پروتکل الحاقی را اجرا می‌کنیم/ اظهارات «کری» نوعی زرنگی سیاسی است

به گزارش گروه سیاست خارجی «خبرگزاری دانشجو» ؛ بهروز کمالوندی در مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری صدا و سیما، درباره فرآیند بازرسی از تاسیسات ایران در توافق جامع هسته ای افزود: در خصوص شفاف سازی قرار است ما علاوه بر پادمان ، پروتکل الحاقی را نیز مشروط به پذیرش مجلس شورای اسلامی اجرا کنیم.

وی گفت:  این پروتکل در سال  1994 تدوین شد و حدود  148 کشور به آن پیوسته اند ؛ ایران هم حدود 10 سال پیش آن را اجرا کرد اگرچه به تصویب مجلس شورای اسلامی نرسیده بود.

معاون حقوقی و امور بین الملل سازمان انرژی اتمی افزود: آنچه اهمیت دارد این است که پس از توافق به سمت اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی می رویم که طبعاً ادامه آن منوط به تصویب مجلس شورای اسلامی است.

کمالوندی همچنین درباره اظهارات اخیر آمانو و خواست او برای بازدید از سایت پارچین اظهار داشت : طبق توافق ایران و آژانس که آبان  1392 به امضای آقایان آمانو و صالحی رسید ، کانال ارتباطی تعریف شده ای با آژانس برقرار است.

وی گفت: طبق این توافق مقرر شد همکاری ها گام به گام باشد به نحوی که چند موضوع در یک مرحله بررسی شود و پس از حل مسائل در هر مرحله ، وارد مسائل جدید شویم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: در گذشته ما می گفتیم موضوعات تک به تک رسیدگی شود و هر مسئله ای حل شد ، سراغ مسئله بعدی برویم اما آژانس می گفت این ها با هم مرتبطند پس تفاهم شد که موارد مرتبط با هم در یک مرحله بررسی شود و نام آن نیز  توافق گام به گام تعریف شد .

وی گفت : در چارچوب این کانال ارتباطی ، رفت و آمد میان مسئولان دو طرف برقرار است که در حال مذاکره ایم حالا هر از گاهی نیز ممکن است حرفی در چارچوب رسانه و مطبوعات مطرح شود.

کمالوندی در پاسخ به ادعای آمانو مبنی بر مغایرت برخی مشاهدات ماهواره ای از فعالیت های صلح آمیز هسته ای ما با راستی آزمایی آنان اظهار داشت : این موضوع جدیدی نیست ، مطلبی است که در گذشته نیز مطرح کرده اند و ما هم پاسخ داده ایم که این ها برخی فعالیت های معمولی یک سایت نظامی است و طبعاً به همین اندازه کافی است.

وی تصریح کرد: در گذشته نیز آنان به سایت پارچین دسترسی داشته اند و دو بار از آن بازدید و نمونه برداری کرده اند.

قرار نیست سایتی نظامی به صورت دائم به روی آژانس باز باشد 

معاون حقوقی و امور بین الملل سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: ما همان زمان به آژانس گفتیم که هر کاری اعم از نمونه برداری و بازرسی از این سایت مدنظرشان است انجام دهند زیرا قرار نیست سایتی نظامی به صورت دائم به روی آنان باز باشد .

کمالوندی افزود : به هر حال بخشی از این مطالب رسانه ای است که بویژه در رسانه های بین المللی با اهداف خاص منتشر می شود.

وی در پاسخ به ادعای آمانو مبنی بر این که پارچین بخشی از ابعاد احتمالی نظامی فعالیت های هسته‌ای ایران است، گفت: آقای آمانو این موضوع را در گذشته بارها مطرح کرده است و ما هم هر بار جواب دادیم و فکر می کنم مفاهمه‌ای میان هر دوطرف هست که ما چه می گوییم و آنها چه مدنظرشان هست صرف نظر از این که ممکن است در رسانه های بین المللی مطالبی به شکلی مطرح شود.

