دولت می‌تواند اموال بلوکه‌شده را از غارت آمریکایی‌ها نجات دهد؟/ این برجام بی‌بخار!

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، 50 میلیارد دلار؛ این میزان سرمایه‌ای است که دادگاه‌های امریکایی برای مصادره‌ی آن از اموال مردم ایران، نقشه‌ها کشیده اند. گذشته از آن دو میلیارد دلاری که همین تازگی و همزمان با سفر ظریف به نیویورک به بهانه‌ی یک بمب‌گذاری در لبنان غارت شد. آخرین مورد از این برنامه‌های غارت‌گرانه، حکم یک دادگاه آمریکایی برای مصادره‌ی 10 میلیارد دلار به بهانه‌ی مشارکت ایران در حملات یازدهم سپتامبر بود. احکامی که می‌رود با کوتاه آمدن دولت روحانی مثل آن دو میلیارد دلار دیگر سر به نیست شود. اما این تهدیدات تا چه اندازه جدی است؟ و آیا دولت روحانی می‌تواند باقی اموال بلوکه شده‌ی مردم را استیفا کند؟

برنامه روحانی برای استیفای اموال مردم چیست؟

«هیأتی از جانب آقای رییس‌جمهور مأمور صیانت از اموال و منابع ایران شده است.» این پاسخ روز گذشته‌ی نوبخت به سؤال خبرنگار خبرگزاری دانشجو بود؛ جابری انصاری سخنگوی وزارت امور خارجه هم در پاسخ به سؤال ما، گفت: «برخورد غیرمنطقی آمریکایی‌ها با موضوع اموال و دارایی‌های بلوکه شده‌ی بانک مرکزی در اروپا، که در صدور حکم اخیر هم مشاهده شد، موجبات برانگیخته شدن بی اعتمادی کامل نسبت به اقدامات آمریکایی‌ها فراهم آورده است. بر این اساس (برای فروش آب سنگین)، طرف این قرارداد که سازمان انرژی اتمی است، همان طور که سخنگوی محترم این سازمان نیز اعلام کرد؛ همه‌ی تدابیر لازم برای حصول مبلغ این قرارداد پیش بینی خواهد شد.»

نوبخت مدعی است برای صیانت از اموال و دارایی‌های ایران و جلوگیری از مصادره‌ی آن 50 میلیارد دلار دیگری که از حکم آن از سوی دادگاه‌های ایالات متحده صادر شده، هیأتی ویژه از جانب آقای رییس‌جمهور تشکیل شده است. جابری انصاری هم مدعی است تمام تدابیر لازم برای جلوگیری از غارت پول‌های حاصل از فروش آب سنگین را به کار خواهند بست.

هر چه هست، دست‌کم برای استیفای آن دو میلیارد دلار قبلی دولت روحانی تا امروز جز نامه‌نگاری با دبیر کل سازمان ملل، حرکت مفید دیگری انجام نداده است. اواخر هفته‌ی گذشته ظریف برای پیگیری همین موضوع نامه‌ای سرگشاده خطاب به بان. کی. مون نوشت. وزیر امور خارجه در آن نامه، ضمن آنکه اقدام اخیر امریکایی‌ها را «بی‌شرمانه» و «استهزای عدالت» نامیده بود، نوشت: « دولت جمهوری اسلامی ایران حق خود را برای اتخاذ تدابیر قانونی، از جمله انجام اقدامات متقابل لازم و متناسب، با هدف اعاده حقوق و حفظ منافع مردم ایران در برابر اعمال غیر قانونی مستمر آمریکا محفوظ می‌داند.» نامه ای که البته مورد استقبال دبیر کل قرار گرفت. بان کی مون از خداخواسته برای میانجی‌گری میان ایران و امریکا اعلام آمادگی کرد؛ هرچند این موضوع هم با مخالفت آمریکایی‌ها عملاً منتفی شد.

آیا روحانی می‌تواند این اموال را مسترد کند؟

تحریم چرخه‌ی دلار؛ تحریمی که از سال 2008 وضع شد، و عملاً دسترسی ایران به اموال خود نزد بانک‌های جهانی را مختل کرد. آن طور که خزانه‌داری امریکا مدعی است، بهانه‌ی اعمال این تحریم اتهامات ساختگی هسته‌ای است. تحریمی که حتی امروز و با وجود اجرای برجام هم لغو نشده است. در حقیقت آن‌طور که تیم مذاکره کننده‌ی روحانی ادعا می‌کرد، قرار بود تمام تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای در اثر اجرای برجام لغو شوند. هر چند عملاً امروز تحریم چرخه‌ی دلار حتی با وجود اجرای برجام، باقی مانده است. تحریمی که تعامل اقتصادی ایران با ممالک دیگر را دچار اختلالات جدی کرده و از همه مهم‌تر جلوی دسترسی دولت به اموال بلوکه شده‌ را حتی بعد از اجرای برجام می‌گرد.

برای اطلاعات بیشتر، این گزارش را بخوانید: صفر تا صد ماجرای غارت ۲ میلیارد دلاری اموال مردم/ وقتی متهم شاکی می شود!

معلوم نیست حالا و با استمرار تحریم چرخه‌ی دلار و البته ضعف و انفعال شدید دستگاه سیاست خارجه، دولت روحانی برای استرداد این اموال دقیقاً خیال دارد چه کار کند؟ آنچه اما روشن است، این است که با استمرار این اوضاع، طمع غارت‌گران بین المللی برای دزدی اموال مردم، بیشتر و بیشتر می‌شود.

چرا برجام اموال بلوکه شده مردم را آزاد نکرد؟

«از برجام به اندازه‌ی برجام توقع داشته باشیم!» این جمله‌ی کلیدی نشست روز گذشته‌ی سخنگوی دولت بود. نوبخت خیلی خوب آب پاکی را روی دست مردم ریخت. اگرچه دولتی‌ها تا دیروز رفع مشکلات معیشتی مردم، حتی مشکل آب خوردن آنان را به زلف برجام گره زده بودند؛ اما امروز چاره ای جز بیان واقعیت نمی‌بینند. آفتاب تابان روحانی نه تنها نتوانست اموال بلوکه شده‌ی مردم را بازگرداند، بلکه آنان را به تیغ غارت یانکی‌ها سپرد. حالا نوبخت چاره‌ای نمی‌بیند مگر آنکه «اندازه‌ی برجام» را به مردم یادآوری کند. اندازه‌ی معامله‌ی بی چفت و بستی که از همان روز نخست معلوم بود نمی‌تواند دردی از دردهای پُرشمار مردم دوا کند.

روز گذشته در حالی که  نوبخت در میان خبرنگاران از لزوم واقعی کردن توقعات نسبت به برجام سخن می‌گفت، روحانی در نمایشگاه کتاب تاریخ مملکت را رسماً به دو بخش تقسیم کرد؛ او گفت: «چه بخواهیم چه نخواهیم زندگی و دنیای ما قبل از برجام نسبت به پسابرجام کاملاً متفاوت است. ملت ما در این واقعه تاریخی و در مذاکرات پیچیده در برابر قدرت‌های جهانی به موفقیت بزرگی دست یافت که به نفع ما، طرف مقابل، منطقه و جهان بود.»