فرشاد مومنی: هیچ یک از وعده‌های اقتصادی روحانی محقق نشده است/ خیرخواهان: دولت یازدهم شجاعت لازم را برای حل مشکلات اقتصادی نداشته

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، جعفرخیرخواهان امروز در کرسی آزاداندیشی بررسی «کارنامه اقتصادی دولت یازدهم» که توسط سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی مشهد در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، بیان کرد: در بحث تورم مشاهده می‌کنید که نرخ تورم از ۴۰ درصد در دولت سابق به ۱۵ درصد در دولت فعلی رسید که روند قابل قبول و مثبتی است.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی مشهد با بیان اینکه دانشجویان طبیبان جامعه هستند، گفت: عده ای معتقدند نباید به بحث در رابطه با عملکرد دولت سابق پرداخت در صورتی که راه حل مشکلات ما این نیست. باید عملکرد دولت سابق به بحث و بررسی گذاشته شود، دولتی که ادعای پاکدامنی داشت؛ اما مشخص شد که اینگونه نیست، باید دید چه اشتباهاتی را مرتکب شده و یا اینکه دولت فعلی ادعای تدبیر و امید دارد به چه میزان توانسته به این شعار پایبند باشد.

وی با تاکید بر اینکه دولت روحانی شجاعت و شهامت لازم را تاکنون برای حل مشکلات اقتصادی نداشته است، تصریح کرد: ما با یک جامعه جوان مواجه هستیم که چنانچه زودتر فکری به حال آنان نشود، آینده خوبی را شاهد نخواهیم بود.

خیرخواهان نخستین وظیفه دولت را حفاظت از جان و مال مردم دانست و خاطرنشان کرد: شاهد بودیم در شیراز نماینده ای را مورد ضرب و شتم قرار دادند، مدتی از این حادثه گذشته و هنوز مشخص نشده است که خاطیان این ماجرا چه کسانی بوده اند .همچنین پرونده اسیدپاشی اصفهان همچنان باز است.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی مشهد با اشاره به اینکه چنین مسائلی بر سرمایه گذاری خارجی اثرگذار خواهد بود، تصریح کرد: حذف یارانه ثروتمندان از دیگر قول های دولت فعلی بود که علی رغم گذشت حدود دو سال از روی کارآمدن دولت این مسئله هنوز به جایی نرسیده است و با وجود کسری بودجه کشور هیچ اتفاقی در این راستا صورت نپذیرفته است.

وی ادامه داد: وزیر اقتصاد گفته مالیات درآمد پاک یک کشور است که می‌تواند جایگزین درآمدهای نفتی شود؛ اما مشاهده می کنید که هیچ اتفاقی جهت اخذ مالیات از افراد پولداری که هنوز مالیات خود را نپرداخته اند، نیفتاده است.

خیرخواهان افزود: همچنین در بحث مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز هنوز سیاست درست و مشخصی از جانب بانک مرکزی مشاهده نشده است. همه این موارد باعث شده عنوان کنیم رویکرد روحانی در زمینه مسائل داخلی موفق نبوده است.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی مشهد خاطرنشان کرد: نخستین ویژگی یک دولت موفق شفافیت آن است، مشاهده می کنید که دولت در این رابطه شعار بسیار می‌دهد؛ اما صراحتی در این رابطه تاکنون ندیده ایم به طور مثال آستان قدس مشهد باید مورد بررسی قرار گیرد و به درستی گزارش داده شود که این نهاد چه می‌کند.

وی با بیان اینکه بحث مشارکت همه گروه‌های جامعه در توسعه کشور از دیگر ویژگی‌های یک دولت موفق است، خاطرنشان کرد: متاسفانه دولت فعلی در این زمینه نیز نتوانسته اقدامات شایانی انجام دهد، همچنین تعداد زیادی ایرانی خارج از کشور وجود دارد که برگشت آنان اتفاقات خوبی را رقم خواهد زد که این مسئله نیز باید مورد توجه دولت قرار گیرد.

