به گزارش خبرگزاری دانشجو، دکتر محمدجواد دهقانی ریییس مرکز منطقهای اطلاع رسانی علوم و فناوری و سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) تصریح کرد: افزایش کمی علم شرط لازم برای مرجعیت علمی است، اما شرط کافی نیست. مجلات علمی اساس محتوای پایگاههای استنادی را تشکیل میدهند و این پایگاهها مدعی نمایه سازی معتبرترین مجلات علمی دنیا هستند.
وی خاطرنشان کرد: از نگاه پایگاههای استنادی، میزان استفاده از مجلات علمی میزان اعتبار آنها را تعیین میکند. اهمیت میزان استفاده در دنیای علم باعث شده تا پایگاههای استنادی به عنوان مرجع اندازه گیری برتری علمی در سطح بین المللی از مقبولیت ویژهای برخوردار شوند.
دهقانی اظهار داشت: بررسی پایگاه استنادی ISI در ۲۵ سال گذشته نشان میدهد که ۴۱ درصد از کمیت علم تولید شده دنیا حتی یکبار نیز مورد استفاده قرار نگرفتهاند. در همین حال مابقی کمیت تولید علم دنیا بیش از ۴۰۰ میلیون بار مورد استناد قرار گرفتهاند.
وی افزود: مجلات معتبری که نتایج فعالیتهای پژوهشی کشور را منتشر میکنند به دو بخش عمده شامل نشریات ملی و بین المللی تقسیم میشوند. ۹۵ درصد کمیت تولید علم کشور در حوزه علوم انسانی و اجتماعی در مجلات ملی منتشر میشود و در مقابل در حوزه فنی و مهندسی نزدیک به ۶۸ درصد کمیت تولید علم کشور در مجلات بین المللی منتشر میشود.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: در سطح بین المللی پژوهشگران حوزه فنی و مهندسی کشور بعد از پژوهشگران حوزه علوم انسانی موثرترین پژوهشهای جمهوری اسلامی ایران را تولید میکنند. این مقایسه از طریق هنجاری سازی (نرمال سازی) استنادها امکان پذیر شد.
وی ادامه داد: استنادها مهمترین شاخص مرجعیت علمی در دنیای علم امروز محسوب میشوند و میزان استفاده از پژوهش انجام شده را نشان میدهند. اما مقایسه استنادها بدون هنجاری سازی، مقایسهای اشتباه است.
دهقانی یادآور شد: تفاوت در فرهنگ استناد و همچنین تفاوت در اندازه رشتهها باعث میگردد تا آثار علمی در همه رشتهها به صورت یکسان مورد استناد قرار نگیرند. همچنین استنادها تحت تاثیر عامل زمان قرار میگیرند به این معنی که به طور متوسط آثار قدیمیتر استنادهای بیشتری نسبت به آثار جدیدتر دریافت میکنند.
وی افزود: همچنین نوع مدرک نیز بر تعداد استناد دریافتی تاثیر میگذارد. به عنوان مثال مقالات مروری نسبت به مقالات غیر مروری استنادهای بیشتری دریافت میکنند. بنابراین قبل از هر مقایسهای در حوزه استناد نیاز به هنجاری سازی (نرمال سازی) است.
سرپرست ISC گفت: اگر حاصل استناد نرمال شده کمتر از یک باشد به آن مفهوم خواهد بود که ضعیفتر از متوسط دنیا عمل شده است و اگر حاصل بالاتر از یک باشد بیانگر آنست که برتر از متوسط بین المللی عمل شده است. متوسط استنادهای نرمال شده حوزه فنی و مهندسی کشور ۰. ۹۸ است.
وی افزود: بنابراین از لحاظ کیفی پژوهشگران فنی و مهندسی کشور تقریبا در سطح متوسط بین المللی عمل میکنند که البته با در نظر گرفتن حجم نسبی کمیت تولید علم در حوزه فنی و مهندسی باید خاطر نشان کرد که بهترین پژوهشهای بین المللی کشور در همین حوزه صورت میگیرد.
دهقانی گفت: بررسی تولیدات علمی جمهوری اسلامی ایران در حوزه فنی و مهندسی در دو پایگاه استنادی تامسون رویترز (ISI) و علوم جهان اسلام (ISC) تا پایان سال ۲۰۱۴ در معتبرترین مجلات ملی و بین المللی آمار دانشگاههای ایران را نشان میدهد.
وی افزود: به این ترتیب دانشگاههای تهران، صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف، علم و صنعت ایران، تربیت مدرس، صنعتی اصفهان، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، شیراز و فردوسی مشهد بیشترین کمیت تولید علم ایران در حوزه فنی و مهندسی را تولید کردهاند.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) خاطرنشان کرد: ۱۴۱۱۰ مدرک از دانشگاه تهران در این دو پایگاه نمایه سازی شده است. از سایر دانشگاهها به ترتیب ۱۲۶۱۴، ۱۱۹۵۱، ۱۰۴۶۸، ۸۵۸۲، ۵۷۴۶، ۴۶۳۴، ۴۳۴۰، ۴۲۲۲ و ۴۰۵۴ مدرک در پایگاههای ISI و ISC نمایه شده است.