به گزارش فضای مجازی خبرگزاری دانشجو، در تمام دولت های پس از انقلاب اسلامی یکی از مهم ترین نکات و مسائلی که همواره مشاهده شده است سیاست های ناقص یا ناکارآمد اقتصادی برگرفته از عدم شناخت درست محیط و بهره گیری از تئوری های اقتصادی غربی و غیر بومی بوده است. ماحصل همه این برنامه های اقتصادی ایجاد نظام اقتصادی نفت محور و عدم خودکفایی در عرصه های مختلف اقتصادی و بزرگ شدن بدنه نفتی کشور گردید تا جایی که به وضوح تاثیر شدید نوسانات نفت بر معیشت مردم و عمران کشور در دوره های مختلف قابل مشاهده است.
لذا رهبر معظم انقلاب با هوشمندی تمام چندی پیش "دکترین اقتصاد مقاومتی" را مطرح نمودند، الگویی درون زا، برون گرا، دانش بنیان و عدالت محور که همیشه به مردم کمک خواهدکرد. الگویی که از ظرفیت های مردم استفاده کرده و نهالش متکی به امکانات و نیروی انسانی بومی است؛ به تعبیر دقیق تر حلال جمیع مشکلات اقتصادی در حوزه های مختلف می باشد.
الگوی اقتصاد مقاومتی مطروحه از طرف رهبری دارای چند بعد اصلی و اساسی می باشد که رجال و مدیران ارشد کمتر به آن توجه داشتند:
1. نیروی انسانی داخلی متشکل از ده میلیون دانش آموخته دانشگاهی و بیش از 4 میلیون دانشجو که در این میان چندین هزار نخبه علمی و مخترع در حوزه های مختلف دانش و تکنولوژی می باشند
2. بهره گیری و استفاده حداکثری از ظرفیت های بکر و دست نخورده داخلی
3. اقتصاد دانش بنیان به جهت کاهش وابستگی به نفت
4. حمایت از تولید ملی به جهت مدیریت منابع ارزی
5. عدالت اقتصادی
این دستور رهبری درست در زمانی مطرح گردید که کشور درگیر تحریم های مختلف اقتصادی و سیاسی بوده و در این میان وابستگی کشور به اقتصاد نفتی بیش از پیش مشاهده شد، دستوری که به جرات می توان گفت کشور را دچار تحولی بنیادین می کند. اما تا به امروز تنها به برگزاری همایش ها و سمینارهایی در این رابطه اکتفا شده است و نهایتا به بعد نظری آن پرداخته و اقتصاد مقاومتی را تنها با بررسی و تحلیل نظری دست خوش آزمون کرده اند.
از اقتصاد مقاومتی حقیقی تا اقتصاد مقاومتی مجازی
یکی از مهمترین مباحث در حوزه اقتصاد مقاومتی، اقتصاد مقاومتی در حوره فضای مجازی است که به جرات می توان گفت برگ برنده ایران در آینده خواهد بود. نکته قابل توجه این است که غالب تحلیل ها و تشریح ها در حوزه اقتصاد مقاومتی فضای مجازی اشاراتی است که اصلا ربطی به فرمایشات و فرامین رهبری در این حوزه نداشته و تکراری از همان شیوه های اشتباه قدیمی برگرفته از تئوری های غربی است.
اما در حوزه اقتصاد مقاومتی در فضای مجازی اشاره به بعضی نکات و تقسیم بندی ها لازم و ضروری می باشد:
مهمترین مساله در حوزه تحقق بخشی به اقتصاد مقاومتی در حوزه فضای مجازی همان اولین بند از دستور رهبری در ذیل حکم انتصاب اعضای دومین دوره شورای عالی فضای مجازی است.
در این بند دستور انحلال شوراهای موازی شورای عالی فضای مجازی، به‌منظور تحکیم جایگاه فراقوه‌ای و موقعیت محوری شورای عالی و نیز انتقال وظایف آن شوراها به شورای عالی فضای مجازی رسما صادر شده است که در طی آن توان سایبری ایران در حوزه های مختلف در یک چارچوب واحد و مشخص و منسجم قرار می گیرد تا از موازی کاری ها و بی برنامگی های موجود در این فضا جلوگیری شود و طی آن فعالان به راحتی جایگاه خود را پیدا کرده و در مسیر رشد اقتصادی بهتر گام بردارند.
برای فهم بهتر مسئله به بیان چند نمونه جهانی می پردازیم:
1. در کشور هند، دولت هند با ایجاد نظامی یکپارچه در حوزه فضای مجازی باعث شد فعالان این بخش با الگویی واحد در بحث نظارت و تصمیم گیری مواجه شوند لذا فعالان حوزه فضای مجازی نقشه ای از فضای پیش رو داشته و در آن به راحتی نقشه راه و تجارت خود را پیدا کرده اند تا امروز شاهد ظهور قطب های عظیم نرم افزاری در هند می باشیم. نکته ای که باید به یاد داشت این است که نخبگان و اهل فناوری و کارآفرینان از چند مرجع تصمیم گیری و تصمیم سازی –به دلیل افزایش هزینه و زمان بری- بدشان می آید و تنها مرجع بالادستی واحد را قبول دارند.
2. الگوی دیگر مربوط به کشور روسیه می باشد. روسیه با ایجاد ساختاری واحد و یکپارچه سازی تصمیم گیری و برنامه ریزی متمرکز باعث بلوغی کوتاه مدت در میان برنامه نویسان و هکر ها شد که امروزه شاهد بزرگترین قطب هک و امنیت جهان در روسیه می باشیم تا جایی که آمریکایی ها بارها و بارها در برابر آن اظهار ناتوانی کرده اند.
