به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، در سایه اجرای راهبرد ملی کردن ثروت یک اقتصاد، به صورتی اجتناب ناپذیر شاهد سواستفاده کنندگانی خواهیم بود که سودهای هنگفت تولید از منابع یک کشور را به جیب های خود سرازیر می کنند. بدین ترتیب شما از شنیدن این مطلب بهت زده نخواهید شد که بزرگترین شرکت های انرژی دنیا نظیر آرامکوی عربستان سعودی، گازپروم روسیه، سی ان پی سی چین، پترولیوس ونزوئلا، پتروبراس برزیل و پتروناس مالزی دارای مالکیت و فعالیت دولتی بوده، اما شیوه مدیریت این شرکت ها در کنار فرجام درآمدهای آنها کاملا متفاوت است.
همه ما شاهد انتشار انبوهی از اخبار رسانه ها در مورد رسوایی مالی شرکت پتروبراس برزیل بوده ایم. اما در سایر کشورهای نفتی نیز تعداد کم و بیش قابل توجهی از رهبران سیاسی احزاب مختلف وجود دارند که ثروت خویش را با حضور در رده های بالای شرکت های صنعت نفت و گاز به دست آورده اند. در ادامه با ماجرای شرکت های دولتی کشورهای روسیه، آذربایجان، قزاقستان، آنگولا و برونئی آشنا می شویم
*روسیه
تخمین مقدار دقیق ثروت پوتین ممکن نیست، چرا که بخش اعظم ثروت وی در شرکت های فراساحلی و یا موسسات مالی گمنام پنهان شده است. یک برآورد انجام شده در سال ۲۰۰۷ میلادی توسط استیسلا بلکووسکی، کارشناس رده میانی کرملین از یک ثروت حداقل ۴۰ میلیارد دلاری خبر می دهد. بعدها وی اعلام کرد رقم ثروت پوتین از مرز ۷۰ میلیارد دلار فراتر رفته است. با این ارقام پوتین در فهرست ۱۰ میلیاردر نخست دنیا به انتخاب مجله فوربس قرار می گیرد. البته مدیران این نشریه در سال ۲۰۱۵ میلادی اعلام کردند به دلیل ناتوانی در صحت آزمایی اطلاعات موجود، امکان درج نام پوتین در این فهرست وجود ندارد. چندی پیش نیز در مجله اینترنشنال بیزینس تایمز ثروت ولادیمیر پوتین بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار اعلام شد.
بخش اعظم ثروت پوتین از محل سهام وی در شرکت های صنعت نفت به دست آمده است. وی پیشتر اعلام نموده ۳۷ درصد سهام شرکت سورگوت نفتگاز و ۴.۵ درصد سهام شرکت گازپروم به وی تعلق دارد.
البته وی در سایر حوزه ها نیز فعالیت دارد. بی بی سی در گزارشی یادآور گردیده کاخ ۱ میلیارد دلاری پوتین در سواحل دریای سیاه یادآور کاخ های تزارهای روسیه در قرن هجدهم میلادی است. و با حقوق سالانه ۱۴۰۰۰۰ دلاری نمی توان اینگونه زندگی کرد. گفته می شود پوتین ۲۰ کاخ ، 4 قایق تفریحی و ۵۸ هواپیمای شخصی دارد. در مطلب مشابه دیگری در روزنامه تلگراف نیز می خوانیم در کشوری با بیش از ۲۰ میلیون فقیر زندگی لوکس رییس جمهور پوتین علامت های سوال زیادی را در ذهن پدید می آورد. البته پوتین در گفتگویی اعلام کرده ثروت اصلی وی جذب احساسات هواداران روس تبار وی است.
*آذربایجان
در سال ۲۰۰۳ میلادی، الهام علی اف به سمت رییس جمهور جدید آذربایجان انتخاب شد. ۱۳ سال بعد نام وی در روزنامه های کشور پاناما و در جریان افشای اطلاعات مالی یک شرکت ثبت شده در خاک پاناما درج شد.
این اطلاعات نشان داد علی اف علاوه بر اینکه رهبری شناخته شده در دنیای سیاست است، دارای ثروت قابل توجهی نیز می باشد. ماه ها پیش از انتخابات ریاست جمهوری این کشور در اکتبر سال ۲۰۰۳ میلادی، فضیل محمد اف وزیر مالیات آذربایجان، جزییات تاسیس آتاهلدینگ را به عنوان شرکتی فعال در صنعت ارتباطات، ساخت و ساز، معدن و نفت و گاز اعلام نموده بود. این شرکت ۴۹۰ میلیون دلاری در پشت پرده به الهام علی اف تعلق دارد.