وی افزود: آنچه مسلم است این است که اگر سوالات و ابهاماتی درباره گذشته بوده است با روش معقولی که مورد قبول دو طرف باشد که اشاره کردم بر اساس روش گام به گام  18 موضوع را مطرح کردیم که 16 موضوع آن حل شده است.

کمالوندی گفت : بحث های گذشته و حال می تواند موضوعات مذاکره باشد و این ها قرار است بر اساس همکاری که کشورمان خواهد داشت رفع ابهام شود.

ابهامات ساختگی است و کاربرد رسانه ای دارد

وی تصریح کرد: البته همواره اعلام کرده ایم که این ابهامات ساختگی است و کاربرد رسانه ای دارد که بزرگنمایی می شود و مسایلی نیست که با اهداف فنی مطرح شود بلکه با اهداف سیاسی مطرح می شود.

کمالوندی گفت : نیاز است با ادامه مذاکرات با آژانس مسایل را روشن کنیم و قادر خواهیم بود که به مفاهمه ای با آژانس برسیم که در نهایت مسایل گذشته حل شود.

ما پروتکل الحاقی را اجرا می کنیم

سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین درباره ادعای آمانو مبنی بر موافقت ایران با بازرسی از تاسیسات اعلام شده و اعلام نشده اظهار داشت: آنچه ما در مذاکرات اعلام کردیم این است که پروتکل الحاقی را اجرا می کنیم که اگر در چارچوب اختیارات مجلس شورای اسلامی تصویب شود به اجرای آن ادامه خواهیم داد.

وی گفت: این ممکن است تفاوتی نسبت به گذشته داشته باشد به این معنی که در گذشته ما فقط پادمان را اجرا می کردیم گرچه برخی دسترسی ها را داوطلبانه به آنان داده بودیم اما پذیرفتن ، اجرا و تصویب پروتکل الحاقی را نمی شود این طور تعبیر کرد که حتما رژیم خاصی از بازرسی ها خواهد بود.

کمالوندی افزود: این می تواند مرحله ای جدید در نوع همکاری های ایران و آژانس فراتر از گذشته باشد اما نمی توان نام رژیم خاص بازرسی ها روی آن گذاشت مگر این که اهداف دیگری غیر از این داشته باشند.

وی تاکید کرد : به هر حال در مذاکرات مراقبیم که نوع رابطه ما با آژانس رابطه ویژه ای نباشد بلکه رابطه‌ای تعریف شده و دارای چارچوب مشخص باشد که بهترین حالت آن اجرای پروتکل الحاقی است.

اظهارات جان کری نوعی زرنگی سیاسی است

معاون سازمان انرژی اتمی همچنین درباره اظهارات اخیر جان کری مبنی بر ابدی بودن بازرسی ها از ایران گفت: این نوعی زرنگی سیاسی است که جان کری این حرف ها را در کانال 10 تلویزیون رژیم صهیونیستی مطرح کرده و به نوعی در صدد جلب رضایت این رژیم است. 

کمالوندی افزود: این موضوعی بسیار عادی است زیرا این جمله درباره خود آمریکا هم صدق می کند زیرا این کشور هم عضو پروتکل الحاقی است و علی الابد تحت بازرسی خواهد بود همچنان که ایران هم بدون پروتکل الحاقی و حتی در چارچوب پادمان و تا وقتی پادمان را اجرا کند از تاسیساتش بازرسی می شود.

وی اضافه کرد: پس این موضوع خیلی عجیبی نیست منتهی با زرنگی مطرح کرده است تا بتواند از آن بهره برداری سیاسی کند. شیطنت رسانه های آمریکایی نیز سبب برجسته کردن این موضوع بسیار ساده و معمولی شده است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین با اشاره به انواع بازرسی از تاسیسات هسته ای اعضای ان پی تی ، آن را شامل بازرسی های مقدماتی ، سرزده ، روتین و اعلام نشده برشمرد که هر یک معانی خاص خود را دارد و برخی از آن ها در چارچوب پادمان و برخی در چارچوب پروتکل الحاقی انجام می شود.

