به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری دانشجو، خلف وعده های آمریکا اگرچه در طول تاریخ انقلاب اسلامی امری طبیعی به شمار می رفت اما در سال های اخیر با توجه به ورود ایران به مذاکرات چند جانبه با کشورهای 5+1 و آمریکا که یکی از این کشورها به شما می رفت، بدعهدی های آمریکا رنگ و بویی تازه گرفت.
در شرایطی که بسیاری از کارشناسان سیاسی معتقد بودند آمریکا مواض خود را در قبال ایران تغییر نخواهد داد، تعهدات زیادی میان ایارن و 5+1 رد و بدل شد که در نهایت منجر به قراردادهای ژنو، لوزان و برجام شد.
به نظر می رسد در حالی که یک سال از گذشت توافق هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 موسوم به برجام، گذشته است، هنوز ایالات متحده به تعهدات خود عمل نکرده است و همه چیز روی کاغذ باقی مانده است. این در حالی است که طرف ایرانی به تمامی تعهدات خود عمل کرده و مهمتر از آن به مفاد برجام به جد پایبند بوده است.
دبه آمریکایی از اولین محصولات پسابرجامی
اردیبهشت ماه سال گذشته بود که علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشور اولین کارشکنی های آمریکا در اجرای برجام را علنی کرد؛ وی گفت: آمریکایی ها نسبت به برخی بندهای بیانیه لوزان «دبه» درآورده اند. دبه آمریکایی ها چیزی بود که در نخستین روزهای اجرای برجام از سوی مردم برای بدعهدی آمرکا عنوان می شد اما حقیقت تلخ تر بود و آمریکا حاضر به پذیرش تعهدات خود در لوزان نبود تا جایی که پای خود را فراتر از خواسته های طرح شده در جلسات قبلی گذاشت.
ایرادات کنگره بعد از توافق لوزان بهانه ای بود که آمریکا برای خلف وعده در این توافق آورد و زیاده خواهی های آمریکا را به دنبال داشت؛ تحریم های حقوق بشری، موشک های ایران و بازرسی از سایت های نظامی، تلاش برای پائین نگه داشتن قیمت نفت، تحقیقات هسته ای و ارائه فکت شیت می توان به عنوان مهمترین بدعهدی های آمریکا دانست.
گره کور آمریکا میان گشایش های بانکی برجام
اولین تعهدی که در پسابرجام انتظار می رفت از سوی آمریکا عملی شود، گشایش های بانکی بود به طوری که به دنبال قطعی شدن لغو تحریم ها و با اجرای برجام، انتظار می رفت یکی از ذینفعان بزرگ این مذاکرات و حذف تحریم‌ها شبکه بانکی باشد که در سالهای اخیر به شدت تحت تاثیر محدودیت‌های بین المللی قرار گرفته بود.
اما حقیقت امر این بود که با وجود جریمه های سنگین از سوی آمریکا برای بانک ها امکان گشایش LC میان بانک های ایرانی و آمریکایی وجود نداشت؛ این اقدام تا حدی مشهود بود که محمد جواد ظریف این مطالبه را در نشست اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا مطرح کرد.
وی در این خصوص تاکید کرد: " هیچ یک از بانک های اصلی اروپایی پس از گذشت ماه ها از توافق هنوز نمی خواهد معامله ای با ایران داشته باشد. به بانکهای اروپایی میگویند اشکالی ندارد با ایران معامله کنید ، اما پنج صفحه اما و اگرهایی گذاشتند که نهایتا بانک ها می گویند اصلا ایران را فراموش میکنیم. ارقام جریمه بانک های اروپایی آنقدر زیاده که گفتن آنها دشوار است. برای مثال حدود هشت تا نه میلیارد دلار جریمه برای پریبا و چندین هزار میلیارد دلار جریمه برای اچ بی سی ، موجب ترس و وحشت بانکها شده است."
علت اصلی این بدعهدی هم دستور العمل آمریکا به بانک های اروپایی درباره تبادلات با ایران بود؛ در حالی که آمریکا یک دستورالعمل پیچیده 50 صفحه ای را به بانک ها ارائه کرده بود، هیچ یک از بانک ها ریسک ارتباط گرفتن با ایران را نپذیرفتند.
هواپیماهایی که روی هوا ماند
اواخر دی ماه سال گذشته بود که ورود تعدادی از هواپیماهای ایرباس به ایران خبر ساز شد؛ بر اساس این خبر در شرایط پسابرجامی ایران می توانست هواپیماهای ایرباس را از شرکت های فرانسوی خریداری کند اما زمانی نگذشت که آمریکا پیش شرط خرید از بوئینگ را برای اعطای مجوز به ایرباس برای ایران قرار داد.