خیرخواهان تاکید کرد: بحث توانمندسازی گروهای فقیر و در حاشیه مانده از دیگر مواردی است که دولت باید تلاش کند تا این افراد را به صحنه بیاورد. امروز تعداد بسیار زیادی از مردم در بخش درآمدهای غیررسمی فعالیت می‌کنند که دولت باید به درستی از نیروی آنان استفاده کند.

وی در رابطه با نتایج توافقات هسته ای بر اقتصاد کشور نیز بیان کرد: چنانچه این تفاهم به درستی صورت گیرد اقتصاد ایران وارد دوره پسا تحریم خواهد شد و این مسئله باعث می‌شود سرمایه های بسیاری از خارج از کشور وارد ایران شوند و ایرانیان نیز می‌توانند پا به بازارهای جهانی بگذارند و اقتصاد خود را در دنیا مطرح کنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه سئوال اینجاست که چه میزان برای ورود به عرصه جدید آمادگی داریم و چه میزان از گذشته درس گرفته ایم، گفت: متاسفانه دولت سابق به سیاست های پوپولیستی و عامه فریب تن داد و سئوال این است که چه تضمینی وجود دارد که چنانچه درآمدهای نفتی افزایش یابد دولت فعلی نیز بتواند به درستی از این درآمدها به درستی استفاده کند.

خیرخواهان با طرح این پرسش که دانشگاهیان چه میزان جهت اصلاح این امور آمادگی دارند، تصریح کرد: نگرانی این است که افرادی که به دنبال منافع کوتاه مدت هستند ممکن است اشتهای مصرفی جامعه را تحریک کنند و سیل واردات راه بیاندازند و ایران بار دیگر بیماری هلندی را تجربه کند.

چنانچه یک دهم توجه از سیاست را به اقتصاد می دادیم وضعیت اقتصادی کشور بهتر از امروز می‌بود

وی تاکید کرد: چنانچه یک دهم از توجه خود را از مسائل سیاسی گرفته و به مسائل اقتصادی سوق می‌دادیم، قطعاً وضعیت اقتصادی بهتری را امروز شاهد بودیم.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی مشهد در ادامه گفت: چنانچه تفاهم به درستی انجام شود و سرمایه های خارجی وارد ایران شوند، رقابت و جنب و جوشی در داخل ایران ایجاد خواهد شد؛ اما باید به این نکته توجه کرد که چنانچه این پول ها تنها وارد بورس ایران شوند خطرزا خواهند بود.

این استاد دانشگاه در رابطه با سبد کالا نیز گفت: در تمامی دولت ها این حمایت های اجتماعی از قشر مستضعف جامعه وجود دارد. در آمریکا نیز شاهد چنین سیاست‌هایی هستیم؛ بنابراین ایرادی در توزیع سبدکالا وجود ندارد؛ اما این نکته را باید مدنظر قرار داد که در نحوه توزیع آن ایراداتی وجود داشت.

خیرخواهان در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: افزایش قیمت حامل‌های انرژی ربطی به تورم ندارد. چنانچه حامل‌های انرژی به قیمت واقعی خود برگردند به طور مثال چنانچه قیمت بنزین سه تا ۵ هزار تومان شود این امر آلودگی هوا را در شهرهای بزرگ کاهش خواهد داد.

هیچ یک از وعده های اقتصادی روحانی تاکنون محقق نشده است

در ادامه این مراسم فرشاد مومنی با اشاره به اینکه زمانی که راجع به عملکرد اقتصادی دولت سخن می‌گوییم در درجه نخست به معیار نیازمندیم، گفت: یک معیار، مقایسه با عملکرد دولت سابق است که در مقایسه با عملکرد دولت قبلی می‌توان گفت این دولت خوب عمل کرده است، البته منظور این نیست وضعیت اقتصادی رو به سامان می‌باشد ،بلکه منظور این است که گستره و عمق تخریب هایی که در دولت قبل رخ داده است در دولت فعلی با شیب کمتری حرکت کرده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تهران تاکید کرد: چنانچه بخواهیم وعده های روحانی را پیگیری کنیم باید بگوییم هیچ یک از وعده های وی در حوزه اقتصادی محقق نشده است.

