اس ۳۰۰ چه می‌کند؟/ «قرارداد بزرگ ایران» نقطه عطف معادلات هوایی منطقه

به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری دانشجو، قرارداد بزرگ دفاعی ایران و روسیه وارد فاز اجرایی شد و آنگونه که حسین جابری‌انصاری، سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز اعلام کرد؛ فاز نخست این قرارداد اجرایی شده است. همزمان روز گذشته برخی منابع خبری گزارش دادند محموله نخست سامانه موشکی اس 300 وارد ایران شده است. برخی سایت‌ها دیروز با انتشار تصاویر و نیز فیلم‌هایی از ورود سامانه اس 300 به بندرانزلی خبر دادند. براساس این گزارش این محموله نظامی، از طریق کشتی وارد ایران شد.  براساس گزارشات و نیز براساس فیلم‌های منتشر شده، بخش نخست این محموله نظامی سوار بر چند تریلی و با اسکورت ویژه از بندرانزلی خارج شده است.

انتشار این خبر انعکاس فراوانی در رسانه‌های منطقه و دنیا داشت. رسانه‌های منطقه‌ای طی تماس‌هایی با مقامات ایرانی و روس، خواستار توضیح درباره ورود نخستین محموله اس 300 به ایران شدند. در ایران حسین جابری‌انصاری و در روسیه سخنگوی کاخ کرملین اعلام کردند درباره این موضوع اظهارنظر نمی‌کنند. هفته گذشته مقامات آمریکایی اعلام کرده بودند در صورت اقدام روسیه برای فروش تسلیحات پیشرفته نظامی به ایران، در شورای امنیت مانع این اقدام خواهند شد. موضوع فروش سامانه دفاعی اس 300 به ایران، مربوط به قراردادی در سال 2007 است. این قرارداد دفاعی در دوران ریاست‌جمهوری دیمیتری مدودف و با ارزش نزدیک به یک میلیارد دلار بسته شد. با این حال مدودف سال 2010 با استناد به قطعنامه 1929 این قرارداد را فسخ و فروش هرگونه تجهیزات دفاعی پیشرفته به ایران را  ممنوع کرد. این اقدام روس‌ها با واکنش ایران مواجه شد و شکوائیه ایران در لاهه باعث صدور حکم علیه روس‌ها شد.

براساس گزارشات، دادگاه روس‌ها را محکوم به پرداخت رقم اصلی قرارداد (800 میلیون دلار) به همراه 4 میلیارد دلار جریمه فسخ قرارداد کرد. به‌رغم این حکم، روس‌ها همچنان از اجرای قرارداد اس 300 امتناع کردند و پیشنهاد برخی دیگر از سامانه‌های موشکی مانند «تور ام یک» را دادند که هر بار با مخالفت ایران مواجه شد. با این حال اما با روی کار آمدن مجدد ولادیمیر پوتین، ورق برگشت و پوتین فروردین‌ماه سال گذشته، دستور لغو فرمان مدودف علیه ایران را صادر کرد. به اعتقاد کارشناسان این اقدام پوتین در راستای سیاست‌های جدید او برای مواجهه با نفوذ آمریکا در منطقه صورت گرفت. مدل‌های جدید اس 300 مانند سامانه اس۳۰۰ پی‌ام‌یو، از پیشرفته‌ترین موشک‌های زمین به هواست و توانایی آن را دارد تا اهدافی واقع در ارتفاع ۲۷ کیلومتری را منهدم کند.

این سامانه توانایی پیگیری همزمان ۱۰۰ هدف و درگیری همزمان با ۱۲ هدف را دارد. زمان آماده‌سازی آن حدود ۵ دقیقه و موشک‌های آن از نوع انبارشونده ‌است که مانند مهمات معمولی نیاز به هیچگونه نگهداری در مدت عمر مفید خود ندارند. در جدیدترین نوع اس 300 که اس ۳۰۰ وی-۴ نام دارد برد موشک‌ها به 400 کیلومتر ارتقا یافته است. به گزارش «وطن امروز»، پس از دستور پوتین برای عادی شدن مراودات دفاعی با ایران، دیدار او با رهبر معظم انقلاب در سال گذشته بر روی این نوع مناسبات تاثیرگذار بود. پس از آن چند هیات بلندپایه نظامی ایران با حضور در روسیه، درباره قرارداد‌های نظامی به تبادل نظر پرداختند و تجهیزات پیشرفته روسیه در معرض دید آنها قرار گرفت. براساس گزارشی که خبرگزاری اینترفکس منتشر کرده، براساس توافق و قرارداد جدید طرفین، آخرین مدل  اس 300 یعنی اس 300 وی - 4 در اختیار ایران قرار خواهد گرفت. براساس این قرارداد که 900 میلیون دلار ارزش دارد؛

4 گردان از این نوع سامانه موشکی دفاعی در اختیار ایران قرار خواهد گرفت. این سامانه مدل آنتی-۲۵۰۰ است که سال ۲۰۱۳ عملیاتی شد و در اختیار ارتش روسیه قرار گرفت.

