به بهانه روز پرستار؛
به گزارش خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، حرفه پرستاری را باید از مهم‌ترین عناصر چرخه درمانی دانست. حرفه‌ای سخت و زیان آور که گاهی دشواری‌ها و مشکلات آن از سوی مسئولان و سیاستگذاران نظام سلامت کشور نادیده گرفته می‌شود. اعتراض پرستارها نسبت به وضعیت نامناسب کاری‌شان موضوع تازه‌ای نیست و در کنار آن مسئولان نیز بارها درباره کمبود پرستار هشدار داده اند، با این حال به نظر می‌رسد با آغاز طرح تحول نظام سلامت، تنها اوضاع کاری آنها تغییر زیادی نکرده است.
البته این وضعیت کنونی پرستاران را وزیر بهداشت به نوعی ناعدالتی خواند و اعتراض پرستاران که به عنوان مهم‌ترین بازوی چرخه درمان نادیده گرفته شده‌اند را در مورد بحث تعرفه‌های که در طرح سلامت عنوان شده است به حق عنوان کرد.
بحث تعرفه طرح سلامت باعث تفاوت و تبعیض بسیار زیاد در پرداخت حقوق پرستاران در بیمارستان‌های مختلف از جمله معضلات مهم جامعه پرستاری شده است.
به گفته عبدالرحمان رستمیان عضو هیأت رئیسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، پرداخت کارانه‌ها که باید طبق استانداردهای جهانی کارانه‌ها و متناسب با خدمت و به‌صورت علمی و مستند تعیین شود باعث شده مدیران بیمارستان‌های دولتی فاصله رقم کارانه پرداختی را به حداقل میزان ممکن برسانند.
این موضوع در حالی است که مشاهدات عینـــی از برخــی بیمارستان‌های دولتی، نشان می‌دهد بعد از آغاز طرح تحول نظام سلامت از چهره‌های ناراضی و عصبی مراجعه‌کنندگان خبری نیست و بیماران نیازمند و محروم جامعه که پیش از این توان مراجعه به بیمارستان‌ها را نداشتند با خاطری آسوده نسبت به وضعیت درمانی خود اقدام می‌کنند. همین موضوع یکباره به افزایش حجم پذیرش بیماران در بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی دامن زده است اما روی دیگر این سکه افزایش ساعت کاری پرستاران است که به اعتقاد اعضای شورای عالی نظام پرستاری، اجرای این طرح بزرگ بار مضاعفی به کارکنان بخش درمان بویژه حیطه کاری پرستاری وارد کرده است.
حال ضرورت توجه به وضعیت پرستاران که از تفاوت پنج برابری کارانه پرستاران در بیمارستان‌ها خبر می‌دهد می‌توان نتیجه گرفت که این تبعیض را نکته‌ای ناملموس و دور از دید در جامعه پرستاری عنوان می‌کند که ناشی از عدم اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری است.
البته بی‌عدالتی نشود مشاهدات عینـــی از برخــی بیمارستان‌های دولتی، نشان داده بعد از آغاز طرح تحول نظام سلامت از چهره‌های ناراضی و عصبی مراجعه‌کنندگان خبری نیست و بیماران نیازمند و محروم جامعه که پیش از این توان مراجعه به بیمارستان‌ها را نداشتند با خاطری آسوده نسبت به وضعیت درمانی خود اقدام می‌کنند.
البته باز هم همین موضوع یکباره به افزایش حجم پذیرش بیماران در بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی دامن زده است اما روی دیگر این سکه از افزایش ساعت کاری پرستاران است که به اعتقاد اعضای شورای عالی نظام پرستاری، اجرای این طرح بزرگ بار مضاعفی به کارکنان بخش درمان بویژه حیطه کاری پرستاری وارد کرده است.
این در حالی است كه دكتر محمد میرزابیگی معاون پرستاری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی از بازنگری نظام پرداخت كاركنان حوزه سلامت به عنوان دغدغه اصلی پرستاران خبر داده بود.
وزیر بهداشت هم درباره جبران كمبود پرستار در مراكز درمانی گفته بود: كمبودهای بسیاری در این زمینه وجود دارد.
وی ادامه داد: بر همین اساس مجوز استفاده از دانشجویان پرستاری ترم ۶ به بعد را داده‌ایم. دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها می‌توانند موارد كمبود را به صورت قراردادی یا استفاده ساعتی از پرستاران جبران كنند تا به این ترتیب فشار كاری پرستاران كاهش یابد.
ولی مشکل اصلی را می‌توان از صحبت‌های دبیر كل خانه پرستار شنید که درباره تبعیض در پرداخت‌ها را به عنوان مهم‌ترین چالش جامعه پرستاری كشور دانست آن هم در حالی كه بیشترین بار نظام سلامت بر دوش پرستاران است و جامعه پرستاری در صف اول پاسخگویی به بیماران قرار دارند.