وی کارنامه اقتصادی روحانی را براساس وعده‌های داده شده قابل قبول ندانست و خاطرنشان کرد: چنانچه در رابطه با سند چشم انداز بررسی کنیم اوضاع بدتر از این نیز خواهد شد زیرا فاصله اقتصادی امروز ما با آنچه که در اسناد بالادستی ذکر شده است، بسیار زیاد می‌باشد.

این استاد دانشگاه باتاکید بر اینکه دانشگاهیان باید به کمک دولت بیایند و مشکلات موجود را برطرف کنند، تصریح کرد: دولت در مقام توصیف از آنچه که از دولت قبلی به ارث برده گرچه اقدامات ارزنده ای انجام داده؛ اما توصیف هایش منضبط نبوده است.

مومنی ادامه داد: چرا دولت قبلی در حالی که بی سابقه ترین فرصت ها را در اختیار داشت بی سابقه ترین فاجعه ها را برای امروز و فردای ایران به جای گذاشت، رسالت دانشگاه این است که حال که دولت نمی‌خواهد و یا نمی تواند این مسائل را پیگیری کند، کمک حال دولت باشد؛ البته باید به این نکته اساسی نیز توجه کرد که تضمین منافع ملی در گرو دادن شعارهایی نظیر «مرده باد یا زنده باد» عملی نخواهد شد.

مومنی افزود: در یک دوره هشت ساله بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان به اقتصاد کشور تزریق شد و اثر عملی اش این بود که شاخص فلاکت در ماه های پایانی دولت قبلی دو برابر شاخص فلاکت در ماه های نخست به دست گرفتن دولتش بود.

دولت قبل ژست مخالفت با فساد می‌گرفت اما در عمل چیز دیگری را شاهد بودیم

این استاد دانشگاه با بیان اینکه دانشگاهیان باید بررسی کنند چرا چنین اتفاقاتی رخ داده است، گفت: آنها می گفتند می‌خواهند نفت را بر سر سفره مردم بیاورند این در حالی است که براساس آمار کسری بودجه خانوارها در آن دوره حدود چهاربرابر افزایش را نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: در دولت قبلی ژست مخالفت با فساد گرفته می‌شود؛ اما براساس آمار بین المللی اقتصاد ایران از نظر پاکدامنی در آن دوره حدود ۶۰ رتبه سقوط را به ثبت رسانده بود.

مومنی گفت: دولت فعلی در مقام توصیف این رخدادها مسائلی را مطرح کرد؛ اما از ارائه تحلیل کارشناسی طفره می‌رفت که این یک اشتباه راهبردی برای دولت است زیرا هنگامی که نتوانید تحلیل درست ارائه بدهید نخواهید توانست یک راه حل جامع برای مشکلات بیابید.

افتخار دولت فعلی این است که توانسته شیب اقتصاد را کم کند

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: افتخار دولت روحانی این است که توانسته شیب این فسادها را کم کند؛ اما سئوال اینجاست زمانی که روحانی شعار انتخاباتی می داد، آیا می گفت من راه احمدی نژاد را با شیب کمتر ادامه می‌دهم؟!