برخی مختصات اس 300 وی- 4 عبارت است از:
- حداکثر دامنه پرتاب موشک، 200 کیلومتر
- حداکثر ارتفاع شلیک به هواپیماها، 25 کیلومتر
- حداکثر ارتفاع تخریب موشک‌های بالستیک،
30 کیلومتر
- تعداد اهداف قابل هدف قرار گرفتن همزمان،
 24 هدف
- فاصله زمانی بین 2 شلیک، 5/1 ثانیه
- زمان لازم برای استقرار سامانه، 6 دقیقه

روس‌ها حالا با فروش این سامانه قدرتمند موشکی به دوست جنوبی خود، باعث تغییرات جدید در موازنه قدرت در خاورمیانه شدند. حالا پس از آنکه حزب‌الله لبنان موشک‌های قدرتمند سام 22 را در اختیار گرفته است؛ ایران نیز به آخرین مدل سامانه موشکی اس 300 مجهز می‌شود. محموله‌ای که دیروز سخنگوی وزارت امور خارجه ایران از اجرایی‌شدن فاز اول آن خبر داد.

حسین جابری‌انصاری دیروز در نشست خبری با اهالی رسانه درباره وضعیت سامانه موشکی اس 300 گفت: توافقات جدیدی بین 2 کشور برای اجرای این قرارداد معوقه حاصل شده و در مسیر اجراست و مرحله نخست قرارداد مسیر اجرایی خود را طی کرد و امیدواریم براساس زمانبندی جدید تا پایان قرارداد مراحل آن طی شود.برخی پایگاه‌های خبری مانند تابناک و جهان‌نیوز نیز دیروز از ورود محموله نخست اس 300 به بندر انزلی خبر دادند. براساس گزارش جهان، «یک منبع آگاه از پهلو گرفتن کشتی نظامی روسی حامل اس 300 در دریای خزر خبر داد. این کشتی که پس از سال‌ها افت و خیز به ایران رسیده، حامل بخشی از اس 300‌ های تعهد شده توسط روسیه است. سرانجام بعد از 9 سال از امضای قرارداد فروش سامانه موشکی سطح به هوای اس 300 بین ایران و شرکت روس آبارون اکسپورت، این سامانه وارد ایران شد. مسکو سال 2010 به بهانه قطعنامه شورای امنیت این قرارداد را لغو کرده بود. در حال حاضر این سامانه در حال انتقال به تهران است. هنوز از نوع و مدل سامانه اس 300 ارسالی به ایران خبری در دست نیست».

بلافاصله پس از انتشار تصاویر ورود نخستین محموله اس 300 به ایران، رسانه‌های منطقه‌ای و نیز رسانه‌های معتبر دنیا اقدام به انتشار این خبر کردند. المیادین در تماس با حسین جابری‌انصاری خواستار توضیح وی درباره این خبر شد. جابری‌انصاری در پاسخ به المیادین گفت این موضوع را نه تکذیب و نه تایید می‌کند. در مسکو نیز سخنگوی کاخ کرملین در نشست خبری خود گفت مسکو درباره شروع روند تحویل سامانه اس 300 به ایران اظهارنظر نمی‌کند. دیمیتری پسکوف به خبرنگاران گفت: در این زمینه هیچ اظهارنظری نمی‌کنیم.

در حالی که رسانه‌ها در حال گمانه‌زنی درباره تحویل سامانه اس ۳۰۰ به ایران هستند، یک خبرگزاری مطرح روسی گزارش داد تابستان امسال سامانه اس ۳۰۰ ایران عملیاتی می‌شود. به گزارش فارس، در حالی که خبرهای گهگاه متناقضی درباره تحویل نخستین محموله اس 300 به ایران مخابره شده، یک خبرگزاری روسی خبر داد ایران سامانه اس 300 را تابستان امسال  عملیاتی می‌کند. اینترفکس روسیه به نقل از برخی منابع از عملیاتی شدن سامانه اس ۳۰۰ در ایران خبر داد. این خبرگزاری گزارش داد «ایران تابستان ۲۰۱۶ سیستم‌های اس ۳۰۰ را عملیاتی می‌کند». این رسانه روس البته اشاره‌ای به اینکه آیا سامانه اس ۳۰۰ روسیه به ایران تحویل شده یا نه،
 نکرده است.
 