کمالوندی گفت : اگر ما بر اساس پادمان توافقی با آژانس داریم و قراردادی امضا می کنیم به آژانس دسترسی می دهیم و آژانس موظف است طبق خواست کشورهای عضو، وقتی کشوری فعالیت هایش را اعلام می کند برای راستی آزمایی فعالیت ها، بازرسی کند که این غیرطبیعی نیست. 

وی افزود : بازرسی ها حتی بر اساس پادمان هم برای اعضایی که آن را پذیرفته اند علی الابد انجام می شود پس نکته خاص و جدیدی نیست.

کمالوندی همچنین درباره بی تعهدی دولتمردان آمریکایی در نقض حرف گذشته مبنی بر 10 تا 15 ساله بودن دوره راستی آزمایی فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران گفت: این که با چه تفسیری و از چه زاویه ای موضوعی مطرح می شود بستگی به  نگاه طرف مقابل دارد که می خواهد از موضوع چه بهره برداری انجام دهد. 

مادام که پروتکل را پذیرفتیم تحت بازرسی هم می توانیم باشیم

وی افزود: وقتی ما پروتکل الحاقی را اجرا کنیم و در مجلس شورای اسلامی تصویب شود می توانیم بگوییم ما مانند هر کشور دیگری ، مادام که پروتکل را پذیرفتیم تحت بازرسی هم می توانیم باشیم پس بیان این جمله علی الابد، برای بهره برداری دیگر است.

کمالوندی اضافه کرد : این مانند این است که گفته شود اگر کسی ازدواج کرد علی الابد متاهل است این حرف عجیب و غریبی نیست منتهی باید دانست این حرف با چه منظوری گفته می شود . هدفشان این است که افکارعمومی و برخی مخالفان داخلی خود را متقاعد کنند که آن چه به دست آورده اند ارزشمند است.

وی ادامه داد : بیان جملاتی مانند این که می گویند راه های ساخت بمب را به روی ایران بسته اند از همین نوع القائات تبلیغاتی است زیرا ایران در پی بمب نبوده است. این ها کاربرد تبلیغاتی دارد. 

کمالوندی به رسانه های داخلی توصیه کرد : رسانه ها در انعکاس این مطالب مراقبت و به راحتی آن را تحلیل کنند ، نیازی نیست که این موضوعات را حتما مقامی رسمی توضیح دهد. 

بازرسی ها باید بر حسب مذاکره و توافق باشد

سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین با بیان این که بازرسی ها نیز ساز و کار خاص خود را دارد افزود: بازرسی ها باید بر حسب مذاکره و توافق با کشور عضو باشد و دسترسی ها باید تعریف شود. 

وی تصریح کرد: بازرسی ها به آن نحو که برخی فکر کنند تمام درها باز شده یا باید باز شود نیست بلکه روشهای خاص خود را دارد و حتماً باید رضایت کشور عضو جلب و مبتنی بر توافق باشد.

کمالوندی افزود: حتی بازرس ها قبلاً باید مورد تأیید کشور عضو قرار گیرند. اسامی آنان  باید مانند سفرا قبلاً ارائه شود و کشور عضو آنان را تأیید کند و پس از تأیید ، نامشان در  فهرست بازرسان بالقوه قرار می گیرد تا هرگاه بخواهند بازرسی کنند از آنان استفاده شود. 

وی ادامه داد: بنا بر این از بازرسی ها نباید این گونه تلقی شود که وضع کاملاً از هم گسیخته ای حاکم می شود که درهای کشور و درهای سایت های نظامی و غیرنظامی باز می شود و هر فردی در هر ساعتی بخواهد وارد شود. 