بنا به تأكید شریفی‌مقدم پرستاران هرچه بیشتر تلاش می‌كنند، بیشتر تحت فشار قرار می‌گیرند، در مقابل افرادی كه در نظام سلامت كار كمتری دارند بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند و غالب منابع نظام سلامت به جیب گروهی خاص می‌رود.
دبیركل خانه پرستار با انتقاد از تفكر پزشك‌سالارانه‌ای كه همواره بر وزارت بهداشت حاكم بوده است، به دریافتی ۸۰میلیونی برخی پزشكان بیمارستان‌های دولتی اشاره می‌كند و می‌افزاید: در هیچ كجای دنیا نمی‌توان شاهد بود كه برخی پرسنل درمانی نظام سلامت ۸۰میلیون دریافتی داشته باشند و یك نفر دیگر ۱۰۰هزار تومان بگیرد. چنین اختلاف پرداختی‌هایی با هیچ منطق و كار كارشناسی جور در نمی‌آید.
یکی از پرستاران بیمارستان امام رضا(ع) مشهد در گفتگویی بزرگترین مشکل پرستاران را نامشخص بودن جایگاه آنها در سیستم بهداشت و درمان دانست و گفت: سیستم حاکم پزشک سالار است و به سختی کار و جایگاه پرستاران و مشکلات معیشتی آنها نه تنها توجهی نمی شود بلکه با مسئولیت هایی که به طور مشخص تعریف نشده اند مسئولیت های قانونی سنگینی بر پرستار وارد می کنند.
درکی معتقد است؛ سیستم بهداشت و درمان بر خلاف سایر کشور ها به طور کامل بین پزشکان و پرستاران تفاوت های عظیم قائل است و پرستاران را عملا در خط اول درمان قرار داده ولی از حقوق قانونی آنها را محروم و به چشم یک کارمند ساده بیمارستان می بیند.
وی افزود: این تبعیض وزارت بهداشت در طرح مبتنی بر عملکرد پزشک را از تیم درمان جدا کرده و افراد را به دو گروه پزشک و غیر پزشک تقسیم کرده است و مبنای پرداخت ها نیز به همین صورت جدا شده است.
این پرستار درد واقعی پرستاران را بی عدالتی در سیستم بهداشت و در مان عنوان کرد و گفت: این بی عدالتی در همه موارد از سختی کار و پرداختی ها تا پست های مدیریتی و تصمیم گیرنده کاملا مشهود است.
پرستار دیگری از بیمارستان امام رضا(ع) عدم توجه و درک وزارت بهداشت نسبت به سیستم پرستاری و سختی کار آنها را علت اصلی این بی عدالتی ها دانست و گفت: متاسفانه در این مسیر نظام پرستاری هم همراه واقعی پرستاران نیست و مدیران آن درد واقعی جامعه پرستاری را به خاطر سالها جدا بودن از بالین بیمار و بیمارستان درک نمی کنند.
حسینی افزود: اجرا نشدن قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری که هشت سال پیش با اکثریت قاطع نمایندگان به تصویب رسیده یکی دیگر از دردهای جامعه پرستاری است که فقط وعده اجرایش را می دهند و بهانه شان از تعویق اجرای آن نبود بودجه است در حالی که برای دو سه برابر کردن تعرفه پزشکان بودجه موجود بود.
به طور کلی، این پرستاران معتقد هستند بین پرستار و پزشک در میزان حقوقی که در فیش پرداختی ثبت می شود تفاوت قابل توجهی نیست اما بین میزان کارانه پرداختی اختلاف فاحشی وجود دارد و این اختلاف گاهی بین صد تا سیصد برابر است در حالی که میزان زیادی از کارانه ای که به پزشکان تعلق می گیرد از عملکرد پرستاران است.
حال چه کار باید کرد؟ ، ریشه‌های تبعیض در تیم سلامت را باید در طرح نوین خودگردانی بیمارستان‌ها در دهه ۷۰جست‌و‌جو کرد که بر اساس این طرح تفاوت حقوق پزشکان نسبت به پرستاران به میزان ۳۰۰برابر افزایش یافت و مشکلی عمده را در سیستم پزشکی به وجود آورد. در این دوره، بیمارستان‌ها برای اینکه بتوانند هیأت علمی بیشتری جذب کنند و ماندگاری و وابستگی آنها را بیشتر کنند، برای پزشکان تعرفه‌ای تحت عنوان حق‌العمل تعریف کردند که نه تنها پرداختی بیمار بشدت بالا رفت بلکه برخلاف زحمات تیم پرستاری در بخش مراقبت‌های ویژه، کنترل علائم حیاتی بیمار به‌صورت شبانه روزی و... ۶۵درصد هزینه‌ها به جیب کسانی وارد می‌شد که شب‌ها بر بالین بیمار حاضر نمی‌شدند و اسامی کادر درمانی و بهداشتی به نام پزشک متخصص در فهرست بیماران بستری ثبت می‌شد.
