پوشش بیمهای افراد فاقد بیمه در کشور تنها در داخل بازخورد نداشته و رسانههای خارجی هم ابعاد این طرح بیمهای دولت روحانی را مورد ارزیابی و بررسی قرار داده اند.
تا قبل از دولت یازدهم، یکی از دلایلی که باعث میشد اغلب مردم فقیر و کم درآمد وقتی دچار بیماری میشوند و یا اینکه با بیماری سخت دست و پنجه نرم میکنند، نتوانند به بیمارستان بروند، نداشتن دفترچه بیمه و در عین حال، بالا بودن هزینههای درمان بود. این وضعیت باعث شد، دولت یازدهم در اولین گام، موضوع پوشش بیمهای افراد فاقد بیمه را در دستور کار قرار دهد. هر چند، اجرای این طرح، با حاشیههای زیادی همراه بود.
بیمه افراد فاقد بیمه در قالب طرح تحول سلامت کلید خورد، بطوریکه در دولت یازدهم نزدیک به ۱۱ میلیون ایرانی که بیمه نبودند، دفترچه بیمه سلامت ایرانیان را دریافت کردند تا بتوانند از خدمات درمانی در بیمارستانهای دانشگاهی و دولتی، برخوردار شوند.
در همین ارتباط، وزیر بهداشت میگوید: در آن زمان، طرح تحول سلامت در حال اجرا بود و تصمیم گرفته شد که افراد فاقد پوشش بیمه، به صورت رایگان تحت پوشش قرار بگیرند و در پیش بینی اولیه نیز تخمین زده شد که ۴ تا ۵ میلیون نفر باید بیمه شوند، اما ۱۱ میلیون نفر بیمه شدند و دفترچه بیمه سلامت به رایگان به مردم داده شد.
این در حالی است که دکتر ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت، سهم فقرا از بیمه تکمیلی در کشورمان را تنها ۵. ۵ درصد اعلام کرده است. در واقع، اگر همین بیمه سلامت را از افراد تحت پوشش بگیریم، زندگی آنها تحت تاثیر هزینههای درمان، به شدت آشفته خواهد شد.
در حالی که قانون بیمه همگانی بیش از ۲۰ سال پیش تصویب شده بود، اما در دولت یازدهم، این قانون عملیاتی شد و بسیاری از این ۱۱ میلیون نفر در دوران گذشته توان مالی مراجعه به بیمارستانهای دولتی و پرداخت هزینههای درمان را نداشتند.
وزیر بهداشت با بیان اینکه میلیاردها تومان در حوزه درمان هزینه شد تا پرداختی مردم کاهش یابد، معتقد است که دولت با بیمه سلامت ایرانیان، پرداخت مردم در حوزه درمان به ویژه در مناطق حاشیه شهرها و روستاها را کاهش داده است.
حالا، موضوع پوشش بیمهای ایرانی ها، در رسانههای خارجی هم مورد توجه قرار گرفته است، بطوریکه اخیرا روزنامه انگلیسی گاردین به این موضوع پرداخته است.
این روزنامه در آغاز گزارشی با عنوان «روحانی کِر» (طرح بیمه سلامت روحانی)، عنوان داشته که وزیر بهداشت دولت حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در سه سال گذشته، حدود ۱۱ میلیون ایرانی از جمله آن دسته از بیکاران و فقرا را که تحت پوشش بیمه خدمات درمانی نبوده اند، بیمه کرده است.
در این گزارش آمده است: به موجب طرح بیمه سلامت، دولت ماهانه در ازای هر فرد ۳۸۰ هزار ریال حق بیمه پرداخت میکند، در نتیجه عمده این بیمه شدگان تنها بخش کوچکی از هزینههای درمانی را متقبل میشوند.
تخمینهای اولیه، ثبت نام پنج میلیون ایرانی را در این طرح پیش بینی میکرد، اما دو برابر این مقدار تاکنون برای بهره مندی از این طرح درمانی نام نویسی کرده اند که بسیاری از آنها سابق بر این از ترس هزینهها جرأت مراجعه به پزشک را نداشتند. روحانی در مراسم تحلیف خود در این باره گفت: «گامهای بزرگی در جهت رفاه اجتماعی اقشار کم درآمد برداشته ایم و اجرای طرح بیمه درمانی ملی به این معناست که اکنون تمام ایرانیان تحت پوشش بیمه خدمات درمانی قرار دارند.»
این طرح به رغم محبوبیت و موفقیت، مشکلات خودش را دارد؛ بیمه سلامت بسیار پرهزینه است. یک درصد از بودجه این طرح از ارزش افزوده ۹ درصدی ایران و ۱۰ درصد آن از راه ذخایر حاصل از حذف یارانهها تامین میشود. مقامات دولت روحانی در همان سالهای ابتدایی اجرای طرح به کمبود منابع مالی اغراق کردند.
ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت در گفتگو با گاردین گفته است که تاکید روحانی بر طرح بیمه سلامت در مراسم تحلیف نشان داد که اراده سیاسی لازم برای تامین مالی این طرح و استمرار آن وجود دارد. وی همچنین به کاهش فساد و رشوه گیری در بخش بهداشت در پی اجرایی شدن طرح بیمه سلامت اشاره کرد.
حریرچی در تایید چالش تامین بودجه این طرح نیز گفته است که «با توجه به اینکه جمعیت ایران روبه میانسالی میگذارد، هزینههای بهداشت و درمان افزایش خواهد یافت، در نتیجه به بودجه بیشتری نیاز داریم.»
گاردین در ادامه گزارش خود آورده است؛ تقریبا نیمی از جمعیت ایران از طریق طرح «روحانی کِر» و دیگر بیمههای درمانی تحت پوشش بیمه قرار دارند. دولت حق بیمه ۳۸ میلیون نفر از ایرانیان را پرداخت میکند و باقی از سوی کارفرمایان بیمه شده اند. بیشتر افرادی که تحت پوشش بیمه سلامت قرار دارند، ۶ درصد از کل هزینههای درمان خود را پرداخت میکنند و ۱۰ تا ۳۰ درصد از هزینههای خرید دارو را متقبل میشوند و از آن دسته که فاقد توانایی پرداخت ارزیابی شوند، هزینهای دریافت نمیشود. بیش از ۹۰ درصد از ۱۱ میلیون نفری که تحت پوشش بیمه سلامت قرار دارند در حومه شهرها زندگی میکنند. دولت اخیرا تصمیم گرفته کسانی که از توانایی مالی برخوردارند، بر طبق میزان درآمد خود ۱۵ تا ۱۰۰ درصد حق بیمه خود را برعهده بگیرند، اما هنوز روشن نیست که شرایط جدید از چه زمانی اعمال خواهند شد.