اس 300 چه می‌کند؟
سامانه پیشرفته موشکی اس 300 وی- 4 می‌تواند تمام اهداف هوایی مدرن را نابود کند، می‌تواند هواپیماها، موشک‌های بالدار و همچنین دستگاه‌های پرنده بدون خلبان را نابود کند. واحد شمارش این سیستم گردان است، هر گردان شامل 4 سیستم و هر سیستم 3 لانچر دارد و هر لانچر قادر است 4 موشک شلیک کند. هر سیستم می‌تواند به 6 هدف به صورت همزمان حمله کند. هر پرتابگر (Luancer) 48 موشک NGE را که دارای برد 200 کیلومتر است، حمل می‌کند.

هر سیستم کامل شامل 3 پرتابگر و قادر است 6 هدف را به طور همزمان نشانه بگیرد و 12 موشک را به سمت آنها پرتاب کند. این سیستم پس از تغییر مکان و پر کردن مهمات می‌تواند به سرعت برای دفع تکرار حمله دوباره مستقر شود. باید به یاد داشته باشید که سامانه موشکی اس300 خود نیازمند حفاظت است و برای این منظور می‌تواند از موشک‌های زمین به هوای Tor-M1 و موشک‌های Fm-80 به همراه hs 300 استفاده کند. این موشک‌های کوتاه برد می‌توانند یک سیستم دفاع هوایی کارآمد را برای حفاظت از تاسیسات فراهم کنند. به این ترتیب اس300 می‌تواند به عنوان سلاحی برای منهدم کردن اهداف پیشرفته در فواصل دور عمل کند. این میزان برد و توانایی به ایران امکان می‌دهد سامانه‌های اس 300 را به گونه‌ای مستقر کند تا بتواند قدرت هوایی خود را به فراتر از مرزهای کشور گسترش دهد. نشریه هیلاخیرا در تحلیلی درباره فروش سامانه اس 300 به ایران نوشت اگر آتشبار اس 300 در ساحل جنوبی ایران مستقر شود، تهران می‌تواند خیلی سریع هواپیماهای آمریکایی و متحدان واشنگتن را که از پایگاه‌های محلی به پرواز درمی‌آیند رهگیری کند. این سامانه نه‌تنها باعث خواهد شد پیشرفته‌ترین هواپیماهای جنگی در فاصله خیلی زیاد پیش از رسیدن به سواحل ایران در معرض رهگیری و آسیب پذیری قرار بگیرند بلکه باعث می‌شود توانمندی‌های دفاعی ایران به فراتر از حریم هوایی این کشور گسترش یابد و به این ترتیب ممکن است هواپیماهای غیرمتخاصم نیز که بر فراز کشورهای همسایه ایران پرواز می‌کنند با مزاحمت روبه‌رو شوند. چنین توانمندی‌هایی به ایران امکان خواهد داد هواپیماهای نظامی آمریکا و متحدانش و همچنین هواپیماهای مسافری را در سراسر منطقه خلیج‌فارس رهگیری کند. به عنوان مثال اگر سامانه‌های موشکی اس 300 در ساحل جنوبی ایران مستقر شود فرودگاه بین‌المللی بحرین و پایگاه دریایی آمریکا در بحرین هر 2 در فاصله رهگیری 150 مایلی قرار خواهند گرفت.

سامانه‌های موشکی اس 300 علاوه بر کمک به تقویت و گسترش قدرت هوایی ایران، به این کشور امکان خواهد داد یک حلقه دفاعی محکم در اطراف مراکز هسته‌ای خود ایجاد کند و به این ترتیب پدافندهای هوایی ایران تقریبا در برابر هرگونه حمله غیر از پیشرفته‌ترین هواپیماهای آمریکا غیر قابل نفوذ خواهند شد. تحویل سامانه موشکی اس 300 به ایران همچنین خطر اقدام نظامی علیه این کشور را در صورت نقض موافقتنامه هسته‌ای توسط تهران کاهش خواهد داد. سامانه اس 300 اساسا ایران را در برابر حمله اسرائیل و هر کشوری که جنگنده‌های رادارگریز نداشته باشد مصون خواهد ساخت.یک فرمانده بلندپایه نیروی هوایی آمریکا در مصاحبه با دیلی‌بیست گفت به عبارت دیگر ایران با در اختیار داشتن سامانه موشکی اس 300 و استقرار آنها می‌تواند بدون نگرانی از حمله هر کسی، هر کاری را که بخواهد انجام دهد. به طور کلی وجود سامانه‌های اس 300 باعث خواهد شد هرگونه اقدام نظامی علیه ایران حتی برای ارتش آمریکا بسیار دشوار و هزینه‌بر شود.

منبع: وطن امروز