۵۰ درصد از هزینه‌ها به استاد دانشگاه علوم پزشکی پرداخت می‌شد، ۱۰درصد به تجهیزات و نیروی انسانی و ۲۰درصد باقی مانده به بقیه کارکنان اختصاص داشت که از این میزان تنها درصد اندکی به جیب پرستاران می‌رفت. اختلاف فاحش حقوق پرستاران و پزشکان از یک سو و پرداخت حقوق آنها از حق‌العمل پزشکان اعتراض پرستاران را تا جایی پیش برد که تشکیل سازمان نظام پرستاری در ۶تیرماه ۱۳۸۶به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید تا علاوه بر اجرای قانون خدمات پرستاری، ارتقای کیفیت خدمات و رضایتمندی بیمار منجربه جذابیت بیشتر حرفه پرستاری شود.
پرستارها در کنار اینکه ساعت‌ها سر پا می‌ایستند، تماس با بیمار مبتلا به عامل ویروسی این شغل را پر خطر و پر تنش نشان می‌دهند به همین خاطر نگاه دنیا به شغل پرستاری نگاهی متفاوت است. اما حال این روزهای فرشته‌های نجات سپید پوش آن‌طور که شریفی مقدم می‌گوید چندان تعریفی ندارد. استرس شغلی و مشکلات ناشی از تبعیض مسأله‌ای است که روی عبارت کلیدی فرشته نجات سپید پوش سایه انداخته است.
دبیرکل خانه پرستاران مشکلات مربوط به حوزه پرستاری را به نگاه پزشک سالاری در وزارت بهداشت که چندین دهه بر این وزارتخانه حاکم بود نسبت می‌دهد و می‌گوید: ۹۰درصد رؤسای بیمارستان‌ها پزشک هیأت علمی هستند در حالی که بحث مدیریت یک بحث علمی است و کسی که ریاست بیمارستان را بر عهده می‌گیرد باید دانش مدیریتی و مهارتی داشته باشد. اداره یک مجموعه بیمارستانی که مشاغل گوناگونی را در برمی‌گیرد بیش از همه نیاز به دانش مدیریتی دارد تا پزشکی.
درست برخلاف استخدام آموزش و پرورش که متقاضیان زیادی دارد، فارغ‌التحصیلان این رشته تمایلی برای جذب در مراکز درمانی نشان نمی‌دهند. به عبارتی آنها بیکاری را به حقوق ماهانه یک میلیون تومانی آن هم با بیدار ماندن در شیفت شب و ساعت‌ها اضافه کاری ترجیح می‌دهند.
این مسأله زمانی جدی می‌شود که این سرمایه‌های ملی به بهانه دستمزد بالا راه مهاجرت را در پیش گرفته و جذب بیمارستان‌های کشورهایی مانند ترکیه و حوزه خلیج فارس می‌شوند. آن‌طور که شریفی مقدم بیان می‌کند از دست دادن جذابیت این حرفه که مهم‌ترین دلیل آن ناشی از تبعیض در حقوق دریافتی شان است باعث شده ۷۰۰پرستار در سال‌های اخیر از کشور مهاجرت کنند. البته ماجرا تنها به اینجا ختم نمی‌شود.
در اغلب موارد، پرستارها دنبال تغییر شغل‌شان هستند و کار در بازار آهن را به پرستاری ترجیح می‌دهند. او ریشه تمام این مشکلات و تبعیض‌ها را طرح نوین خودگردان بیمارستان‌ها می‌داند که اختلاف ۱۰تا ۲۰برابری را در تیم سلامت ایجاد کرده و مانع از اجرایی شدن قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری شده است.
جالب است بدانید، اگر متوسط دریافتی پرستاران را ۱میلیون و ۲۰۰هزار تومان در نظر بگیریم فیش حقوقی هیأت علمی بر فرض ۶میلیون تومان است که دریافتی مستمر است اما اختلاف در دریافتی ناشی از کارانه است که به ۲۰برابر می‌رسد. مثلاً اگر پرستاری در بیمارستان قلب ۸۰۰هزار تومان کارانه دریافت کند پزشک همان بیمارستان ۱۶میلیون تومان کارانه می‌گیرد که یک بحث انحرافی دارد چون کارانه پرستاران از تعرفه پزشک پرداخت می‌شود بنابراین میزان دریافتی آنها در بیمارستان‌های مختلف تفاوت پیدا می‌کند. بر فرض مثال در دو بیمارستان روانپزشکی و چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران که هر دو در یک منطقه قرار دارند، تفاوت حقوق پرستارها در این دو بیمارستان چند برابر است
تعداد نظرات: ۲
ارسال نظرات
مطلب شما در پایگاه اینترنتی و بسته فرهنگی عمارنامه منتشرگردید.