یادداشت/
اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ بحث تقويت توليد داخلي قبل از اينکه يک بحث علمي يا اقتصادي باشد، يک بحث فرهنگي است و اگر در اين زمينه بايد اقدامي صورت گيرد و تحولي پديد آيد، اين فرهنگ است که بايد متحول شود و تغيير کند. اما فرهنگ چيزي نيست که با بخشنامه دولتي و اوامر و نواهي مديران عالي رتبه تغيير کند.
در مورد مهر و دلبستگي، شاعر خوش قريحه ايراني ميگويد:
«سعدي به روزگاران مهري نشسته بر دل/ بيرون نميتوان کرد الا به روزگاران»
اين تعبير سعدي را در مورد فرهنگ و دلبستگي هم مي توانيم به کار ببريم. به روزگاران (ساليان) دراز، فرهنگي فراگير شده و تا اعماق باورهاي مردمي نفوذ کرده است که آن را بيرون نميتوان کرد، بلکه تغييرش هم نميتوان داد، مگر به ساليان (روزگار) دراز.
به طور خاص، در اين مورد اهل فرهنگ بايد مجدانه در خصوص تقويت توليد داخلي و خصوصاً دانش بنيان تلاش کنند و با صبر و حوصله اين سخن را به باور عمومي بدل کنند؛ که «ما» به عنوان «ايران» در همه زمينه ها تلاش کنيم. يادمان باشد که «تقويت» امري فراگير و همه جانبه است و نمي شود يک بعدي و ناهماهنگ پيش برود. نمي شود ما مثلا در زمينه توليد علم و مقالات علمي پيشرفت کنيم و به جايگاه قابل اعتنا برسيم، اما در توليد لوازم و ادوات زندگي محتاج «غير» باشيم.
نمي شود ما در مرزهاي دانش به موقعيتهاي ممتازي برسيم که محسود ديگران باشيم، اما في المثل در توليد خودرو از برزيل و کره عقب بمانيم؛ البته از خودمان توقع بيجا هم نبايد داشته باشيم. هيچ کشوري نيست که در همه زمينه ها سرآمد ایران باشد. همينجا خوب است يادآور شويم که نظام سلطه نيز به دروغ خود را قدرتمند و پيشرو نشان ميدهد.
در اين روزگار که اخبار و اطلاعات از پوشه هاي سري بيرون افتاده اند تشت رسوايي نظام سلطه نيز از بام افتاده و معلوم شده است که برخلاف تبليغات رسانه ها، آنها نيز نقطه ضعفهاي جدي دارند و پيش از اينکه توليدکننده علم باشند، عالمان جهان را به خدمت مي گيرند. البته همين که کشوري بتواند دانشمندان را به خدمت بگيرد و مغناطيسي پديد بياورد که درس خوانده ها و خوشفکرها را به سمت خود بکشد «فضيلتي» غيرقابل انکار است، اما موضوع اينجاست که در اين باور غلط که «نظام سلطه» نظامي بي عيب و نقص و قدرتمند است، خلل جدي وارد شده است.
با اين همه، اگر بخواهيم با اين نظام سلطه در بيفتيم -يا لااقل زير بار زورگويي هاي آن نرويم- لازم است که بنيه هاي داخلي مان را تقويت کنيم. اگر خوب در اين امر دقت کنيم، به اين نتيجه مي رسيم که تقويت بنيه هاي داخلي کشور ميسر نيست مگر با تقويت توليد داخلي. تا توليد داخلي رونق نگيرد، اوضاع دانشگاههاي کشور و تحقيق و پژوهش آنها (R & D) رونق نميگيرد. تا توليد داخلي رونق نگيرد، مشکلات اقتصادي نيز حل و فصل نخواهند شد. بيکاري در سايه رونق کارخانه ها رنگ مي بازد و زورش را از دست ميدهد. وضع معيشتي مردم هم زماني بهبود مي يابد که توليد داخل سامان بگيرد.
اما از همه اينها مهمتر بحث «اقتصاد مقاومتي» است. مادامي که ما نتوانيم مايحتاج خود را با کيفيتي عالي و مطلوب و مرغوب توليد کنيم، آن وقت حرف زدن از اقتصاد مقاومتي در سطح شعار مي ماند. البته شکي در اين نيست که همه کشورهاي دنيا با هم تبادل اقتصادي دارند و داشته هاي خود را با هم داد و ستد مي کنند. حتي اين بحث جدي هم وجود دارد که توليد «همه چيز» براي هيچ کشوري مقرون به صرفه نيست. درست است؛ اما کشوري در موقعيت سياسي- جغرافيايي ايران اسلامي، کشوري در شرايط سوق الجيشي ايران و با توجه به آرمانهاي والاي انقلاب اسلامي، ناچار است که به چيزهايي غير از «به صرفه» بودن هم فکر کند.
از اين جهت تقويت توليد داخلي ما ميتواند به تقويت موقعيت سياسي - عقيدتي ما بينجامد. مراوده با جهان آري، اما وابستگي به ديگران، نه. در مورد بديهيات نبايد بحث کنيم. قطعا رشد و رونق اقتصادي ايران در گرو تعامل با دنياست. در اينها مشکلي نيست، اما به شرط آنکه ايران از موضعي وارد تعامل شود که در بنيه هاي داخلياش ضعف و خلل نبيند. از روي ضعف و ناتواني نميشود با دنيا روبه رو شد. لذا از نان شب براي ما واجبتر اين است که بنيه داخلي و در صدر آن، توليد داخلي و دانشبنيان را همه جانبه تقويت کنيم.
پرویز کرمی- دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان
ارسال نظرات