وی افزود: ما باید بتوانیم به دولتمردان کمک کنیم تا آنان بتوانند یک تحلیل کارشناسی در این رابطه ارائه دهند و مهمترین نکته این است که باید دید آیا چشمی برای دیدن و گوشی برای شنیدن این تحلیل ها وجود دارد؟

مؤمنی تاکید کرد: روحانی مدام از دانشگاهیان گله می‌کند، که چرا در حوزه تخصصی خود حرف نمی زنید؛ اما زمانی که همین قشر دانشگاهی به ارائه تحلیل می پردازند نه تنها به شیوه متمدنانه گوش داده نمی ‌دهد بلکه دولتمردان بار دیگر اشتباه خود را تکرار می‌کنند. هنگامی که دانشگاهیان مسئولیت شناسی می‌کنند و از خود مایه می گذارند معقول نیست با توطئه، سکوت و یا بی اعتنایی مواجه شوند.

دولت را فاقد آرمان مشخص در حوزه اقتصادی می‌دانم

مومنی در ادامه خطاب به دولت خاطرنشان کرد: چنانچه تحلیل های دانشگاهیان صحیح است به آن عمل کنید و چنانچه این تحلیل ها نادرست می‌باشند باید دانشگاهیان مورد ارشاد قرار گیرند و این در صورتی است که هیچ یک از این اتفاقات رخ نمی‌دهد.

وی بااشاره به اینکه ادامه این روش گره‌های کشور را باز نخواهد کرد، گفت: در حوزه اقتصادی ارزیابی من از دولت فعلی این است که این دولت را فاقد آرمان، اصول و برنامه مشخص در حوزه اقتصادی می‌دانم.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه متأسفانه جهت گیر‌ی های انفعالی و پرهزینه از سوی دولت مشاهده می‌کنیم، گفت: اینها به این دلیل نیست که دولت زحمت نمی کشد بلکه معتقدیم یکی از کوتاهی‌های دولت این است که به صورت عملی آنچه را که از دولت سابق به ارث برده را تحلیل نکرده و نمی‌کند و با توجه به اینکه این کار را نکرده است مشاهده می‌کنیم همان افرادی که مسبب این اتفاقات در آن دوره بوده اند خود از دولت سئوال می کنند.

وی تاکید کرد: بحث ما این است که مملکت از این اتفاقات خسارت می بیند دغدغه اصلی ما ارتقاء جایگاه کشور در دنیاست.

مومنی در رابطه با نتایج مذاکرات هسته ای بر اقتصاد کشور نیز خاطرنشان کرد:فرصت‌های احتمالی پس از توافقات مانند یک شمشیر دو دم می‌ماند که چنانچه نتوانیم از آنان به درستی استفاده کنیم به ضرر ما تمام خواهند شد.

وی ادامه داد: چنانچه بپذیریم رفع خصومت با کشورهای جهان، گرایش به سرمایه گذاری خارجی در کشور را فراهم می‌کند، شرط کفایتش این است که قادر به استفاده از این فرصت ها باشیم به طور مثال عنوان می‌شود در کل قرن بیست حتی یک مورد موفقیت آمیز از برنامه جذب سرمایه خارجی در کشور مشاهده نشده است الا زمانی که دولت در کاربرد سرمایه‌های انسانی و مادی داخلی خود موفق عمل کرده باشد.  کسی که برنامه ای برای نیروی داخلی خود ندارد آیا می تواند از نیروی خارجی بهره ببرد؟

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: ساختار نهادی ایران به گونه ای است که سرمایه گذاران ترجیح می دهند به جای تولید به رانت بپردازند که چنانچه ساختار نهادی خود را اصلاح نکنیم سرمایه گذار خارجی در کشور ما به تولید نخواهد پرداخت تجربه تاریخی ایران نیز نشان می‌دهد که سرمایه گذاران خارجی هیچ تعهدی به اهداف توسعه ایران ندارند.

مومنی با تاکید بر اینکه چنانچه از فرصتی که ممکن است طی توافق برای ما حاصل شود به درستی استفاده نکنیم این فرصت به ضد خودش تبدیل خواهد شد، گفت: چنانچه نتوانیم از این فرصت در ایجاد اشتغال مولد استفاده کنیم، زبان تندروها درازتر و چاقوی آنان تیزتر خواهد شد که این مسائل منجر به ایجاد تنش در کشور می‌شود و فضا را به سمت رانتی شدن، افزایش نابرابری و فشار بر تولیدکننده پیش خواهد برد؛ به همین دلیل است که می‌گویم توافقات مانند یک شمشیر دو دم هستند.

