عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی:
به گزارش خبرگزاری دانشجو؛ ساعات کمتری به روز انتخابات مانده است و مردم و جامعه پس از ماه‌ها انتظار آماده هستند تا طومار لیست انگلیسی را بپیچند و دقیقا در جهت عکس خواست انگلیسی‌ها عمل کرده و برگ زرین دیگری در تاریخ انتخابات ثبت کنند.
انتخابات مسئله مهم و حیاتی برای نظام جمهوری اسلامی است هم اینکه مردم با حضور با نشاط و با عزت خود دوباره نفسی تازه به انقلاب داده و هم اینکه به شکل مستقیم سرنوشت کشور را به آن جهت که خود رای می‌دهند پیش می‌برند.
انتخابات هفتم اسفند برای اولین بار است که به شکل همزمان دو انتخابات مجلس خبرگان و شورای اسلام با همدیگر برگزار می‌شود و این تجمیع دو انتخابات از ارزش و اهمیت هیچ یک نمی‌کاهد و چه بسا شاهد هستیم حساست جامعه در زمینه مجلس خبرگان رهبری به واسطه دخالت‌های بنگاه شایعه پراکنی انگلیس بیشتر است.
رفته رفته مردم مصم‌تر شدند که در پای صندوق رای مرگ بر آمریکای رسا سردهند برای صحبت پیرامون انتخابات گفت‌و‌گوی را با حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم رئیس و عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در دفتر خبرگزاری دانشجو ترتیب دادیم.
با سلام و تشکر از وقتی که حضرتعالی در این مقطع حساس در اختیار خبرگزاری دانشجو قرار دادید، جناب ذوعلم انتخابات قطع یقین دستاوردی بزرگ برای ایران و شاید جهان است ولی برخی این شایعه را در ذهن‌های خود القا می‌کنند که انتخابات نظام اسلامی ایران تشریفاتی و تزیینی است، به نظر شما جایگاه مردم و رای آن‌ها در نظام اسلامی کجاست؟
با سلام؛ یکی از آثار بسیار مهم انقلاب اسلامی در جهان این بود که توانست چهره صحیح و شناخت درست و جامع را به مردم ارائه دهد و قبل از انقلاب شناخت‌های سطحی و لیبرالی را رژیم پهلوی ترویج می‌داد.
البته این ریشه تاریخی دارد چرا که اصولاً مدرنیته دنبال القا این باور از دین بود که دین مانع پیشرفت و تجدد است و واپس گرا است ولی با تحولات فکری که روحانیون روشنفکر و بزرگی چون علامه طباطبایی و شاگردانشان انجام دادند توانستند با القا الحادات مبارزه فکری انجام دهند و روشنفکری اسلامی را تقویت کنند.
نظام مردم سالاری دینی یکی از نقاط عطف حکومت داری در عالم است و یکی از ابتکارات امام خمینی ره است که برگرفته از همین تحول فکری در دین توانست به جامعه ارائه دهد و انتخابات به هیچ وجه در این نظام مردم سالاری تزیینی نیست بلکه برخلاف همه حکومت‌های مرسوم دنیا واقعی و جدی و اثرگذار است.
ارائه باور دین در قالب مردم سالاری و دموکراسی آیا تضادی و تداخلی با همدیگر ندارند؟
این نوع نگاه امام خمینی (ره) و اینکه میزان رای ملت است برگرفته از متن دین است و در باور دینی حاکمیت نمی‌تواند بدون خواست و رای و نظر مردم اداره شود.
منتهی رای مردم شرط لازم است ولی کافی نیست چرا که حاکمیت اسلامی هم از عدالت؛ آگاهی و مدیریت و شجاعت هم برخوردار باشد تا بتواند مردم سالاری دینی تحقق پیدا کند.
رای مردم و انتخاب مردم بسیار مهم و کلیدی است و چه بسا مقام معظم رهبری حضور و رای مردم را عامل مشروعیت ساز می‌داند.
در زمینه مردم سالاری دینی به خاطر همان برداشتهای که ازدین در ذهن برخی نفوذ کرده هنوز بحث مردم سالاری دینی به شکل جدی تئوریزه و تبیین نشده است و باید محافل علمی به بحث مردم سالاری دینی و رای و نظر مردم که در عمیق‌ترین لایه‌ها سیاسی نفوذ کرده است به شکل جدی بپردازند.
وجه تمایز نظام مردم سالاری دینی با غربی را در چه انگاره‌های می‌بینید؟
نظام مردم سالاری در غرب یا همان دموکراسی آرا مردم و مشارکت بسیار پایین است و این حضور هم به زور تهدید و جریمه به شکل ۴۰ درصدی صورت می‌گیرد و ارا هم نقش ویترینی دارند و این غول‌های سرمایه هستند که جریان‌های سیاسی و فکری را اداره و هدایت می‌کنند.
از سوی دیگر در دموکراسی غربی، مردم نقش مستقیم ندارند بلکه این حزب هستند که به عنوان واسط حضور دارند و به جای مردم تصمیم گیری می‌کنند و این شکل احزاب کاملا بسته و انحصاری عمل می‌کنند.
آمریکا با این همه ادعا تنها دو حزب بسته وجود دارد و هیچ فردی به شکل مستقیم نمی‌تواند در انتخابات شرکت کند و احزاب و منابع مالی آن‌ها در دست سرمایه دارن صهیونیستی هستند.
احزاب برای حیات خود محتاج سرمایه داران هستند و باید بیش از مردم منافع شرکت‌های عظیم و غول پیکر را تامین کنند و بنابراین چه بسا برخی جنگ‌های منطقه که امریکا به مردم مظلوم منطقه تحمیل کرد به خاطر خواست و اراده شرکت‌های عظیم اسلحه فروشی بود و در واقع احزاب بازیچه و تابعی از منافع کانون‌های قدرت و ثروت است.