کمالوندی تاکید کرد: صدا و سیما حتما باید زمینه ای فراهم کند که درباره مفاد و بندهای پروتکل الحاقی ، پادمان و تفاوت های آنها ، بازرسی ها و شرایط و نحوه آن توضیح داده شود تا از اقدام عمدی برخی رسانه های بین المللی برای ایجاد اضطراب در کشورمان جلوگیری شود. 

وی ، بازرسی های آنلاین و سرزده را متفاوت دانست و افزود : بازرسی های سرزده می تواند حتی در حالت پادمانی هم باشد به این نحو که ما گزارشهایی داده باشیم و برای این که کامل و دقیق بودنش بررسی شود بخواهند این گونه بازرسی ها را داشته باشند. 

کمالوندی  با اشاره به بازرسی های کوتاه مدت گفت : بر اساس پروتکل الحاقی اگر در فرصت کمی بخواهند طبق اعلام کشور عضو از مکانی که فرآوری پلوتونیوم یا غنی سازی بالای 5 درصد انجام می شود بازدید کنند این حق برای آژانس وجود دارد که بتواند بازرسی کوتاه مدت داشته باشد.

کمالوندی افزود: این بازرسی ها هم حداقل باید 24 ساعت قبل انجام  شود و حتما به کشور مقابل اطلاع داده می شود.

وی اضافه کرد : این مدت درباره بازدید از اماکنی که در آن غنی سازی زیر 5 درصد انجام می شود یک هفته قبل است.

بازرسان همه جا نمی تواند بروند و محدودیت هایی هست

سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین درباره نحوه بازرسی ها در چارچوب پروتکل الحاقی گفت : بازرسان همه جا نمی تواند بروند و طبق مذاکرات و توافقات ، محدودیت هایی در این باره هست.

کمالوندی افزود: حتی زمانی که وارد سایت می شوند ممکن است کشور عضو دوربین و امکانات بازرسان  و حتی در صورت نیاز لباس و کفش آنان را به دلایل خاص امنیتی عوض کند. این طور نیست که بازرسی ها حساب نشده باشد و یکباره وارد جایی شوند و گزارشی تهیه کنند.

نگرانی از سوء استفاده سرویسهای جاسوسی از اطلاعات آژانس وجود دارد

معاون امور حقوقی و بین الملل و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ، برخی نگرانی ها از درز اطلاعات محرمانه ایران و دیگر اعضای ان پی تی از طریق آژانس بین المللی انرژی اتمی را وارد دانست.

بهروز کمالوندی درباره برخی نگرانی ها از حضور جاسوسان در پوشش بازرسان آژانس در تاسیسات کشورمان افزود: این نکته‌ درستی است؛ نه فقط ایران که دیگر کشورها نیز نگرانند که اطلاعات حساسشان در اختیار نااهلان قرار گیرد.

وی اضافه کرد: البته ممکن است در مواردی بازرسان مشکلی نداشته باشند و کار حرفه‌ای خود را درست انجام دهند اما اطلاعاتی که به آژانس می برند و در آنجا نگهداری می شود ، در اختیار دیگرانی قرار گیرد که از آن سوء استفاده کنند.

کمالوندی ادامه داد: این اتفاقات قبلا هم نه فقط درباره کشور ما که درباره کشورهای دیگر نیز افتاده است.

وی گفت: بحث مهم در آژانس، بحث لزوم محرمانه ماندن اطلاعات است و دسترسی به اطلاعات در آنجا باید محدود و انتشار اطلاعات باید با توافق کشور عضو باشد.

کمالوندی افزود: اینها ایرادهایی است که فقط کشور ما به آژانس ندارد مواردی هست که به علت روند امور اداری آژانس اشکالاتی ایجاد می کند که رفع آنها نیازمند اصلاح آن است که در این باره درحال تلاش هستیم و در میان اعضا نیز بحث مطرح است که چه باید کرد که دسترسی به اطلاعات محدود باشد و در اختیار هر کسی قرار نگیرد.