وی ادامه داد: چنانچه از این فرصت استفاده نکنیم این نیست که یک فرصت را از دست خواهیم داد، بلکه به سبب آن مشکلات بسیار زیادی برای نظام ملی ما به وجود خواهد آمد و خسارت های بسیاری را متحمل خواهیم شد.

مومنی یادآور شد: توافق با بیرون از کشور، به ایجاد فرصت برای ما منجر خواهد شد، به این شرط که از این فرصت برای رفع گرفتاری‌ها به نحو مطلوب بهره ببریم. این یک مسئله همگانی است و حق دانشگاهیان این است که از آنان که به عنوان دیده بانان این جامعه هستند؛ در این رابطه کمک گرفته شود.

عدم تمرین جهت بهره مندی از سرمایه داخلی عدم بهره مندی درست از سرمایه خارجی را منجر خواهد شد

مومنی ادامه داد: زمانی می‌توانیم از این مسیر به درستی عبور کنیم که سرمایه گذاران خارجی در انجام حداکثر منافع خود، سودی را نیز به ایران برسانند.

وی افزود: زمانی که در ۱۰ سال گذشته به ازای تعطیلی یک نهاد تولیدی یک موسسه پولی ساخته شده است، سرمایه گذار خارجی نیز دست به این اقدام خواهد زد نه کار تولیدی.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: زمانی که تمرین عقلایی در استفاده از سرمایه‌های داخلی نکرده باشیم محال است که بتوانیم از سرمایه خارجی به درستی استفاده کنیم و چنانچه در این شرایط سرمایه گذاری خارجی در کشور انجام شودداز این سرمایه گذاری سودی نخواهیم برد.

مومنی در ادامه به توجه به عدالت اجتماعی تاکید و بیان کرد: از زمان روی کارآمدن دولت فعلی حتی یک بار هم کلمه عدالت اجتماعی از زبان دولت شنیده نشده است، ممکن است برخی تصور کنند در دولت قبل چنان بد به عدالت اجتماعی پرداخته شد که آبرویی برای آن نمانده است که دولت بخواهد بار دیگر آن را طرح کند؛ اما این تحلیل، تحلیل نادرستی است و نمی‌توان به این بهانه عدالت اجتماعی را کنار گذاشت.

این استاد دانشگاه افزود: متاسفانه از سال ۸۳ تا ۹۲ یک سیر نزولی در بحث استفاده از لبنیات، پروتئین ها و نشاسته ها را در سبدخانوار مشاهده می‌کنیم؛ با توجه به اینکه میانگین سنی جمعیت ایران زیر ۲۵ سال است چنانچه این روند ادامه یابد با خطر شیوع گسترده کندذهنی و خطر بروز انواع و اقسام اپدمی ها و نارسایی‌های جسمی مواجه خواهیم شد.

وی افزود: عنوان می کنند مصرف شیر در ۱۰ سال گذشته ۳۵ درصد کاهش یافته است، ایران قبل از این هم در مصرف شیر از میزان جهانی خود کمتر بوده است؛ این مسئله به این معناست که خطر پوکی استخوان برای بانوان و کودکان ما همچنان باقی است.

وی یادآور شد: راه نجات کشور این نیست که بحث عدالت اجتماعی را کنار بگذارند و نسبت به آن بی اعتنایی نشان دهند بلکه باید به درستی به این مسئله بپردازیم.

مومنی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اینکه تورم از ۴۰ درصد به ۱۵ درصد رسیده است درست است؛ اما چنانچه به لحاظ محتوایی افت تورم را مورد بررسی قرار دهیم مشاهده خواهیم کرد که بخش عمده این افت به سیاست‌های دولت ربطی ندارد، بلکه تقاضا پایین آمده است.

