«خبر» و «خبرنگاری» ازدیدگاه آیت‌آلله جوادی آملی

به گزارش گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، به مناسبت روز خبرنگار و تجلیل از جایگاه فعالان حوزه رسانه، گزیده ای از بیانات ارزنده آیت الله جوادی آملی در جمع اصحاب رسانه و خبرنگاران که در سالهای گذشته ایراد گردیده را مرور می کنیم؛

آیت الله جوادی آملی با تأکید بر لزوم وجود روح ملکوتی در وجود خبرنگاران و گزارشگران، بیان داشت: جريان گزارشگری و خبری کاری است که از يک بدنه‌ای برخوردار است؛ اين بدنه در اختيار غالب گزارشگران هست همچنین از يک روح ملکوتی متنعم است که آن در اختيار همه نيست.  

وی با تشریح صدق در خبر و صدق در مخبر اظهار داشت: يک صدق خبری است و يک صدق مخبری، مثل يک کذب خبری و يک کذب مخبری؛ صدق خبری يعنی اين خبر درست است، صدق مخبری يعنی اين گزارشگر يک آدم راستگو است، اينها تلازمی هم ندارند، گاهی گزارشگر راستگو است، صدق مخبری هست ولی اشتباهاً مطلبی را به او القا کردند و در نتیجه خبر دروغ است و کذب خبری است، اما آنچه که برای همه ما لازم است هم صدق خبری است هم صدق مخبری.  

وی راستگویی را ثمره تزکیه نفس و تحقیق عالمانه دانست و خاطرنشان کرد: اول بايد راستگو باشيم که اين مربوط به تهذيب نفس است و بعد بايد محقق باشيم. خبر را از منبع اصلی‌اش به دست بياوريم که صدق خبری داشته باشد، صدق خبری به وسيله آزمايشها و آموزشها و اطلاع رسانی‌ها و مبادی ديگر حاصل می شود، اما صدق مخبری را در کنار سجاده و مسجد و حسينيه بايد جستجو کنيم. در هيچ جا انسان را راستگو نمی کنند. خيلی از خبرنگارها و گزارشگرها هستند که زود خريد و فروش می‌شوند.  

ایشان با بیان این مطلب که راستگو بودن، بهترين فضيلت و سرمايه است، گفت: نه صدا و سيما اين هنر را دارد که شما را راستگو بکند نه مبادی ديگر، اگر مسجد و حسينيه و دعا و نماز و مناجات خدای ناکرده اثر نکرد مطمئن باشيد اين کالا در هيچ جا پيدا نمی شود و آنچه می ارزد راستگو بودن است. يک انسان راستگو می رود، می فهمد، درس می خواند، از راه صحيح پيدا می کند تا چيزی برای او روشن نشد نمی گويد، زيرا معتقد است ائمه فرمودند «کفي بالمرء کذباً ان يحدث بالکل ما سمع» خبر فروشی يعنی شرف فروشی و خبر خريدن هم يعنی حيثيت ديگری را زير سؤال بردن. بنابراين اساس کار اين است آقايان که صدق مخبری را فراهم بکنيد، راستگو بودن اين بهترين فضيلت و سرمايه است.  

وی صداقت را راز پیروزی در جنگ رسانه ای بین جبهه حق و باطل عنوان کرد و گفت: صداقت در فرهنگ دين معطر است و عطر را هر شامه‌ای می پذيرد، اين نيازی به درس خواندن ندارد، اينها جزء فرهنگهای فطری و جنبه بين المللی بشر است. حرف صدق و گزارش صدق برای گوش شنوا آشنا است، اينکه می بينيد رسانه های جمعی، اخبار و سخنان رسانه‌های صهيونيستی، رسانه‌های استکباری، رسانه‌های خريدوفروشی، رسانه‌های خبر فروش، تلاش و کوشش کرده اند که آمريکا را موجه جلوه بدهند ولي نتوانسته اند، به خاطر این است که این اخبار جانبدارانه، مانند زباله بدبویی است که شامه فطرت بشر از آن گریزان و بیزار است، ولی بر عکس آن صدای ضعيفی که از عراق و افغانستان برمی خيزد و در همه عالم هم می پيچد و به گوش همه میرسد، همه هم او را قبول دارند برای اين است که این يک صدای آشنا است، اين خبر، صدق معطر است.  

وی تأکید داشت: اگر کسی خدای ناکرده در باندبازيها در جناح بازيها در خبر سازيها در خبر فروشی‌ها يک مدتی عادت بکند، آن وقت گوشش را می بندد و دیگر از دروغ گفتن ارتزاق می کند بنابراين تمام تلاش و کوشش همه ما بايد اين باشد که از خبر راست لذت ببريم، هم محققانه و هم متحققانه عمل کنیم تا جهان سخن و خبر ما را بپذیرد.  

وی با توصیه بر وجود بخش های تحلیلی و تعلیلی برای دادن سبقه علمی به اخبار بیان داشت: شما بايد در کنار اخبار یک بخش تحليلی هم داشته باشيد، تحليل و تعليل خبر يک آدم باسوادی می‌خواهد که خبر شناس باشد، صدر و ساقه خبر را بشناسد، اطلاع رسانی جزء سواد نيست، اطلاعات مانند کشکول است، تحليل خبر، مبدأ خبر، منشأ خبر و جوشش خبر از کجا درآمده، چرا اينگونه شده، اين می‌شود تحليل و تعليل، وگرنه فلان حادثه آنجا اتفاق افتاده برای مخاطبی که قدرت تحليل ندارد بی ثمر است.  

وی در پایان ابراز امیدواری کرد: اگر ان‌شاء‌الله رسانه‌های گروهی بعد از اينکه راستگو شدند و خبرهای راست فراهم کردند اين اطلاع رسانی را که دروازه علم است زمينه قرار بدهند و سپس بنام تعليل و تحليل خبر وارد خود علم بشوند آن‌گاه می توانند جلوی خيلی از رسانه‌های بیگانه را بگيرند.