برخی درباره همین نظام مردم سالاری دینی این مسئله را مطرح می‌کنند که نظر مردم در مردم سالاری دینی کانالیزه شده است نظر شما چیست؟
این مسئله ریشه تاریخی دارد و همیشه غرب برای اینکه بتواند رای و نظر مردم را کم اثر کند و تخریب کند این شبهات را وارد می‌کند و گرنه اولا در همه سازوکارهای انتخاباتی سازوکار نظارتی وجود دارد و هر کسی اجازه ورود در صحنه انتخابات را ندارد و البته جالب است در کشور ما این مسئله خیلی راح‌تر است و خیلی افراد راح‌تر می‌توانند خود را در معرض انتخاب مردم قرار دهند.
اینکه برخی شبهه ایجاد می‌کنند که مثلا شورای نگهبان ارا مردم را کانالیزه می‌کند و اجازه انتخاب به مردم نمی‌دهد قابل قبول نیست در همین انتخابات هفتم اسفند برخلاف حرف‌های مطرح شده از همه جناح‌ها و جریان‌های سیاسی حضور دارند و این مسئله‌ای است که همه جریانات اعتراف کردند.
اکنون در همین انتخابات هفتم اسفند ۹۴ برای هر کرسی مجلس شورای اسلامی بیش از ۲۱نامزد وجود دارد که در دوره‌های قبلی هم هم طور بوده است.
.jpg)
جناب ذوعلم ضرورت شورای نگهبان در چه اندازه می‌بینید؟
شورای نگهبان مسیر انتخاب عقلانی را در انتخابات طراحی می‌کند و شما ببینید در هر دوره‌ای بیش از چند هزار نفر نامزد انتخاباتی می‌شوند آیا امکان بررسی و شناخت این همه نامزد برای مردم وجود دارد، مسلما وجود ندارد و این شورای نگهبان است که به شکل حداقلی صلاحیت هارا بررسی و به مردم معرفی می‌کند و تا مردم با خیال راحت نامزد‌ها را گزینش کنند.
در همین دوره انتخابات شما مشاهده کردید برخی افراد ثبت نام کرده بودند که سابقه فساد و جرم و زندان را داشتند و ضرورت شورای نگهبان این قسمت احساس می‌شود که اجازه نمی‌دهد نظام‌های تصمیم گیر کشور در دست نااهلان بیافتد.
شورای نگهبان آیا مبنای مردمی هم دارد؟ چند درصد شورای نگهبان مردمی است و مردم در شورای نگهبان نقش دارند؟
صدرصد شورای نگهبان مردمی است و این مردم هستند که غیرمستقیم در شورای نگهبان اعمال نظر می‌کنند و این یکی از مظلومیت‌های است که در حق شورای نگهبان می‌کنند.
شما ببینید شورای نگهبان ۶ عضو حقوقدان دارد که این حقوقدان‌ها درست است از سوی قوه قضاییه معرفی می‌شوند ولی در نهایت این نمایندگان مردم در مجلس هستند که این‌ها را تایید می‌کنند و یا در مورد ۶ عضو فقیه شورای نگهبان که برخی از آن‌ها منصوب امام خمینی (ره) است و در این‌ها هم منصوب رهبری هستند که به شکل غیر مستقیم از سوی مردم جعل می‌شوند پس مردم در شورای نگهبان رای صدرصدی و تعیین کننده دارند.
با وجود این ضرورت‌ها و اهمیتی که شورای نگهبان دارد برخی هنوز بحث مجلس اول را مطرح می‌کنند که شورای نگهبان وجود نداشت و می‌گویند آن مجلس بهترین مجلس بود نظر شما در این مورد چیست؟
ببینید برخی از مسایل به خاطر ضعف تاریخی است و برخی مواقع فهم نادرست حوادث تاریخی است وگرنه اولا ببینید در دوره ریاست جمهوری اول که شورای نگهبان وجود نداشت ولی سازوکاری نظارتی زیر نظر موسوی خوینی‌ها تشکیل شد و نظارت می‌کرد.
مجلس اول البته تاکید دارم چون پشتوانه رای مردم را داشت قابل قبول و محترم است ولی ببینید چقدر افراد نفوذی داخل این مجلس هست که هیچ اعتقادی به مردم و انقلاب نداشتند.
در زمینه انتخابات کشورمان شاهد تبلیغات گسترده از سوی جریانات هستیم آیا این می‌تواند به جریان سالم انتخابات اثر بگذارد؟
مردم در انتخابات نقش مهم و اثری دارند و مردم بسیار هوشیار و زیرک هستند و اتفاقا این مسایل را لحاظ می‌کنند و چه بسا تبلیغ خلاف عرف و وعده‌های دروغی و کذاب در رای و نظر مردم اثر منفی می‌گذارد و مردم رویگردان می‌شوند.
در کشور ما و تاریخ مجلس به نمایندگان شجاع و متعهدی مثل مدرس برخورد می‌کنیم که در فضای خفقان و دیکتاتوری رضاخانی و از سوی به تنهای اثر می‌گذارد و مردم باید امروز هم به مدرس‌ها رای دهند و نمایندگان هم در مجلس بتواند مثل مدرس خود جریان ساز باشند و بتوانند صدای پابرهنه‌ها باشند.
نقش مردم را در تعیین ترکیب مجلس چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مردم نقش مهم و اصلی و کلیدی دارند می‌دانید در کشور ما متوسط عمر نمایندگی ۱و نیم دوره است یعنی مردم تا احساس می‌کنند نماینده برای پیشرفت منطقه و کشور موثر نیست دوره بعد به او رای نمی‌دهند.
ارسال نظرات