازل ارسال شود، بسیار موثر است.
ما میتوانیم به شکلهای مختلف گفتمان محله داشته باشیم، همانند نشستهای حضوری با موضوعات مختلف مادر، فرزندان، مردان و زنان، معلولان و ... یا به شکل رسانهای این گفتمان را انجام دهیم. یعنی با انتشار و ارسال ویژهنامه به منازل این کار صورت گیرد. زیرا هر منطقه معضلات خاص خودش را دارد. به عنوان مثال در یک محله معضل کمآبی وجود دارد و میتوان گفتمان محله را در رابطه با این موضوع برگزار کرد. توجه به گویشهای موجود در هر محله نیز بسیار موثر است و میتواند یکی از موضوعات مناسب برای گفتمان محلهها باشد.
بسیار مهم است که خانوادهها را از طریق سمنها برای حفظ محیط زیست توانمند کنیم. سمنها میتوانند برای محیط زیست همان محله با خانوادهها گفتوگو داشته باشند و به موضوعاتی مانند نگهداری گلهای آپارتمانی و ارائه این گلها به خانوادهها، آموزش تهیه غذاهای سالم و ... بپردازند و روزهایی را به نام غذای محله، بازی محله و ... اختصاص دهند. تمام اینکارها به گفتمان محله کمک میکند. همین آگاهی و ظرفیتسازی، زیرساخت توانمندسازی خانواده شهری توسط سمنها است.
• برپایی بازارچههای خیریه تا چه اندازه میتواند به توانمندی خانوارها نیازمند کمک کند؟
شعبانی:برپایی بازارچههای خیریه خوب است، اما تأثیرگذاری بازارچهها به دلیل دورهای بودن این برنامهها ضعیف است. کمک گرفتن از این بازارچهها برای یک گروه نیازمند ارزش مالی پایینی دارد و بهتر است بازارچهها برای گروههای هدف بیشتر تقویت شوند. این بازارچهها با توجه به موقعیتشان میتوانند بسیار موثر باشند، اما بر روی آنها بسیار ضعیف عمل میشود.
بنده در سوئیس مشاهده کردم فردی که قصد داشت وسایل غیرضروری خود را برای کمک به خیریه به فروش برساند خود در بازارچه حضور یافت و به عنوان فروشنده زمان خود را به این کار اختصاص داد. این نشان میدهد که در کشورهای ثروتمند این بازارچهها با ارزش است و هر اندازه ما این بازارچهها را تقویت کنیم، برای اینکه سمنها بتوانند کمکهای لازم را به مخاطبان هدف خود برسانند موثرتر خواهد بود.
یکی از مشکلات بازارچهها این است که سعی میکنند تا خود را شبیه سوپرمارکتها و مراکز فروش کنند که صحیح نیست. سمنها باید در این بازارچههای خیریه نوآوریهای خود را برای رفع نیاز گروه مخاطب انجام دهند. یعنی به جای فروش بیسکویت و پفک اقدام به فروش شیرینی خانگی کنند. عرضه صنایع دستی باید در این بازارچههای خیریه تقویت شود، اما در این زمینه نیز باید به فرهنگ منطقه برپایی بازارچه نیز توجه شود.