وی تصریح کرد: البته ما به علت وضع خاصی که داریم طبعا نگرانی هایمان در این باره بیشتر است و باید در این باره دقت داشته باشیم و به ویژه در سازمان انرژی اتمی باید مراقبت بیشتری داشته باشیم که اطلاعات در حد نیاز و در حدی که ابهامات را برطرف می کند در اختیار قرار گیرد.

معاون امور حقوقی سازمان انرژی اتمی گفت: اما وقتی اطلاعات در آژانس قرار می گیرد نه فقط درباره کشور ما بلکه درباره اعضای دیگر نیز اگر دقت نشود ممکن است از آن سوء استفاده شود و با ارائه به رسانه ها منتشر شود و حتی سرویس های جاسوسی از آن استفاده کنند.

ضریب ناامنی باید کاهش یابد تا دغدغه ها کاسته شود

کمالوندی با طرح این پرسش که چه باید کرد که ضریب ناامنی در این باره به حداقل برسد، افزود: اینها دغدغه های ما و دیگر اعضایی است که در این باره نگرانی دارند و اینها موضوعاتی است که هر روز در میان اعضا بررسی می شود.

وی نحوه اعتبارسنجی اطلاعات در آژانس را از دیگر ایرادهای این نهاد بین المللی دانست و تصریح کرد: چه بسا اطلاعاتی که در اختیار این نهاد قرار داده می شود از طریق سازمان‌های جاسوسی با اهداف سیاسی باشد که درباره کشور ما مکرر اتفاق افتاده است.

کمالوندی گفت: آژانس ساز و کار مناسب برای اعتبارسنجی اطلاعات را ندارد و فقط خود را موظف می داند که صرفا به این اطلاعات رسیدگی کند حتی گاهی سوالاتی درباره جعلی بودن برخی مدارک از آژانس می کنیم اما آنان می گویند به شکل سند کاری ندارند بلکه به محتوایش می پردازند و خواستار پاسخ دهی ما می شوند.

وی با اشاره به سابقه 50 ساله فعالیت آژانس بین المللی انرژی اتمی افزود: این نهاد با هدف کمک به کشورهای دنیا برای بهره مندی از مزایای انرژی اتمی در حوزه های مختلف مانند برق، کشاورزی، صنعتی و پزشکی است و باید تلاش کند به سمت اهداف اصلی خود برود.

ما در پی اعمال عدالت، رفع ظلم و اصلاح ساز و کارهای بین المللی هستیم

سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: ما به عنوان کشوری که حرف های زیادی برای گفتن داریم و در پی اعمال عدالت، رفع ظلم و اصلاح ساز و کارهای بین المللی هستیم کار زیادی باید انجام دهیم و طبعا کار دشوار است اما نباید از این موضوع فرار کرد.

کمالوندی افزود: راهکار این نیست که ما درها را ببندیم و با بیان اینکه از آژانس سوء استفاده می شود بگوییم کاری به این نهاد نداریم.

وی تاکید کرد: آژانس باید در اختیار کشورهای بی طرف و مستقل قرار بگیرد و در ساز و کار انتخاب اعضای شورای حکام باید تغییراتی ایجاد شود مانند ساز و کار دیگر سازمان های بین المللی و شورای امنیت که نیاز به اصلاح دارد همچنان که نمی توان گفت به نفع ما نیست که عضو سازمان ملل متحد باشیم ، حضور در این سازمان برای ما محاسنی دارد در عین حال که مشکلاتی نیز دارد.

کمالوندی گفت: جمهوری اسلامی ایران در ماموریت های ارزشی خود اصلاح ساز و کار این سازمان های بین المللی را مدنظر دارد و فرهنگ سازی خوبی را نیز در میان کشورهای غیرمتعهد و جهان سوم انجام داده ‌است اما هنوز کارهای زیادی در این باره داریم.

کمالوندی تاکید کرد : باید خیلی مراقب باشیم زیرا طرف مقابل گروه منسجمی در اختیار دارد که اهداف خود را پیگیری می کند ،کارها در این باره زیاد است اما باید با قدم های بلند راه طولانی را پیش برد.