وای بر دانشگاه و دانشجویی که مطالبه عدالت اجتماعی را مسکوت بگذارد

استاد دانشگاه علامه طباطبایی تاکید کرد: وای بر دانشگاه و دانشجویی که مطالبه عدالت اجتماعی را مسکوت بگذارد. به طور سنتی می گویند پرچمدار مطالبه اجتماعی دانشگاهیان هستند، بنابراین دانشگاهیان باید در این رابطه بسیار پیشروتر عمل کنند.

وی افزود: امسال سال تدوین برنامه میان مدت است، در تمام تذکرات مشفقانه ای که به دولت می‌دهیم بر این مسئله تاکید داریم که یک برنامه کارآمد برای توسعه، کلید نجات ایران از گرفتاری های کنونی خواهد بود .علاوه بر این از دولت می خواهیم که از شعار دادن به خصوص در برنامه ششم توسعه اجتناب کند از جامعه دانشگاهی نیز می‌خواهیم به عنوان یک مسئله اضطراری به این برنامه نگاه کند و به کمک دولت بیاید تا یک برنامه با کیفیت بسته شود.

ایده مسکن مهر به لحاظ کارشناسی ایده قابل دفاعی بود

مومنی در بخش دیگری از سخنان خود در رابطه با مسکن مهر تاکید کرد: اصل ایده مسکن مهر به لحاظ کارشناسی ایده قابل دفاعی بود، زیرا بازار مسکن در ایران یک بازار جدا شده است، به این معنا که ما در بخش مسکن با دو بازار جدا از هم مواجه هستیم.

مومنی ادامه داد: در بازار مسکن افراد طبقه متوسط به بالای جامعه با فزونی عرضه نسبت به تقاضا مواجه هستیم و در گروه دوم که طبقه کم درآمد جامعه هستند با فزونی تقاضا نسبت به عرضه مواجه هستیم.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در دولت سابق به دلیل فسادهای گسترده به موازات عملیاتی کردن پروژه مسکن مهر، ده ها سیاست کوچک و بزرگ ضد آن نیز دنبال شد که نتیجه معکوس داد ؛به طور مثال ساخت مصالح ساختمانی در ایران، انرژی بر است که همین مسئله باعث شد قیمت تمام شده مسکن برای مردم بالا برود، همچنین زمانی که قیمت حامل های انرژی را افزایش دادند و این امر منجر به افزایش حمل و نقل شد. با توجه به اینکه مسکن مهر حدود ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر با شهر فاصله داشت مردم این رفت و آمدها را برای خود به صرفه ندیدند، همچنین در دولت فعلی دولتمردان مشاهده کردند برای اینکه مسکن مهر، مسکن شود باید به قیمت سال ۸۹، حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومان دولت پرداخت می کرد این در حالی است که دولت توان پرداخت این هزینه ها را نداشت.

وی در رابطه با افزایش نرخ حامل های انرژی نیز خاطرنشان کرد: افزایش حامل های انرژی منجر به کاهش مصرف آنها نخواهد شد، این مسئله را سابق بر این نیز تجربه کرده ایم. همچنین باید به این نکته توجه کرد که بخش وسیعی از هدررفت انرژی ناشی از نحوه مصرف، مصرف کنندگان نیست، بلکه در قسمت عرضه این هدررفت ها رخ می‌دهد که باید آن را اصلاح کنند.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی در بخش پایانی سخنان خود با تاکید بر اینکه زمانی که با رکود تورمی مواجه می شویم راه حلش افزایش بنیه تولید ملی می‌باشد، بیان کرد: تولید در کشور ریشه دار نخواهد شد الا به اینکه هزینه فرصت مفت خوارگی بالا برود و برای اینکه این اتفاق رخ دهد باید نحوه تخصیص دلارهای نفتی شفاف شود؛ همان اقدامی که در سال های ابتدایی جنگ رخ داد.