به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری دانشجو، شورای اطلاعات ملی آمریکا هر 4 سال گزارش جامعی را تهیه می‌کند و بررسی اخیر با عنوان «گزارش روند جهانی: پارادوکس پیشرفت»، ششمین گزارش این شورا محسوب می‌شود. در این گزارش از دیدگاه‌های 2500 نفر از 35 کشور جهان نیز استفاده شده است.
شورای اطلاعات ملی آمریکا که ارائه تحلیل‌های اطلاعاتی یکی از وظایف آن است، زیر نظر مدیر اطلاعات ملی آمریکا فعالیت می‌کند- مدیری که به عنوان مشاور ارشد ریاست جمهوری آمریکا در امور اطلاعاتی، هماهنگ‌کننده 16 نهاد اطلاعاتی این کشور، از جمله سازمان سیا و آژانس‌های اطلاعاتی نیروهای مسلح آمریکا است.
تهیه‌کنندگان این گزارش می‌گویند، با کند شدن رشد اقتصادی جهان، فرسایش نظم پسا جنگ جهانی دوم و خیزش ناسیونالیسم براثر ضدیت با روند جهانی شدن، در 8 سال آینده ریسک جنگ در محدوده داخلی کشورها و یا میان کشورها، به میزانی که از پایان جنگ سرد تا به حال سابقه نداشته، افزایش خواهد یافت: «این روندها که با آهنگی بی‌سابقه در حال تلاقی‌اند، به مشکلات حکومت‌داری و همکاری کشورها خواهند افزود و با تغییر ماهیت قدرت، چشم‌انداز جهانی را از بن دگرگون خواهند کرد.»
به باور تهیه کنندگان این گزارش، لیبرالیسم به تعریف و بیان غرب و کشورهای هم پیمان آن بعد از جنگ جهانی دوم، در معرض تهدید پوپولیسم راستگرا و چپگرا است و از این رو اداره کشورها و جوامع مشکل‌تر خواهد شد.
پای‌بندی دموکراسی‌های غربی به اصول‌شان بسیار مشکل خواهد شد و پرهیز از تفرقه برای این کشورها اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. کشورهای بیشتری قادر خواهند بود تلاشهای دسته جمعی را وتو کنند و وجود شبکه‌های پرشمار رسانه ای در جهان به کژ آگاهی و تفرقه شمار زیادی از مردم و گروهها منجر خواهد شد.
این گزارش آورده است: «کندی رشد اقتصادی و اختلالات ناشی از بکارگیری فناوری در بازار کار، خطر بالقوه‌ای برای کاهش فقر محسوب می‌شود و در سال‌های پیش‌رو با افزایش تنش در کشورها، به عرق ناسیونالیستی که خود سهمی در تنش میان کشورها دارد، دامن خواهد زد.»
این گزارش می‌افزاید: «چین با روی آوردن به اقتصاد مصرف‌کننده محور، از سیاست دیرینه‌اش که مبتنی بر صادرات و سرمایه‌گذاری بود فاصله خواهد گرفت و افت رشد اقتصادی آن، تهدید بالقوه‌ای برای کاهش فقر در کشورهای در حال توسعه خواهد بود.»
در ارتباط با روسیه، گزارش اطلاعاتی آمریکا تاکید دارد که ولادیمیر پوتین فارغ از اینکه کشورش با رکود و یا کسادی اقتصادی مواجه باشد، به هزینه‌های نظامی ارجحیت خواهد داد و سیاست خارجی «پرخاشگرانه» او مایه «بی‌ثباتی شدید» در جهان خواهد بود.
براساس گزارش مذکور، در 5 سال آینده رهبران روسیه به تلاش خود برای ارتقا روسیه به یک قدرت بزرگ جهانی از طریق مدرنیزه کردن ارتش، پیگیری سیاست خارجی با هدف افزایش نفوذ روسیه و محدود کردن نفوذ غرب، قدرت‌نمایی اتمی و بالا بردن روحیه ناسیونالیستی، ادامه خواهند داد.