بنیاد یو اف یونیورس موسسه دیگری است که از دارایی های هنگفتی برخوردار می باشد. هرچند در مورد درستی اطلاعات مختلف منتشر شده در این موضوع تردیدهایی وجود دارد.
الهام علی اف، دو دختر و همسرش دارای ارتباط با شرکت های فراساحلی هستند. در این شرایط انتصاب همسر علی اف به عنوان معاون رییس جمهور با ابهام های زیادی روبرو است. اما ارزش دارایی های وی چقدر است؟ هیچ کس پاسخ این پرسش را نمی داند. اما با همین اطلاعات نیز وی در این فهرست قرار می گیرد.
*قزاقستان
اسم نور سلطان نظر بایف رییس جمهور مادام العمر قزاقستان در فهرست مدیران شرکت های ثبت شده در جزایر ویرجین انگلستان به چشم می خورد. اطلاعات شماره حساب بانکی وی نیز در رسانه ها منتشر شده است.
نکته قابل توجه اینکه نظربایف بارها از ثروتمندان قزاق تبار خواسته است تا دارایی های خارجی خود را برای افزایش مالیات دریافتی به داخل کشور منتقل نمایند. در تابستان سال ۲۰۱۴ میلادی و پس از آغاز بحران سقوط قیمت ها، نظربایف با اشاره به فهرست میلیاردرها و میلیونرهای هموطنش از آنان خواسته بود برای کمک به اقتصاد کشورشان و کاهش برداشت از صندوق ثروت ملی، بخشی از دارایی های خارجی را به قزاقستان منتقل کنند.
*آنگولا
این کشور در حال گذار از شرایط پیشین خود است چرا که خوزه ادواردو دوس سانتوس رییس جمهور آنگولا پس از چند دهه حکومت اعلام نموده در نظر دارد به تدریج از قدرت کنار رود.
در تابستان سال جاری میلادی، انتخابات ریاست جمهوری در آنگولا برگزار می شود و وی در این رقابت ها حضور نخواهد یافت. هرچند وی ریاست حزب حاکم را همچنان حفظ خواهد کرد.
ثروت وی در شرکت سونانگول قرار داشته و دختر رییس جمهور در سال گذشته به عنوان مدیر عامل این شرکت منصوب شد. آنگولا دارای ذخایر عظیم نفت خام است، اما اکثریت جمعیت ۲۲ میلیون نفری این کشور در فقر زندگی می کنند. منتقدان می گویند سومدیریت رییس جمهور، صنعت نفت این کشور را به بیراهه برده و گروهی از اطرافیان وی به ثروت های چشمگیری دست یافته اند.
ثروت وی در شرکت سونانگول قرار داشته و دختر رییس جمهور در سال گذشته به عنوان مدیر عامل این شرکت منصوب شد.ثروت دختر رییس جمهور آنگولا پیش از تصدی مدیریت شرکت سونانگول ۳.۴ میلیارد دلار بوده و براساس اعلام مجله فوربس وی ثروتمندترین زن آفریقا است.
*برونئی
این کشور آسیایی از وضعیت قابل توجهی برخوردار است. دارا بودن ذخایر عظیم نفت و گاز طبیعی سلطان حسنال بلکیه را به یکی از ثروتمندترین رهبران دنیا تبدیل نموده است. وی بیش از ۴۰ میلیارد دلار ثروت داشته و با وجودی که دارایی های وی در مدارک حقوقی به دولت کشورش تعلق دارد، اما در حقیقت در اختبار خاندان پادشاهی است.
برونئی سومین تولیدکننده نفت و گاز طبیعی در جنوب شرق آسیا بوده و روزانه ۱۸۰هزار بشکه نفت تولید می کند. از دهه ۱۹۷۰ میلادی صنعت نفت در دست خانواده پادشاه بوده است.
*آیا موقعیات این ثروتمندان آسیب پذیر است؟
نکته شایان توجه اینست که همچنان هیچ یک از این حاکمان ثروتمند در معرض تغییر نیستند. و احتمالا اتفاقاتی احتمالی نظیر سرنگونی دولت قزافی می تواند رهبران این کشورها را تغییر دهد. همچنین کاهش ۴۰ درصدی تولید نفت برونئی زنگ خطر را برای رهبران آن به صدا درآورده است. هرچند برای مشاهده اتفافات آینده باید به انتظار بنشینیم.