ایران نیز به ناچار سراغ بوئینگ رفت تا توافقی با آنها امضا کند اما در عمل وزارت خزارنه داری آمریکا مانع از فروش هواپیماهای بوئینگ به ایران شد؛ طی یک سال گذشته مذاکرات گسترده ای با نمایندگان فروش بوئینگ و ایرباس در کشور صورت گرفته است اما عملاً تنها چیزی که وارد کشور شد، تعداد هواپیمای دست دوم و رده چندم بود که تحویل ابران داده شد.
در حقیقت تداوم تحریم‌های آمریکا علیه صنعت حمل و نقل هوایی ایران، امضای قرارداد نهایی خرید ۱۱۸ فروند هواپیما از شرکت هواپیماسازی ایرباس را تاکنون به تعویق انداخته است.
عهد شکنی آمرکیا تا جایی بود که روزنامه گاردین در گزارشی با تاکید بر آنکه بانکهای بزرگ اروپایی از واکنش آمریکا به تبادل این بانکها با ایران نگران هستند، نوشت: «آنها منتظرند که دیگران برای ارتباط با ایران ریسک کنند. بانکهای بزرگ اروپا همچنان درباره تبادلات تجاری با ایران نگرانی دارند. تحریم‌ها برداشته شدند اما عدم قطعیت در رویکرد و موضع گیری مقامات آمریکایی سبب بی میلی بانک ها برای ارائه خدمات پرداختی هستند».
در تیرماه سال جاری هم کنگره آمریکا طرح جدیدی را مبنی بر عدم فروش هواپیماهای مسافربری بوئینگ به ایران تصویب کرد؛ هرچند کارشناسان هسته ای کشور معتقد بودند که این موضوع نقض بند ۲۲ برجام است.
لغو تحریم ها از روی کاغذ تا اجرا
اوایل فروردین ماه سال 95 بود که دولت از لغو تحریم ها توسط آمریکا سخن گفت؛ در حالی که بر اساس برجام تحریم ها علیه ایران باید لغو می شد اما در عمل هیچ اتفاقی مبنی بر لغو تحریم ها رخ نداد؛ هیأت های اروپایی که خود را برای قرارداد به ایران می رساندند، در عمل منتظر بودند تا شرکتی دیگر وارد معامله با ایران شود و آنها بعدا اقدام کنند. ترس از جریمه های سنگین و مواجهه با مشکلات مالی که آمریکا برای این شرکت ها فراهم می کرد دلیلی بود تا این شرکت ها در عمل مانند شرایط تحریم با ایران رفتار کنند.
ممنوعیت باج دادن به ایران!/ پول هایی که همچنان دست آمریکا ماند
اواسط سال جاری بود که کنگره آمریکا در اقدامی کاملا مغایر با برجام، دو طرح تازه ضدایرانی را ارائه کرد. «واشنگتن فری بیکن» که از رسانه‌های نزدیک به کنگره آمریکا است در گزارشی که در شهریور ماه سال جاری منتشر کرد، از ارائه دو طرح ضد ایرانی با موضوع ممنوعیت «باج دادن به ایران» و ممنوعیت فروش هواپیما و قطعات به این کشور خبر داد.
در این گزارش با تاکید بر دستیابی به کپی یک طرح پیشنهادی قانونگذاران برای ارائه به کنگره آمریکا آمده است: «کنگره در آستانه بررسی یک طرح جدید است که دولت اوباما را از دادن پول مالیات‌دهندگان آمریکایی منع خواهد کرد؛ اقدامی که بسیاری در آمریکا معتقدند پرداخت باج است.»
بر اساس این طرح آمریکا باید اقدامی صورت دهد که طی آن پول هایی که در راستای اجرایی شدن برجام به ایران داده پس گیرد و همچنین مانع پرداخت اموال و دارایی های دیگر به ایران شود.
پمپئو، عضو جمهوری خواه مجلس نمایندگان آمریکا در این راستا گفته بود: «کنگره آمریکا در حال اتخاذ یک موضع روشن است و آن درخواست از ایران برای بازگرداندن بیش از یک میلیارد دلار پولی است که دولت اوباما به غلط به آنها داد و همچنین کنگره خواهان توقف هرگونه انتقال پولی در آینده توسط این دولت یا هر دولتی که بخواهد در آینده به دولتهای حامی تروریسم از قبیل ایران پول بدهد، است.»
دزدی 2 میلیاردی از اموال بانک مرکزی
اردیبهشت ماه سال جاری سایت مجلس نمایندگان آمریکا با انتشار گزارشی از مسدود کردن دارایی های بانک مرکزی ایران در آمریکا خبر دادند. ۲۲۶ نماینده کنگره به برداشت ۱/۵۷ میلیارد دلار از حسابهای بلوکه شده بانک مرکزی رای دادند.