«چه خوب و چه بد، چشم‌انداز در حال ظهور جهانی می‌رود که به دوران برتری و فرادستی آمریکای پسا جنگ سرد پایان دهد.» گزارش مذکور به دولت آمریکا توصیه می‌کند که دوستی و اتحاد خود را با هم‌پیمایان سنتی‌اش در غرب تقویت کند زیرا چین و روسیه انسجام این دوستی و اتحاد را برای حفظ نفوذ خود محک خواهند زد.
گزارش شورای اطلاعات ملی می‌گوید، شک و عدم قطعیت درباره ایستار آمریکا توام با «درون‌گرایی غرب» و سست شدن استانداردهای حقوق بشری و پیشگیری از جنگ در سطح بین‌المللی، روسیه و چین را برای به چالش کشیدن نفوذ آمریکا تشویق خواهد کرد.
این چالش‌ها، بنا به پیش‌بینی این گزارش، به مرز «جنگ گرم» نخواهد رسید ولی ریسک محاسبات غلط را از سوی طرف‌های درگیر به میزان بسیار زیادی افزایش خواهد داد. «اعتماد به نفس بیش از اندازه و این ایده که ماتریل (آماد) می‌تواند از وخیم شدن اوضاع جلوگیری کند، ریسک جنگ میان کشورها را به سطحی که از زمان جنگ سرد سابقه نداشته است، افزایش خواهد داد.»
شورای اطلاعات ملی آمریکا که در گزارش‌های پیشین خود از تحلیل سیاست‌های آمریکا و گزینه‌های پیش روی کاخ سفید دوری جسته بود، در تازه‌ترین گزارش خود به مشکلات پیچیده پیش روی دونالد ترامپ اشاره دارد که او باید برای قول‌هایش با آنها دست و پنجه نرم کند، از جمله برقراری روابط بهتر با روسیه، روابط اقتصادی منصفانه با چین، اشتغال‌زایی در آمریکا و شکست گروه‌های تروریستی.
برپایه یافته‌های این گزارش، آشوب و خیزش سیاسی در 5 سال آینده در خاورمیانه و شمال آفریقا ادامه خواهد داشت و امکان ادامه جنگ‌های داخلی و نیابتی در شماری از کشورهای ناکارآمد و ناتوان منطقه دور از انتظار نیست.
در بیشتر کشورهای نفت‌خیز منطقه بعد از یک دهه مازاد سرمایه، که مقداری از آن به صورت سرمایه‌گذاری و کمک مالی به کشورهای غیرنفتی انتقال یافت، اکنون کشورهای مذکور بر اثر افول قیمت نفت با کسری سرمایه مواجه‌اند.
از این رو کشورهای نفت‌خیز شورای همکاری خلیج‌فارس از اندوخته‌های خود به منظور تداوم هزینه‌های داخلی برداشت خواهند کرد و در مقابل از کمک به کشورهای نیازمند خواهند کاست.
کاهش و کنترل مصائب و گرفتاری‌های خاورمیانه نامحتمل است و ادامه بحران‌های انسانی و قربانی کردن حقوق افراد غیرنظامی در منطقه، به احتمال قوی هنجارهای حقوق بشری و اصول حاکم بر درگیری‌های بین‌المللی را زیر پا خواهد گذاشت. دیگر اینکه تلاش غرب برای مجاب کردن کشورهای درگیر به رعایت این اصول و هنجارها، بدون پشتوانه کافی و با حمایت‌های ماتریلی، غرب را به چشم اعراب ضعیف‌تر جلوه خواهد داد. در کشورهای عرب، این برداشت که آمریکا قابل اعتماد نیست، میدان تازه‌ای را برای رقابت‌های ژئوپولیتیکی میان آمریکا و روسیه و احتمالا چین باز کرده است.
منبع: کیهان