3. در چین ما شاهد سبک جدیدتری از بلوغ هستیم به طوری که دولت چین تمام مراکز حوزه فناوری و مرتبط با سایبر را در غالبی واحد منسجم کرد و بدین وسیله تمام شاه راه های نفوذ فرهنگی و تکنولوژی را بست، از طرفی چینی ها در این ساختار زیرساخت های توسعه و حضور بسیار قوی تولیدکنندگان و نخبگان حوزه نرم افزار و سخت افزاری خود را فراهم کرده و به سبب آن ساختار واحد امروز چین قطب تولید سخت افزار جهان مخصوصا حوزه های مرتبط با فضای مجازی گردید و به جرات می توان گفت رغیبی و همتایی در این حوزه برای چین نمی باشد و درآمد سالیانه چین از این حوزه از درآمدهای حوزه فرآورده های نفتی اش بیشتر است.
نکته مهم دیگر راه اندازی شبکه ملی اطلاعات و متعاقب آن اینترنت ملی است(بند پنجم حکم انتصاب اعضای جدید شورای عالی فضای مجازی)که در طی آن با بهره گیری از توان نیروهای مومن و متعهد و متخصص درون کشور زیرساخت های امن توسعه اقتصادی در فضای مجازی فراهم می شود و این یکی از مهمترین مطالبات رهبری در این خصوص بوده و تا به امروز به این مهم توحهی نشده است. شایان ذکر است در الگوی کشور چین ما شاهد پیاده سازی این امر بودیم که طی آن اقتصاد مقاومتی چین در حوزه فضای مجازی به بلوغی عجیب رسید و طی همین چند سال اخیر چین تبدیل به یکی از قطب های تکنولوژی و سایبری گردید.
در این زمینه نیز اشاره به چند نکته لازم و ضروری است :
1. در تمام کشورهای دنیا درجه امنیتی اطلاعات مربوط به زیرساخت از بالاترین درجه های طبقه بندی است و معمولا سازمان های امنیتی با دقت بسیار زیاد نسبت به صیانت از آنها اقدام کرده اند. زیرساخت های الکترونیک و زیرساخت های مرتبط با حوزه سایبر هم بسیار درآمد زا بوده و هم بسیار امنیتی تا جایی که بیشتر دولت ها مایلند از نیروی بومی برای مدیریت حوزه های مربوط به زیرساخت ها بهره ببرند. لذا نیروهای متخصص داخلی که بارها بعد از انقلاب توان اجرایی خود را اثبات کرده اند بهتر از هر کسی می توانند این زیرساخت های امن بومی را ایجاد کنند؛ درآمد حاصل از آن نیز نصیب بخش خصوصی داخلی می شود.
2. شبکه ملی اطلاعات بزرگترین شریان حیاتی کشور در حوزه زیرساخت است. با راه اندازی این شبکه هجم بسیار زیادی از نخبگان داخلی و شرکت های توانمند داخلی) می توانند شریک و سهیم باشند که این در نهایت می تواند منجر به شکوفایی اقتصاد داخلی باشد.
رهبر معظم انقلاب در بندی دیگر از حکم انتصاب اعضای شورا چنین می گویند : "اهتمام ملی و همه‌جانبه و سرمایه‌گذاری جدی در امر ایجاد و توسعه انواع فناوری‌ها و صنایع کاملاً پیشرفته و رقابتی خصوصاً با استفاده و ایجاد رشته‌های نوین دانشگاهی و تربیت سرمایه‌های انسانی متعهد، متخصص و کارآمد مورد نیاز در بخش‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، محتوایی و خدماتی در تمامی ابعاد فضای مجازیبه‌ویژه در برنامه ششم توسعه و برنامه‌ریزی سالانه کشور."
با کمی دقت به این بند در می یابیم رهبر معظم انقلاب با اشاره به توان شرکت های دانش بنیان و بکارگیری و بهره مندی از توان نخبگان علمی کشور، مسئولین را به این مهم دعوت می نمایند که آینده اقتصادی کشور در گرو حضور این بخش و بدنه علمی می باشد.
" نکته مهم اینجاست که دولت آمریکا و سازمان های امنیتی تابعه آن مانند NSA و DARPA و NASA با رجوع به این مهم و با سرمایه گذاری دقیق در این رابطه اقدامات وسیعی را تا به امروز انجام داده اند. شایان ذکر است که آمریکایی در سرمایه گذاری در این حوزه پیش گام است تا جایی که با راه اندازی مهد تکنولوژی دنیا در دره سیلیکون اقدامات وسیعی را در این حوزه انجام داده اند."
کلام آخر خطاب به مسئولین مردم و نخبگان علمی اینکه با ارتباط با غرب و عدم بهره مندی از تجربیات دیگر کشورهای استقلال یافته ما تنها مصرف کننده تکنولوژی هستیم و دراین میان چیزی جز تکنولوژی های مختلف وارده مانند گوشی های هوشمند و سخت افزارهای شبکه و ارتباطی و نرم افزارهای وارداتی نخواهیم بود. باید توجه داشت بعد اصلی هر تکنولوژی امن بودن آن است در صورتی که امروزه امنیت در حوزه فضای مجازی با این هجم زیاد تکنولوژی های وارداتی در حال به خود گرفتن مفهومی پوچ و انتزاعی است. لذا آگاهی از تکنولوژی های نرم افزاری و سخت افزاری وارداتی، برخورد هوشمند با آنها، ایجاد و بهره گیری از توان داخلی و ساخت زیرساخت های رقابتی یکی از وضایف اصلی مسئولین و نخبگان است. تحقق بخشی اقتصاد مقاومتی در حوزه فضای مجازی امری است که با همراهی دولت، مجلس و نیروهای امنیتی تحت دکترین واحد شورای عالی فضای مجازی اتفاق می افتد.
منبع:گرداب