حکم دیوان عالی آمریکا مبنی بر مصادره دو میلیارد دلار از دارایی‌های ایران برای پرداخت خسارت به خانواده‌های قربانیان انفجار 1983 بیروت و مصادره اموال ایران یک دزدی آشکار سرقت اموال ایران به شمار می رفت و بسیاری از کارشناسان اعلام کردند که این موضوع هم نقض آشکار برجام به شمار می رود هرچند آمریکا به این موضوعات توجهی نکرده و اموال ایران را مصادره کرد.
این منابع مالی متعلق به بانک مرکزی ایران و در مصادره آمریکا بود که بر اساس برجام باید به ایران بازپس داده می شدند.
امضای اوباما جهت قانون محدودیت صدور روادید برای مسافران ایران
قانون محدودیت ویزا هم که سال گذشته در کنگره آمریکا به تصویب رسید بحث های فراوانی را بر سر نقض یا عدم نقض برجام با خود به همراه داشت؛ هرچند جان کری در نامه ای رسمی به جواد ظریف به ایران اطمینان داد این قانون برجام را نقض نخواهد کرد؛ اما جواد ظریف بالاخره با صراحت اعلام کرد اگر عین قانون کنگره اجرا شود، نقض برجام صورت گرفته است و باید منتظر چگونگی اجرای آن توسط دولت آمریکا باشیم.
در حالی که جنجال بر سر اینکه «آیا محدودیت سفر برای مسافران ایران در حکم نقض برجام هست یا نه» رسانه‌ها را به خود مشغول کرده بود، اوباما این طرح کنگره را امضا کرد. بر اساس فصل 203 متن لایحه بودجه سال 2016 آمریکا که اکنون قانون شده است، شهروندان 38 کشوری که تاکنون می‌توانستند برای تجارت یا گردشگری، مدت 90 روز بدون اخذ روادید در خاک ایالات‌متحده اقامت داشته باشند، اگر در 5 سال گذشته به سوریه، عراق، سودان و ایران سفر کرده باشند، دیگر «نمی‌توانند» مانند قبل بدون روادید وارد آمریکا شوند.
این مورد نیز در سکوت خبری تصویب شد تا بار دیگر شاهد بدعهدی آمریکا در قبال ایران باشیم. اما همچنان اقدام متقابلی از سوی ایران علیه آمریکا انجام نگرفت.
تمدید ۱۰ ساله تحریم‌های ایران از سوی کنگره و سنا
طی روزهای گذشته سنای آمریکا با اکثریت مطلق، ۹۹ رأی موافق-صفر رأی مخالف، تمدید قانون تحریم‌ها علیه ایران را برای یک دوره ۱۰ ساله دیگر تصویب کرد. پیش از این مجلس نمایندگان آمریکا تمدید قانون تحریم‌های ایران را با اکثریت آراء برای یک دوره ۱۰ ساله دیگر به تصویب رسانده بود.
مجلس نمایندگان آمریکا قانون تحریم‌های ایران را با ۴۱۹ رأی موافق در برابر یک رأی مخالف تمدید کرده بود. اعتبار این قانون که به بهانه فعالیت‌های هسته‌ای و برنامه موشکی ایران وضع شده و صنایع نفت و گاز، بانکی و نظامی ایران را هدف تحریم قرار داده است، تا پایان سال جاری (میلادی) بود.
کنگره اعلام کرده این طرح را تصویب کرده است تا به ایران اعلام کند که رییس‌جمهوری آینده آمریکا توانایی آن را دارد که در صورت نقض برجام از سوی تهران، تحریم‌ها را به سرعت اعمال کند. این در حالی است که مقامات ایران طی روزهای اخیر تأکید کرده‌اند که تصویب این طرح به معنای نقض برجام از سوی آمریکا است.
این اقدام آمریکا در ابتدا از سوی مقام معظم رهبری مورد اعتراض واقع شد و ایشان اعلام کردند که این اقدام نقض برجام است. با گذشت یک سال از اجرای برجام، همچنان بدعهدی های آمریکا پا برجاست.
حیدر مصلی وزیر سابق اطلاعات در اشاره به گوشه ای از بدعهدی های آمریکا علیه ایران اظهار کرده بود که در یک سال اخیر بر اساس بررسی‌های انجام شده 83 مصوبه توسط کنگره آمریکا برای اعلام تحریم‌های جدید علیه ایران به تصویب رسیده است.
این موضوع از سوی مسئولین دیگری هم عنوان شده بود امروز حتی وزارت خارجه هم اذعان دارد که آمریکا نقض برجام کرده است و باید اقدامات متقابلی صورت بگیرد اما حقیقت امر این است که ایران در قبال آمریکا تعهدات زیادی را داده و برجام سرشار از نکات و ایرادات حقوقی است که به راحتی می تواند راه فراری برای آمریکا داشته باشد.
منبع: راه دانا